If
Hiuirejoolutionair
nieuws- en Jfdoertentieblad
Zeeland.
FEUILLETON.
De Russische veldtocht van 1812.
Korte Berichten.
Uit Stad en Provincie.
No. 900.
Woensdag 20 Maart 1912
9e Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,". Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij llle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. ft. UTTOüïJ Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentiSn vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIEN:
Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bii directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIEN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
WÊÊSUm Advertentiên voor dit
blad worden aangenomen
tot 's namiddags 1 uur op den dag
der uitgave.
V Waarborgen broodnoodig.
De heeren van het Terneuzensch Volksblad
zijn niet erg fortuinlijk, voor zoover zij zich
hebben ingelaten met de H. B. S.-quaestie
in onze streek.
Ze hadden den goeden raad moeten opvolgen,
dien we hun onlangs gaven.
Toen schreven de heeren in kolom één, dat
de H. B. S. een algemeen belang gold en in
kolom vier van hetzelfde nummer, dat het
Middelbaar Onderwijs geen algemeen belang
betrof.
Menschen, die zich zelf op een en dezelfde
bladzijde zoo vierkant tegenspreken, doen vei
liger, als ze met zaken, die hun verstand te
boven gaan, zich niet inlaten. Vandaar onze
raadsprpek er in 't vervolg maar niet meer
over.
De heeren hebben echter dien goeden raad
niet opgevolgd, om zoo mogelijk, nu nog dwazer
figuur te slaan in hun nummer van 1.1. Za
terdag.
Natuurlijk is er van eene bestrijding onzer
argumenten thans evenmin sprake als voor
heen Wij zijn woedendde heer Drost is
onze behendigheid ,1e slim-af geweest en meer
dergelijke phrasen vullen den voorkant van
't blad.
Gelukkig heeft men zijn voornemen, om
eene vergelijking te trekken tusschen de Ka
naalstraat in den Haag en de Jozinastraat te
Ter Neuzen, niét uitgevoerd. Wie weet, hoe
hoogmoedig we door die vergelijking geworden
waren
Een enkel staaltje van de wijsheid dezer
heeren mogen we onzen lezers niet onthouden.
Wij hadden gezegd, dat de heer Van den
Hoek geen vriend van ons was en eerlijk be
kend, dat wij het daar niet naar gemaakt
hadden. Toch geloofden we niet, dat Van den
Hoek gedaan zou hebben, wat de heer Visser
trachtte te doen het vrije woord smoren met
hamerslagen, waar er zoo wefnig aanleiding
toe bestond.|
Die opmerking wordt niet weersproken,
doch geeft de redactie aanleiding tot het vol
gende
„De heer Van den Hoek moet nog niet
van zijne verbazing bekomen zijn over het
verbluffende feit, dat hij een pluim op
den hoed krees: van Luctor,
„Het anti-rev. blad een parallel trekkend
(i
(verhaald door een ooggetuige,
wijlen den Kolonel der Genie A. KOOL
I.
INLEIDING.
(Van den luitenant Generaal b. d. P. C. Kool.)
Mijn grootvader Aart Kool, geboren te Rot
terdam in 1787 en overleden te Maastricht in
1862 alsgepensionneerd kolonel der Genie, heeft
den Russischen veldtocht van 1812 als kapi
tein-ingenieur van het Fransche leger mede
gemaakt. Hij heeft een verhaal van zijn levens
loop nagelaten, grootendeels opgesteld in 1836
en 1837. Het belangrijkste gedeelte daarvan
is ongetwijfeld dat, waarin zijne deelneming aan
den Russischen veldtocht wordt beschreven.
Het verhaal is gericht tot zijn eenigen zoon
Johan Arthur Kool, aanvankelijk officier der
Genie, later spoorweg ingenieur en in 1873 als
hoofdingenieur van den aanleg der staatsspoor
wegen overleden.
Het manuscript is later achtereenvolgens
bijgewerkt. De laatste aanvulling is geschied
tusschen de heeren Visser en v. d. Hoek.
Wie had liet durven droomen."
„Vroeger was het steeds: Barbertje
heeft liet gedaan. En Barbertje was Van
den Hoek."
Men zal vragen, hoe komen die heeren van
het Tem. Volksblad zoo aan Barbertje Dat
lijkt een vrouwennaam en de lieer Van den
Hoek is toch geen vrouw
WTe zullen onze lezers even inlichten, dan
kunnen ze tevens zien, hoe bespottelijk het
is, den lieer Van den Hoek een Barbertjes-rol
te geven.
Men leze slechts de volgende satire
Gerechtsdienaar. Mijnheer de rechter,
daar is de man, die Barbertje vermoord
heeft.
Rechter. Die moet hangen. Hoe heeft
hij dat aangelegd
Gerechtsdienaar. Hij heeft haar in kleine
stukjes gesneden, en ingezouten.
Rechter. Daaraan heeft hij zeer ver
keerd gedaan. Hjj moet hangen.
Lothario. Rechter, ik heb Barbertje
niet vermoord Ik heb haar gevoed en
gekleed en verzorgd. Er zijn getuigen,
die verklaren zullen, dat ik 'n goed menscli
ben en geen moordenaar.
Rechter. Man, ge moet hangenGe
verzwaart uw misdaad door eigenwaan.
Het past niet aan iemand dievan
iets beschuldigd is, zich voor 'n goed
mensch te houden.
Lothario. Maar, rechter, er zijn ge
tuigen, die het zullen bevestigen. En daar
ik nu beschuldigd ben van moord
Rechter. Ge moet hangenGe hebt
Barbertje stukgesneden, ingezouten, en
zijt ingenomen met uzelf... drie kapitale
delikten Wie zijt ge vrouwtje
Vrouwtje. Ik hen Barbertje.
Lothario. Goddank Rechter, ge ziet,
dat ik haar niet vermoord heb
Rechter. Hm ja zoo Maar het
inzouten
Barbertje. Neen, rechter, hij heeft me
niet ingezouten. Llij heeft me integendeel
veel goeds gedaan. Hij is 'n edel mensch
Lothario. Ge hoort het, rechter, ze
zegt, dat ik 'n goed mensch ben.
Rechter. Hm het derde punt blijft
dus bestaan. Gerechtsdienaar, voer dien
man weg, hij moet hangen. Hij is schuldig
aan eigenwaan. Griffier, citeer in de
praemissen de jurisprudentie vanLessing's
patriarch.
(Onuitgegeven Tooneelspel).
In welk boek, zal men vragen, leest men
liet bovenstaande
3 Mei 1857. Daarin
komt het volgende
op
voor
„De lezing van dit stuk en van de menig
vuldige officieele en andere stukken, geven
wellicht aanleiding dat mijn zoon of een mijner
kleinzonen, al ware liet slechts voor de famlie,
de pen opvat om mijne geschiedenis te be
schrijven."
De 100-jarige herdenking van den Russischen
veldtocht en de herinnering aan de verhalen
daarover, welke mijn grootvader piij vaak deed
in mijne kinder- en jongelingsjaren, gaven mij
onlangs aanleiding om het manuscript weder
eens door te lezen en op nieuw werd ik ge
troffen door den hoogstbelangrijken inhoud,
zoodat het voornemen bij mij rijpte om dit
verhaal over den Russischen veldtocht dooi
den druk meer algemeen bekend te maken,
in de overtuiging dat menigeen daarvan met
groofe belangstelling zal kennis nemen.
Zooals blijkt uit de bovengestelde aanhaling
uit het slot van het manuscript, handel ik
daarmede geenszins tegen de bedoelingen van
mijn grootvader, doch ik zal er mij wel voor
wachten om het stuk om te werken en er iets
anders voor te geven. Het verhaal is zoo een
voudig en natuurlijk, zoo zonder liet geringste
effectbejag geschreven, liet tintelt dermate van
levendigheid en het maakt zoo geheel den jin-
druk van werkelijkheid doorleefd te zijn, dat
Zeker in een of ander anti-revolutionair
werk, waarvan vrijzinnige couranten-schrijvers
geen nota plegen te nemen, omdat ze wijs
genoeg zijn uit zich zelf?
Toch niet.
Het is de voorrede van een boek, waarmede
in de kringen van de openbare onderwijzers
nog al gedweept wordtMax Havelaar van
Multatuli.
En Barbertje was Van den Hoek
De heeren van liet Volksblad hebben reeds
meer dan eens aangedrongen op betere waar
borgen, opdat de Staat voor al het geld, dat
hij voor het onderwijs uitgeeft, waar voor zijn
geld krijgt.
Wij beginnen te gelooven, dat die waar
borgen broodnoodig zijn
De mijiiwerkersstaking in Engeland.
Londen, 17 Maart. Er hebben gisteravond
ernstige ongeregelheden plaats gehad in Bell
Hill en Blantvre, mijnsteden te Lanarkshire.
Tweehonderd niet bij de vakvereeniging
aangesloten mijnwerkers hadden het werk her
vat. De menigte wierp met steenen naar de
politie, die de mannen naar hun werk geleid
den, en gooiden ruiten in. Er werden een
aantal mijnwerkers in hechtenis genomen, on
der anderen verscheiden Polen, die een groot
deel van de mijnwerkers in deze streek uit
maken.
In andere streken zijn er dergelijke tooneelen
voorgevallen. Men vreest voor erger, aange
zien vele niet aangesloten mijnwerkers gebrek
lijden en het voornemen te kennen hebben
gegeven, het werk te hervatten.
Ongeveer 20,000 arbeiders in ijzer- en staal
fabrieken te Coatbridge, Motherwell en in de
buurt zijn buiten verdienste en lijden gebrek.
Gisteren zijn te Glasgow dnizenden arbei
ders ontslagen eu duizend anderen hebben
aanzegging gekregen, dat zij over enkele dagen
gedaan krijgen.
De mijnwerkersstaking in Duitschland.
Dortmund, 16 Maart. Vandaag zijn van de
323,986 mijnwerkers, die moesten opkomen,
159,953 opgekomen- Het getal stakers is dus
rvim 18,000 afgenomen.
TER NEUZEN, 19 Maart 1912.
Zaterdagavond werd alhier aanbesteed dooi
de vereeniging „Door Eendracht Sterk" alhier,
de levering van 60,500 K.G. chilisalpeter, leve-
het niet mogelijk schijnt er iets voor in de
plaats te stellen, wat zoo boeiend is en wat
in gelijke mate belangstelling zou kunnen wek
ken. Men verwachte echter geenerlei schil
derachtige beschrijvingen. Daarom is het den
schrijver niet te doen geweest. Hij heeft uit
sluitend zijn persoonlijke lotgevallen voor zijn
zoon en nazaten willen o'pteekenen.
Aart Kool werd op 8 Aug 1808 aangesteld
tot 2de luitenant van de artillerie en genie in
het toenmalig koninklijk Holland. Zijn dienst
was echter reeds dadelijk in hoofdzaak gewijd
aan de genie. Door de inlijving van het ko
ninkrijk Holland bij het Fransche keizerijk in
Juli 1810 werd hij in het Fransche leger op
genomen en op 21 September 1810 bevorderd
tot le-luitenant ingenieur. In October 1810
werd hij overgeplaatst naar Hamburg en later
naar Danzig, alwaar hij op 9 April 1811 aan
kwam.
Te Danzig maakte hij kennis metdenFran-
scheu generaal der genie Haxo. In het manus
cript komt dienaangaande het volgende voor
„De generaal Haxo had van den Keizer last
ontvangen om ontwerpen voor de verbetering
van de vesting Danzig te maken, terwijl deze
werken daarna terstond moesten worden uit
gevoerd. Het ontbrak evenwel aan voldoende
terreinplans om de projecten op te kunnen
teekenen, en het was bij deze gelegenheid dat
ring 1—10 April en 80,500 K.G. chilisalpeter,
levering 10—20 a. s.
Ingeschreven werd door de heeren
W. Bedet, Ter Neuzen, 1ste lev. f 12,87,
2de lev. f 12,42, D. J. Oggel, Axel, 1ste lev.
f 12,99% 2de lev. f 12,63% D. Scheele Az., Ter
Neuzen, 1ste lev. f 12,87, 2de lev. f 12,44, P. J.
Scheele, Ter Neuzen, lste lev. f 12,92, f 12,39.
Gegund lste lev. D. Scheele Az., Ter Neu
zen, f1287, 2de lev. P. J. Scheele, Ter Neuzen,
f 12,39.
Gisteren werd door de politie alhier een
persoon naar het huis van bewaring te Mid
delburg gebracht. Hij had hier een zakken-
opbeller van f25 verkocht voor f4.
Vrijdagavond werd alhier liet eind-examen
gehouden van den Landbomv-wintercursus, die
twee jaar geduurd heeft. De heeren P. Lefeber
en F. C. Zonnevijlle namen het examen af.
De heer Smits, leeraar aan de Rijksland-
houw-winterschool te Goes, kon aan alle leer
lingen liet diploma uitreiken. Het waren A. M.
de Feijter Jz., Jac. Dees, Antli, Dekker, A. de
Bruijne, J. van Hoeve en W. P. Elve.
Mr. G. W. F. Wentholt, Kantonrechter
alhier, komt op de aanbeveling voor van
vierden kantonrechter te Rotterdam.
Sluiskil. Zondagmorgen viel een kind van
bijna 2 jaar in het kanaal alhier. Het werd
in bewusteloozen toestand aan wal gebracht.
Het gelukte de verloskundige de levensgeesten
weer op te wekken.
Sluiskil. Binnen eenige dagen zal er hier
een aantal werklieden arriveeren voor do werk
zaamheden op de cokesfabriek. Men spreekt
van wel 80 ongeveer, allen Walen. Ook ver
neemt men uit goede bronnen, dat in de na
bijheid van deze fabriek ook een zinkfahriek
wordt opgericht.
Iemand uit Sluiskil kwam deze vorige
week met den trein alhier aan, doch in plaats
den trein te verlaten (hij was ingedommeld)
reed hij door tot 't, volgende station Sluiskil.
Daar zijn reisbiljet tot Sluiskil-brug was,
moest hij een dubbeltje bijpassen wat hij
weigerde.
Daardoor ontstond er tusschen hen en den
spoorbeambte een twist, die nog al hoog liep,
want ze werden handgemeen. Na van den
schrik wat bekomen te zijn, werd hem mee
gedeeld, dat hij twee processen-verbaal ermee
had opgeloopen.
Een duur dubbeltje voor hem
Zaamslag. Vrijdagavond werd alhier het eind
examen van den landbouwcursus,gehouden.
De acht leerlingen werden geëxamineerd door
de heeren Lefeber eu Zounevijlle. Aan allen
de generaal mij vroeg hoeveel tijd ik noodig
iiad om den Bisscliopsberg met 600 el van het
voorliggend terrein op te meten. Ik was voor
zichtig in mijn antwoord, doch beloofde mijn
best te zullen doen. Tweemaal 24 uren daarna,
nadat ik dien gelieelen tijd maar 3 uur gesla
pen had, kwam ik met het plan van de be
staande vestingwerken en van den omtrek van
den Bisscliopsberg op een schaal van 1 op 1000
bij hem in de kamer. Ik had de groote vol
doening dat liij tot mij zeide Mais vous êt.es
un sorcier, vous ètes un diahle. Sedert dien
tijd heeft mij genoemde generaal bij elke ge
legenheid blijken van zijn welwillendheid ge
geven. Hij doorliep met mij het terrein en
teekende de nieuwe werken op liet plan. Ik
zette deze met bakens op het terrein uit en
na alles te hebben nagegaan, werd met de
uivoering begonnen."
De vermelding van deze zinsnede van het
manuscript is te dezer plaatse van belang
omdat het beschreven voorval vermoedelijk
samenhangt met de aanwijzing van Kool voor
deelneming aan den Russischen veldtocht.
Terwijl Kool te Danzig werkzaam was werd
hij op 1 Juli 1811 benoemd tot kapitein, na
nog geen 3 jaar luitenant te zijn geweest.
(Wordt vervolgd).
