Aniireoolutionair
ooor
nieuws- en fldwrnntieblad
Zeeland.
Gem eenter a a d.
FEUILLETON.
De Russische veldtocht van 1812.
No. 907.
Woensdag 17 April 1912
9e Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnea Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az. te TER NEUZEN.
L_
ADVERTENTIEN;
Van 14 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Qrootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
IMT» Advertentiën voor dit
blad worden aangenomen
tot 's namiddags 1 uur op den dag
der uitgave.
J. HUIZIN GA,
V Lichtschikw.
De redactie van het Algemeen Handelsblad
weigerde het stuk op te nemen, dat we in
ons vorig nummer aan onze lezers hebben
meegedeeld.
Zij geeft voor die weigering de volgende
redenen op
Wij hebben overwogen, of wij uw artikel
over de nationale belangen konden op
nemen. Wi] meenen echter, dat daarvoor
thans geen reden meer bestaat. Wat in
uw artikel staat omtrent de H. B S. is
in het artikel van onzen hoefijzer-corres
pondent of in zijn eerste antwoord aan
den heer Van der Moer afdoende besproken.
En wat u verder schrijft over de liberalen
in het algemeen is in de eerste plaats
niet ter zake dienende, doch zou bovendien
moeten worden beantwoord met lange
citaten uit de herhaalde pleidooien van
de heeren Hennequin en Vorsterman van
der Oyen voor Ter Neuzen, en daarvoor
kunnen wij zooveel plaats niet afstaan.
We hadden nauwelijks durven hopen, dat
iemand, die zoo'n hoog woord voerde als deze
(verhaald door een ooggetuige,
wijlen den Kolonel der Genie A. KOOL.)
7)
Nauwelijks in het bezit van een redelijk goed
kwartier, kreeg ik de order om met twee
kompagnieën sappeurs naast de afgebrande
brug een vlotbrug te leggen. Een nabij gelegen
houtmagazijn verschafte de materialen. Wij
waren nog geen uur bezig geweest of er waren
reeds zoo vele sappeurs gedood of gekwetst,
dat ik een sappeurofficier naar den generaal
zond om te vragen of onder zulke omstandig
heden moest worden voortgegaan. Niet lang
daarna kwamen eenige batterijen artilleriezij
plaatsten zich naast de brug en beschoten de
voorstad met het gevolg dat al de gebouwen
in de keel van het hoornwerk, hetwelk het
bruggenhoofd vormde, in brand geraakten.
Onder bescherming van de batterijen zette
ik het werk voort. Intusschen hadden zich
eenige Russische tirailleurs in de brandende
huizen genesteld, die ieder oogenblik sappeurs
doodden of kwetsten. Tegen den avond werd
ik door den kapitein Conchochelli afgelost.
schreeuwer, zóó spoedig met den mond vol
tanden zou staan, als hij aangevallen werd.
Dat zet een boom op van belang, om heel
eene partij te beschuldigen van anti nationale
gevoelens en als er een behoorlijk bescheid
gegeven wordt, durft men dit niet eens aan
zijn lezers voorleggen.
Trouwens met reden.
Want al heeft de redactie ook een paar
dagen gezocht, ze heeft niets kunnen vinden,
om liet feit ongedaan te maken, dat kleine
en groote liberale autoriteiten hun plicht
hebben verzuimd, toen er gelegenheid was
om te zorgen, dat Ter Neuzen niet achterge
steld werd bij Belgische havens.
Dat feit wordt door geen lange of korte
citaten uitgewischt, want die zijn eenvoudig
niet te vinden.
En wat de eerste bewering betreftde
hoefijzer-correspondent heeft van de H. B. S.
te Ter Neuzen een nationaal belang gemaakt,
dat door het eerste deel van het ingezonden
stuk tot z(jn ware proportie werd terugge
bracht.
Ook hiervan laat de redactie van het
Handelsblad hare lezers liever onkundig,
opdat dezen niet zouden merken, aan welk
een bespottelijke opblazerij haar correspondent
zich heeft schuldig gemaakt.
Geen wonder dus, dat ze lichtschuw is.
Eere, dien eere toekomt: dan handelde de
Midd. Courant in dezen toch heel wat edeler
zij gunde ook het woord aan de tegenpartij.
V Propaganda voor eigen pers.
Men leest in onze Rotterdammer het vol
gende
V 5014 abonnees vooruitgegaan.
In het verslag van het congres der
S. D. A. P., tijdens de Paasclidagen in
Leiden gehouden, trof de mededeeling hoe
binnen een jaar tijds het aantal abonnees
op Het Volk met vijf duizend steeg.
Ongetwijfeld is deze enorme vooruitgang
te danken aan de energie, waarmee een
groot aantal partijgenooten het gansche
land door belangeloos voor de verspreiding
van het partijorgaan heeft geijverd.
Zij begrepen wat krachtig middel voor
de doorwerking van het socialistisch be
ginsel in den bloei der sociaal-democra
tische pers gelegen is.
Dies gingen zij er op uit, dikwijls huis
aan huis, en het resultaat was verrassend.
Hier werkte de nauwe band tusschen
leiders en lezers, op wiens versterking
onze nieuwe Directeur bij zijn intrede
terecht aandrong.
Ik was zeer vermoeid en in den nacht van
den I8en op den 19en genoot ik eenige rust,
welke ik zeer noodig had.
Den 19en des morgens waren er eenige brug
gen gereed en opvolgend gingen de verschil
lende korpsen van het leger over de Dnieper.
Het hoofdkwartier van het 1ste korps bleef
den 19en en 20en te Smolensk, waardoor wij
eenigen rust genoten.
De drie laatste dagen, in welke ik aan zoo
vele gevaren was blootgesteld geweest en in
welke ik het gevaarlijke van den oorlog als
het ware in het groot had leeren kennen,
maakten een zeldzamen indruk op mijn ge
moed. Ik zag maar al te duidelijk dat wanneer
de oorlog lang moest duren, de waarschijnlijk
heid of de kans van overleving zeer gering
werd. Uit Smolensk schreef ik aan mijne
ouders en aan eenige vrienden; en ik nam mij
stellig voor om de ellende van den oorlog,
waar ik slechts kon, te helpen verminderen.
Ook nam ik mij voor om nooit, zooals ik
maar al te veel bij anderen zag, mij iets toe
te eigenen wat ik niet op een wettige wijze
verkreeg. Op deze wijze had ik mij als het
ware voorbereid om, wat er ook mocht ge
beuren, met een goed geweten mijn lot af te
wachten. Deze levensphilosopliie heeft mij
altijd in het gevaar een zekere sterkte van
geest doen behouden, die ik vaak bij anderen
Vijf duizend nieuw abbonnees op Het
Volk, dat wi' zeggen duizenden en dui
zenden dageli xS onder beademing van
een leer, die wij voor land en volk ver
derfelijk achten en welke de geesten op
een dwaalspoor leidt.
Moet het ons niet tot angstige jaloersch-
heid wekken
Waar zijn de mannen en vrouwen die
voor den bloei onzer antirevolutionaire
pers hunne krachten willen geven
Bovenstaand stukje heeft misschien aan
sommigen onzer lezers ook iets te zeggen.
W e hebben het reeds meermalen gezegd
het socialisme wordt niet bestreden, door het
dood te zwijgen.
Dat kan alleen geschieden door in eigen
pers ons beginsel te verdedigen en onze bladen
onder het volk te brengen.
Daarvoor is steun noodig, steun in allerlei
opzicht.
Het beschamend voorbeeld der socialistische
propagandisten prikkele tot navolging voor
onze pers.
Er is in dit opzicht in onze omgeving nog
heel wat te doen, waaraan ieder meehelpen kan.
Men wachte niet op anderen, maar elk sla
in eigen bring zelf de hand aan de ploeg.
V De zonsverduistering op 17 April.
Reeds meermalen werd in de dagbladen
melding gemaakt van het hoogst interressante
verschijnsel der centrale zonsverduistering, bij
niet bewolkte lucht, een verschijnsel, waarop
geen kans is, dat een van het thans levende
geslacht er hier nog eens toe in de gelegenheid
komt.
De lichtring, die in Limburg van de zon
overblijft, zal hoogstens minder dan een-
duizendste van de middellijn der zon breed
zijn. Maar ook in het overige van Nederland
zal die zQnsverduistering nog zeer merkwaardig
zijn. Zij zal waarneembaar zijn van ongeveer
kwart over elf 's morgens tot 's middags bijna
twee uur.
Over betgeen we van een en ander op 17
April zullen kunnen waarnemen, schrijft prof.
Nijland in een artikel in Buiten:
„Hoewel er onzekerheid heerscht zoowel
ten aanzien der plaatsen, waar men het ver
schijnsel het best kan waarnemen, als met
betrekking tot de breedte van den zonnering,
die op het oogenblik van de „centrale eclips"
rondom de maanschijf zal overblijven, zoo is
het toch met zekerheid te zeggen, dat het
verschijnsel zeer interessant zal zijn, ook voor
iemand, die slechts met zijn belangstellende
oogen is gewapend. Het is de vraag, of er
niet aantrof, en ik kan met een gerust geweten
verklaren dat ik nimmer de door mij aange
nomen grondbeginselen heb verloochend.
Vóór mijn aankomst bij het leger was de
adjudant van generaal Haxo, de le luitenant
Revol, in, den slag van Mohilew gebleven. De
generaal bepaalde te Smolensk dat in afwach
ting van een anderen adjudant uit Frankrijk,
de officieren van zijn 'staf om beurten dage
lijks den dienst bij hem zouden waarnemen.
Daardoor waren wij om de 6 dagen een dag
bij den generaal in dienst. Deze dienstver
vulling was voor ons zeer belangrijk. De generaal
Haxo stond in groot aanzien bij den keizer
en werd deswege dikwijls naar het groote
hoofdkwartier gezonden. Menigmaal heb ik
mij, den generaal volgende, geheel in de hem
dagelijks omgevende merkwaardige pesonen
leeren kennen.
Den 19en Augustus had ik den dienst bij
generaal Haxo. De vervolging geschiedde door
het korps van Ney en bij Valoutina was er
een hevig gevecht. Na den middag werd ter
versterking de divisie Gudin van het 1ste korps
afgezonden. Ik was met mijn generaal in het
gevolg des Keizers op het slagveld. Daar zag
ik den Keizer Russische geblesseerden, door
tusschenkomst van een Poolschen generaal,
toespreken, terwijl zijn lijfarts, de beroemde
doctor Lary, bezig was eenige dezer ongeluk-
zich iets van de corona, dien nog steeds ge-
heimzinnigen stralenkrans vertoonen zal maar
daar een enkel oogenblik de zwarte maan aan
den hemel te zien zal staan, rondom door een
fijnen schitterenden zonsrand omgeven, zal dat
zeker een prachtig schouwspel opleveren. Ook
al zou dit randje 1" meten de ruimste, en
ongelukkig ook de waarschijnlijkste schatting
dan blijft er misschien van het zonlicht niet
meer dan één tienduizendste deel over, zoodat
de duisternis naar alle waarschijnlijkheid zeer
aanzienlijk zal zijn.
Ten gerieve van hen, die den 17en April
naar Zuid-Limburg zouden willen gaan, diene,
dat het verschijnsel het best zichtbaar is op
een lijn, die men trekken kan van een punt
4 K.M. ten Westen van Maastricht gelegen,
naar een punt, dat 3 K. M. ten Zuiden van
Sittard ligt. Zooals gezegd is, bestaat er eenige
onzekerheid in de ligging dezer lijn."
In de Vriend des Huizes ldZen we
in verband met deze zonsverduistering nog
het volgende
„Zonsverduistering of zonneclipsen komen
vrij vaak voor. Zelfs keeren ze na een periode
van 18 jaar en 11 dagen of nauwkeuriger:
om de 6585 dagen en'S uren (een saros noemen
de sterrekundigen deze periode) onder bijna
gelijke omstandigheden terug. De eclips kan
dan echter op dezelfde plaatsen als den keer
te voren niet worden waargenomen. Naar
prof. Nijland eenige weken geleden mededeelde
in B u i t e n, komt dat, doordien de aarde zich
in de acht uren 120 graden omdraait en dus,
van de zon uit gerekend, na één saros een
ander werelddeel zich op de voorzijde der
aarde bevindt.
Na drie Sarossen, d. i. ongeveer 54 jaar en
33 dagen, is de oorspronkelijke plaats van
waarneming weer vóór en zoo komt het, dat
men in Nederland wel de eclips van 15 Maart
1858 zÈig, maar niet die van 25 Maart 1876
(zichtbaar in de Stille Zuidzee en in Westelijk
Canada) en evenmin die van 6 April 1894
(zichtbaar in China en in Oost-Siberië). Op 17
April a. s. drie Sarossen na 15 Maart 1858
zal het verschijnsel hier weer zichtbaar zijn.
In één Saros hebben 70 eclipsen plaats en
wel 29 maansverduisteringen. In één jaar
nooit meer dan 7 en nooit minder dan 2. In
't laatste geval zijn dit beide zoneclipsen.
Reeds bij een gedeeltelijke zonsverduistering,
zooals we die op 30 Aug. 1905 hier te lande
hebben kunnen waarnemen, wordt het dag
licht merkbaar zwakker. Bij een totale of
een ringvormige verduistering is die verzwak
king natuurlijk veel sterker. Toch ontstaat
er geen volslagen duisternis.
Bij een totale zonsverduistering staat de
„Nieuwe" inaan aan den hemel als een zwarte
kigen te verbinden.
Deze deelneming was een blijk van gevoel,
doch eenigszins doordenkende, was hij immers
de stichter van den oorlog en alzoo van aide
verschrikkelijke ellende, die daaruit voort
vloeide.
Nadat Davout zich uit het hoofdkwartier
verwijderd had en eene andere hoogte had
bestegen om nader bij het gevecht te zijn,
kreeg ik de order den generaal Gudin te gaan
zeggen, dat hij op zijn rechtervleugel meer
Cavalerie brengen moest. Ik vond den gene
raal nabij een klein riviertje, de Stragun ge
noemd, te midden van een verschrikkelijk vuur.
Het antwoord dat bij mjj gaf was merk
waardig: „Allez dire au maréchal que l'Em-
pereur m'a placé sous les ordres du maréchal
Ney et que d'ailleurs les ordres que vous me
portez ne valent pas lc diable, allez-vous en
Met dit fraaie antwoord kwam ik terug.
Ik was echter voorzichtig genoeg om alleen
den algemeenen zin ervan over te brengen.
Eenige oogenblikken later kwam een officier
der divisie den maarschalk rapport maken,
dat den generaal Gudin het been was afge
schoten, tengevolge waarvan hij ook kort daarna
overleed.
(Wordt vervolgd.)
Inzending van advertentiSn vóór uren op den dag der uitgave.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
De Burgemeester der gemeente TER NEUZEN
maakt bekend, dat eene Openbare Verga
dering van den Gemeenteraad zal worden ge
houden op Donderdag den 18 April 1913, des na
middags te 2 are.
Ter Neuzon, den 16 April 1912.
De Burgemeester voornoemd,
A. VISSER, L° B.
De waarnemende Burgemeester der
"gemeente TER NEUZEN brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat door den
benoemden Burgemeester, den heer
receptie zal worden verleend op Donderdag 18
April a.s. 's namiddags 3 uren, in de raadzaal.
Zij die zich bij die gelegenheid aan den Burge
meester wenschen voor te stellen worden verzocht
zich tot dat einde, vóór des middags 12 uren, ter
Secretarie op een lijst te doen inschrijven.
Ter Neuzen, 16 April 1912.
De Wd. Burgemeester voornoemd,
A. VISSER.
