Kerk en School.
Landbouwberichten.
Gemengd Nieuws.
E
Onze Leestafel.
Laatste berichten. v
Telegrafische Berichten.
Handelsberichten.
werd uitgeworpen, maar de ketting hield niet,
zoodat liet vaartuig tegen den dijk werd ge
worpen. Een der 4 opvarenden bezeerde zich
erg aan het been. Een liefderijk onderdak
vond het viertal bij den heer D. D. de Rijke,
landbouwer, daar in de buurt. (M. Ct.)
Te St. Annaland kwam het zeewater tot 1.95
M. boven gewoon hoog water.
Aan den Annavosdijkpolder strandde een
ijzeren schip, groot 22Ö ton, geladen met pulp
en bestemd voor deze gemeente. De opva
renden, man, vrouw, 2 kinderen en een knecht,
konden zich met de roeiboot redden.
Gereformeerde Kerken.
Drietal te Leiden T. Ferwerda te Yligsingen
en W. H. Gispen te Zwolle en H. Mulder te
Harderwijk.
Beroepente SellingenG. H- Dijkstra, te
Drachtster Compagnie te Bussum A. J. Mul
der te Klundert.
Aangenomen naar Soest door R. E. van
Arkel, Theol. dr. te Jutfaasnaar Loppersum
(2e maal) door B. J. Lambers te Avereerst.
Bedanktvoor Koog Zaandijk, voor Baam-
brugge, voor Medemblik, voor Zegwaart, voor
Wateringen, voor Doesburg, voor Renkum,
voor Krimpen a/d Lek, voor Zaltbommel en
voor Noord-Scharwouda door R. ,E. van Arkel,
Theol. dr. te Jutfaas.
Ned. Hervormde Kerk.
Beroepen: te Angerloo (G.): C. A. van den
Akker te Almen.
Volgens de Rott. is door den kerkeraad
der Geref. Kerk te Amsterdam besloten het
tractement der predikanten (10 in getal) van
f 3250 op f 3500 te brengen.
Het Verbruik van Kalizouten in Nederland.
Er is een tijd geweest, dat de kalizouten in den
landbouw geheel onbekend waren, een tijd toen
het land maar half zooveel producten gaf als tegen
woordig. Die tijd is lang voorbij, maar toch is
het eerst in de laatste 10 a 12 jaar, dat het kali-
gebruik is toegenomen, in de laatste 6 jaar ge
weldig is toegenomen. Wel een bewijs, dat de
Nederlandsche landbouwer niet achter blijft, dat
hij de waarde van de kalibemesting begrijpt en
door ervaring geleerd heeft, dat de uitgaven gedaan
voor Kainiet, patentkali, 40 kalizout enz. niet
nutteloos zijn, maar met honderdvoudige rente
terugkomen. Het kaligebruik in Nederland is zeer
groot, dat bewijzen de volgende cijfers. In het jaar
1911 zijn in Nederland verbruikt:
147.380.000 K.G. Kainiet (en sylviniet) 19.850.000
K.G. kalibemestingzout [vooral 40 kalizout],
27.760.000 K.G. patentkali [zwavelzure magnesia]
1.320.000 K.G. Chloor kalium 800.000 K.G. zwavel
zure kali. Dit maakt te zamen de enorme hoe
veelheid van197.610.000 K.G. Kalizouten of
bijna 200 millioen K.G.
In 1907, toen ook reeds het kaliverbruik in den
Nederlandschen landbouw belangrijk stijgende was,
bedroeg dit totaalcijfer nog slechts 135 millioen
K.G., óók veel, maar dan toch op het oogenblik
nog met '/a toegenomen. In 1911 is het wereld-
verbruik geweest ongeveer 4400 millioen K.G.
Aldus in Nederland ongeveer het deel ver
bruikt van de ganeche hoeveelheid verbruikte Kali
zouten. Niettegenstaande dit massagebruik, zijn
er toch nog gedeelten in ons land, waar men veel
te wtinig Kali in den landbouw gebruikt b.v. in
Zeeland, Noord- en Zuid-Holland, Utrecht, Gel
derland en Friesland. In al die provincies kan
het Kaligebruik nog zeer toenemen. Toch wordt
er genoeg gedaan, om de landbouwers ook in die
provincies in te lichten. Het Landbouwkundig
Bureau van het Kali-Syndikaat te Utrecht Booth-
straat 13, geeft gratis inlichtingen omtrent be
mesting, proefvelden enz. Wie iets wil weten
omtrent bemesting, wie proefvelden wil aanleggen,
hij wende zich tot dat Bureau.
De moord in de Mauritsstraat.
De inspecteurs van de recherche te Rotter
dam, hebben Woensdagochtend in een loge
ment op den Visschersdijk den man aange
houden, die Zondagavond de 72-jarige juffrouw
J. van Kuijk, weduwe van F. Vermeulen, in
hare woning in de Mauritsstraat geworgd en
van haar geld en gouden sieradiën beroofd
heeft. Zjj hebben hem naar het politiebureau
gebracht, waar hij voor den commissaris van
olitie, den heer J. J. Soer, een volledige
ekentenis heeft afgelegd. De moordenaar
heet J. G. BI., is 21 jaar oud en varensgezel
van beroep. Hij was kort geleden van het
4de regiment infanterie, te Leiden in garnizoen,
gedeserteerdsedert had hij hier in zijn ge
boortestad rondgezworven.
Naar hij den heer Soer heeft medegedeeld,
had hij de weduwe Vermeulen Zondagavond
op den Coolsingel ontmoet, even nadat zij af
scheid van haar zoon had genomen. Hij had
haar toen gevolgd, aangesproken en om een
dubbeltje voor de tram gevraagd. De oude
juffrouw, bewogen door zijn geweeklaag, had
hem toegestaan dat hij haar in hare wouing
in de Mauritsstraat volgde, waar zij hem, om
dat hij over honger klaagde, te eten had ge
geven.
Toen zijn honger gestild was, zou zij hem
het beloofde dubbeltje geven. Om dit te
krijgen, had zij zich n^ar de achterkamer be
geven. Toen BI. het rammelen van het geld
hoorde, was, zoo verklaarde hij den commis
saris van politie, de begeerte naar geld der
mate bij hem opgewekt, dat hij de oude juf
frouw stilletjes in de gang volgde, beet greep,
op den grond wierp en met haar eigen om
slagdoek worgde. Uit haar zak haalde hij,
toen zijn slachtoffer geen teeken van leven
meer gaf, het bankbiljet van f 40 en eenig
klein geld uit een lade van de chiffonière, die
opengevonden werd, verder uit het hand-
taschje van de juffrouw de overige gestolen
sieradiën en geldstukken. Toen de moorde
naar het huis verliet stak hij de sleutel van
de huisdeur, na deze gesloten te hebben, bij
zich.
Bij zijn arrestatie was die sleutel nog in
zijn bezit. Ook droeg hij een met zes patronen
geladen revolver en een electrische zaklan
taarn bij zich.
xI)e aanleiding van zijn aanhouding was de
volgende
Een juffrouw kwam aan den inspecteur van
politie den heer A. Borstlap mededeelen dat
zij een jongmensch had ontmoet die vroeger
met haar zoon bevriend was en die een gouden
horlogeketting droeg volmaakt gelijkende op
de ketting die bij de vermoorde juffrouw Ver-
mpulen is gestólen. Die juffrouw gaf een
vrij volledige persoonsbeschrijving van dit
jongmensch. Dit signalement werd door den
heer Borstlap onmiddellijk verspreid om zooveel
mogelijk bekendheid daaraan te geven. En
toen nu een logementhoudster van den Vis
schersdijk, op het bureau der recherche aan
het hoofdbureau op het Haagscheveer kwam
mededeelen dat zich in hare inrichting een
persoon bevond die zich heel verdacht gedroeg
en zij tevens een beschrijving van dien man
gaf, bleek dit wonderwel met het verspreide
signalement overeen te stemmen. Daarop
volgde zijn arrestatie die door zijn bekentenis
gevolgd is.
Inmiddels zijn ook bij pandjeshuishouders
de gouden halsketting en het gouden horloge
van de vermoorde vrouw zoomede de gouden
horlogeketting van wijlen haar man in beslag
genomen. Het geld waarvan juffrouw Ver
meulen beroofd werd, daarvoor heeft de moor
denaar zich een nieuw pak kleeren gekocht
en de rest verteerde hij.
J. G. BI. is ter beschikking der justitie naar
het huis van bewaring overgebracht.
(N. R. Crt.)
Te Katwijk heeft de storm grooter ver
woestingen aangericht dan de Octoberstorm
van 1911. Men is ongerust over de visschers-
vloot.
Te Gendringen werd Dinsdagochtend een
arbeider door een neervallenden eikenboom
gedood.
José Canalejas. f
Op weg naar den ministerraad en komend
uit het Koninklijk paleis waar hij juist een
conferentie had gehad met zijn Vorst is gisteren
morgen de Spaansche Minister-president Cana
lejas het slachtoffer geworden van een lagen
sluipmoord.
De moordenaar een zekere Manuel Pardinas
Serratos Martin, 27 jaar oud, trof hem met
vier revolverschoten, waarop hij het wapen
op zichzelf richtte. Eerst ging het gerucht,
dat hij dood was, maar volgens de laatste be
richten moet de moordenaar nog leven.
De minister was als naar gewoonte alleen
toen de moordenaar onverhoeds van vlakbij
op hem schoot.
Op het oogenblik dat de Minister onder de
revolverschoten van zijn moordenaar ineen
zakte kwam een voorbijganger ter hulp snellen
en schreeuwdeDon José, don José (José is
nl. Canalejas voornaam).
De gewonde had nog even de kracht om
te zeggen: „Die ellendeling heeft me gedood"
daarna stierf hij.
Voorbijgangers raapten Canalejas op en
brachten hem in de apotheek van Borrel, die
dicht bij de plaats van den aanslag was. Zij
gaven de portefeuille van den Minister met
2000 peseta's en een paar stukken, die op den
grond waren gevallen, aan de politie. De
apotheker zette den Minister op een stoel,
maar na een kort onderzoek verklaarde hij,
dat de dood plotseling moet zijn ingetreden.
De bisschop van Sion hééft Canalejas bediend.
Het lijk werd naar het Ministerie van Bin-
nenlandseh Zaken gebracht.
Het is midden op een groote marmeren tafel
in de ontvangzaal gelegd op twee linnen kleeden.
Het hoofd rust op twee met bloed gedrenkte
kussens. Op de tafel ligt een plas geronnen
bloed. Het gelaat des Ministers, ofschoon wit,
is geenszins veranderd.
Het lijk vertoont slechts één wond. De
kogel is onder de oorschelp in het hoofd ge
drongen en in de borst uitgekomen.
Filippus' Scheurkalender voor 1913, met
premie „Mirre, Aloë en Kassie" door
ds. G. Doekes.
Uitgave van het Gereformeerd
Tractaatgenootschap „Filippus".
Geïllustreerde Scheurkalender voor 1913,
met premie „Vrede gezocht en ge
vonden", door Amy Le Feuvre.
Uitgave van J. N. VOORHOEVE
's Gravenhage.
Nog ruim zes weken en 'tjaar is weer uit.
We mogen er ons over verbazen, dat het zoo
snel gaat, of misschien wel ons beklagen, dat
ons leven zoo haastig vervliegt toch gaat
de tijd zijn gang zonder zich te bekommeren
over onze verbazing of onze klacht.
Dat 'tjaar bijna verstreken is, zeggen ons
de rotganzen, die dezer dagen weder uit 't
hooge noorden kwamen, om hier den winter
door te brengen.
Men vindt in de boekenwereld ook van die
trekvogels, die telkens tegen het einde des
jaars terugkomen. Dat zijn de scheurkalenders.
Als deze besproken worden is Kerstmis niet
ver meer af.
Wij kondigen hierboven een paar oude be
kenden aan, beide met een premieboek.
De uitgevers hebben zich beijverd een fraai
schild te leveren en we vertrouwen, dat de
inhoud van den kalender, zoo mede van het
premieboek niet minder degelijk zal zijn.
Onze aanbeveling hebben deze bekende uit
gaven niet meer noodig. Beide hebben zich
ook in den kring onzer lezers reeds tal van
vrienden verworven. Slechts herinneren wij
er aan, dat het tijd wordt den kalender te
bestellen, indien men niet te laat wil komen.
De lieer Voorhoeve zond ons voorts een
viertal lieve kinderboekjes, getiteld
Fanny en Rosa,
Oudersmart en Engelenvreugde,
Sneeuwklokjes,
Roode David,
prijs per stuk 25 ets.per 25 exempl. de helft
van den prijs.
De boekjes zien er fraai uit in hun gekleurden
omslag, terwijl de inhoud ons echt kinderlijk
en teveps echt Christelijk voorkomt.
Bij dè aanstaande feesten zullen ze onge
twijfeld aftrek vinden.
Ouders, die voor de jeugd geschikte werkjes
zoeken tegen St. Nicolaas en Kerstmis, wijzen
wij gaarne op deze boekjes.
Voorts nog wijzen we op Voorhoeve's Wand-
kalender voor 1913 De Blijde Boodschap met
een zeer fraaie en treffende plaat, prijs 10 ets.
We nemen tevens deze gelegenheid te baat
om de aandacht onzer lezers te vestigen op
de Tractaatuitgaven van Filippus. Kleine
boekjes, in pakkenden toon geschreven, die
door hun geringen prijs zich bij uitstek leenen
voor verspreiding.
Filippus doet een zeer nuttig werk en ver
dient ten volle den steun van allen, die bidden
om de komst van Gods Koninkrijk. Die steun
komt ten goede aan de gratis-verspreiding
van tractaten en aan den arbeid onder de
militairen.
Blijkens het jaarverslag waarin tnsschen
twee haakjes wat Zeeland betreft vele namen
verkeerd gespeld zijn telt het genootschap
enkele leden in deze streek. Dat aantal kon
wel tienmaal zoo groot zijn.
We wekken onze lezers op, zich aan te
melden als lid en in elk geval Filippus te
steunen door het koopen en verspreiden van
zijne uitgaven.
Album voor Harmonium of orgel, Tweede
Serie band II, door M. H. van 't Kruis.
Compleet in 5 banden a 50 Cent.
G. LOS Leiden.
Bij vernieuwing bevelen wij deze uitgave
aan bij alle muziekliefhebbers die een orgel
in huis hebben.
't Is een verzameling van gemakkelijke en
moeilijke stukken van bekende meesters.
Deze tweede band bevat weder 10 stukken.
De prijs is gering voor 15 bladzijden schoone
muziek.
Rekenboek voor de Herhalingsschool,
rekening houdende met de bijzondere
behoeften eener landbouwstreek, 3e
druk. Prijs 40 cent.
Met bijbehoorend Cahier voor Land
bouwboekhouding, prijs 35 ct. Beide
uitgaven van J. J. v. d. PEIJL, Ierseke.
Heb bedrijf van den landbouwer wordt hoe
langer hoe ingewikkelder. Dat een goede
boekhouding daarbij van 't grootste belang is,
zullen ze ongetwijfeld reeds meermalen hebben
ondervonden.
Doch hoe deze in te richten
Bovenstaande uitgaven geven op die vraag
een antwoord.
Zij komen ons voor, zeer practisch te zijn.
Desnoods met een beetje hulp van een on
derwijzer kan elk landbouwer, die een beetje
ontwikkeld is, er gemakkelijk mee terecht.
Dat het rekenboek reeds een derden druk
beleefde, is wel een bewijs, dat het in eene
behoefte voorziet.
Dat zal niet minder het geval zijn met het
Cahier voor de Landbouwboekhouding.
Wij bevelen een en ander ten zeerste aan
bij landbouwers onder onze lezers. Zij zullen
wel doen zich deze uitgaven aan te schaffen.
PREDIKBEURTEN.
ZONDAG 17 NOV. 1912.
Gereformeerde Kerk.
Ter Neuzen 9 en 2 uur, Ds. J. F. v. Hulsteijn.
Axel A 9 en 2 uur, Ds. J. H. Lammertsma.
Axel B 9 en 2 uur, Ds. Chr. Bruins.
Zaamslag 9 en 2 uur, Ds. M. Uijtenhoudt.
Afscheidsrede.
Hoek 9 en 2 uur, Ds. H. v. d. Wal.
Kloosterzande 2 uur
Hervormde Kerk.
Ter Neilzen 9'/a en 2 uur, Ds. A. Timmerman.
53/j uur, Dhr. J. A. Hoekendijk van
Heemstede.
Sluiskil 2 uur, Ds. Van Dis, Oogstpreek.
Axel 9 uur, Dhr. J. A. Hoekendijk van
Heemstede, 2 uur, Ds. J. B. T. Hugen-
holtz.
Zaamslag 9 uur, Ds. G. van Dis, 2 uur, Dhr. J.
A. Hoekendijk van Heemstede.
Hoek 9 en 2 uur, Ds. E. Baams.
Hulst 9 uur, Ds. Den Boer.
Sas van Gent 9 uur, Ds. H. Akersloot v. Houten
Roos.
Chr. Geref. Kerk.
Zaamslag 9 en 2 uur, Leeskerk.
Gereformeerde [Gemeente (Vlooswjjkstraat.)
Ter Neuzen 9, 2 en 6'/i uur, Ds. J. Fraanje.
Oud-Gereformeerde Gemeente (Vlooswijkstraat).
Ter Neuzen 9, 2 en 5'/i uur, Leeskerk.
Lokaal „Eben-Haëzer" (Kerkhoflaan).
Ter Neuzen Geen dienst.
Soiia, 14 November. Men meent uit goede
bron te weten, dat Hademkeui, waar het Turk-
sche hoofdkwartier was, door de Bulgaren is
genomen. Officieele bevestiging is er niet van.
Belgrado, 14 November. Onder voorbehoud
wordt gemeld aldus de N. R. C. dat Adria-
nopel in handen van de Bulgaarsche en Ser
vische troepen gevallen is. Er is geen amb
telijke bevestiging.
Konstantinopel, 14 November. Sedert gis
terenmiddag is de dradelooze verbinding met
Adrianopel verbroken. Men vreest daarom,
dat de Bulgaren de stad hebben genomen.
Berlijn, 14 November. Het verluidt hier,
dat onder den druk van een groote mogend
heid Bulgarije van een verovering van Kon
stantinopel afgezien heeft, en die stad op ver
langen van Engeland het middelpunt van het
Turksche chalifaat zal blijven.
Naar men ons thans mededeelt, zijn de
berichten omtrent het bedanken van Mr. Lu-
casse te Goes voor het Eerste Kamerlidmaat
schap onjuist. Mr. Lucasse hoopt zijn man
daat nog niet neer te leggen.
Middelburg. Heden werden ter Arrond. Recht
bank alhier veroordeeld wegens beleediging
S. M. D., echtgenoote van Th, de C. te Aar
denburg tot f3 boete of 3 dagen hechtenis.
En wegens huisvredebreuk J. J. V., 23 jaar
en JJ. J. V., 25 jaar, landbouwers te Sluis,
conform den eisch tot f 15 boete, sub 15 dagen
hechtenis.
Bergen op Zoom. Een ernstig ongeluk had
hier lieden plaats bij de in aanbouw zijnde
St. Jozefskerk. Een viertal timmerlieden zou
den de laatste stelling wegdoen, onder het ge
welf van het priesterkoor. Dit gewelf stortte
in, bedolf de 4 lieden die er bewusteloos van
onder werden gehaald. Bij aankomst in het
ziekenhuis was een hunner overleden. Een
andere had een schedelbreuk terwijl de twee
overigen |minder zwaar gewond waren.
Amsterdam. Naar wij vernemen is Mr. C.
J. A. Bichon van IJselmonde [door de Chr.
Historische partij, candidaat gesteld voor de
Tweede Kamer in het district Ommen.
Amsterdam. Aangaande het conflict bij de
sigaren industrie, vernemen we dat de hoofd
besturen adviseeren niet te staken.
Sofia. Aan de Koln. Zeitung wordt geseind
dat de mededeeling betreffende het verzoek
van Turkije om een wapenstilstand, ontstem
ming verwekt heeft, en dat het Turkjje te
doen is om tijd te winnen, betreffende de
spoedige beslissing omtrent dit verzoek.
AMSTERDAM, 14 Nov. 1912.
Lijnolie, Dec. f 29I/4, Jan./April f 28'/j, Mei/Aug.
f 28'/|.
Suiker kalm, Nov. fll'/s te koop, Jan./Maart
f 11»/.. gedaan, Oct./Dec. f 117/,6 geboden.
Aardappelen per H L.
Friesche Blauwen f 2,40 a f 2,60.
Friesche Bravo's f 1,60 a f 1,76.
Zeeuwsche Bonten f 2,40 a 2,60.
Zeeuwsche Blauwen f 2,60 a f 2,60.
Zeeuwsche Bravo's f 2.40 a f 2,60
Zeeuwsche Eigenheimers f 1,60 a f2.—
Drentsche Eigenheimers f 1,60 a f 1,75.
Eigenheimer Duinzand f 3.60 a f 3,90.
Geldersche Blauwen f 2.30 a f 2,40.
Duinzand Thomassen f 4,60 a f 4,60.
ANTWERPEN, 14 Nov. 1912.
Chilisalpeter vast; loco fr. 27,70, per Dec./Jan.
fr. 27,90, per Febrfr. 23.10, per Maart/April
fr. 28,36.
TER NEUZEN, 15 Nov. 1912.
Boter per 7» K.G. f 0.65.
Eieren 104 stuks 4.80
V eilingsvereeniging.
Bloemkool 30 a 40 cent per 10 stuks. Witte
kool 14 a 18 cent per 15 stuks. Roode kool
30 40 cent per 15 stuks. Ajuin 80 cent per 100
kilo.
KOERS VAN HET GELD.
Fransch per 100 fr. f 47.65Vs a f 47.677a.
Engelsch per 12.— 12.—.
MIDDELBURG, 14 Nov.
Ter graanmarkt van heden was de aanvoer
redelijk. Prijzen van alle artikelen onveran
derd. Stemming vast. Tarwe weinig aange
boden.
Noteering van boter en eieren.
Boter f 0.70 a 0,78 voor particulieren f 0,79
per Vs kilo.
Eieren f 8.40, voor particulieren f 8.80 per
100 stuks.
Noteering van de Veilingsvereeniging
Walcheren alhier.
Eieren f7,50 a f7.80.
