versch.
akü
Woensdag 16'December 1914
Antirevolutionair
IIJIL
fi@!!aiisis§s?ii© en Zeeuwsehe Bi landen.
lie Oorlog,
I
sland
ir over
IN HOC SIGNO VINCES
734
mm.
ES
ELEN.=
BINNENLAND.
BUITENLAND.
"Piestósteaavpaatea «a BienstaanMedlngeii 50 Cent per pleaiêpg.
M. F. Mulder,
ROTTERDAM.
>etten
;eilen
Latten,
eed en
Tülle
Lijnen
Lovers
tkken.
draineeren,
jn dat zulks
raineerwerk
allen tijde
i leveren wij
6186
verzekert
Horloges,
sedert 25
rERDADl.
a üegeas-
Si©-©p@®a
•aritis.
8130
QELAARS
~SL.SE.voor
V3St
Besse Courant vewohgnt dkea Woensdag en Saterdag,
ibounemeutsprljs per'drie maanden fe. p. p. f
Buitenland bij voorHitbetaling f 4,50 per jas?,
Afzond«rlijke Bummers 5 Cent.
mTGwrm,
W. BOEKHOVEN,
SOMMEI,SDI.JK.
ireïeffooia Intereonutt. M®.
AdveFtentiëffi 10 Cent par <a ijs maal. Beela^aw 80 ,»w? e*s-
BeeksaHfeom-^giKg Geat x - .regel ep */8 maal.
@toote lette» ea vignettes words-ai betekend isas? de; plaatsmimie die ssjj bee)
IdmrteitiB urerden iagewaefat tot Dinsdag- en Trgdagnaorgan uar.
«tefefeeii voor de. fte«ia©i»e dKivertemttêii ess verdere A<iMttlfiBa*ir*u
van milde bijdragen daartoe in staat gesteia,;t
aewdese «MUI oe«e
ff. fc-
kt dan eerst het
ROOEB
delharnis
solide Meubelen
ffetten, slaapka-
en en Tafels in
7809
naaste Station,
urgerlogies.
ER NACHT.
7706
een
ve kistjes.
ERWAREN.
nde merken.
eve lend.
hopen de onderwijzers en de 80 kinderen der
zondagsschool Oostdijk op Woensdag 23
Dec. hun Kerstfeest te vieren.
Dezer dagen zal begonnen worden met
inning der contributie's van de leden en het
inzamelen van gaven voor de najaars col
lecte ten behoeve van onze Chr. School.
Daar ondanks den oorlog, voor de groote
meerderheid de bevolking, het jaar 1914 een
rijk gezegend jaar is geweest, hoopt het be
stuur der Chr. School dit aan het bedrag der
colleete te zullen bemerken.
VERSLAG der Rede in het belang van
't Chr. Onderwijs, uitgesproken door
Ds. Benes van Delft, in de Herv. Kerk
te Ouddorp op Donderdag 10 Dec. jl.
Openingslied Ps. 25 6. Gelezen Luk. 1
57—80. Na het gebed gezongen Ps. 115 7.
Wij leven in den Adventstijd. Zijn deze
dagen we! geschikt om een schoolrede te
houden? Velen zullen zeggen; Breng mij
^iet van de kribbe af. Bepaal me bij het
I' Aïdeke van Bethlehem! Maar, antwoordt
:3pr., de zaak van 't Chr. Ond. is immers
niet zonder dat Kindeke denkbaar. Wat zou
er van ons allen worden zonder Kerstfeest?
Van ons, die reeds bij onze geboorte liggen
onder den vloek der zonde? Welkeen onbe
grepen mysterieHet heilig Kind Jezus, ge
komen in de volheid des tijds, orn de zon
den der wereld op Zich te nemen
De bedoeling van het Chr. Ond. is juist
aanrakini? te hrenpen met
Wegen» de a.». Feestdagen- zal
het iaterdagnumnter van 26 De
cember N I E T verschijnen en het
nummer- van Woensdag 23 Decern
ber een dag S&'ter.
II. II. Herichtgevers en inzenders
van advertentiën gelieve met deze
inerïcdeeiiiig s.v.p. rekening ie hon
den.
7610
oawls.
rocht-
tlatten
etc.
Voor den soldaat.
Art. 2 van het Reglement van krijgstucht
luidt als volgt:
Daar de godsdienst de bron is van
alle geluk, deugd, waren moed en troost,
moet ook in den krijgsstand een ieder
zich tot betrachting deszelven en tot een
zedige levenswijze bevlijtigen, de Gods
lastering, het vloeken en zweren moeten
worden nagelaten;
en zullen de meerderen hierin en ia al
wat de handhaving der goede zeden kan
bevorderen, hunne minderen met een goed
voorbeeld voorgaan en alle buitensporig
heden algemeen vermeden worden.
Hier is dus door de leger&utoriteiten het
groote belang van den Godsdienst erkend.
Ze is de bron kan alle geluk, deugd, waren
moed en troost.
Godslastering en vloeken en zweren, als
vijanden van den Godsdienst moeten nage
laten en de meerderen zullen hiervan een
voorbeeld geven.
Jammer, dat blijkens verschillende be
richten de mindere of lagere autoriteiten
zich daaraan grovelijk schuldig maken. Ook
de officieren, zoo wordt beweerd, maar
vooral die van het kader, welke onder d8
officieren staan.
Doch ook weer gelukkig, dat de Com
mandanten en Oversten in sommige distric
ten een verzoek hebben gericht tot de man
schappen en hun superieuren om het vloe
ken en de Godsdienstlastering na te laten.
Het kan niet uitblijven, of opvolging van
dit bevel van hooger hand moet den ernst
in den troep ten goede komen. En ook als
de nood op 't hoogste mocht komen cLi,
als ons Land in een oorlog gewikkeld werd,
zal die ernst rijkere vrucht dragen dan een
met vloeken gepaard gaande lichtzinnigheid.
De historie van Nederland en Engeland
in vroeger dagen getuigt ervan, hoe een
biddend koning, een biddend generaal of
admiraal, een biddende troep in de kracht
des Heeren wonderen verrichtte.
Vloeken in 't leger is 't oordeel Gods
brengen in de troepen, die geroepen zijn
eigen huis en haard te verdedigen, 't Is den
zegen der eendracht vernietigen en de waar
digheid van 't soldatenleven te schande
maken.
En mannenmoed bezit hij, die in 't leger
tegen 't vloeken protesteert, zij 't ook soms
tevergeefs.
Voor den soldaat.
Art 83 van het regiement op den in-
wondigen dienst der infanterie bepaalt:
De commandeerende officier heft in
verband met de locale gesteldheid, de
vereischfe maatregelen, dat bij de ge
meenschappelijke man,! tijd es, door het
in acht nemen van eenige oogenblikkeu
van stilte, aan de aanzittenden be
hoorlijk gelegenheid worde gegeven
tot bidden
Meer dan eenmaal hoorden we 't van
den soldaat, die bidden won vóór den
maaltijd èn danken daarna, dat het zelf
verloochening kost om de oogen te sluiten
en de handen to vouwen. Zelfverloochening
omdat men menigmaal beloond wordt met
spot en gelach, zoo niet onder 't bidden
zelf, dan daarna, als de maaltijd is afge-
loopen. Tegenwoordig nochtans gaat het,
dank aan de meerdere vrijmoedigheid der-
biddende soldaten en dank voor de aan
gehoorde klachten, die men mag indienen
volgens het Reglement heel wat beter
tijden geweest in ons leger, dat men niet
bidden kon dan met open oogeu en loe
rende naar zijn kameraden, die dat bidden
lm et een spotlach gadesloegen; maar dat
*ss gelukkig tegenwoordig zoo niet weer.
-Sin dat is een voorrecht.
De God des levens, van wieu alle goede
gaven en volmaakte giften ook in zake de
spijzen, ook in de kazerne, afdalen; ook
bij de veldkeukens nu bij deze mobilisatie;
zelf s waar men ingekwartierd is in schuren
of bij Godloochenaars de God des
levens dient allerwege erkend,
En wie van huis uit gewoon is te bid
den, moet 't dan ook verschrikkelijk vin
den om in dit ernstig werk door glim- en
spotlach gehinderd te worden, Hier ook is
ds moed der overtuiging noodig. Hier is
noodig het diep besef van afhankelijkheid
Gods op alle plaatsen en het ontvangen
inzicht, dat een goede huiselijke gewoonte,
ook bij de veldkeukens en overal moet
worden toegepast.
Bidden en danken voor 't eten en zich
pok daarin openbaren als een christen is
een sieraad voor den milicien; een kracht
voor de orde in militaire samenleving en
een waarborg voor gezonde discipline en
gewillige gehoorzaamheid,
Vs Een kwaje tijd voor de Socialisten.
Wie dagelijks 't Volk leest, kan den in
druk niet van zich afzetten: Baas, je be
leeft kwade tijden.
Het wetsontwerp Mecdels gekelderd.
Iuvoerrschten, 10 pet-., door den Minister
weer naar voren gebracht, hoewel inge
trokken.
Uitvoerrechten aan de orde gesteld.
Opcentenbelasting, waarschijnlijk voor
lange, lange jaren, verplichtend gesteld.
De Internationale kapot geslagen; althans
een dood aard aan een hoon?.
De Socialistische idee van den klassen
strijd, die de proletariërs van alio Landen
tegen de bourgeois van alle Landen zou
vereenigen, een gevoelige klap gegeven door
de eensgezindheid in den oorlog van én
proletariërs èn bourgeois.
De ooüogsbegrootingen in alle Landen
met verpletterende meerderheden ook van
Socialistische Kamerleden, aangenomen en
opstapeling dier begrootingen voor oorlogs-
ruit en kanonnen door alle socialisten
aangeprezen.
Die eertijds bespotte Vaderlandsliefde in
alle Landen ten top gestegen en »geen
man en g en cent» beantwoord met een
sneuvelen van socialisten bij de vleet in
Belgie en Rusland,
Het door hen gehate Buitschland met
zijn militairisme en imperialismeen
«hooge invoerrechten» en «sabelsiepera»
nog maar niet verpletterd; integendeel nog
steeds aan de winnende hand.
Invloed in 't Nederlandsehe Kabinet zeer
gering.
Ziedaar maar enkele grepen gedaan uit
't hedendaagsche leven.
Is 't Socialisme dan dood? Wel neen!
er zullen in de wereld redenen blijven tot
ontevredenheid; 't is hier in 't onder-
maansche altijd onvolmaakt en zoolang
dit zoo is, is er «voedsel, om socialisten
te kweeken. Want de hoofdreden van 't
socialistisch bestaan is alleen de ontevre
denheid over bestaande ongunstige toe
standen. En zoodra de tevredenheid eens
ging toenemen en zoodra wedarzijdseh
waardearing, ook bij verschil van inzichten,
wat meer opgloeide, en zoodra berusting
in den wil Gods zich wat meer ging open
baren, was 't met t Socialisme gedaan.
Deze partij lee t hoofdzakelijk van de on
rust die in aller menschen hart dagelijks
heerscht en opkomt.'t Socialisme beleeft
daarom nu kwade dagen, omdat door den
druk der tijden de vrede en berusting
grooter is dan voorheen,
Uitvoerrechten afgemaakt.
Ongunstiger Voorioopig verslag hebben
we nog zeiden gelezen. Dat is totale af
braak en puin, wat er dan nog van over
schiet is: w g met dat onderwerp, zoo
gauw mogelijk. Enkele stemmen waren er
nog. die er zich bij neer wilden leggen lou
ter met 't oog op de mogelijke inkomsten.
Welke bezwaren worden alzoo opgesomd
1. Het bekende vrijhandelshoginselWie
den uitvoer stop zet of benadeelt, benadeelt
den invoer. Ea waar de invoer lijdt, lijdt
de uitvoer: da theorie dus van de handels
balans.
2. Belastingvrageu uitsluitend van in deze
mobilisatie gemaakte handelswinst is on
redelijk. Hot is een voorrecht, dat er nog
winst gemaakt wordt bij zooveel vmliezen
die winst is eeu compensatie, een weer
effen maken van de enorme verliezen die
zijn geloden. Die winsten komen de Natie
ten goede en behoeden tegen verdere in-
ziiltiag: daarom geen belasting, geen uit
voerrechten voor de nijverheid, die nu eens
winsten maakt.
3. Maar kan men wel billijk zijn bij de
beoordeeling of er werkelijke winsten zijn
gemaakt? Hoogeie verkoopprijzen zijn nog
geen waarborg voor hoogere winst: de
booge inkoopsprijzen spreken ook een hartig
woord meedaarbijmen kan aan een zeker
artikel veel winnen, maar op andere vgel
meer verliesen en dan is da gemaakte winst
weg, als met de 7 magere koeien van Farao,
die 7 vette oraten maar ze werden er niets
dikker van.
4. De winst hangt ook af van allerlei
andere factoren, dan de verkoopprijzen: van
hypotheken met rente en aflossing; van
afschrijvingenvan loopende contracten
van machinerieën en grondstoffenvan nog
onbetaalde rekeningen en te betalen schul
den enz. Reden, waarom men voorzichtig
moest zijn om altijd van winst te spreken
al is er sog zoo'n sterke uitvoer. Zelfs met
hoogere uitvoerickomsten kan men toch
nog naar den 1 elder gaan en den nijverheid
stop gezet.
5. De fiscus moet de winst beoordeeien,
maar als de belastinggaarder dat doet, moet
hij inzage van de boeken krijgen. Is dat
wel redelijk, om al zijn boeken te m eten
openleggen en te laten doorzoeken of er
ook winst gemaakt i
6 Do Minister zal bepalen an welke
artikelen een recht zal geheven worden.
Dit gaat te ver. 't Dient in de w-.t te staau.
7 't Is vooral te doen om de Landbouw-
artikelen te treffen. Maar men achtte dit
niet goed, omdat mot name de Veeteelt
lijdt onder de hooge prijien van de voe
derartikelen en de verbodsartikelen. De
Tuinbouw heeft ook enorme scha geleden.
8. Uitvoer naar buiten zal beiast worden,
maar naar binnen: d.i. de verkoop in Ne
derland wordt niet belast.
We zouden kunnen voortgaan met, nog
andere bezwaren, maar 't blijkt ree-is vol
doende, dat men van 't ontwerp zooals 't
daar lag, niet gediend was. We vermoeden,
dat 't zal ingetrokken worden.
Een mooie gift van de Koningin.
Waar door het toenemend bedrag van de
ondersteuningen die door het Koninklijk Na
tionaal Steuncomité moeten worden verleend,
eene blijvende versterking van de fondsen
noodzakelijk is, heeft Hare Majesteit de Ko
ningin nogmaals een gift ter beschikking
gesteld, ditmaal van honderd duizend gulden.
Terugkeer Duitsche officieren.
De beide Duitsche officieren, die eenige
weken geleden uit Bergen, waar zij geïnter
neerd waren, ontvluchtten, zijn Zondag
over Emmerik naar ons land teruggekeerd.
Met den trein van 4 u. 24 uit Arnhem zijn
zij naar Amsterdam vertrokken, om vandaar
naar Bergen te gaan en zich ter beschikking
van den interneeringskommandant aldaar te
stellen.
De Bogor.
Volgens een telegram van Lloyd's is het
stoomschip Bogor, van den Rotterdamschen
Lioyd, den 3e dezer van Amsterdam naar
Buenos Aires vertrokken, ongeveer 16 K.M.
ten Noorden van Leixöes, op de Portugeesche
kust, gestrand en volslagen wrak geslagen.
Het is ie vreezen, dat er 25 man zijn ver
dronken.
De Bogor is een schip van 3621 ton, in
1898 gebouwd. Den 6den dezer passeerde
het Dover. N. R. Ct.
Nederland en de oorlog.
Van de Zeeuwsch-Vlaamsc/ie grens.
Uil Terneuzen meldt men:
Nabij de westelijke Zeeuwsch-Vlaamsche
grens is wegens een gebrek aan de machine
een Engelsche militaire tweedekker geland,
die nog een bom bij zich had. De bestuur
der werd geïnterneerd. Een gemeenteveld
wachter heeft hem ontwapend.
Met 61 stemmen voor en 21 stemmen te
gen, werd Vrijdagmiddag het Leeningsont-
werp aangenomen.
Mét de socialisten stemden de Vrijzinnig-
Democraten (uitgezonderd de heer van De
venter) en 3 Unie liberalen tenslotte tegen
het ontwerp.
Behalve de 12 sociaal-democraten dus 9
leden, van wie, blijkens de verklaring van
Dr. Bos, vóór de stemming namens zijn par-
tijgenooten afgelegd, de vrijzinnig-demop
craten nog tegen stemden als een gevolg van
de verklaring van Minister Treub, dat van
hèm althans géén voorstel te verwachten zou
zijn, het bedrag der leening door een hef-
fing-in-eens te delgen, óók niet in den loop
van den in de wet vastgestelden driejaarlijk-
schen termijn.
DE TOESTAND.
Het oosten trekt het meest de aandacht op
heden.
Daar wordt hard gestreden in tegenstelling
met het Westen.
Vooral bij Lodz heeft het er gespannen.
Het blijkt dat daar niet minder dan 70.000
Russen door de Duitschers krijggevangen
zijn gemaakt, dat is in die omgeving sedert
17 November in 1 maand tijds dus niet
minder dan 161.000 gevangenen.
En dan de dooden. Niet dat Duitschland
die niet heeft, doch het moet met de Rus
daar vreeselijk zijn.
De loopgraven waren opgepropt met lijken
en geheel gevuld.
Ook het andere gedeelte van het Russische
leger moet geduchte klappen krijgen.
Het succes der Oostenrijkers ten Zuidoos
ten van Krakau moet van geen kleine be-
teekenis zijn.
De Russen waren daar voorwaarts gedron
gen, zij dreigden reeds ten Zuiden van Kra
kau door te breken, was die hen gelukt, dan
zouden de Oostenrijksche strijdkrachten die
op Krakau steunden gevaar geloopen hebben,
om te worden omgetrokken. Een felle slag-
heeft zich daar ontwikkeld en is thans in
een nieuw stadium getreden.
De Russische generale staf meldt dat in
het heeie Westen der Karpathen van de Du-
najec af tot aan Baligrod toe, aanzienlijke
Oostenrijksche strijdkrachten zijn verschenen,
die tot den aanval zijn overgegaan en de
Oostenrijkers melden dat zij de Russen bij
Limonowa tot den terugtocht hebben ge
dwongen en Neu Sandec, Qrybow en Zini-
grod hebben bezet.
Dit is dus een aanval in de flank en in
den rug, de Russen die vreeselijk veel bloed
zal doen vloeien en gelukt deze beweging
volkomen zal het den Russen moeilijk zijn,
om dezen val uit te komen.
De vraag is maar of zij genoeg troepen
ter flankdekking-tegen de Karpathen hebben
afgezonderd om de Oostenrijkers tegen te
houden tot zij hun troepen overeenkomstig
den nieuwen toestand hebben verplaatst. Zij
zelf melden daarover„In de Karpathen wor
den de wederzijdsche troepenverplaatsingen
voortgezet."
De uitslag zal de tijd ons binnen enkele
dagen wel leeren.
In het Westen niet veel nieuws. Dat La
Bassee door de Franschen zou zijn heroverd
is nog steeds niet bevestigd en zal weer
wel snoeverij zijn geweest van de verbon
denen.
In Vlaanderen schijnen de Duitschers her
haaldelijk te trachten om ten Zuid-Oosten
van Yperen voort te rukken. Zouden ze daarin
slagen dan zou de vooruitstekende stelling
der Verbondenen te Ypereri en ten Noorden
van die stad ten slotte onhoudbaar worden.
Te begrijpen is, dat in tegenstelling met de
Duitschers de Franschen juist hun vooruit
geschoven punten ten Noorden van Yperen
- og Noordelijker pogen te brengen en dus
de Duitschers met hetzelfde gevaar te be
dreigen. Het blijkt echter niet dat één van
beiae partijen tot dusver slaagt.
!n Noord-Frankrijk schijnt na het succes
der Franschen met het innemen van Vermel-
les niets wezenlijks te zijn geschied. Tot
dusver schijnen zij er niet in te slagen de
vooruitgebogen Duitsche lijn hij Bassee, Lens
en Atrecht verder terug f. dringen.
Een en ander saam vatt.nu, staat het hier
in den evenaar.
De beide legers wegen tegen elkaar op
en hier heeft de een, een paar meters ge
wonnen en daar dringt de andere eenige
schreden vooruit, wat echter op het geheel
van geen beteekenis is.
Melden we nog dat volgens een heden
ontvangen telegram de Engelsche duikboot
een Turksche kruiser in den grond heeft ge
boord, dan is daarmede zoo goed als alles
gezegd, sinds we ons laatste oorlogsnieuws
schreven.
Het aantal
dooden, gewonden enz., is ongelooflijk, wat
ontzettende hoeveelheid kostbaar tnenschen-
materiaal er noodig is, om thans oorlog te
voeren
Van Duitschland weet men 't meest.
Omdat dit land de meeste verlieslijsten
publiceert en men daardoor 't best nareke
nen kan. Vele honderdduizenden zijn er, als
gedood, gewond, gevangen, vermist, reeds
sinds het begin van den oorlog van de Le-
gerlijsten afgevoerd.
Maar elders is 't net zoo.
Frankrijk b.v. publiceert niet.
Zoo lazen we ergens, dat de bloedverwan
ten van de mannen aan 't front geen ant
woord krijgen van 't legerbestuur, als ze na
vraag doen naar de hunnen.
Maar toch blijkt duidelijk genoeg, dat
Frankrijk gebrek krijgt aan strijders, in dien
zin, dat het de vreeselijke hiaten in de ge
lederen niet behoorlijk aanvullen kan.
Zoo waarschuwde b.v. dezer dagen de
Temps, dat men moest ophouden, met maar
rijp en groen naar 't front te sturen. Rond
uit zegt dit blad, dat men maar iedereen
goedkeurt en menschen inlijft, die zoo zwak
van constitutie en van van zulk een twijfel
achtige gezondheid zijn, dat de doktoren bij
den troep hen beslist ongeschikt achten voor
den velddienst.
't Gevolg blijft niet uit.
Aan 't front weten de dokters met al die
elementen geen raad en zij vullen de hospi
talen die zoo noodig gebruikt moeten wor
den voor de gewonden.
Een ander Fransch blad, de Dépêche de
Toulouse zegt over dezelfde zaak o.m. het
volgende
Bij de keuring geeft men zich in sommige
steden zelfs niet eens de moeite om de men
schen zich te laten ontkleeden. De met het
onderzoek belaste personen die over veel te
weinig te beschikten, bepalen zich er toe te,
vragen. „Wat kunt gij als reden aanvoeren
om vrijgesteld te blijven en meenen, dat
als de man eenmaal bij zijn korps is geko
men, het nog tijd genoeg is om hun bij ge
bleken ongeschiktheid terug te zenden.
Ook Rusland lijdt enorme verliezen.
Een Duitsch majoor becijfert in het Berl.
Tagebl. dat Rusland sedert het begin van
den oorlog tegen Oostenrijk en Duitschland
ongeveer 400.000 gevangenen verforen heeft
en ten minste evenvele dooden en gewon
den, onder wie 33.000 officieren (volgens een
Russische opgave.) Verder moet men daar
in overeenstemming met de vroegere oor-
logsstatitiek en wegens den gebrekkigen ver
plegingsdienst 300.000 zielen bijtellen, alles
te zamen 1,100,000 man van de beste troe
pen van Rusland. Met andere woorden zou
Rusland reeds tusschen een derde en de helft
van zijn veld- en reserve troepen verspeeld
hebben. Deze verliezen kunnen stellig aan
gevuld worden door formaties van de tweede
en derde linie, maar deze zijn, naar het oor
deel van Morath, niet weerbaar genoeg, om
het getij te doen keeren.
Dat is nu een Duitsch oordeel.
Allicht 'n ietsje overdreven.
Maar dat al de strijdende mogendheden al
'n goed deel van hun beste krachten „ver
speeld" hebben, dat is zeker voor geen te
genspraak vatbaar.
