Zaterdag 9 Mei 1914.
29sle Jaargang M". 1970.
IET
3
voor «Ie Z2ai«Hiollaiidsclte en Zeeuwsclie Eilanden.
BSTE BLAD.
I
1
k
Antirevolutionair
Orgaan
EGO"
ering
IN HOC SIGNO VINCES
Treub's Belasting op de
Volkskraeht.
OP DEN UITKIJK.
BUITENLAND.
Reclames - Mededeelin/
lelsmerk).
^telling Gent 1913
AMSTERDAM.
ieeuwsohe- en
iden
Hrksland
boedels enz.
761.1
ons.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Saterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden fr. p. p. 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
W. BOEKHOVEN,
SOMMELSDIJK.
Advertentiën 10 Cent per regel en i/i maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan,
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Alle stsskfeeu voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den KJifg*ever.
Hotel Restaurant
„HET GOUDEN HERT"»
Gedempte Boerensteiger 63A, 63B
Rotterdam.
DINERS 60 cent en hooger.
LOGIES MET ONTBIJT
R. C. F. I fl. LEE-Moom
Het door ieder aanbevolen adres.
Schels hoofdpijn bij kind^ 'j
f
4 Ml
9
it indien de
bn kaartje en een
7711
merken in gewa-
van plm. 16,000
TZAND
Als boven,
merk, ver-
5679
an.
oots
vink
ijer
tenbrugge]
ls ze elkander
t toe, om zich
varen; verbor-
matig, wat ze
zou, Maar in
zichzelfs.
minnebrieven
noch dor. En
aken van hun
naar woorden
pjectieven be-
entie tusschen
hij bij eigen
ing eens door
wel duidelijk
s het waarlijk
1 in gevonden
3cheen.
>ben, dat deze
ergaten, maar
Iringen, als er
iziek. Hendrik
iwing houden
hr. oratorium
sieken muziek
i. Eu zij, van
uraat gekomen
zoo gaan en
er nauwelijks
•aan op 't pa-
woord te ver
te doen ge-
>ral niet wei-
over muziek
m was terug-
iu zijn cona-
of hij dezen,
was gegaan
gevolgd was,
aderlijk gebed
mogen weten
ntroerde hem.
vervolgd.
Telefoon Intercoms*. No. 2.
De Ned. schreef 30 April 't volgende zeer
belangrijk artikel, dat we geheel overne
men.
liet verminderen van de
draagkracht der natie.
Ten slotte heeft het Staatspensioen, be-
taald uit de directe belastingen, in te
genstelling met de sociale verzekering, het
nadeel in stede 's lands rijkdom te vergroo-
ten, en aldus de draagkracht der Natie te
vermeerderen, die rijkdom direct te vermin
deren.
Door de sociale verzekering toch wordt,
op den langen duur, een nationaal kapitaal
men zou geneigd zijn te zeggen, een »pu-
blieke schat» geaccumuleerd, door het staats
pensioen wordt, jaar uit, jaar in, nationaal
kapitaal geconsumeerd.
Nu is de vorming van zulk een natio
nale reserve een zaak van het hoogste ge
wicht, vooral in den tegenwoordigen tijd.
Langen tijd toch was het betrekkelijk
gemakkelijk staats- en andere openbare
fondsen op de financieele markt geplaatst
te krijgen, omdat de staatsfondsen verre
weg nog de zekerste belegging vormden, en
de rentevoet dier fondsen niet zooveel ver
schilde met wat andere, soliede papieren
opleverden.
L>Langzamerhand begint dit te veranderen.
De toenemende veiligheid van het econo
misch verkeer ook in verre gewesten, heeft
een ontzaglijk uitgebreid veld voor beleg
ging geopend in allerlei cultuur en mijn
en handelsondernemingende gemiddelde
dividen der groote ondernemingen stijgen;
ondanks de reu3ackige vermeerdering van
kapitaal stijgt de vraag naar werkkapitaal
nog veel sneller.
Daardoor is er in de laatste jaren voor
openbare lichamen betrekkelijk veel moei
lijker geld te krijgen, en dikwijls slechts
tegen hoogere rente dan voorheen. Onge
lukkiglijk stijgt, door de groote toenemiug
van de staatsbemoeienis, de behoefte aan
werkkapitaal der openbare lichamen. Staat,
provincie en gemeente eveneens.
Veeg daarbij, dat de emissie van groote
leeniugen meer en meer in handen van een
kleine groep internationale bankierscombi
naties komt, die hunne bereidwilligheid tot
medewerking vaak afhankelijk maken van
politieke factoren dan is het gemakkelijk
te begrijpen, dat de politiek van elke re
geering er op gericht moet zijn, le. om zoo
veel mogelijk de aanwas van het open
baar vermogen» te bevorderen en 2e. de
plaatsing van dat vermogen zooveel moge
lijk in de hand te houden.
Want de beteekenis van het nationaal
vermogen voor een volk ligt niet vooral in
het bezit ervan, d.i. in het genot van de
revenuën door private personen of publieke
lichamenmaar bovenal in de wijze van
belegging.
Voor ons Nederlandsch nationaal ver
mogen, zoover het in privaat-bezit is, is
het juist in het laatste opzicht treurig ge
steld.
Er wordt hoog opgegeven van de groote
bloeiperiode, die ons land tegenwoordig
doormaakt. En zeker is er reden tot dank
maar toch: deze vooruitgang blijkt niet
zooveel jubelzangen waard, indien men in
het oog houdt, dat én onze kapitaalver
meerdering; èn de toename van onzen han
del en nijverheid relatief geringer is dan
die van de omringende landen, en boven
dien geheel van die landen en van onze
koloniën afhankelijk is.
Dat komt voornamelijk hierdoor, dat het
Nederlandsche particulier kapitaalmeest
handelskapitaal zich weinig of niet in
Nederlandsche ondernemingen, vooral niet
in industrieele ondernemingen durft stekeD.
Vraag maar eens in Rotterdam naar de
Men denke aan de moeilijkheden door Neder
land bij het plaatsen eener leening ondervonden
na de Vlissingsche fortkwestie.
vijf of tien grootste huizen, b.v. van den
Bergh's Limited of Stokvis Limited, of het
Nederlandsch kapitaal is, dat hier groote
winsten maakt. Leg uw oor maar eens te
luisteren, hoeveel moeite het aan oude
groote Nederlandsche fabriekszaken kost,
om Nederlandsch werkkapitaal te krijgen.
De doorsnt ê-Hollander geeft zijn kapitaal
liever als hypotheek in Mexico, in Canada
in Brazilië; en laat anderen dan zijn eigen
landslieden werken en verdienen in de door
hem gefinancieerde ondernemingen.
Juist in verband hiermede is het, met
het nog op de toekomst, noodzakelijk, dat
de Staat een andere politiek volgt. Dat de
Staat de consumptie van kapitaal zoo veel
mogelijk vermijdt en de accumulatie van
kapitaal in 't bezit van publieke lichamen
zooveel mogelijk bevordertopdat hij na
derhand de beschikking zal hebben over
deze kapitalen in dien zindat hy de
belegging kan dirigeeren in eene richtina,
die aan de sociale ontwikkeling van het
volk ten goede komt
Een paar voorbeelden.
Meer en meer komen de verbruikscoöpe
raties op. Deze inrichtingen zijn een enor
me steun voor de zich zelfstandig, dat is
tot bezitter makende arbeidersklasse. Doch
het is dikwijls moeilijk voor die onderne
mingen om aan bedrijfskapitaal te komen.
Wat zien wij nu in België gebeuren? Dat
de Rijkspostspaarbank een kapitaal four
neert aan het Maison du Peuple.2)
Een ander voorbeeld. De Indische locale
ressorten hebben geld noodig veel geld,
om de ellendige woningtoestanden in de
inlandsche dessa's der groote gemeenten:
Semarang, Soerabaja, Batavia grondig te
verbeteren. Maar voor die nieuw
bakken lichamen, die op de wereldmarkt
nog weinig of geen bekendheid en crediet
genieten, is 't verbazend moeilijk aan ka
pitaal te komen. Doch nu heeft men in
Holland „publieke fondsen", d. w. z. fond
sen onder beheer van Staatwege: b.v. het
weduwen- en weezenfonds, en het fonds
der Rijksverzekeringsbank.
Eu nu heeft men 0. a. door in 1911 een
kleine wijziging in de Ongevallenwet aan
te brengen, mogelijk gemaakt deze gelden
voortaan ook te beleggen in papieren der
Indische locale ressorten. Iets dergelijks
zou in de toekomst zeer zeker ook kunnen
geschieden bij de woningpolitiek, die nu
bij gebrek aan fondsen, reeds weder dreigt
vast te loopen.
Op deze wijze wascht de ééne hand de
andere en wordt het door het volk be
spaarde kapitaal wederom ten bate en ten
gerieve van 't volk belegd en rendadel
gemaakt.
Op deze wijze kunnen de territoriale of
cultureele eenheden van een volk zich fi
nancieel zelfstandig maken. Een financieele
politiek, die ook b.v. door de gilden en
de gemeenten der late middeleeuwen werd
gevolgd, en waarvan nu nog gemeenten
als Kampen en de erfgenamen der rijke
Londensche gilden de voordeelen genieten.
Wij erkennen, dat deze sociale fiinanci-
eele politiek eerst in haar aanvangstadium
verkeert. Doch men moet vooruit weten te
zien, en dan lijdt het weinig twijfel of in
deze oude richting is een nieuwe groote
ontwikkeling mogelijk en waarschijnlijk.
Ook in Duitschland, het land der soci
ale verzekering bij uitnemendheid, blijkt
men dit in te zien.
Weinige weken geleden is, naar uit een
artikel in „Sociale Praxis" bleek, daar het
eerste congres gehouden, opzettelijk met
het doel om besprekingen te houden over
de beste beleggingspolitiek in sociaal op
zicht van de door ons bedoelde fondsen.
Wel een bewijs hoe belangrijk men de zaak
acht.
En zoo is uit dit algemeen financieel
gezichtpunt de vorming van kapitaal d. i.
van een enorme reserve van sociale kracht
door de sociale verzekeringverre te ver
kiezen boven de voordurende, en met de
nu reede aangekondigde toename van de
uitkeering en verlaging van den leeftijds
grens onvermijdelijk steeds grootere con-
We laten voor 't oogenblik daar, of, in ver
band met de belangen van den Middenstand, het
fourneeren van |kapitaal aan een verbrtiikscoöpen
ratie door het beheer van een publiek fondsspe"
ciaal aanbevelenswaardig zou zijn.
Direct nabij de Hoofdsteeg,
f 1.25, f 1.50 en f 1.75
Tel. No. 10595. Aanbevelend,
sumptie van nationaal vermogen, die het
wezen is van „staatpensioneering".
«ie
En hiermede zijn wij aan het eind ge
komen van het tweede deel onzer critiek,
waarin gepoogd wordt, den invloed te tee
kenen, [die Treub's regeling zal hebben op
de zelfstandige kracht v an individu, groep
en gansche volk.
't Was wel een uitzondering!
'k Zat in mijn kamer, voor m'n tafel en
had voor 't oogenblik niets te doen.
Wat me bijna nooit overkomt; ik had een
uurtje over, zonder dat een half-af artikel
op voltooiing wachtte zonder dat verve
lende drukproeven om me heen zwierven
wachtend op de kabalistische krabbels van
't correctiepotloot, zonder dat een stapeltje
kranten moest worden doorgekeken, zonder
boek of brochure, waarvan zoo dadelijk
iets moest gezegd. Over 'n uurtje kwam de
post en zou wel weer werk genoeg voor
me meebrengen, maar voor 't oogenblik zat
ik als 'n tante van me altijd zei
met m'n ziel onder m'n arm.
Ter vertrooiïng greep ik 'n krant.
Alles had ik gedaan, wat in dergelijke
omstandigheden pleegt gedaan te worden:
mijn pijp had een schoonmaakbeurt gehad,
die voor de jaarlijksche kon doorgaanhet
laatste, raikroskopisch kleine zwartseltje
onder mijn nagels was verdwenen; mijn
laatste potlood was gepunt en een, trou
wens zeer zeldzaam, ezelsoor uit m'n aan-
teekenboekje glad geschoven en toen
nam ik, uit pure gewoonte, 'n krant.
Zooals 'n zuigeling op z'n vinger sopt.
Zooals 'n werkman, die tabak gebruikt,
kauwt. Zooals 'n onderwijzer geruisch hoo-
rende, 't krijtje grijpt. Zooals de kerkgan
ger, goed halverwege de preek, den predi
kant van proza in rijm hoorende overgaan,
alvast psalmboek grijpt vanzelf;
niet onnadenkend, maar toch bijna gedach
teloos.
Zoo zat ik dan met 'n krant.
Een van de groote, Hollandschc dagbladen.
Die ik al gelezen had en waarvan ik
daarom nu de achter-pagina's ging nasnuf
felen, waarop gewoonlijk de advertenties
staan.
Van advertenties gesproken
Ik kreeg onlangs een schrijven van een
zakenman, die het eens was met hetgeen
ik onlangs schreef over het lezen van en
het adverteeren in onze eigen pers. Maar
ik mocht er ook wel eens op wijzen, vond
hij, dat het lezend publiek den zedelijken
plicht had, om nu ook goede nota te nemen
van de annonces, die in onze eigen bladen
worden geplaatst.
Nn, daar ben ik 't mee eens.
Natuurlijk beteekend een advertentie
nooit een „aanbeveling". Een -krant blijft
in dat opzicht onzijdig en verwacht, dat
ieder uit z'n eigen doppen kijken zal en
z'n eigen verstand gebruiken.
Dat vergeten de menschen wel eens.
En komt dan een advertentie es niet
precies zoo uit, als zij hadden gedacht of
gehoopt, dan is de arme krant de ezelin,
waarop al de schuld geladen wordt. Zooals
ik eens hoorde van een dame, die haar
abonnement op een krant opzegde, omdat
de dienstbode, die zij er per advertentie
uit gekregen had, zoo was tegengevallen
er zijn van die menschen, die de
korstjes al héél bruin kunnen bakken
Maar in elk geval behoort het publiek
zijn krant.
Trouwens, geloof maar vrij, dat gebeurt
ook wel. Veel meer dan men denkt. De
meeste menschen zijn er nog wèl zoo happig
op te zien, wat A, B of C te adverteeren
heeft, dan wat er in de Kamer of in Mexico
gebeurt. Zooals ook die achtbare, deftige
huisvader, dien ik ken, die in zijn woon
kamer de voor- en binnenkant van zijn
krant leest en ze dan in den zak steekt,
om de advertenties door te kijken, als hij
zijn achtbaarheid zoo eens in den loop van
den dag in eenzaamheid afzondert. Zoo kost
het geen extra-tijd en hij weet dan toch
in letterlijken zin, wat er in de wereld te
koop is.
Dit tusschen twee haakjes.
Ik las m'n achterpagina en zag een bonte
rij van allerlei annonces, die een mensch,
met wat aanleg voor filosofie, aan 't pein
zen brengen. Met zoo'n advertentie-pagina
in de hand, komt ge, rustig zittend op uw
stoel, feitelijk middenin het volle, drukke
leven der menschen te staan.
Zij worden geboren en trouwen.
En de krant doet 'tu kond.
Ook worden zij weer gescheiden of ster
ven en de krant deelt het u mee.
De roomsche krant zal niet vergeten te
melden, dat de gestorvene tijdig voorzien
is geworden »van de H. H, Sacramenten
der Stervenden.»
In ónze bladen kunnen we gelukkig nog
vaak lezen, hoe de achterblijvenden ge
troost worden door de zekerheid, dat de
gestorvene thans leeft bij zijn Heiland. En
het meer moderne leven meldt noch het
een noch het anderconstateert alleen het
feit, soms met het verzoek géén bloemen
te zenden of »van rouwbeklag verschoond
te blijven».
In de krant worden de menschen tegen
woordig ook ten huwelijk gevraagd. Er
zijn zelfs bladen, die er hun bepaald hoekje
voor hebben, waar de huwelijks beurs wordt
genoteerd en waar de jongelui >van bei
derlei kunne» wel graag es even neuzen.
Nu het is soms lezenswaard!
Zoo zag ik er op m'n advertentiewande
ling een staan, die aldus begon: >Een be
middeld HEER beslist van Engelsche ori
gine kolonelszoon, 34 jr., P. G., oud-bur
gemeester, zoekt kennism.enz.enz,»
en ik vroeg me af, of er werkelijk hier of
daar nog 'n gansje zoo gek zou zijn, om,
op de aanbieding van zulk een verwaanden
praalhans in te gaan, zoo een van »echt
ras»: 34 jaar en al een burgemeesterschap
achter den rug; papa kólónel
Uit ónze bladen worden zulke anonces
in den regel geweerd. Terecht naar ik ge
loof. Er zou schandelijk misbruik van kun
nen worden gemaakt, al wil ik niet zeggen,
dat deze weg om een vrouw te zoeken nu
altijd een zondige Wvg zou zijn. Wel lijkt
het me met de vrouwelijke waardigheid en
schuchterheid geheel in strijd, dat de vrouw
zélf zich over een huwelijk in correspon
dentie zou gaan begeven met een haar
wildvreemden man.
Niet veel verder zag ik plotseling te koop
aangeboden een obligatie van f 1000, ren
tende 4 ten laste van een kerkelijke
kas» en te krijgen tegen den koers van
90 Zeker iemand, die geld los maken
moest. Misschien ging een zoon trouwen,
die een zaak overnam. Misschien wilde hij
zelf zijn zaken uitbreiden. Allerlei is hier
denkbaar
En de gedachte kwam in me op, of er
niet op de een of andere wijze iets ware
uit te denken, om in onze kringen derge
lijke stukken gemakkelijk en zonder veel
onkosten te laten koopen en verkoopen,
gladder te laten circuleeren.
't Zou onze actie in velerlei opzicht ten
goede komen.
Het doet zich vaak voor, dat men aan
„giften" de rente van een benoodigde som
in een oogenblik bij elkaar heeft. Maar een
evengroote som tegen goed procent uit te
leenen voor hetzelfde doel, dat heeft vaak
veel voeten in de aarde.
Niet, omdat onze menschen hun eigen
zaak niet vertrouwen, och! die kerken en
scholen en ttichtingen zijn heel wat „so-
lieder" dan menig Amerikaansch „stuk".
Maar die „incourante fondsen" kunnen zoo
makkelijk niet verzilverd worden als het
eens plotseling noodig is.
Zou 't idee onuitvoerbaar zijn
Mijn oog bleef langs de lange rijen met
anonces dwalen en onwillekeurig dacht ik
er aan wat een humor, maar ook wat een
tragiek er achter al deze aanbiedingen en
aanvragen en aanprijzingen al niet ver
scholen kan gaan.
„Een beschaafde dame" werd gevraagd,
genegen om ergens in een onzer academie
steden een pension voor dames-studenten
over te nemen we leven wèl in de
20ste eeuw! Maar ik vond het toch een
jaar of wat terug aardiger toen een boek,
dat het leven schetste van deze worste-
laarsters op de bergen der wetenschap, zoo
gemoedelijk: „Een meisje-studente" werd
gedoopt.
Voor een heer „van goeden huize" werd
een werkkring aangeboden en ik dacht in
mijn onnoozelheid dat zóo iemand blauw
bloed in de aderen hebben moest of min
stens van een patricische familie moest
wezen, tot ik de annonce had uitgelezen
en merkte dat het alleen te doen was om
een 20.000 pop in een zaak te brengen.
Wie dat kon en wilde heette van goeden
huize, al had zijn vader het geld met lor
ren en beenen verdiend waar die ove
rigens niet minder om wasen al was
hij zelf een ploert.
Ook „van goede familie" noemden zich
twee Hollanders die in Indië werken en nu
per advertentie om meer werk vroegen
en zij mochten het er dan ook gerust bij
zetten, vond ik. Arbeid adelt.'
Vlak onder elkaar aangeboden een luxe
motorboot en een baggermolen
de uiterste raken elkaar ook in de groote
raenschenwereldde pleizierreiziger op onze
binnenwateren en de arbeider op den „bak"
die al mee het zwaarste en harste lot heeft
Van alle grondwerkers
De schel tingelde, mijn huisbus klapte
de post. Mijn vrije tijd was weer voorbij,
ik had weer werk, maar toch was mijn
luieruurtje niet vruchteloos geweest: 't
gaf me flitste het ineens door mijn hoofd
stof voor een artikelhet ei van
den journalist.
UITKIJK.
De oorlog tusschen Mexico en de Ver.
Staten. In antwoord op de uitnoodiging der
Zuid-Amerikaansche republieken, koos Huerta
twee gedelegeerden, die hem op de bemid-
delings-conferentie zullen vertegenwoordigen.
Algemeen wordt aangenomen, dat de ge
delegeerden hebben besloten, hunne huidige
werkzaamheden te beperken tot oplossing
van het incident met de Amerikaansche
te Tampico.
ENGELAND.
,R>'
mg
De kosten van den Staat. Volgc.Q
matige berekening, zullen de staatsui'""
hier te lande dit jaar bijna 206.000.0tortmj
bedragen. Tien jaren geleden bedroe'f 1.2?
vijftig millioen, twintig jaar geleden o'rqnö
minder. Zooveel duurder wordt de naf0^ Ui
huishouding van John Buil. Leger en v"'
w.
20 cent per Regel.
j*
taren
A-er
1
De schele hoofpijn, ofschoon voornat, arV'l-, i4
een ziekte bij rijperen leeftijd, komt toen]
al dikwijls voor bij de kinderen. Bij dc,,^"*^
wassenen komt zij uit den volgendenaa^i.
voort: de jicht, gebrek in de voeding, v".[! j
oorzaakt door te veel opnamen en onvoldoenc'^m
vertering; bij de kinderen is zij een nagegt8
noeg zekere aanduiding van bloedarmoede,
Wij raden dan ook aan de ouders, wv'G
kinderen over schele hoofdpijn klagen, heljr^i
de versterkende behandeling met de Pinké-
Pillen te doen volgen, overtroffen tegen d»J
bloedarmoede. Het kind beklaagt zich in Ik. '6
alggmeen niet alleen over schele hoofdpijn, a
maar ook over oorsuizingen, gezichtsverduis
tering; hij is meestal bleek en heeft gebrek
aan eetlust, even zoovele aanwijzingen, dat
een versterkende en verkwikkende behande
ling noodig is.
Verkrijgbaar a f 1,75 per doos, en f9 pér
zes doozen, aan het Generaal Depot der Pink-'
PillenDacostakade 15, Amsterdam. Vo(C' j
Goedereede en Overflakkee de Fa. DIJKEM ;',j 1
DOORNBOS te Sommelsdijk, en in 'g f
goede apotheken en drogisterijen.
