MIDDELBÜRGSCHE
COUR A N T.
F 89.
Maandag
1872.
15 April.
bit, blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den Faasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m.franco is f 3.50.
Middelburg 13 April.
EEN CONSERVATIEF PROGRAMMA.
I.
De lieer Disraeli, de grootc voorvechter van liet
conservatisme in Engeland, tot tweemalen toe de eerste
minister dier richting en sinds jaren haar erkend en
talentvol leider in het Britsche lagerhuis, heeft onlangs
een zeer lange redevoering te Manchester gehouden,
waarop wij reeds meer dan eens met een enkel woord
hebben gewezen, maar die een nadere bespreking vor
dert en de ernstige overweging van alle conservatieven
en meer nog van alle liberalen verdient.
Meer, nog; want terwijl dc lezing bij den conser
vatief een zeer gemengden indruk moet makenkunnen
wij er niets anders dan leering uit trekken zonder de
schade of schande die volgens het spreekwoord wijs
maakt.
Men verwijt aan dc conservatieve partij dat ze eigen
lijk geen beginselen heeft en daarom ook niet in staat
is tegenover andersdenkenden een politiek programma
fce geven. Dit verwijt, en wij houden het voor volko
men juist, wordt in Engeland zoo goed als in Neder
land gedaan; en in Engeland evenals in Frankrijk,
evenals in Duitschlandevenals in ons vaderlandbe
vestigen de feiten van den dag het bij herhaling. Maai
de Engelsche conservatieven laten zich niet gemakkelijk
uit het veld slaan. Er loopen geruchten eener aan
staande parlementsontbincling, en met het oog op de
verwachte verkiezingen zouden zij nu een grooten slag
slaan. Hun beste spreker, Disraeli zelf, zou optreden op
eene monster -meeting in een der meest verstokte liberale
oorden des lands, in Manchester zelf dat sedert jaren
steunpilaren van den vrijen handel en van het libera
lisme naar het parlement afvaardigt. Daar zou hij eene
monster-redevoering uitspreken: hij zou den volkc ver
kondigen wat dan eigenlijk de conservatieve politiek
waszoo ten onrechte miskend dat ze maar eene kleine
minderheid in het lagerhuis telt; hij zou moedig de
vlag ontplooien welke gevolgd moest worden bij de
verkiezingen, om aan de tegenwoordige ministers bet
gezag te ontrukken. Weken, ja maanden vooruit, was
de meeting aaugekondigdmen schatte haargroote ge
volgen in propaganda voor de partij; en de 3«
April kwam en met hem de groote politicus te Man
chester, om in de ontzaglijke Free-trade Hall voor een
op 30,000 personen geschat gehoor op te treden.
Hij kwam, de heer Disraeli, men hoorde hem, en...
nasdtur ridiculus mus! Schoon de oud-minister drie uren
achtereen sprak en dus tijd genoeg had om een poli
tiek programma mede te deelcn en zelfs vrij omstandig
uit te werken, stelde hij velen bitter teleur. De alge-
meene politiek raakte de spreker maar op drie
punten aan toen hij het koningschap verdedigde,
voor het behoud der tegenwoordige organisatie van
het hoogerhuis sprak, en streed voor de handhaving
der staatskerk; de verdediging dezer drie instellingen
was echter uiterst dauw en mager, soms zelfs onhandig;
en het verdere deel zijner redevoering bestond in eene
soort van critiek op dc meeste handelingen der tegen
woordige ministers. Hij ging zelfs zóo ver van te insi-
nueeren dat in die weinige gevallen, waarin de tegen
woordige administratie goed gehandeld had, ze niets
anders had gedaan dan voortbouwen op de grondslagen
door hare voorgangers, dus door den heer Disraeli en
zijne ambtgenootengelegd.
Een vreemdsoortig partij-programma voorzekeralthans
naar de voorstelling die wij ons van een programma
makeneen stuk wellicht minder geschikt om een ge
hoor van 30,000 personen drie uren lang te boeiendoch
dat den weg aanwijst waarin zich natie en regeering
hebben te bewegen, om tot volle ontwikking aller natio
nale krachten te komen. Een programma dat alleen op
drie punten volslagen stilstand verdedigt en zich verder
verdiept in onpractische critiek, verdient den naam
van politiek programma niet.
Maar konden wijook na het vo orbarig misbaar dat
over do rede'gemaakt werd, anders verwachten? Heeft
eene conservatieve partij "ooit een duidelijk programma
van de beginselen gegeven? Is ze, ondanks herhaalde j
pogingen, daarin ooit geslaagdhetzij in Engeland
J hetzij in Frankrijk, hetzij in Nederland?
Wij geloovcn dat het conservatief-zijn in onze dagen
van beweging en vooruitgang inderdaad een moeilijk j
en onaangenaam ding is. Niet voor den man wiens
laatste argument is dat zijn vader en voor dezen zijn
omdat de conservatieve beginselloosheid zelfs bij die
verdediging, in wezen en vorm, zoo nadrukkelijk op
den voorgrond treedt.
Gisteren morgen heeft Z. M. de koning de Oranje
sluizen te Schellingwoude bezocht en des namiddags de
tentoonstelling van schilderijen van oude meesters in
grootvader 't zóo gedaan hebben, en die zich door dit Arti et Amicitiae te Amsterdam geopend.
Des avonds was er weder diner ten hove van onge
veer 70 couverts. Tot de genoodigden behoorden onder
anderen dc commissarissen des konings uit verschillende
provinciën, eenige kamerhccren in buitengewonen dienst
en de leden van'-^atAmSterdamschen gemeenteraad.
Z. IC. H. prins Alexander is gisteren mede te Amster
dam aangekomen.
feit jegens zich zeiven en de maatschappij volkomen ver
antwoord acht. wanneer hij 'took zóo,en niet anders,
doet. Maar moeilijk is 't voor den man die om eene of
andere reden eenmaal in - de conservatieve richting is
gekomenen zich zeiven rekenschap tracht te geven van
dc beginselen die hem bezielen en van het doel waar
naar hij streeft. Slechts éen geldig en afdoend begin
sel is er, slechts éen eigenschap, de ratsen <Té'ire van
het conservatisme en die zijn voortbestaan waarborgt
zoolang de menschelijke maatschappij in wezen blijft,
waarop hij zich naar waarheid beroepen kan, op de
natuurlijke wet der traagheid, ook in het maatschappe
lijke leven een der allerkrachtigste wetten. Zij «alleen De te Hulst benoemde kan toni echter ni<\ p. J. j.
is 't die behoud predikt van wat bestaat, enkel en Hollingerus Pijpers is gisteren in de terechtzitting van
alleen omdat het bestaat, die het onderzoek afsnijdt J de arrondissements-reclitbank te Goes als zoodanig
naar het recht van bestaan of naar de deugdelijkheid beëedigd.
der instellingen, die de zucht naar „orde" doet hoven-
drijven, boven alle pogingen om de onderlinge verkou- j Hij beschikking van den minister van staat en van
dingen in de maatschappij en gebrekkige instellingen naar binnenlandsche zaken van gisteren is tot tijdelijke ver-
De gemeenteraad van Veere heeft tot gemeentebouw
meester en opzichter aldaar benoemd den heer P. de
Waal, buitengewoon opzichter te Kadzand.
vanging van den spoorweg-opziener Wencker, gedurende
drie maandenmet ingang van 16 April a., het dage-
lijksch toezicht op den dienst van den staatsspoorweg
DedemsvaartZutfen opgedragen aan den spoorweg
opziener van Dorp, ter standplaats Zwolle, en van den
staatsspoorweg ArnhemZutfen aan den spoorweg-opzie
ner Jonkergouwter standplaats Delden. ütaats-cour
den geest des tijds te hervormen en te verbeteren.
Dat het conservatisme niet bij machte is vastheid
aan het bestuur te geven als regcerende partijnoch
beginselen tegc-novor beginselen te stellen als oppositie,
hebben wij Nederlanders nu reeds tot vervelens toe
bijgewoond. Toen na 1854 de conservatieve richting
hecrschte in het parlement, was inderdaad, om het
woord van die dagen te bezigende oppositied. i. de «-»
minderheid, regeerende partij. Op weinige uitzonderingen Uit Groningen schrijft men van 10 dezer: Door den
na zijn de door conservatieve ministeriën ontworpen gemeenteraad zijn van de voogden van het Heiligen
wetten gegrondvest op de liberale beginselenja zelfs Geest- en Geertruidsgasthuis de rekeningen opgevraagd
in het veelbewogen jaar 1866toen na de zoogenoemde over 1870 ter nazieniug en goedkeuring. Door de voog-
nederlaag der liberale regeering in de koloniale quaes tie den is die bevoegdheid van den raad altijd betwist en
een sterk gekleurd conservatief kabinet optradbewoog 1 ook nu hebben zij hunne bezwaren daartegen ingediend,
het zich juist iu diezelfde quaestic spoedig op den j versterkt door twee rechtsgeleerde adviezen van pro
liberalen wegen moest er een zondebok uit het minis
terie worden weggezonden om te voorkomen dat een
koloniaal wetsontwerp met medewerking van den minis
ter van koloniën zelf een onmiskenbaar liberaal karak
ter verkreeg. Want wel kenmerkte het allerlaatst
conservatief ministerietengevolge van het temperament
van zijn toongevers zich door meer heftigheid, door
revolutionaire, zenuwachtige maatregelen, maar over
het algemeen liep dezelfde karaktertrek, dezelfde draad
door alle conservatieve ministeriën der laatste twintig
jaren heen. Geen wonder; het. conservatisme is, al
moge 't iu zijn uitingen naar landaard en gegeven omstan
digheden hier en daar verschillen in karakter overal
gelijk, zelfs iu de kleinste détails. Wij zagen bijv. hoe de
slotsom van Disraeli's rede een verheerlijking was van
de bekwaamheden van conservatieve tegenover liberale
ministers; vinden we ook diezelfde eigenaardigheid
niet terug bij de ministers van 18661868, die hunne
bekwaamheden aanvoerden als reden waarom zij de
ledige stoelen aan de groene tafel hadden ingenomen,
die met hunne bekwaamheden en limine onfeilbaarheid
de tweede kamer-ontbinding motiveerden, die geheel
Nederland tweemaal in rep en roer brachten, omdat zij
niet met de tweede kamer over weg kondenomdat zij
uitsluitend 's konings vertrouwen meenden te verdienen
omdat zfj niet verkozen op te staanwat anders de voor
de hand liggende oplossing is van een conflict als zich
toen voo-deed.
fessor mr. G. Diephuis en van professor mr. B. D. H.
Teilegen, die ook beiden de bevoegdheid van den raad
tot het nazien der rekeningen ontkennen. Van deze
schriftelijke adviezen zijn kopieën gezonden aan de
individueele leden van den raacl. Daar echter de raad
gedreigd heeft de voogden te zullen ontslaan bij voort
durende weigering, waartoe de raad de bevoegdheid,
heeft, zullen dezen waarschijnlijk toegeven. „Maar,
zegt de •hoogleeraar Tellegen iu liet slot van zijn advies,
„bij nadenken zal men tot het inzicht komen, dat het
zedelijk onmogelijk is op die wijze eene reclnsquaestie
uit te maken. Immers zou dit zijn de huldiging van
het beginsel: macht boven recht!"
BENOEMINGEN EN BESLUITEN.
posterijen. Eervol ontslag verleend, op verzoek
aan J. H. van Sonsbeeck uit zijne betrekking van com
mies der posterijen van de eerste klasse, met vrijlating
om zijn aanspraak op pensioen te doen gelden.
belastingen. Benoemd tot commies ter inspectie
der directe belastingen, in- en uitgaande rechten en
accijnsen te Zwolle, G. II. J. Souman, thans surnume
rair bij de administratie derzelfde middelen.
rechterlijke macht. Benoemd tot griffier bij het
kantongerecht te Edam uw. L. A. van IJsselstein,
wonende te Delft.
gevangenissen. Benoemd tot directeur der cellu-
T-. -n,laire gevangenis te Rotterdam, F. A. Schiebelhoufc, ge-
Docli wii moeten tot de rede van den Engelsclien
nnnomnnnvn lromrflin «ron nnf I iQfiho Mo'Av
staatsman terugkeerenwij wenschen daaruit éen enkel
punt nader te beschouwen, zijne verdediging van liet
koningsschap. Terwijl zijne beschouwingen over het
op zeer eigcna«ardige wijze samengesteld hoogerhuis en
over de staatskerk van geen toepassing zijn op Ne
derland verdient zijne voorstelling van de voorrechten
van het monarchaal stelsel ten volle onze aandacht, ook
pensioneerd kapitein van het Oost-Indische leger.
ONDERWIJS.
Bij de voortzetting van liet alhier gehouden examen
voor het lager onderwijs zijn van 813 dezer geëxa
mineerd
3 adspiranten als hoofdonderwijzeres, welke zijn toe-
