MIDDELBURGSC1IË COURANT Donderdag 6 Juli. WELK MINISTERIE? Uit Stad en Provincie, W. 187. 148" Jaargang. 1908. Dczo courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederlandfranoopp.,/2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. TBEBHODIBTER EN VERWACHTING. fc Juli. 8 n. vm. 62 gr., 12 u. 70 gr., av. 4 n. 67 gr. F. V e r w a c h tzwakke tot matige, meest N.W. wind, zwaarbewolkte lucht, mogeljjk regen, dezelfde temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lagor. Geboorte-, dood- on andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel u 20 cont. Reclames 40 cent per regel. Groote létters naar de plaats, die zij innomon. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet alkomstig uit Z e e 1 a n d, betredende Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitslaitend gerechtigd het Algemeen Advertende-Bnreaa A. DK LA MAR Ax., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Middelburg 5 Juli. Indien do groote beteejteuis d$r jongste stembusoverwinning deze is geweest: dat het kiezersvolk mot beslistheid het Kuyper-steleel veroordeeld heeftdat het de stat heeft gebro ken over zjjn tweedrachtwekkend drjjven, zjjn aanstoken van godsdiensttwist, zjjn verfoeilijke antithese dan ware de grootste toot, die thans maar gemaakt tan worden, dat men door de vorming van een louter-vrjjzinnig ministerie de anti these zou erkennen, weer opvatten, handhaven. Ten onrechte is den atrjjdenden groepen van links in de laatste maanden vaak voorgehouden, dat zjj, door de antithese at te keuren en haar met ielheid te bestrijden, tegeljjk haar recht van bestaan zouden erkend hebben. Neen, de linkerpart jjen erkenden sleohts het beBtaan, niet het recht van bestaan der gods dienst-tegenstelling in de politiek. Zjj maakten zich op, om die noodlottige Bcheiding te bre ken en zjj hebben haar gebroken. Ten onrechte ook is aan de verbonden vrij zinnigen het plan toegeschoven, dat zjj, aan het roer gekomen, anti-clericale politiek zouden gaan voeren. Met volkomen juistheid luidde steeds bet antwoord, dat daarvan geen sprake zou zjjndat men slechts tegen het olerïealisme te velde trok en moest trekken; maar dat men, was eenmaal het clericalisme gebroken, een nationale wetgeving zou voorstaan, aannemeljjk voor alle partgen. Welnu, als het den vrijzinnigen waarljjk ernst is geweest met hun atwjjzen van anti- cleric&lisme, hun veroordeelen der antithese— dan is er logisch geen ontkomen aan, dat een louter-vrjjzinnig kabinot niet meer mag ge vormd worden. Het zou een val zjjn, waar zg in liepen, tot groote schade van ons vaderland. Zg zouden de geduchte oppositie van 48 man, welhaast qualitatief door Kuyper, den groot-stoker, versterkt, weer stevig ineensmeden. Na een uit den aard der verhoudingen weinig sterke regeoring van 4 jaren, zou 1909 opnieuw groote kans geven voor een hernieuwde clerioale overwinning. Laat men niet de fout van 1892 herhalen en door het handhaven der geheel verouderde scheiding de antithese bezegelen, consolideeren. Trouwenser is veel veranderd sinds dat eerste «ohriBteljjke" kabinet door een «liberaal" vervangen werd. De strgd over de Kieswet- Tak heeft de «eene groote liberale partg" sinds lang in een conservatieve en een demooratische groep uiteen doen vftllon.Toen de laatstgenoem de groep, de Liberale Unie, in zake het kies recht toch weer dralen bleef en de Grondwets herziening niet aan de orde wilde stellen, scheidde zich in 1901 de Vrijzinnig-democrati sche Bond, van haar af, om voortaan te zgn allereerst de democratisohe groep der liberalen. En in 1905 gat de Liberale Unie het geschilpunt too, zg stelde de Grondwetsherziening aan de orde, zg aanvaardde het voor de oud-liberalen onaannemelgke program, en verbond ziohmet de vrgzinnig-democraten tot een democratische coalitie. Feitelgk hadden deze beide groepen zoodoende tusschen zich en de oud-liberalen het tafellaken doorgesneden. Zg hadden elkan ders regeeringsprogram geweigerd te aanvaar den samen regeeren was dus tusschen demo cratisohe en conservatieve vrgzinnigen voortaan uitgesloten. Zg zouden, samen in de Kamer terugkeerende, geen werkelgke meerderheid vormen, omdat zg slechtijgemeen hebben wat zg niet willen, doch de werkverwantschap, de overeenstemming in het positieve ontbreekt. Sleohts één ding konden en moesten beide soort vrgzinnigen nog voor hun scheiding samen ondernemen Kuyper en Kuyper's anti these breken. Maar nu dat gelukt is, is het in het belang van ons land, dat zg elk huns weegs gaan en dat niet dit ongel gke span nog be- proeve, B&mon één ploeg te trekken. Waaróm zouden zg bgeea big ven en elkander in vruoht- baren arbeid hinderen, de oud-liberalen ah vertragenden ballast voor Unie en Bondde laatstea ala te snelle opatuwer voor het liberaal conservatisme Waarom tooh Om de vrgzinnigheid, die zg samen gered hebben, te big ven beschermen 'i Maar door te bevorderen de vorming van een gemengd kabinet hetzg democratisch, hetzg, moet het, conservatief zullen zg de vrgzinnigheid oneindig beter beveiligen, dan door haar, hun bescherming opdringend, weer 4 jaar als vrjj zinnigen, dit is dtln als anti-clerioalen, te gaan litten beschermen. Zg zouden al «bescher mende" het spooksel juist weer oproepen. Natuurlgk hopen en verwachten wg voor ons, dat dit gemengd Kabinet een democra tisch zgn zalbg do overwinnende partgen behooren niet minder dan 42 leden tot de vooruitstrevendeneen overgroot deel van het Januari-program, met name de arbeidswetge ving en belastinghervorming en bovenal de Grondwetsherziening, zouden op het werkpro gram dier regeering dus niet kunnen en niet mogen ontbreken. Nooh Unie noch V. D. Bond zouden anders tot eenige medewerking te vin den zgn, dat Bpreekt van zelf. Maar hoe dan ook, al zouden de democraten zelfs nog 4 jaar in de oppositie moeten gaan uit moet het zgn met de theologische splitsing die te lang ons land tot schade heeft gestrekt. Sinds jaren wordt geroepen om de eenig gezonde scheiding, die in de politiek getrok ken moet wordende scheiding behoudend tegenover vooruitstrevend. Geen beter tjjd- atïp dan thans, na 4 jaren ellende, na 4 jaren steriel godsdiensttwistig gekgf, is denkbaar om die splitsing tot stand te brengen. Met vreugde zagen wg in tal van bladen, waar zg in deze dagen de kabinetsformatie bespraken, die meening dan ook gehuldigd in Nieuwe Courant en Nederlander- in Handels blad en Residentiebodein Vaderland, Volk, Arnhemsche Courant e. a. En indien het den partgen van rechts waar lgk ernst is geweest met hun eindelooze be wering, dat het een ramp te noemen is, indien een miniaterie in zgn bestaan van de socialisten afhankelgk is indien het den vrgzinnigen niet minder ernst is geweest met hun antwoord, dat zg van zulk een afhankelgk bewind nimmer de ver- antwoordelgkhoid zouden willen aanvaarden, dan behooren beide groepen het tot stand komen van een gemengd kabinet te bevorderen. Alleen don zal een gezonde, een oprechte ver houding der politieke partgen tot stand komen. En alleen dan zal, niet alleen met woorden, maar met de daad voor nu èn voor de toekomst een einde zgn gemaakt aan den heilloozen godsdiensttwist, waaronder ons land zoozeer geleden heeft. Y. D. De redactie van De Standaard wgst beslist eene dergelgke oplossing der crisis af. Hare mannen zullen zich bepaald niet leenen om aan zulk eene combinatie mee werken. In den val, die men aldus openzet, zal nie mand van de antirevolutionnaire partg gevan gen worden. «Ons kiggt men voor zulk een politiek nier achrgft zg. En wat de andere partg en betreft, hebben we onzerzgda niet het recht een verzekering geven, maar durven we tooh zeer ernstig betwgfelen of zg bereid zouden zgn, de coalitie voorgoed te verbreken. Terecht merkt dan ook Dr. Nolens in zgn Venloosch iVeekbl. op, dat niemand van zgn partg het zedelgk recht bezit, om tot zulk een stap over te gaan, zonder dat heel de partg er in gekend is. Een Coalitie, gelgk nu werkte, is als een eik die eerst door lange jaren van groei kracht verkroeg. Rukt men dien uit den grond, dan gaat de wortel dood en sterft hg." van onzen Huagschon collega ook onder de oogen van onzen lezerskring te brengen. Onzerzgda echter de aanteekening dat wg al lerminst alle ontboezemingen, in proza en in versmaat, willen verdedigen die door onze partggenooten bg gelegenheid der stemmingen zgn vervaardigd en gezongen. Aan beide zgden zgn wel eens de grenzen van den goeden smaak overschreden. DE KABINETSCRISIS. Onze Koningin ontving Dinsdag het Kamer lid jhr. De Savornin Lohman in audiëntie. De heer Pgnacker Hordjjk heeft aan Het Vad. meegedeeld dat hg reeds in het laatst van April 1894, eenige maanden na zgn te rugkeer uit Indië, bedankt heeft voor een plaats in het Kabinet, dat toen gevormd werd, en dat de politieke en persoonlgke redenen, die hem destgds leidden tot niet-aanneming van het hem gedane aanbod, ook thans nog bestaan, zg het ook in eenigszins gewjjzigden vorm. Op hem kan dus als kabineteformeerder niet gerekend worden. j Ook wg opperden eenzelfde idee, toen wg in ons nommer van Vrgdag 30 Juni aan drongen op het vormen van een Kabinet, bestaande uit verschillende elementen, waarin echter de Unie-liberalen en de Vrgzinnig- democraten de meerderheid vormen. «Naast hen schreven wg kan plaats zgn voor een gematigd liberaal en een katholiek, zooals er wel meer in liberale ministeries zitting .en." Red. ANTI-REVOLUTIONAIR MONOPOLIE. De Haagsohe Standaard-correspondent be klaagt ons: «Wat de vrgzinnigen toch arm aan liederen zgn. Wg, anti-revolutionnairen, hebben onze psalmen en gezangen en andere christelgke liederen; en bg gebeurtenissen van nationale beteekenis atjjgt jubelend en biddend ons Wil helmus omhoog. De socialisten, der vrgzinnigen trouwe bondgenooten, hebben nog hun marsch- Maar de vrgzinnigen ze hebben niets 7an dat al." De geëerde schrgver vergist zich in twee opzichten, zoo merkt Het Vaderland op. In de eerste plaats hebben c*e anti-revolutionnairen. of althanB hun Roomache bondgenooten, ook nog het lied over het hossebosaen van Borgesius met Troelatra en Van der Vlugt met Sam ha ha En in de tweede plaats is het Wilhelmus niet een anti-revolutionnair maar een nationaal lied, dat dan ook Woensdagavond door onze geest verwanten van harte is gezongen. Ten onrechte, zal de briefsohrgver zeggen, want hg meent dat Het Vaderland zelfs het recht niet.had den avond der overwinning de vlag uit te steken, omdat daarmede de «chriBtelgke" partgen «uit de nationale gemeenschap gebannen" werden, 't Is iraai. Qet kwam ons nuttig voor deze opmerking BENOEMINGEN, tNd, Bg kon. be'sluit is aan den off. van gez. late kl. hg de zee macht dr F. W. Wissel, op verzook, eervol ontslag verleend uit den zeedienst, en is daarbg bevorderd tot off. van gez. lBte kl. de off. van >z. 2de kl., dr R. A. Tange is benoemd tot adj. comm. bg hel hoofdbestuur der poster, en telegr. J. W. Rutten, thans klerk der post. en telegr. lste kl. De luit. t/z. lste kl. G. W. de Leur wordt mei 7 dezer op non-acl. gesteld en belast met het bevol over Hr. Ms. kanonneerboot Bulgia. De luit. t/z. lste kl. J. F. IIoBang, comm. van laatstgenoemden bodem, wordt eervol van dat bevel ontheven, op non-act. gesteld en belast met het bevel over Hr. Ma. instructieschip Ever. Do luit. t/z. late kL 0. Kaatelgn wordt met 7 dezer geplaatst aan boord van genoemd pant8erschip als eerate-off. Do gewone audiëntie van den minister van binnenlandBche zaken zal Zaterdag a. s. niet plaats hebben. In een afzonderlgk bgvoegsel tot de St, Ct no 155 wordt medegedeeld de beschikking van den Minister van Waterstaat enz. van 3 Juli 1905, waarbg bepalingen worden vastgesteld betreffende het merken van boter, afkomstig ▼an aangeslotenen bg een onder rgkstoezicht staand botercontiötestation. KORTE MEDEDEELINGEN VERGADERINGEN. In de dezer dagen te Amsterdam door de Nederlandschc Maatschappij tot bevordering dei- Geneeskunst gehouden 56e algemeene vergade ring zgn, in plaats van de aftredende leden van het hoofdbestuur, de heeren S. J. Hal bertsma, I. C. J. van der Hagen en A. C. H. Moll, gekozen de heeren J. W. Deknatel, offioier van gezondheid te Bredaprof. dr. B. Kouwer te Utrecht en dr A. J. A. Thomas te Baarn. Belangrgke punten zgn besproken. Een voorstel van de atd. Zeeuwse h-V laan deren om een oommissie te benoemen, die zich belast met het samenstellen van een ontwerp-regeling ter verkrgging der artsbe- voegdheid in Nederland, werd gecombineerd met een voorstel van de afdeeling Alfen en Omatreken om aan het hoofdbestuur op tt dragen een commissie te benoemen, die zal na gaan op welke wgze in de behoefte aan voort gezet onderwgs voor practiseerende genees kundigen kan worden voorzien. Na kort debat werden dit vraagpunt com missoriaal gemaakt. Dr C. F. Schreve werd bg aoolamatie defini tief benoemd tot algemeen secretaris hulde gebracht voor zgn arbeid. Tot lid van het Ondersteuningsfonds werd herbenoemd dr. C. J- Vaillant te Schiedam tot lid der commiBBie in het formatiebureau J. Idsinga te Amsterdam. De volgende algemeene vergadering zal wor den gehouden te Groningen. Oost-Indië. De heer Vierhout heeft in zgn blad De Locomotief uitvoerig de aanleiding tot zgno gijzeling uiteengezet. Het artikeltje, waarom het ging, heette Neu traliteit en mobilisatie. Daarin word gezegd dat dooi het legerbestuur bg geheim schrgven aan enkele legerautoriteiten was kennis gegeven van een binnenkort te verwachten bevel tot mobilisatie van eenigo troependeelen. Vervol gens werd aangegeven hoe die mobilisatie volgens «naar men wil", «men sohgnt", «het ligt voor de hand" zou plaats hebben, maar deze onderstellend geuite aanwgzingen klopten zoo bizonder met den inhoud van bedoeld ge heim schrgven, dat de Justitie het vermoeden gewettigd achtte, dat een overtreding had plaats gevonden van de bepalingen van Staats blad no. 259 van 1904. Men vroeg den heer Vierhout als getuige, opgeroepen in de zaak tegen den onbekenden dader, den naam te noemen van den inzender «Wg mochten onszelven en den stand der journalisten niet o&teeren, schrgtt hg. En duB moesten wg weigeren. De rechtercommissaris vergunde ons, een schriftelgke verklaring van ons standpunt in te dienen". In deze schriftelgke verklaring zette de heer Vierhout zgn standpunt nader uiteen, lichtte dit in Raadkamer nader toe, terwgl zgn rechts geleerde raadsman nog een aantal juridische gronden aanvoerde ter veidediging van den «zwggplicht" van den redaoteur. Den 20n Mei droeg de officier van justitie zgn conclusie voor, hierop neerkomende dat naar 's officiers inzicht het beroep op het beroepsgeheim geen steun vond in de bepa lingen der wet en dat de raad diensvolgens niet de den rechter in de hand gegeven mid delen zon dwingen, den naam van den inzen der van het berioht, alsnog den rechter-com- missaris mede te deelen. Dat de heer Vierhout uit de ggzeling is ontslagen, weten wg. Het Hof golastto tevens aan den raad te Semarang om alsnog uitspraak te doen over de gegrondheid van Vierhout's redenen tot verschooning van het afleggen van getuigenis. CELEBES. De correspondent te Batavia der N. Rolt. Ct. seinde Dinsdag: Loewoe weigerde onzen eisch. Qet blad teekent bierbg aan Loewoe is een rgkje op Celebes, geallieerd met Boni. Verwacht werd dat Loewoe gemeene zaak met Boni zou maken. Daarom zgn waar- schgnlgk ook aan Loewoe de noodige eisohen gesteld om zeker van zgn houding te zgn. Uit de weigering der inwilliging blgkt dal de geruchten omtrent de houding van Loewoe juist zgn. Het is te verwachten dat Wadjo, een ander rgkje in Celebes, eveneens de zgde van Boni zal kiezen. Tot vyf uren hebben de kiezers te V1 i fl ing e n morgen (Donderdag) gelegenheid te stemmen voor leden van den raad. Wg herinneren hen daaraan. De candidaten, die wg gaarne gekozen zagen, zgn de volgende J. W. Jacobze M. Geelhoed beiden aftredende leden eu J. P. Vermaas in de vacature-Gewin alle drie in het eerste district C. A. Kalbtleisch (aftr. lid) en J. M. Stuart in het tweede district P. Lucieer (aftr. lid) J. G. van Niftrik in het derde district dag verrast met de geboorte van drie spruiten, allen meisjes. Een ervan is dood. Bg de wedstrgden, uitgeschreven door de kegelolub Hoe is 't mogelijk te Eindhoven, wer den in den korpswedstrgd, waarin hot hoogst aantal punten 179 was, door Hout oj Fout to Middelburg de tweede prgs met 177pun ten behaald en door Zou er kans zijn, eveneens te Middelburg, de vierde met 173. De koningaprjjs werd gewonnen door den heer W. K. Hering te Middelburg met 49 punten. Verder behaalden de volgende Middelburg- Bobe heeren kegelaara prgzen J. R. Brons met 73 punten den tweeden in don kampioen wedstrgd, C. Hausmann, met 48 punten, den tweeden en W. K. Hering, met 46 punten, den zesden in den personeelen wedBtrgd. Bg den vrge baan-wedstrgd behaalde ge noemde heer W. K Hering met 52 punten den tienden prgB. UitViissingen. De heden gehouden parade had hetzelfde verloop als overal. De troep werd geïnspecteerd door den ma joor H. Sprujjt, gamizoens-commandant, en gecommandoerd door den kapitein G. van Munster. De eerate-luitenant Viirtheioi, van het 4e bat. 3e reg. infanterie, is met 15 Juli e. k. overgeplaatst bg bet algomoen dopot van discipline aldaar- Do tot kapitein bevordorde le-luitenant Brugn wordt belast met het bevel over do 1 o eomp. 4 e bat. De kunstschilder Jan Toorop vertooft weer te Domburg, waar hg den zomer denkt door te brengen. - Bg de Dinsdag te W e s t k a p e 11 e ge houden stemming voor leden van den raad zgn gekozen de heeron P. C. A. van Hoepon met 110 en J. Moens met 193 stommen. Op den heer A. Verhulst werden 106 stem men uitgebracht. Van de 263 kiezers stemden er 213. Dit bericht is nog opgenomen in de tweede editie van ons vorig i In de Maandag te Wissekorke ge houden raadszitting kwam, bg wgze van voor bereiding tot nadere behandeling, de vraag ter Bprake of 'twenschelgk is, het telefoon kantoor den geheelen dag open te hebben. De raad zal, naar onze berichtgever meent, gewis ook die gelegenheid aangrgpen, om ons isole ment met een schakeltje meer aan de be woonde wereld te verbinden. De heer Itobgn, onderwgzerte Camperland, werd herbenoemd tot lid der commissie van schoolverzuim. N,aar wg vernemen, iB het thans zeker dat met ingang van 1 Aug. a.s. ook in den nacht van de telephoon alhier kan worden gebruik gemaakt. Voor deze extra diensten zal, zooals men weet, aan geabonneerden, die er gebruik van maken, eene retributie van f 5 per jaar worden geheven. Dat die maatregel door ons wordt gewaar deerd, behoeft na hetgeen wg daarover schre ven, geen nader betoog. Vrgdagarond, te beginnen half achtuur zal op het Molenwater alhier het stedelgk muziekkorps der d d. schutterg het volgend programma uitvoeren: Militaire Marche, Souss, Rondo Mtltaire, Ascher, Tout Paris, Valse, Waldteufel, Ballet Egyptien, Liguini, Concert- ouverture, Von Holstein, a Panis Angelicas, Franok, b Czardas, Tilsco, Scherzo, Le Tnière, en Groote Fantasie uit Gounod's opera Faust, Morks. De heden, bg gelegenheid van den ver jaardag van Prinses Marie von "Wied, alhier gehouden parade had het gewone verloop. Er waren weinig toeschouwers. Van de openbare gebouwen en uit een enkele particuliere woning woei de vlag. Bg den heer Dirk L. Broeder a 1 h i e bloeit wederom de nacht Cactus. Heden avond ongeveer acht uur kunnen liefhebbers van zulk een zeldzaam schouwspel genieten. Bet duurt slochts kort. Een workmausgezin alhier werdDins- In de Dinsdag te St. Maartensdgk gehouden vergadering van Ingelanden van de vier polders van het waterschap St Maartensdijk werd behandeld het «verslag over den toestand der waterleidingen in die polders on middelen tot verbetering." De samensteller van hot verslag, de heer Van Oost, waterbouwkundige, was na eene beschouwing over den toestand tot de conclusie gekomen dat, met het oog op een eventueel te stichten sfoomgemaal, de volgende verbeteringen in overweging konden genomen worden le. Verdieping der Suatiegeul achter de Keethil over 110 M. lengte, het maken van een rjjzenslipvanger langs de haven en van een kleidam in de bggeul tegenover dgkpaal 2 van den Muyepolder. 2e. Verbroeding der hoofdleiding over 250 M. lengte langs de Vijfzinne en den grintweg onder de linden. 3e. Bouwing van een gemetselden duiker onder den eersten djjk tegenover den Water gang ten westen van den Middellandachon weg. 4e. Verbreeding der hoofdleiding tusschen den duiker in den eersten djjk en die in den Poppenoordweg met of zonder delving over 48 M. lengte 5e. Delving der hoofdleiding van den duiker den tweeden djjk tot de hofstede van de gabr. Nelisse over 150 M. lengte. Van deze 5 hoofdpunten tot verbetering werden punt 1, 3, 4 en 5 aangenomen, doch punt 2 verworpen. Voorts werd nog besloten tot verscherpt toezicht op het leggen van ischtuig in de hooidwaterleidingen. Voor de urtbakening van de rjjksgrens onder de gemeente C1 i n g e, in verband met uitgevoerde bedgkingen, zgn tot commissarissen benoemd ^in wege Nederland de heeren J. A van Rompn, lid van G. S. van Zeeland, en J. Nele mans, ingenieur van 's rijkswaterstaat te Neuzen van wege België de heeren A. Verwilghen, i van de Bestendige Deputatie van den pro vincialen raad van Oost-Vlaanderen te St. Ni- colaaB, en J. Mëlotte, ingenieur prinoipaal van bruggen en wegen te Antwerpen. Te Sas s van G o n t zgn do altredende

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1905 | | pagina 1