v
Antirevolutionair
coor
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Waar het om gaan zal.
FEUILLETON.
„Hoe ik van de „Titanic" gered werd."
No. 940.
Woensdag 14 Augustus 1912-
10e Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentlën vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENT1ËN:>
Van 14 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
bewegen waren over het tergende feit, dat
de eenheid der arbeiders is gebroken, enz. enz.
Zooals zoo menigmaal wordt ook bij ben
bewaarheid, dat <je natuur sterker is dan de
leer. Let maar op.
In Hilversum bestaat een flinke afdeeling
van den Christel. Gemeentewerk'liedenbond.
Ook een r.-kath. vereeniging met tamelijk wat
leden. Beide organisaties weten uitstekend
voor de belangen der gemeentewerklieden op
te komen, wat door de moderne broederen niet
zal kunnen worden ontkend, gelet op (iet feit
dat het Hilv. Gemeenteraadslid, de welbe
kende heer Fr. v. d. Goes destijds op een
vergadering van de Chr. organisatie aan v. d.
Have verklaarde amendementen op het twee
jaar geleden in behandeling zijnde Werklie
denreglement te hebben ingediend in overeen
stemming met het adres ingezonden door de
beide Chr. organisaties.
We zouden zeggen dat dit „spreekt."
Toch wil de Hilversumsche Bestuurdersbond
een moderne vereeniging hebben.
Om de eigen woorden der modernen te ge
bruiken, zoo menigmaal gehoord ze willen de
„splijtzwam" werpen tusschen de arbeiders.
Eenige gemeentewerklieden werden voor dat
doel uitgenoodigd. Waarom geen openbare
bijeenkomst Op den avond der eerste ver
gadering, ging de voorzitter der r.-katholieke
organisatie er heen maar rvoor hem geen
toegang. Er waren drie gemeentewerklieden
opgekomen. Geen resultaat.
Dan het nog eens geprobeerd. Weer een
vergadering. De voorzitter der r.-katholieke
vereeniging er weer heen, met 2 bestuurs
leden van de Christelijke organisatie.
Eerstvoor hen geen toegang. Later
mochten zij in de vergaderzaal. Lofspraken,
gehouden op de»soc.-dem. v. d. Goes en
Mendels, waren argumentén om de noodzake
lijkheid eener moderne organisatie te be
pleiten. De voorz. der r.-katholieke vroeg en
kreeg het woord, waarvan later gevolg„de
Christelijken moeten eruitGeen resultaat.
ConclusieEr zijn verschillende soorten
„breekijzers." Er zijn ook moderne „splijt
zwamwerpers" en „wiggedrijvers."
Er zijn moderne vergaderingen met gesloten
""deuren. Er zijn moderne vergaderingen, waar
de Christelijken niet mogen komen.
Er zijn moderne Bestuurdersbonden, die
handelen gelijk de Christelijke dito, wanneer
er zaken moeten worden gedaan.
Zoodat ook bier de waarheid blijkt van het
oud-Hollandsche spreekwoord, waarin van de
pot en de ketel gesproken wordt die elkander
iets verwijten. (Rotterdammer.)
Advertentiën voor dit blad worden
aangenomen tot 's namiddags I UUR op
den dag der oitgave.
Niemand twijfelt er meer aan, of in 't vol
gend jaar wacht ons een strijd, zooals wij dien
op electoraal gebied nog niet beleefd hebben.
Het zal niet maar eene herhaling zijn van
wat we in 1903 gezien hebben, doch de strijd
zal nog feller zijn.
Eensdeels, doordat al wat links staat, als
bij instinct gevoelt, dat 1913 de eenige kans
zal bieden, om er weer eenigszins bovenop te
komen. Men mag aan de rechterzijde den tijd
niet gunnen, hare plannen met betrekking tot
de sociale wetgeving uit te werken. Want
zijn die plannen eenmaal verwezenlijkt en in
wetten omgezet, dan zal ieder daarvan de
zegenrijke gevolgen voor land en volk onder
vinden en gelooft niemand meer al het kwaad,
dat men nu van diezelfde rechterzijde zoo
gaarne aan het volk wijs maakt.
Vandaar ook al dat tijdvermorsen en tegen
werken. De sociale wetgeving op zich zelf
reeds zoo moeilijk, omdat het maatschappelijk
leven zoo ingewikkeld is mag niet tot stand
komen vóór 1913. Men zou toch zoo gaarne
aan de kiezers kunnen zeggen ziet ge wel,
dat die rechterzijde tot regeeren onbekwaam
is Ze heeft niets uitgevoerd als ge sociale
wetten wilt hebben, moet ge ons de meerder
heid geven. y
De wijze, waarop in de laatste maanden
's Lands tijd werd weggepraat door de mannen
der linkerzijde, wettigt voldoende hetgeen wij
hieromtrent zeggen. De bedoeling om door
onnoodige veelpraterij alle afdoening van zaken
te beletten, was zóó doorzichtig, dat niemand
zich kan vergissen omtrent die bedoeling.
Doch, komt in 1913 nogmaals een rechtsche
meerderheid op het Binnenhof samen en blijft
dientengevolge een rechtsch ministerie aan
het bewind, dan helpt er geen veel-praterij
meer aan en komt de sociale wetgeving, zooals
men zich die van rechts heeft voorgesteld,
volledig tot stand. En dat juist moet ver
hinderd. Al weet men vooruit, dat een linksche
concentratie thans evengoed als in 1905 tot
machteloosheid zal gedoemd wezen, de
sociale wetgeving mag de werkman niet te
danken hebben aan de rechterzijde. Dan is
immers de kans verkeken voor de lieeren van
links, om als de redders des volks op te
treden.
Doch ook daardoor zal de strijd in 1913
zich kenmerken door een ongekende felheid,
dat de leiding links geheel zal zijn in handen
van de socialisten.
5)
Eene der overlevenden van de schipbreuk.
Toen wij naar de zee neerschoten zag ik
dezen lafaard voor 't laatst. Hij stond te
midden van een twaalftal ijiannen uit de 2de
klasse. Zij sloegen hem met de vuisten in 't
gelaat en hij bloedde uit neus en mond. Na
tuurlijk stopten wij niet aan een ander dek
om vrouwen en kinderen op te nemen. Dat
was naar ik meen onmogelijk. De bodem van
onze boot sloeg op 't water, toen wij neer
kwamen, met zulk een kracht, dat ili dacht
dat wij allen over boord geslingerd zouden
worden. Wij werden overstroomd met ijskoud
water, maar we bleven er in, en de mannen
aan het rber roeiden ons spoedig van het wrak.
Toen zag ik voor het 'teerst den ijsberg
die zulk een onheil had veroorzaakt. Hij
doemde op in het heldere sterrenlicht, dicht
bij ons, een blauwwitte berg. Twee andere
ijsbergen lagen er dicht bij als tweelingtoppen.
Later meende ik er nog drie of vier te zien,
maar ik ben er niet zeker van. Los ijs dreef
Niet de kopstukken der liberalen Tydeman,
Goeman Borgesius, Drucker, enz. zullen de
lijnen uitstippelen, waarlangs de concentratie
zal hebben te loopenmr. Troelstra en de
zijnen zullen de leiding hebben.
Bij den algemeenen aanval op de rechtsche
coalitie zullen de mannen van de roode vaan
voorop gaan en de overigen zullen willens of
onwillens moeten volgem
Zij zullen nauwelijks -iets hebben in te bren
gen bij de beraadslaging over de vraag, welken
kant het zal op moeten gaan.
Dat zullen de socialisten voor hen beslissen
en zij hebben te volgen zich te onderwerpen,
of als partij te verdwijnen.
Niemand, die in de laatste maanden de de
batten in de Kamer heeft gevolgd, zal ons in
dit opzicht tegenspreken.
En niet het minst daardoor zal de strijd fel
worden.
En waarom zal het nu gaan in dien strijd
Natuurlijk ook, om hetgeen er onafgedaan
zal blijven van de sociale wetgeving. Want
dat het geheele program vóór 1913 niet afge
werkt wordt, is duidelijk.
Toch zal het niet hierover alléén gaan.
Een meer principieel punt zal eveneens aan
de orde komen en den strijd grootendeels
beheerschen.
Algemeen is het verlangen naar herziening
der Grondwet.
En meer nog dan over de vraag, wie de
sociale wetgeving zal tot stand brengén, zal
het in 1913 gaan over de kwestie, onder wiens
leiding de komende herziening der Grondwet
zal worden ondernomen.
Aan die herziening zitten vraagstukken vast,
die aanleiding zullen geven tot een feilen be
ginselstrijd.
De kwestie van het kiesrecht.
En wat onder ons volk nog veel meer be
langstelling zal wekken, het vraagstuk van
bet onderwijs.
Onze tegenwoordige Grondwet is een be
letsel voor de bereiking van het ideaal der
rechterzijdede vrije, bijzondere school regel,
de openbare school aanvulling.
Wordt de rechtsche meerderheid bestendigd,
blijft dientengevolge een coalitie-ministerie
aan het roer van Staat, dan is het vrijwel
zeker, dat de „ellendige zinsnee", die voor
schrijft, dat overal van Overheidswege vol
doend openbaar lager onderwijs wordt gegeven,
geschrapt wordt.
Dan zal regel worden, dat de zorg voor het
onderwijs der kinderen teruggegeven wordt
aan hunne natuurlijke verzorgers, de ouders,
gelijk dit thans bij het bijzonder onderwijs
reeds het geval is.
in het water. Het was bitter koud.
Wij hadden ongeveer een halve mijl geroeid
toen de officier bevel gaf te stoppen. Er waren
geen andere booten in zicht en we hadden
zelfs geen lantaarn om teekens te geven. Wij
lagen daar stil in het duister op de zeer kalme
zee.
Ik zal nooit de vreeselijke schoonheid ver
geten van de „Titanic" op dat oogenblik. Zij
was naar voren opgericht, met den kop in de
golven en de eerste kolenbunkers gedeeltelijk
onder water. Het scheen mij een reusachtige
glimworm want zij was verlicht van de water
lijn tot het roer electrisch licht scheen uit
elke hut, op 't dek overal licht en lichten in
de toppen der masten. Geen geluid bereikte
ons, dan de muziek van het orkest, dat ik,
hoe vreemd het ook schijne, nu pas voor 't
eerst hoorde. O, die dappere muzikanten
Hoe bewonderenswaardig waren zij. Zij speel
den vroolijke wijsjes, en zij hielden dat vol tot
op 't einde.
Slechts de golven konden hen tot zwijgen
dwingen. Op dien afstand was het onmogelijk
iemand aan boord te herkennen. Maar ik zag
groepjes mannen op ieder dek. Zij stonden
met de armen over de borst gekruist, met ge
bogen hoofden. Ik ben zeker dat zij baden.
Op het bootdek dat ik juist verlaten had, waren
Dan zal de Staat ophouden te schoolmees
teren.
Dan zal het uit zijn met het hatelijk dwang
systeem waaronder het grootste deel van ons
volk reeds zoolang heeft gezucht.
Dan zullen de banden, waarmede de natie
aan de openbare school was vastgehecht, ver
broken worden en elk ouder zijnen kinderen
een onderwijs kunnen doen geven, overeen
komstig het eigen beginsel.
Dan zal de openbare school hare bevoor
rechte plaats verliezen en zonder eenig privi
legie op voet van volkomen gelijkheid moeten
concurreeren met het bijzonder onderwijs.
Dat de openbare onderwijzers in vakbladen
en dito vereenigingen reeds bij voorbaat moord
en brand schreeuwen, spreekt van zelf.
Ze zijn de verwende troetelkinderen, die
meenen, dat de openbare kassen alléén voor
hen gevuld moeten worden.
Ze kunnen het zich heelemaal niet indeuken,
dat ze voortaan gelijk op moeten deelen met
hen, die evengoed als zij zonen des lands zijn.
Doch dat zal wel wennen.
En het land zal er wel bij varen.
De zaak van het onderwijs zal worden een
zaak van vrije concurrentie met gelijke rechten
voor allen.
En door die concurrentie zal het gehalte
van het onderwijs ook der openbare school,
voorzoover deze nog ter aanvulling noodig
blijkt, waar het bijzonder onderwijs voorloopig
ontbreekt veel meer doeltreffend worden
verbeterd, dan door al die zoogenaamde, papie
ren waarborgen, waarvan men thans zoo hoog
opgeeft.
De vraag, of we kort na 1913 eene herzie
ning der Grondwet in dien zin zullen beleven,
zal het volgend jaar bij de verkiezingen aan
de orde komen.
Dat voelt men aan de linksche zijde.
Vandaar de ijver, waarmede men zich reeds
op dien strijd voorbereidt.
Vandaar ook, dat het een strijd van beginselen
zal worden, zóó fel, als wij het nog niet be
leefd hebben.
Zijn wij, mannen broeders, gereed voor dien
strijd 1
V „Breekijzers."
Men schrijft ons uit den Chr. Gem. Werkl.
Bond
Wanneer propagandisten van de Christelijke
vakbeweging ergens waar een moderne ver
eeniging bestaat, een organisatie hebben opge
richt, kan men in de socialistisch-moderne
pers lezen, dat de Christelijke „breekijzers"
aan het werk zijn geweest. Hemel en aarde
zouden worden bewogen wanneer ze te
misschien een vijftigtal mannen te zamen. In
hun midden ontdekte ik een groote figuur.
Deze man stond op een stoel of een hoop
touw, zoodat hij boven de anderen uitkwam.
Zijn handen waren uitgestrekt, alsof hij een
zegen uitsprak. Gedurende dien dag had een
priester een zekere Vader Byles, een dienst
gehouden in het 2de klasse salon en ik denk
dat hij daar stond en de ten doode gedoemde
voorging in 't gebed. Het orkest speelde
„Nearer, my God, to thee!" Ik kon het dui-
lijk onderscheiden. Het einde was zeer nabij
Het kwam met een oorverdoovend geweld,
dat mij verbijsterde. Iets in de ketels van
de „Titanic" ontplofte en millioenen vonken
schoten op in de lucht, als vuurpijlen in een
park op een zomeravond. Deze roode vonken
regen was waaiervormig, maar de vonken vie
len in alle richtingen neer in den vorm van
een vuurfontein. Twee andere ontploffingen
volgden, zwaar en gedempt als onder de opper
vlakte. De „Titanic" brak voor mijn oogen
middendoor. Het voorste deel was reeds ge
deeltelijk onder water. Het kantelde en ver
dween onmiddellijk. Het achterschip stond
recht op en bleef zoo gedurende eenige secon
den die minuten leken op den Oceaan staan.
Toen eerst doofden de lichten aan boord.
Voor de duisternis kwam, zag ik honderden
mannen zich vastgrijpen aan het wrak, of over
boord springen. De „Titanic" was als een
bijenkorf, als de bijen zwermen gaanmaai
de bijen waren menschen en zij waren nu
niet meer stil. Kreten, vreeselijker dan ik
ooit gehoord had, klonken mij in de ooren.
Ik wendde mijn gezicht af, maar kéék het
volgende oogenblik weer om, en zag de tweede
helft van het groote schip wegzinken naar de
diepte, zoo gemakkelijk als een keisteen in
een vijver. Ik zal nooit dat laatste oogenblik
vergeten. Het was wel bet allervreeselijkste
van de geheele ramp.
Velen riepen om hulp van het drijvende
wrakhout, maar onze officier Lowe zeide tot
de vrouwen, die hem verzochten terug te gaan,
dat wij dan zeker zouden worden medegesleept.
Ik geloof dat enkele van de hooten overleven
den oppikten en ik hoorde later, door meer
dan een vertrouwenswaardig persoon, dat kapi
tein E. J. Smith van de „Titanic" tegen een
opvouwbare boot was aangespoeld en zich el
even aan vasthield. Een lid van de beman
ning verzekerde mij dat hij trachtte den kapi
tein er in te trekken, maar deze had zijn hoofd
geschud, losgelaten en was gezonken.
(Slot volgt.)
