No. 9B.
MÏDDELBÜRGSCHE
Zaturdag den
C O U R A Ti
5 van Oogstmaand,
IDDELBliRG den 4 van Oogstmai^rJ. In dén j
mor'^en van den 29 van Hooir.isar.d vertoonde
jJcli voor onze kusten eene Vloot van Zijne Groot-
Jjrittrnnifche ïMajefteit. Van tij-l tot tijd zag men het
^etai der Schepen vermeerderen, en des anderenAings
ties niidda!;s werden op het Bree-znnd de Troepen ont-
{"clieeptdie bezit nnmen van een g-oot gedeelte van dit
Eiland en den i dezer binnen deze Stad troliker.wel
ke bij Kapitulatie was overgegaan. Op den 2 dezer i
werd de Stad Feerena zich verdedigd te hebbenbij
Kapitnlrtie overgegeven. Van Fiisfiugen weet men
op dit oQ£cnblil<" nog niets met zekerheid te meiden;
maar wei, dat-het Kasteel Ramniekens op heden door
de Troepen Van Zijne Groot-Brittann.fche Majefteit is j
Jn bezit genomen. Wordende deze l''xpeditie gecom-
a-.andeerd door den Luitenant- Generaal Lord Chattam, j
Buiten flaat zijnde het Publiek eenig Buitenlandsch
Kieuw s mede te deelen zöo laten wij hier volgen eene
befch'iiving van den DONAUwelke onlangs in den
Movi::i:y vermeld ftond, en weike aldus aanving;
„Onder de Rivieren die bij de ouden zoo vermaard
wsiren is de Donaualtijd voor de gedugdeberchouwd.
Peszelfs krombogtigen en fnellen loop, zijn beroerd wa
ter dcszelfs beweegbare zanderige bedden deoen de
Romeinfcbe Legioenen fidderen, en bepaalden een tijd
lang rierzclver overwinningen. Curion die het eerst deze
■woeste Oevers naderdedorst dezelve niet overtrekken,
en het fchijnt, dat deze roem nimmer dan aan <'ermaar-
de iWannen als /Alexander, Darius, Trajai^n en Con-
fianiinus moest behoren.
FNu beCchrijft de Mon^tcur de plaatfen des ovcrtcgts
vnn ieder dezer Romeinfciie Helden met hunne bei-en,
en komt tot de volledige befchrijving door Dinr.ifuis ge-
j^even van de vermaarde fteenen brugd'e Trajanus
in een Jiiar tijd over den Donau deed oprigtenver
volgd pan het vcornaanifla ontwerp, zijnde den over-
togt over dezen gedugten Vloed door Keizer Trajanus
en zijn Leger, en het gevolg van deze groote onder
neming.]
Ku'büift nog over te onderzoeken, zegt verder
de Mor.iteurwelk het doel, was van zoo een groot
■werk, de tijd die men befieedde om het oi.terigtsn en
deszelfs wezenlijke nut: deze nafpeuring, die de Hifto-
liefehiijvers riet geda?n hebben kan merkw.na-.-dige ver-
gelrkingen met den hedendaagfc'ien tijd opleveren, en
fchijnt hier door meer belang te verkrijgeni
„Keizer Trajanus ging in zijnen eerflen Ooriog tegen
de Dacierseenen Vijand aaiivalieh, -iviens trotsheid hij
veeleer wilde beteugelendan zijne magt vernietigen
het ftclzel vén een' fnelleti en geweldigen Oorlogwaar
van hij zich met voordeel had bediend tegen de Ge'ma-
Bcnkwam hx^m voor dien te zijnwaar aan hij zich
nog moest houden. Hij verzamelde derhalve in haast
een ftork Leger, en gaf het bevel over een ander, het
welk lager ter regter moest ageren, aan Lucius, een
zijner beste Veldheerendie hem in zijne vorige Oorlo
gen fchier overal gevolgd had.
Hij trok met zijne Troepen tot aan den Donau (loeg
twee bruggen over dien Vloed de eene bij het Gehugt
Grndiika niet verre van Uipalanka de andere 13 |geo-
grapbifche mijlen lager op eene plaats, die Gtife/iniap
zijne kaart Columbina noemt, beide uitkomende op de
wegen op de kaart van Puntiger aangewezen de llag
was bloedig, maar beflisfenddezelve opende voor
Taia-iius den weg en de intrede vun Zernilzeghetliu-
fa of Sarmategete Hoofdfiad derDaciers; Lucius, die
van xijn' kant groote vocrdeelen behaaldekon zich met
den Keizer niet vereenigen, dan eers't verfcheidendagen
ra den flag; Trajanus, zonder den Vijand tijd te laten
ynn zich te verhalen vervolgde hemverfloeg hein
enop het punt van hem geheel te vernielenziet hij
Algevaardigden aankomen die hem fmekende om ó.zn
Vrede vragen. Hij bewilligded^nzelven te geven
op voorwaarden dat de Koning der Daciers zijne krijgs-
tuigen overleveren, zijne iTroepen afdanken, zijne
verfchanfingen flegtenen geen vrienden of vijanden
erkennen zaldan de vrienden en vijanden der Romei
nen*
„Trajams liet een gedeelte van zijne Troepen om
zijne veroveringen te bewarenen keerde weder naar
Rome, om zich met dezorg der Regering bezig te hou
den maar naauwlijks was een Jaar verloopenof hij
■vernom, dat Decebalus zijne verbintenisfen verbreken
de, zich op nieuw wapende heimlijk Oorlogstuig deed
gereed maken, de misnoegden gereedelijk ontving, en
in een oogenblik weder eene gedugte houding aann m.
In de daad deze Vorst had flegts een klein gedeelte van
^ijiie Staten verlerenbij rejeerde nog over ee^n wijd
uitgeftrekt Land thans bekend onder de namen Tratii
filvanien, Moldavicn Wallachijen en een gedeelte vati
Hongarijen; hij had alleen Vrede gemaakt öm tijd té
wi; nen zijn Leger weder te verziimelen en opterigten;
en van den dag zelve af oat hij den Vrede had getee-
kend had hij zich gereed gemaakt om dien te verble
ken. Trajanus had v.-el gedagtdat deze Vrede van
geen langen duur koii zijn; maarde Oorlog bood zijnen
Vijand zoo weinige vocrdeelenen zoo vele gevaren
sandat hij hém tot zulk eené onvoorzigtigheid niet
wilde geloven in flaat te zijn; hoe het mogte gaan, hij
deed een aanzienlijk Leger verzamelenbevoo!dat
men de Germanen en de Volken aan de zoomen van ce
Weiselde Troepen der Bondgenooten en van het Roo;n-
fche Rijk afhangende, onder dewelke men onderfcheid-'
de de Batavierenzou vereenigen met de oude Legioe
ren die het Land bewaardenweldra vernam hijdat
de Dilciers de grciKplantfen des Rijks hadden aangeval
len hij vertrok toen uit Rome in hèt begin der Len
te, met het vast beöuit, eene Mogendheid te vernie
len rnet welke verfcheiden omftandigheden hem tot
daartoe hadden bewogen toegevendheid te gebruiken.
Het was voor hem geen Oorlog meer van bewegin
gen, waariii de fnelheid de overwinning moestbsflisfen,
en de overwinning de voorv/aarden van den Vrede rege
len men moest hterr^;\r.'f;-é'K, bezetten, be.i'aren dit
is het geen hem ongetwijfeld ar»? verrigtingea met meer
langzaamheid ter meerder tekerheid deed bcjtierenzoo
nis üionifms het ^eer wel uitdrukthij belloot toen eene
vaste brug over den Doriau te bouwen die beflan(}
zi;nde zoo weltegen den fchielijken wasdom der wa
terenin den Zomer, als tegen de fcüokken der ijs-
fchotfen in den Winter, voor altijd zijne gemeenfchapi
verzeiterde, zijne Soldaten de ongerustheid benam van
V riaten te worden; en den vijanden van de hoop'de»
zelveT te vernielen; hij zag ook met weerzin, zegt
Piocopus, dst een vloed van grenzen durfde ttellen aai^i
het Roomfche Rijk, het welk geen grenspalen liioesc
hebbc'n.
,,HIj'1ton órigetwijffeld dezen moeiUjken arbeid ver-
itiüd hebbendoor den Oorlog van den kant van hec
Bannaat, vwar van bij meester was voerende; maar als
dan geraakte hij in de Gebergtendie dit Land van Tran-
filvanie fcheiden en zijne krijgsverrigting zou langwijli-
ger zijn geweest, zonder minder gevaarlijk te zijn.
Voor het overige bedriegt men zichwanneer men ge»
looft, dat Traiainis de Brug vaii (leenen in tegenwoor
digheid van den Vijand bouwde, of dat ds tijd aan de
ze onderneming gewijd van dien der krijgsverrigtingen
genomen werddezelve werden met eene gelijke kragt
voortgezet, en zijne Troepen,- die onafgebroken eene
aanzienlijke uitgeftrektheid Land aan de andere zijde van
den vloed bezet gehouden hadden behaalden gedeelte
lijke voordeden op de Barbaren, en d'.'den hunnenijver
veripaUWen door onoplioudelijk herhaalde verliezen.
De befchouwing dei ziiile van Trajanus toont eene tal
rijke reeks aan van belegerde en verdedigde Kasteeletj
en Sterkten gedurende de bouwing der Brug.
Geheele Volken getuigen dezer gebeurtenisfen en
der ftandvastigheid van Trajanus, kwamen zicb onder
zijne vaandels voegen; hij liep ecliter groote gevaren in
dezen Oorlogdikwils werd hem de gemeenfcbap met
zijne Hoofdllad afgefnedenhinderlagen werden zijn'
peiTdon gelegd talrijke detachementen Barbaren veront
rustten zijn Leger van alle kanten. Het was in deze
zelfde ftreken, dat Lyjtmac'iusKoningvan Tracie, en
een der opvolgers van Alexaudei'genoodzaakt was ge
worden zich met si zijn Troepenkrijgsgevangen ta
geven; maar Trajanus, dergelijke ongerustheid iiietag-
tende, volgde onbezü-gd zijne ontwerpen digt famen
getrokken in eene fterke rteiling omringd van een ge-
trotjw Legerve-'agtte hij de brooze listen van zijnen
Viiand en dagt alleen aan de overwinningdie hij wel-,
dra op hem ftond te behalen hij moest in het vervolg
deze onlftandigheid zegenendie hem de hefde zijner
Soldaten en de bezórgdhei-i zijner Volken deed kennen
waarom hebben de Geich'edfchi-ijvefs \an zijfi !e-/en
niet gewaagd van een Opfc.irifthetwelk de Soldaiten van'
zijn Leger hem in dien tijd opdroegen en dat beter zj^,
ner lof uitbreid dan al de lolTpraken van PUnius
Zie hier hetzelve:
TORtVnaE A'-G. OMN'lrOTF.N
*BI HRAS. RHAM^V^IA vS! ERA?
QUANTfM ABFVIT KE rOMA LVOFRFT
SEO VIVIT TRAJANUS VK TIBI DFCKBAL^'
MILESS LEO VI ET .'fHI. G. DEVOTI
cAPrriBvs.
Qruter i p. 47 st 5('