Antirevolutionair
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
F E UIL L E T 0"j7~"
Uit de Pers.
Woensdag 7 Februari 1912
9e Jaargang.
Tripoli en de Zending.
No. 888.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,—. Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LIST UOU Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIEN:
Van 1 4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend. N
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIEN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Met het oog op het op
tijd afdrukken van dit blad
kunnen advertentiën en berichten
aangenomen worden tot uiterlijk
des namiddags 1 uur op den dag
van uitgave.
Heeren adverteerders en bericht
gevers gelieven hiervan s. v. p.
nota te willen nemen.
V Paganistisch of niet
Terecht wordt door de Standaard de aan
dacht gevestigd op het droeve feit dat dezer
dagen te Amsterdam door eene dame eenc
lezing werd gehouden, waarin o. m. deze stel
ling werd verkondigd „De gedachte zelfs aan
schande moet bij de ongehuwde moeder worden
verbannen".
Die uiting staat niet alleen. Met al grootere
driestheid wordt de heiligheid van het huwelijk
aangerand en voor zoogenaamde vrije liefde
het pleit gevoerd.
In den Amsterdamschen Gemeenteraad duid
de de socialistische heer Wibaut het B. en W.
euvel dat zij bij de toepassing van het besluit
tot toekenning van een duurte-toeslag de be
antwoording der vraag of iemand kostwinner
was, lieten afhangen van de zorg voor een
wettig gezin. Waarom zouden zij, die in con
cubinaat leven minder zijn
Op de grove wijze wordt diezelfde vraag
herhaald in het laatste nummer van de Gemeen
te-arbeider, het orgaan van de krachtigste
organisatie van gemeentewerklieden in Am
sterdam.
Men schaamt zich niet op de meest brute
wijze over dergelijke achterlijkheid zijn toorn
te uiten. De geest van Multatuli wordt opge
roepen om te hekelen het belachelijke feit dat
in de twintigste eeuw een gemeentebestuur,
om nog te zwijgen van het Amsterdamsch
gemeentebestuur, aan een „stadhuisbriefje"
waarde hecht. En sarcastisch wordt gevraagd
„Onwettig gehuwde kameraden, waarom zijt
gij de Burgerlijke Stand voorbijgeloopen
Waarom hebt gij ook geen permissie gevraagd
enz. enz. Uwe onechtheid bezorgt u een
nadeeltje" enz. enz.
Waarlijk deze onbeschaamde uitingen hebben
ons iets te zeggen en doen pijnlijk gevoelen
den somberen ernst van Dr. Kuyper's klacht
over de „paganistische factoren" die ons volks
leven vergiftigen.
Want is dit niet paganistisch?
Ongetwijfeld zijn er velen huiten de rechter
zijde die van dit alles gruwen. Ook zij willen
strijden voor de heiligheid van het huwelijk,
de hoogheid van het gezin, maar dan losge
maakt van den wortel, waaruit dit alles
i)
In Tripoli woedt de oorlog tusschen Italië
en Turkije nog voort. Groote vorderingen
maakte Italië met zijn onrechtvaardig begon
nen krijg niet. En lang kan het duren eer
er de rust hersteld en het gewone leven, 't zij
dan onder Turksch of Italiaansch beheer, voort
gezet wordt. De arbeid der Zending die er
in 1889 begonnen is, ligt er thans ook stil. Wel
had er die arbeid met veel moeilijkheden te
worstelen 1 De Turksche regeering stond er
zeer wantrouwend tegenover en legde bij den
invoer van bijbels en andere Christelijke ge
schriften allerlei moeilijkheden in den weg.
Dat is trouwens echt Turksch. Toen hebben
de Zendelingen getracht het hart der bevol
king te winnen door allerlei hulp te verlcenen
aan de armen, vooral aan de zieken. Ze poog
den door te dringen in het binnenland, maar
dit werd beslist verboden door den Turkschen
Gouveneur-Generaal, onder voorwendsel, dat
opkomt, öf doordien men de Christelijke religie
verwerpt öf doordien men haar terugdringt
naar het intiemere leven en voor de zaken
van het maatschappelijk bestaan eigen regelen
stelt naar de uitspraken van liet verstand.
Welnu, zoo moet liet verderf haastelijk
komen.
Immers gelijk zoovele instellingen is ook de
zegen van het heilig huwelijk aan de Christelijke
religie te danken. Onder haar invloed heeft
zich dit alles gevormd. Een Christelijke maat
schappij zonder waarachtig Christendom is
wel eenigen tijd denkbaar, maar slechts als
overgangstijdperk, als herinnering aan een
heerlijker verleden.
Ten slotte echter verschrompelt dat Christen
dom, wordt liet gansche leven veronchristelijkt
en gaat op alle gebied de zegen te loor.
Vandaar onze nooit verflauwende strijd voor
de handhaving van de Christelijk-nationale
tradities van ons volksleven.
(De Rotterdammer).
Waarheid inplaats van legende.
Hoe weinig de niel-voorstanders van liet
bijzonder onderwijs op de hoogte zijn, blijkt
indien noodig uit het volgende stukje,
uit het Volk overgenomen door Hou en Trouw,
Vrijzinnig weekblad voor de districten Ridder
kerk en Sliedrecht
EEN LEGENDE WEG.
In de wandeling, en vooral in de kerke
lijke propaganda voor meer geld uit de
schatkist voor hun bijzondere scholen, zonder
voor dat geld meer waarborgen voor beter
onderwijs op zich te willen nemen, heet
liet altijd, dat het Rijk aan de gemeenten,
die de openbare school te verzorgen hebben,
een zelfde subsidie uitkeert als aan de bij
zondere scholen. Een staat, die minister
Heemskerk naar aanleiding van het wets
ontwerp op de verdere subsidie voor die
bijzondere scholen (het schoolbouwwetje)
heeft doen toekomen, geeft daaromtrent
andere inlichtingen. Volgens die staat be
droegen in 1908 de subsidies uitgekeerd
voor de lagere scholen
Voor de openbare scholen f7,617,555
Voor de bijzondere scholen f 6,300,811.
Op de openbare scholen gingen 563,438
leerlingen, dus het subsidie bedroeg f 13,41
per kind.
Op de bijzondere scholen gingen 320,418
leerlingen, dus liet subsidie bedroeg f 19,66
per kind.
Rekent men hierbij nog mee, dat volgens
denzelfden staat op de openbare school
komt 1 leerkracht op 35 en op de bijzondere
school 1 leerkracht op 38 leerlingen, dan
ziet men het subsidie wordt berekend
naar de leerkrachten hoe onwaar de
de regeering daar niet kan instaan voor liet
leven der Europeanen.
In de „Nederlandsclie Zendingsbode" lezen
we onder meer het volgende
„Een voornaam Imam, die op zijn huiten-
plaats in de oase woonde, stelde van den aan
vang af, veel belang in de evangelieprediking,
en einde 1891 nam hij liet Christendom aan.
Uit vrees voor de vijandschap der Turksche
regeering waagde hij het niet, zich te laten
doopen, maar tot zijn dood toe, bleef hij aan
liet Evangelie getrouw en hij heeft den zende
lingen menigen dienst bewezen.
In 1892 werd het hen duidelijk dat op de
polikliniek een groot verlangen was waar te
nemen om Gods Woord te hoorenslechts de
vrees voor eene bloedige vervolging hield velen
er van terug, openlijk hun geloof te bekennen.
Verscheidene nieuwe zendelingen, ook zen
dingszusters, werden in den loop der jaren
uitgezonden. De eerste pogingen van evan-
gelisatiearbeid onder vrouwen, stuitten af op
haar fanatisme het gelukte de zendingszusters
om in een 50-tal huizen binnen te komen maar
bijna overal werd de blijde boodschap door
bovenvermelde bewering is, dat de openbare
school naar verhouding evenveel aan het
Rijk zou kosten als de bijzondere. Zij is
een legende, die nu wel opgeruimd kan
worden.
Wat blijken nu echter de juiste cijfers.
Allereerst, dat de cijfers niet zijn die voor
1908, doch voor 1909. Maar, wat erger is,
dat het subsidiebedrag aan de openbare scholen
toegekend, niet bedraagt 7y» millioen, doch,
met inbegrip van liet subsidie ingevolge de
artt. 48 en 53 der wet op het L. O., herlia-
lingsonderwijs, en subsidies ter vervanging
der vroegere Rijksjaarwedden f 12,306,144.16.
't Blijkt uit denzelfden staat, waaraan de
schrijver in Het Volk zijn cijfers ontleende.
Deze schrijver vergat echter,' dat een deel
der toegekende subsidie krachtens art. 9bis
der Uitkeeringswet van 1897 ter verrekening
wordt afgetrokken het overschot stelde hij
als rijkssubsidie. Maar dat is schromelijk
onjuist.
Het Rijk droeg per kind aan de openbare
school niet bij f 13.41, doch f 21.837», wat nog
een verschil ten nadeele van het bijzonder
onderwijs geeft van f 2.177» per kind.
Maar er is meer.
Blijkens den staat, voorkomende op pag.
143/144 Verslag L. O., werd er nog uit de
publieke kassen (gemeente, enz.) een netto
bedrag van f 14,826,160.12 uitgekeerd voor het
openbaar onderwijs, of f26.317» Per kind-
Elke leerling der openbare school komt dus
aan de publieke kassen op f21.837» 4- f26,317»
of f48.15 (gemiddeld).
En mi het resultaat. Was die bijdrage ook
voor de bijzondere scholen evenhoog, dan zou
aan de bijzondere school worden uitgekeerd een
bedrag van 320.418 X f 48.15 f 15,428,126.70,
of ruim 9 millioen meer. Dat is de waarheid.
De legende zit in, wat Het Volk schreef, en
wat door de vrijzinnige pers zoo gaarne wordt
verbreid. (De Nederlander).
Onze industrie.
Onder dit opschrift lezen wij in de antirev.
N. Prov. Gr on. Crt. het volgende
De directeur-generaal van arbeid, de heer
H. A. van IJsselsteyn, heeft in een rede
voor het Kon. Instituut van Ingenieurs
uitgesproken 15 Oct. 1911 over onze
nijverheid, de volgende opmerkelijke woorden
gesproken
Resumeert men den indruk van de
statistieken, die ik u gegeven heb, dan kan
het toch zeker niet ontkend worden, dat,
al kunnen wij op menig gebied met groote
voldoening op de ontwikkeling van zoo
menige industrie wijzen, een cijfer van plm.
300,000 arbeiders, die door de nijverheid
gevoed worden, niet wijst op eeii groote
industriëele ontwikkeling.
de vrouwen verworpen. In de oase waren zij
toegankelijker, o.a. in twee dorpen die bewoond
worden door Hausa's uit Soedan die zich daar
gevestigd hadden.
In 1896 werd een zendingsboekliandel op
gericht, die goede vruchten afwierp. Ook
trachtten de zendelingen steeds meer in de
winkels en koffiehuizen in de bazaarstraten,
aanknoopingspunten met de bevolking te vin
den. Het zendingshuis werd liet vereenigings-
punt ook voor vele bewoners van het binnen
land. Veel invloed is uitgegaan van een Chris
ten uit Tunis, die er tijdelijk vertoefde. Ook
werkte men met lichtbeelden.
In den winkel, waar de bijbels verkocht
werden, ging liet soms rumoerig toe. Steenen
werden geworpen naar den zendeling, terwijl
verwenschingen tegen hem werden uitgespro
ken. Bijbelteksten werden van de wanden ge
scheurd, boekenkisten werden vernield en
boeken en geschriften op straat verbrand.
De Zendingszusters hebben handwerklessen
aan de meisjes gegeven en zuster Dundas
heeft in 1905 eene school voor blinde meisjes
opgericht. Dit alles heeft bijdragen om liet
Indien men in aanmerking neemt, dat
Nederland sedert de helft der vorige
eeuw in zielental verdubbeld is, dan houdt
de toename der industriëele bevolking
slechts nauwelijks tred met dien aanwas.
De graphische lijn, die op grond van
cijfers der volkstellingen in de laatste
jaren van het percentage der in de zoo
genaamde industrie-groep werkzamen kan
gegeven worden, loopt tamelijk wel hori
zontaal.
Het zoo vaak gehoorde argument, dat
ons volk bij uitstek handeldrijvend en
niet industrieel is, geeft geen troost ten
opzichte van de vraag, hoe de toenemende
bevolking kan gevoed worden.
De handel, of liever liet expeditievak
moge in de havensteden en in het bijzonder
te Rotterdam aan velen arbeid geven, in
het overige deel van dat land uit de handel
zich ten opzichte van liet voedsel geven
aan de bevolking als kleinhandel, en de
vraag mag gesteld worden, of de toename
van hen, die op die wijze in hun onder
houd voorzien, niet een'bedenkelijk econo
misch verschijnsel is.
Het belangrijke accres van het aantal
winkeltjes in de buitenwijken onzer groote
gemeenten of zelfs in onze kleine provincie
plaatsen is m.i. een symptoon, die er zoo-
velen gevonden worden, die, geen vak
verstaande en op geen andere wijze iets
kunnen vinden, trachtten op die manier
een, zij het ook in liet algemeen, uiterst
schamel stuk brood te verdienen. Is het
h.v. niet teekenend, dat er in het slechts
4800 zielen tellende stadje Schoonhoven
niet minder dan 129 neringen (slechts 4
in het speciale nijverlieidsproduct dezer
gemeentezilver en goud) gevonden
worden, zoodat er op elke 37 zielen één
persoon, of op elke 7 huishoudens één is,
die do andere van de noodige levensbe
hoeften voorziet.
Het is m.i. niet tegen te spreken, dat
er een exces van werkkrachten in ons
land is! Niets wijst daarop sterker dan
dat er zich in het jaar 1908/1909 bij
de Feldarbeiter-Centrale in Duitschland-
41,791 Nederlandsclie werklieden aan
meldden
Toen voor eenige dagen Dr. Bos over de
tariefwet sprak te Rotterdam, werd door
een debater op deze uitspraak gewezen. De
heer I'late trachtte toen de woorden zoo
te duiden, dat zij niet ten gunste van het
tarief-ontwerp spraken. Wij laten dit daar.
Feit is, dat de heer Van IJsselsteyn er
op wees, dat nevens den handel ook de
nijverheid de zorg der Overheid waardig
is, en dat onze welvaart door een bloeiende
nijverheid zal worden verhoogd.
Welnu ook door Dr. Bos en zijn mede
standers, o. a. den heer Teenstra, liet Kamer-
vertrouwen der bevolking te winnen. De
polikliniek werd steeds drukker bezocht. In
1905 door 9788 personen waaronder 1000 vrou
wen meer dan in het jaar te voren.
In de laatste jaren heeft Tripoli veel ge
leden onder misgewas en ziekte. Gedurende
den hongersnood en een typhusepidemie in
1910, hebben de zendelingen veel goede dien
sten bewezen Zendeling Boltan is 11 Februari
1911 bezweken aan eene ziekte die het gevolg
van zijn liefdewerk was. Dit alles heeft den
band met de bevolking veel hechter gemaakt."
Helaasde oorlog heeft den arbeid doen
staken. Misschien zelfs voor vele jaren de
mogelijkheid afgesneden om er liet liefdewerk
voort te zetten.
Met hoeveel moeielijklieden heeft toc.li alom
het werk der Zending te worstelen, liet werk,
dat liet waarachtig heil der mensclien zoekt
Niet slechts de Muselman, maar heel do
wereld wordt fanatiek, als het tegen Jezus
gaat en Zijn Rijk. In Tripoli. Op Java. In
China. In Nederland zelfs. Overal. En toch
—Jezus zal triumfeeren en zijn Koningrijk sal
komen v. d. L.
Inzending van advertentïën vóór 3 uren op den dag der uitgave.
