Zaterdag ,Als ik de beelden van New Orleans zie, zie ik hetzelfde als toen: mensen op het dak, paniek en doden' ZEEUWSE MOSSELVISSER BIJ RAMP IN '53 DAGEN IN TOUW OM MENSEN TE REDDEN Ik zou zo het vliegtuig willen nemen om te gaan helpen" „Bush kan een voorbeeld nemen aan onze koningin Juliana" BIJNA driehonderd men sen heeft mosselvisser Wim Schot in '53 tij dens de watersnood ramp gered van de Zeeuwse da ken; het water stond ze soms letterlijk tot de lippen. Hoewel de ramp in New Orleans niet tot oprichting van Zeeuwse steuncomités heeft geleid, wordt de Amerikaanse bericht geving wel met extra aandacht gevolgd in de toen zo zwaar ge troffen provincie. „Als ik het zie, denk ik: ik pak het vlieg tuig en ga mensen redden!" Neder land, 1953: bange mensen in doodsnood op het dak. Natuurram pen zijn van ille tijden en alle landen. FOTO: ANP Mosselvisser Wim Schot haalde samen met zijn neef bijna 300 mensen van de Zeeuwse daken: „Als ik langs Kapelle rijd, een dorp dat compleet is verzwolgen door het water, wordt het me nog koud om het hart." FOTO'S: JAAP WOLTERBEEK New Orleans vorige week: dezelfde beelden als toen, ruim vijftig jaar geleden, in Nederland. FOTO: AP Werd i reportages achtergronden pagina 17 zaterdag 10 september 2005 DE TELEGRAAF T15 Tiny (81) blijft TROUWEN pagina 19 GESOL met Poolse BEVRIJDERS pagina 21 Zedenzaak rond OPPAS- MEISJES pagina 25 door I MARJOLEIN SCHIPPER BURGH HAAMSTEDE, zaterdag Rampen en hun hartverscheurende gevolgen, ze zijn van alle tijden. Nooit zal de mensheid, hoe we ook bouwen en sjouwen, catastrofes zoals die nu in New Orleans en toen, ruim vijftig jaar geleden in ons eigen Nederland, kunnen voor komen. Uit het standaardwerk 'De Ramp', dat al in 1953 over de watersnood ver scheen: 'Bij het eiland Tholen zwalkte een gezin op een afbrokkelend vlot. Een voor een verdwenen zij in de diepte. Alleen een jongeman, de laatste, werd ge red'. Het is slechts één van de vele drama's. hoog het water wel niet kwam: een treffend staaltje aanschou welijke presentatie. Er is net een nieuwe tijdelij ke expositie te bezichtigen, 'Het Koninklijk Huis en de Watersnoodramp'. Medewer ker Jaap Schoof is met terug werkende kracht nog trotser dan hij al was op koningin Ju liana: „Zondag was de ramp, maandag was ze al in het ramp gebied, met grote laarzen on der haar rok. Daar kan presi dent Bush een voorbeeld aan nemen, die kwam vorige week pas na een dag of vijf eens een keertje over New Orleans heen vliegen!" En sowieso vindt hij dat Ne derland het toen, in vergelij king met New Orleans nu, ei genlijk helemaal niet zo slecht heeft gedaan: „Na zes dagen was iedereen in veiligheid. Nou gaat het natuurlij k om een kleiner gebied en minder men sen. Maar moet je nagaan, met de middelen van toen: we had den één helikopter! Neder land was een door de oorlog verzwakt land met een slecht communicatiesysteem. Bo vendien was er van tevoren geen waarschuwing geweest zoals in Amerika en speelde al les zich af in een steenkoude winter." „Als ik dan zie dat de Ameri kanen na zes dagen nóg die mensen niet uit het stadion hebben omdat er geen bussen zijn, dan denk ik: er zijn bij ons natuurlijk ook veel zaken mis gelopen maar eigenlijk heb ben we het helemaal niet zo slecht gedaan." Steuncomités zijn er bij we ten van Schoof nog niet opge richt in Zeeland: „Dat gebeur de wel na de tsunami, ieder een stond klaar voor Azië. Hoewel iedereen die ik spreek meeleeft met al die onschuldi ge mensen, het zijn toch altijd de sociaal zwakkeren die het zwaarst worden getroffen, is de gedachte toch meer: ze kunnen daar toch alles altijd zo goed in Amerika! Laat ze dan nu ook maar hun eigen boontjes doppen." Mossel visser Wim Schot woonde in '53, met vrouw en baby, in Zierikzee. Twee me ter water stond er in zijn huis: „We zaten op zolder. Natuur lijk waren dat hele benauwde uren die ik nooit zal vergeten. Maar ik woonde op de dijk. Dus toen het water ging zak ken, kon ik het huis uit; terwijl het in de polder vol bleef staan. Ik heb vrouw en kind snel naar de mosselboot gebracht, daar zaten ze veilig en droog. En toen ben ik met mijn neef mensen gaan redden." Schot (78) zegt het heel sim pel en eenvoudig. Zeeuwen houden niet van opsmuk. Als er nood is, ga je helpen, punt. En dus namen de twee neven een roeibootje en trokken er, net als veel andere vissers, op uit. Van massale hulpverle ning was geen sprake, het duurde door de gebrekkige communicatie dagen voor de kolossale omvang van de ramp tot de rest van Nederland door drong. Grote delen van Zuid west-Neder land waren zon dag 1 februari onder water ge lopen. Tiendui zenden raakten dakloos en 1835 mensen kwa men om het le ven. Hoewel veel Zeeuwen een getal van 1836 aanhouden: zij tellen het baby'tje mee dat in de rampnacht het levens licht zag en een paar uur later in de armen van haar moeder verdronk. Nooit aangegeven, dus nooit officieel geteld. Ook Schot heeft toen, op het Zeeuwse water, heel, heel veel ellende gezien. Maar ook haal de hij, samen met zijn neef in het roeibootje, tussen de 250 Watersnoodmuseum-mede werker Jaap Schoof: „Moet je nagaan, Nederland had in '53 één helikopter." en 300 mensen van de daken. En hij was niet de enige visser die zijn leven waagde op de steenkoude, grijze watervlak te: door hun toedoen hebben vele Zeeuwen het er levend af gebracht. Een lintje heeft er nooit van af ge kund voor Schot en zijn kompanen; dat krijg je in dit land alleen als je een populai re zanger bent of veertig jaar achter een bureau zit. „En ik ga d'r niet om vragen ook", bromt Schot. Na een week van bijna doorlopend rond roeien en bijnageen slaap moest hij ophouden: „Mijn polsen waren twee keer zo dik als normaal! Ik kon niet meer, ik was op. Bovendien was toen de ergste nood gelenigd." „Maar als ik langs Kapelle rijd, een dorpje dat totaal is verzwolgen door de golven, dan wordt het me nog steeds koud om het hart. Er woonden honderd mensen in dat dorp. Vijftig zijn er gered, vijftig zijn er dood. Mannen hun vrouw kwijt, ouders hun kinderen, kinderen hun ouders. Voor hun ogen zagen ze hun dierba ren verdrinken. De totale ver bijstering, de shock, het im mense verdriet, dat vergeet je nooit meer, nooit. Ik denk er nog elke dag aan. In Amerika wisten de mensen nog dat er iets aan stond te komen. In Zeeland werd iedereen in de slaap overvallen." Niet zeuren, doorzetten en ook moed en steun putten uit de dankbaarheid van de ge redden, zo kwam Schot door die week heen. „Eén van de opmerkelijkste reddingen was een alleenstaande man die in een krakkemikkig huis je woonde. Het stond letterlijk te wankelen. Ik klom door het dakraam naar binnen en zei: opschieten voor de boel onder onze voeten in elkaar stort! Maar het was een klein dak raam en die man was vrij ge zet; dus hij kwam klem te zit ten. Ik duwen en mijn neef buiten trekken: uiteindelijk kwam hij los met het dakraam om zijn middel!" „Hij in de boot en hij zegt: ach schipper, wil je nog m'n koffertje meenemen, daar zit ten m'n centjes in. Natuurlijk heb ik dat gedaan. We voeren weg en zagen het huisje instor ten. Maar nou het mooiste: kwamen we in de haven, zegt die man: ach schipper! Het is het verkeerde koffertje! Bleek er een fietspompje in te zit ten.. Hij vond het niet erg. Ik kan fluiten naar m'n centjes maar ik heb m'n leven nog, dat zei hij." Elk jaar wordt er een reünie gehouden voor de redders en geredden van Kapelle. „Ik spreek dan mensen, inmiddels in de vijftig, die ik als baby in een wiegje in mijn boot heb ge had. Als ik nu de beelden van New Orleans zie, zie ik precies hetzelfde als toen: mensen op de daken, de paniek, de dood. Er is daar zóveel te doen, dan zou ik wel het vliegtuig willen pakken om er daar ter plekke met een boot op uit te gaan! Maar ja, ik ben 78, ik denk niet dat ze daar echt op mij zitten te wachten", glimlacht Schot, die deze week nog is gefilmd door een Amerikaanse televisiezen der: „Ook om te vertellen hoe ik onze watersnood heb be leefd. Welke zender het was? Geen idee eigenlijk, ze zouden me een bandje opsturen, heb ben ze beloofd. O wacht, mijn vrouw weet het. ABC, kan dat?" De Amerikaanse media, ze Hagenees Staatsloterij honderdduizend gewonnen. ^doorspelen in de Staatsloterij dt»e maanden later is zij de van de Jackpot van vijf «'miljoen geworden! haast denken. Zo wilde een een half miljoen gewonnen net zijn Staatslot naar Den Haag ^.omdat hij dan een snipperdag 5%<opnemen. En wat dacht u van reactie- "Heel fijn dat ik die ton Ik wil het geld wel het de Niet eens dan kom ik mooi niet!" dinsdagavond wint een Jackpot van acht miljoen, moment bevalt zijn geboren' Een stevig Hagenees is bij de oterlj zijn Staatslot gaan afgeven om 'een geeltje halen". Nadat de balie het lot heeft nage- man om zijn bankrekening heeft gevraagd, is deze ongeduldig gewor den Hij maakte opmerkingen als: "Leg niet te zeiken, geef mij die 25". Nadat de dame aan de balie vertelde dat de man de vijfen twintigduizend heeft gewonnen, is deze hebben Zeeland ontdekt. Ook Waterland Neeltje Jans, naast attractiepark hét informatie centrum over de Deltawer ken, werd benaderd door As sociated Press. Het resulteer de in een artikel waarin reac ties vanuit Europa op de gebeurtenissen in New Orle ans werden weergegeven. Zo passeerden achtereenvol gens De Duitse premier Schro der, de Franse president Chi rac, paus Bene- dictus én Neel tje Jans-voor lichter Ted Sluijter de re vue. En dat zou de arme Sluijter weten, want hem werd abu sievelijk een citaat van ie mand anders in de mond ge legd: dat het allemaal de eigen schuld van de VS was. Een op merking die vele andere Ame rikaanse media en zelfs de CNN-internetsite haalde. Me de als gevolg daarvan stonden er deze week weer verschillen de Amerikaanse televisieploe gen en kran ten op de stoep (W all Street Journal, Washington Post) om met eigen ogen te zien hoe Ne derland zich aan de greep van het water heeft weten te ontworstelen. „Ik heb er momenteel een dagtaak aan", aldus Sluijter. „Gisteren Sky News, maandag de Zwitserse televisie en zo gaat het maar door. Een land dat voor vijftig procent onder de zeespiegel ligt en al vanaf 1100 dijken bouwt, dat vindt iedereen reuze interessant. Ik zeg altijd: we moeten wel, want anders verdwijnen we onder water. Het is ook Hol land-promotie: de Deltawer ken dwingen bij iedereen res pect af." Het Watersnoodmuseum in het Schouwse Ouwerkerk is nog niet ontdekt door de Ame rikaanse televisieploegen, ter wijl het toch is gevestigd aan de 'Weg van de Buitenlandse Pers', een herinnering aan de buitenlandse persinvasie in '53. Hier is, in één van de im mense Phoenix Caissons die op 6 november 1953 zijn ge bruikt om de laatste breuk in de dijk van het rampgebied te dichten, van alles over de ramp te vinden, tot en met een volledig ingerichte huiskamer met daarin aangegeven hoe bankrekening"^*© gevraagd, ongeduldig Hij maakte °r'A als: "Leg niet geef mij die 25 de dame aan., vertelde dat de& vijfentwintig©: heeft gewonnefiv door zijn knieëpojr^ n flauwgevallen^, valer is hij weer^,*" positieven gebracltfe Uit angst om zijn.9f; r,1;"V0, kwijt te raken, heef, CCn n zijn lot op dc*.'e0j geplakt. Nadat op dit lo, half miljoen is gevallenlukte het hem niet meer cl/t j0[ de keukendeur los te n heeft daarop de keukendeur met Staatslot erop bij de Staatsloterij ingeleverd. Nou, dan kom ik mooi niet!" Een inwoon ster van de Betuwe heeft ntcl een staatslot de

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 2005 | | pagina 1