KERKDIENSTEN WATERSNOODRAMP 1953-2003
Scheveningers naar rampgebied
Een ooggetuigenverslag van een Scheveninger
ZititlwestNieiiws
Tuinebreijer
Tentoonstelling "1953 Watersnoodramp 2003"
in Museum Scheveningen
DE SCHEVEiNINGSCHE COURANT
WOENSDAG 28 JANUARI 2003
3BR
ZONDAG 2 FEBRUARI
Hervormde gemeente Scheveningen
Oude Kerk, Keizerstraat
10.00 uur ds. J. Quist
17.30 uur WJ. Bouw, Utrecht
Bethelkerk, Jurriaan Kokstraat 175
10.00 uur ZOW-dienst. ds J. Maasland
Nieuwe Badkapel in de Lourdeskerk
10.00 uur ds. L.J. de Leeuw,
dienst voor jong en oud
Prinses Julianakerk, Vlielandsestraat
10.00 uur ds. E Bouman, Katwijk
17.30 uur ds. P Vermaal
Zorgvlietkerk, Prins Mauritslaan 10
10.00 uur ds. HJ. Hemstede, Leiderdorp
Elke vrijdag 20.00 uur Avondgebed
Verpleeghuis Nebo,
Scheveningseweg 106
11.30 uur ds A S. Rienstra
Gereformeerde Kerk Scheveningen
Bethelkerk, Jumaan Kokstraat 175
10.00 uur Z.O.W.-dienst,
ds. J. Maasland
Pniélkerk, Tesselsestraat 65
10.00 uur ds. A.S Rienstra
17.00 uur ds. J. Maasland
Oud Gereformeerde Gemeente in
Nederland te Scheveningen
Westduinweg 194 K
10.00 uur leesdienst
17.00 uur leesdienst
Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt)
Ichlhuskerk, Duinkerksestraat 9
10.00 uurds. J.M. Batteau
17.00 uur ds. R. IJbema, Voorburg
Gereformeerde Gemeente Scheveningen
Keizerstraat 179,
(tevens ingang Nieuwe Laantjes 120)
10.00 uur ds. J.B. Zippro
17.00 uur ds. J.B. Zippro
Christelijke Gereformeerde Kerk
Prins Mauritslaan 15
10.00 uur ds. G,J. Capellen
17.00 uur ds. GJ. Capellen
Ned. Hervormde Evangelisatie,
Hoge Prins Willemslraat 214
10.00 uurds. A. den Hartog. Kesteren
17.00 uur ds. A. den Hartog. Kesteren
Baptistengemeente Scheveningen
Nieuwe Laantjes 44
10.00 uurbr. G. Smit
St. Antonius Abtkerk
Scheveningseweg 235
donderdag 30 januari
09.30 uur Woord- en Communiedienst
vrijdag 31 januari
10.30 uur Eucharistieviering in
Huize Mechropa
15.00 uur Eucharistieviering in
Huize Ncbo
zondag 2 februari
10.00 uur Eucharistieviering
Onze Lieve Vrouw van I.ourdes Kerk
Berkenbosch Blokstraat 9a
zaterdag I februari
18.00 uur Eucharistieviering met
Pastor W. v d. Heuvel
zondag 2 februari
12.00 uur Eucharistieviering met
Pastor W. v.d. Heuvel
donderdag 6 februari
11.00 uur Eucharistieviering in
Huize 'Deo Gratias'
De Lourdeskapel is dagelijks van 8.00-19.00
uur geopend voor stil gebed en bezinning.
Deutschsprachige Katholische
Gemeinde in den Niederlanden
Badhuisweg 35
10.30 Uhr Hl.Messe
Evangelisatiekring 'De Goede Herder'
Mcidoornstraat 9, Den Haag
10.00 uur Wijnstok
Evangelische Gemeente Morgenstond
in Scheveningen
Westduinweg 151
10.00 uur Maarten Roeleveld
Maranathakring
Westduinweg 151, ingang poort
maandag 3 februari
14.15 uur evang. A.B. Stier
Vrije evangelische Gemeente
Den Haag, Zoutkeetsingel 112-114
10.00 uurds. H. Onderstal
Pinkstergemeente "Scheveningen"
Badhuisstraat 219
10.30 uur dhr. N. v.d. Brugge
Het Apostolisch Genootschap,
Pansierstraat 14
09.30 uur eredienst
Lokatel Iedere zondag van 11.00-12.00
uur. Zuivere Evangelisatie.
Leger des Heils korps Scheveningen
Wassenaarsestraat 8
10.00 uur Majoor Y. Wagenaar
Grote Opdracht Gemeente Scheveningen
(Pinkstergemeente), adres: Wijkgebouw
het Trefpunt, Tesselsestraat 71
Diensten iedere zondag 10.00 uur
Voorganger: Jaap Keus, info: 0252-220566
Scheveningen - Scheveningen 31 januari 1953; de havenbediende-seimvachter op het seinhuis
meldde die middag om 12.00 uur een weersgesteldheid van windkracht 8 uit het Westen met
hevige regenbuien. In de binnenvoorhaven liep nog slechts een matige deining. Om 18.00 uur
noteerde de seinwachter een windkracht 9 uit het Westnoord westen in zijn journaal. De loods-
diensten van Rotterdam werden gestaakt. Kort daarna schoot de wind uit naar het
Noordwesten. Een ongekend hoge zee stuwde het water van de Noordzee in de richting van de
Nederlandse kust.
welzijn
scheveningen
Deelnemers
gezocht
Scheveningen - Afdeling
Ouderenwerk van de Stichting
Welzijn Scheveningen biedt voor
ouderen Meer Bewegen voor
Ouderen (MbvÓ) aan. MbvO staat
voor bewegingsactiviteiten voor
mensen van 55 jaar en ouder. De
activiteiten zijn aangepast aan de
wensen en mogelijkheden van
ouderen. De lessen worden gege
ven door speciaal hiervoor opge
leide mensen en vallen onder de
verantwoordelijkheid van Welzijn
Scheveningen. Naast het verant
woord bewegen is ook de gezellig
heid en de mogelijkheid tot ont
moeting en contact belangrijk.
Activiteit gymnastiek op woens
dag van 12.45 - 13.30 uur in de
Basisschool De Kubus, 2e Mess
straat 31 en donderdag van 12.30
tot 13.15 uur in De Blinkerd.
Seinpoststraat 150.
1 leeft u helnngslcllipg? U fopi'-
altijd vrijblijvend een keer mee
doen. De kosten per maand bedra
gen 4,55. Met ooievaarspas
wordt hel bedrag 3,65. Voor
meer informatie over de gymnas
tiek- en volksdansgroepen bij u in
de buurt, kunt u contact opnemen
met Salima Draji van het ouderen
werk. Tel. 070-350 06 94.
Een stuurloos geraakte vrachtvaar
der naderde, overgeleverd aan de
woeste elementen, de kust van
Zuid-Holland. Het vaartuig, de
"Carthage' uit Tunis, strandde uit
eindelijk ter hoogte van het Savoy
hotel in Scheveningen. Intussen
had de waterhoogte een zodanige
stand bereikt dat door de aanstor
mende golven het seinhuis gevaar
Door Gijsbert van der Toorn
liep. De borstwering voor het sein
huis was kort daarvoor al bezwe
ken. Het zeewater stroomde ver
volgens door de deur van het sein
huis naar binnen. Het water reikte
tot enkele meters achter het sein
huis. Op hel hoogtepunt van de
storm stonden de tuien van de sein-
stelling op knappen. De lantaren-
verlichting op de basaltglooiing
begaf het door de metershoge gol
ven. Op de havenhoofden had het
groene licht het begeven, terwijl het
rode licht kuren begon te vertonen.
Aan de Duindorpkant van de bui
tenhaven was door het woeste water
een diep gat in de basaltglooiing
geslagen. Een oud-mitrailleurkaze
mat raakte daardoor ondergraven en
tuimelde om.
Op de peilschrijver, bij de spui sluis
van het Verversingskanaal, werd
op het hoogtepunt van de storm
vloed een waterstand van 3.97 m
N.A.P. gemeten. Een stand die zelfs
hoger was dan tijdens de hommen-
ramp van december 1894 Hel
gegeven dat op Sches-eningen van
1965 t/m 1995 het hoogste hoog
water uitkomt op gemiddeld 2.45 m
N.A.P. zegt mogelijk genoeg.
Aan kaden van de haven lag juist in
die dagen een groot aantal kantjes
haring gereed om met coasters ver
scheept le worden naar Oosi-
Duitsland. Door hel extreem hoge
water raakten circa 10.000 kantjes
haring in de haven. Het water
stroomde door de visafslag en reik
te door de Dalheenstraat heen tot
aan de Koppelstokstraat toe. In de
zuidelijke oever van het Vcrvcr-
bittgfekitiiaal was-ctsn van 7«> x
10-meter geslagen.- Elektriciteits
kabels en de persleiding van het
riool kwamen aan de oppervlakte.
De duinen ten zuiden van het
Verversingskanaal raakten sterk
afgeslagen.
In het oude dorp was het niet veel
beter. Wat vrijwel niemand voor
mogelijk had gehouden was toch
gebeurd. Het ongekend hoge zee
water sloeg, omstreeks 05.00 uur in
de ochtend van de eerste februari,
met grote golven over de Boule
vard. Voor hotel Rauch was een
diep gat in het wegdek geslagen.
Het water kreeg daar de vrije loop
en drong de huizen en winkels van
de lager gelegen Keizerstraat bin
nen. Tussen 07.00 en 08.00 uur
verloor de storm haar grootste
kracht en verbeterde de situatie. De
kerkdienst in de Oude Kerk kon
door wateroverlast die ochtend
echter niet doorgaan. Op de boule
vard was de bestrating voor een
groot gedeelte weggeslagen en
voor het verkeer onbegaanbaar.
Desondanks reden die zondagoch
tend overvolle trams, met massa's
dagtoeristen, af en aan om de rava
ge aan de boulevard en havens te
aanschouwen.
Het rampgebied
Eveneens massa's burgers waren
zich die zondagochtend nog onbe
wust wat voor een ramp ons land
daadwerkelijk had getroffen. De
slechts materiële schade op
Scheveningen stond in geen enkele
verhouding tot wat er op de Zuid-
Hollandse en Zeeuwse eilanden
had plaatsgevonden.
Om 02.00 uur 's nachts, nog drie
uur voor het verwachtte hoogwater,
luidde daar de kerkklokken en loei
den er sirenes over de kleine steden
en dorpen. Op tientallen plaatsen
stond daar het water tot aan de
kruinen van de dijken. Niet minder
dreigend werd het water in
Zceuws-Vlaanderen, West-Brabant
en de Krimpenerwaard. Bij Bath,
achter in de flessenhals van de
Westerschelde. bereikte de water
hoogte een stand van 5.60 m
N.A.P. Die zondagmorgen vroeg,
terwijl het gespaarde Nederland
nog sliep, begon de verschrikking
over die gebieden. Bij Schouwen
liep het Finse schip Bore VI aan de
grond. Het zou 's nachts de eerste
alarmberichten over dat eiland naar
de gespaarde gebieden zenden, 's
Zondagmorgens om 4.22 uur deed
iiet ANP de eerste melding van
overstromingen. Twee uur eerder
was in Zwijndrecht al de noodtoe
stand afgekondigd. Stellendam was
rond die tijd van twee kanten door
het water besprongen. Tussen
04.00 en 05.00 uur dreigde
Willemstad geheel te verdrinken.
In Vlissingen sloeg de zee vijf
gaten in de Boulevard en zette de
stad tot twee meter onder water.
Die zondag deed de reddingboot
bemanning van Stellendam de eer
ste melding van slachtoffers: veer
tig doden. Heel langzaam drong
iets van een ramp tot ons land door.
Maar het waren slechts de getrof
fen grotere steden die alarmberich
ten op een telex konden zetten. Tot
maandag, in veel gevallen zelfs tot
dinsdag 3 februari, bleef hel zwij
gen van de veel afgelegen dorpen
op de eilanden. In Dordrecht.
Zwijndrecht, Maassluis, Rotter
dam, en West-Brabant kwam de
hulpverlening reeds die zondag al
op gang. Maar over de eilanden
hing nog de stilte. Nog niets was
bekend van de duizenden die in
hun slaap waren verrast en, op
daken, zolders, en zelfs in bomen,
op redding wachtten. Door het uit
vallen van telefoonverbindingen
bleven veel noodgebieden geïso
leerd. Nog tot donderdag 5 februari
braken daar, de door water verza
digde, binnendijken door. Het aan
tal slachtoffers steeg daardoor met
honderden per dag. De Rijksvoor
lichtingsdienst speurde intussen de
ether af en kreeg verbinding met
zendamateurs. Mede daardoor
kwam het hulpapparaat, van het
Rode Kruis en militairen, ook voor
die gebieden, in beweging.
Hulpverlening
Al op zondag I februari reden
enkele bussen vol Urker vissers
vanuit hun woonplaats via België
naar Breskens. Daar lagen hun kot
ters. waarvan er drie op de dijk
waren geslagen. Met de overigen
gingen zij de woeste Westerschelde
op en bereikten als eersten de zwij
gende noodgebieden. Met hun zen
ders vroegen zij via Radio Scheve
ningen om het benodigde materi
aal. Van maandag tot woensdag
stroomden de vissers, van het
Usselmeer, Katwijk. IJmuiden.
Vlaardingen en Scheveningen, toe
naar het rampgebied.
Op Scheveningen kwam het eerste
initiatief tot hulpverlening van Jac.
Vrolijk van de rederij Frank
Vrolijk. Al op zondagmiddag van
die eerste februari liet hij met per
soneel en vrijwilligers een aantal
sloepen van zijn loggers halen. De
firma's Knoester. Jac. den Duik.
Thijsse en Van der Zwan stelden
hun vrachtauto's beschikbaar voor
het vervoer van de sloepen. Een
twintigtal sloepen kon daarop naar
Erfpersoneel van de rederij A. van der Zwan en Zn. laden een sloep op van de SCH 302. foto: PR
de noodgebieden worden vervoerd.
Bemanning voor de sloepen werd
gevormd uit vissers, naast erf- en
kantoorpersoneel, van de diverse
rederijen. Vissers welke die winter
juist aan hun stuurmansopleiding
tweede Scheveningse hulpvloot
naar de Zeeuwse eilanden. Even
eens volgestouwd met hulpgoede
ren vertrokken de schokkers en
botters: SCH- 10 ,12, 38, 62, en 74
naar het rampgebied. De grotere
waren begonnen vertrokken onder rederijen lieten zich ook niet onbe-
leiding van leraar T. Bruin even
eens naar het rampgebied om de
sloepen te bemannen. Om 17.30
uur die zondagmiddag vertrok de
eerste colonne vrachtauto's en bus
sen van Scheveningen naar het
rampgebied.
Rond Abbenbroek en Zuidland op
Voome en Putten werd elke sloep
bemand met vier roeiers en een
schipper. Daar konden door de
Scheveningers ongeveer zevenhon
derd verkleumde mensen van zol
ders, daken, en uit bomen worden
gered. Uit een molen daar redden
zij er ongeveer driehonderd. Weer
andere Scheveningers sjorden wat
onwennig aan koeien, varkens en
paarden, en brachten die in veilig
heid. Dikwijls moesten de zware
sloepen over de binnendijken wor
den getrokken die het later alsnog
begaven. Eén sloep sloeg om bij
een dijkdoorbraak. De roeiers kon
den ternauwernood worden gered.
Uileindelijk gingen vier sloepen
verloren.
Op Scheveningen zat men onder
tussen niet stil. Op maandag 2
februari vertrok van Scheveningen
tuigd. Op 3 en 5 februari vertrok
ken de loggers SCH- 57,79, en 132
met, kleding, dekens, meubels en
aan boord waren tevens artsen en
verslaggevers.
KNRM station
Scheveningen
Ook de Koninklijke Noord- en
Zuid-Hollandse Reddingsmaat
schappij van station Scheveningen
kwam in actie. Op de late zondag
avond van de eerste februari ver
trok de motor-strandreddingboot
"Prins Bernhard' van Schevenin
gen. Schipper A.K. Groen, motor-
drijver A. Veldman en C. Bal, D,
Roos, en J Groen bemande deze
open boot. Zij meldden zich in de
Rotterdamse Waalhaven en werden
direct ingezet voor het vervoer van
dieselbrandstof en noodrantsoenen
voor Stellendam. Van daaruit naar
Ooligensplaat waar honderden
inwoners op evacuatie stonden te
wachten. Circa 150 daarvan, onder
wie veel vrouwen en kinderen,
werden er door de Scheveningse
redders op grotere en verwarmde
chepen overgezet. Na verschillen-
weer een vrachtwagen met vissers de hand- en spandiensten werd op
naar fret rampgebied om de eerste 4 februari naar Scheveningen
toestanden, verdere orders uil.
Naarmate de leiding meer in han
den kwam van militairen en het
Rode Kruis keerden veel schepen
terug. Militairen uil geheel Europa,
met onder andere amfibievoertui-
gen namen veel van de hulpverle
ning over. Op 9 februari meerde de
'Prins Bernhard' weer af in de
Scheveningse haven. Daar was
men inmiddels een eind gevorderd
met het uit de haven ophalen van
de duizenden kantjes haring. Het
exportartikel bleek nauwelijks te
hebben geleden. Op de Boulevard,
en in de Keizerstraat, vorderde
reeds het herstel van het wegdek.
De draad van het gewone leven kon
hier weer worden opgepakt. In het
rampgebied waren er echter 1835
doden te betreuren en bleef men
achter met 89 stroomgaten.
Tienduizenden stuks vee en ruim
honderdduizend stuks pluimvee
verdronken er.
Toch zou de stormramp voor de
Hollandse kust niet alleen bij mate
riële schade blijven. Na 1 februari
was er ernstige ongerustheid ont
staan over het lot van de stoom
trawler IJM 60 'Catharina Duyvis'.
Het vaartuig was tijdens de orkaan
thuisstomende en IJmuiden lot op
circa twintig mijl genaderd. De
trawler kon echter door het slechte
weer IJmuiden niet binnenlopen.
Zondagmiddag 1 februari had
schipper A. Glas nog radiocontact
met schipper Gj"g<jn yap de IJM 16
Afgesproken werd om die namid-
DE SCHEVENINGSCHE COURANT
- onafhankelijk weekblad -
POSTADRES:
Postbus 84099
2508 AB Den Haag
KANTOOR:
Uitgeverij Rodi b.v.
Vissershavenweg 62B
Scheveningen
tel. 070 - 352 05 65
fax: 070 - 358 49 52
redactie 070- 358 59 01
bezorging 070 - 358 62 43
e-mail schevcou@euronet.nl
ISDN 070-3589872 (E.T.)
bij digitaal aanleveren van advertenties
altijd opzichtmodel per fax sturen'
Advertentie aquisitie:
Patrick den Heijcr
Vormgeving:
Miranda Rog
Suzanne van der Schaft
Redactie:
Klaas-Jan Droppert
Nico van Dijk
Bezorging:
Gerda Taal
SLUITINGSTIJDEN:
Redactie.
Algemene berichten: vrijdag 15.00 uur
Sport: maandag 09.00 uur
Advertenties:
dinsdag 12.00 uur
Verschijnt iedere woensdag en wordt
gratis huis-aan-huis verspreid in een
oplage van 23.000 exemplaren.
Verspreiding in geheel Scheveningen.
Belgisch Park, Duindorp, Duttendcl,
Geuzenkwartier. Renbaankwarticr,
Van Stolkpark en Wittebrug.
DE SCHEVENINGSCHE COURANT
is een zelfstandig weekblad dat een
commercieel samenwerkingsverband
heeft mei:
EDITIE*. EDITIE B, EDITIE RIJSWIJK
Oc nieuwe
lOOlPIIIWM HUW!
HaaqWiiiNiiuwi
Deze bladen vormen samen de
IAAGLANDEN MEDIA COMBINATIE
en hebben een gezamenlijke
oplage van 192.000 exemplaren.
De redactie draagt geen
verantwoordelijkheid voor de
inhoud van advertenties,
advertorials en ingezonden
mededelingen.
Niemand dacht aan Zeeland
Scheveningen - Op meer dan 350 plaatsen in Nederland zal
rond 1 februari de stormramp van februari 1953 worden her
dacht. Onze Koningin zal, volgens de Rijksvoorlichtings
dienst, een herdenkingsdienst bijwonen in het Zuid-Hollandse
Oude Tonge. In dat Oude Tonge waren vlak na de ramp in
1953 ook twee Scheveningers actief, Eén van hen, oud-politie
agent Jaap Pronk, doet zijn verslag.
Jaap Pronk, in 1919 in de Kolen- alhoewel de schade aan huizen en
wagenslag geboren trok op zijn dergelijke wel meeviel. Op diverse
achttiende naar zee, zoals vele plekken was het zeewater over de
Scheveningse jongelui. In 1939 boulevard de straten ingelopen,
moest hij in militaire dienst. Wat Ook de kerk in de Keizerstraat
hij m de eerste oorlogsjaren beleef- stond onder water. En de duinen
de is een verhaal apart. Tijdens de rondom Scheveningen hadden te
Tweede Oorlog was hij trambe- lijden onder een gevaarlijk afslag,
stuurder bij de HTM. Na die oorlog Op het 'stille strand' was de helft
trad hij in dienst bij de Gemeente- van het duin weg. En het Zee-
politie als sirandagenl. Van 1954 hospitaal in Kijkduin hing gevaar
tot en met 1979 werkte hij bij de
verkeerspolitie. Tijdens zijn werk
als sirandagenl heeft hij van veel
mensen het leven gered. Hiervoor
ontving hij meerdere medailles,
waaronder de eremedaille in zilver
van de Orde van Oranje Nassau.
Jaap Pronk was overigens ook van
1946 tot 1970 vice-voorzitter van
de Nederlandse Vereniging "de
Reddingmedaille".
Op de dag van de beruchte febru
aristorm (1 februari 1953) had Jaap
Pronk middagdienst. Hij hield kan
toor op het politiebureau tegenover
hel toenmalige spoorwegstation
Scheveningen bij het Gevers Deij-
nootplein/Zwolschestraat. Ook had
hij een strandpaviljoen onderaan
de trap naar hel strand aan hel eind
van het Zwarte Pad.
Jaap Pronk: "Het waaide enorm en Jaap Pronk: Ik redde niet
het water sloeg op de Boulevard omwille van een medaille."
over de strandmuur legen de di jk foto: DSC
bij de Naald. Zelfs alle bankjes op
de Boulevard werden weggevaagd lijk in de lucht, omdat het duin
door het hoge water. Ik had dienst eronder was weggespoeld,
van 15.00 lot 23.00 uur. 's Avonds Jaap Pronk overlegde met zijn col-
ging ik mijn vrouw halen, wij lega Maarten van der Toorn hoe zij
woonden in de Rotterdamsestraat, in Zeeland zinvol hulp konden ver-
om naar een verjaardagsfeestje te lenen. De strandpolitie had name-
gaan. Na het feestje zijn we naar lijk de beschikking over een zoge
huis gegaan en hebben rustig gesla- naamde TOM-boot, een rocivaar-
pen. niet wetende wat zich die tuig, bestaande uit drie drijvers met
nacht in Zuid-Nederland afspeel- op de middelste drijver ruimte voor
de". De volgende dag was in een brancard. Twee personen kon
geheel Scheveningen duidelijk te den achter elkaar zittend dit vaar-
zien wat er die nacht was gebeurd, tuig roeien.
Aangezien het te lang duurde voor
dal zij van hun bazen toestemming
kregen om naar Zeeland af te rei
zen, namen Pronk en Van der Toorn
vijf dagen verlof en reden met een
vrachtwagen de TOM-boot naar
Rotterdam. Aldaar aangekomen
was het een drukte van jewelste
door de aankomst van redders en
geredde mensen vanaf de Zuid-
Hollandse en Zeeuwse eilanden. Al
snel bleek dat er mei een roeiboot
niets uit te halen viel, dus liet men
het idee van de TOM-boot maar
varen en reed een collega de boot
terug naar Scheveningen.
De Hoop
"Schipper Dirk van het binnenvaar
tuig "De Hoop* kon wel wat hulp
gebruiken", aldus Pronk, ""alhoe
wel hij geen ruimte aan boord had.
Hij had ruim 2000 dekens aan
boord en, hetgeen ik pas later ont
dekte. ook honderden lijkkisten.
Maarten en ik hebben van die vele
dekens een slaapplaats voor ons
zelf gemaakt en zo voeren we mee
richting Zierikzee. Onderweg
zagen we een enorme troep in het
water en er waren veel dijken
kapot. Ook hadden we het koud,
want we waren er eigenlijk niet op
gekleed". Onderweg zagen de red
ders een schip liggen met enkele
marineofficieren erop. Het schip
lag vast omdat het door de stro
ming in een gal van een dijk was
gezogen. Bij hoog water slaagde
men erin om het schip los le trek
ken en naar Zierikzee te slepen.
Aldaar kregen de Scheveningers
een bak snert aangeboden. Pronk
kreeg tevens van vlootpredikant
R.J. Wakkelstein (Protestant Gees
telijke Verzorging der Koninklijke
Marine), die ook op de gestrande
boot aanwezig was, een bijbeltje
"in herinnering aan watersnood
ramp 1953 - (5-2-1953) Oude
Tonge".
Pas bij aankomst in Zierikzee zag
Pronk dat het schip waarop hij zich
bevond ook doodskisten aan boord
had. "De bedoeling was om 's
nachts die kisten te lossen en onder
dekzeilen op de kade te verber
gen", vertelt Pronk, die zich herin
nert dat iedereen deed wat men
kon. "Amerikaanse militairen, die
de beschikking hadden over amfi-
bievoertuigen konden mensen van
de daken redden, want met een
normale boot kon men niet dichtbij
komen. Vele boerderijen waren
kapot of weggespoeld. Ook het
wrakhout dat op het water dreef
maakte veel kapot. Mensen zaten
soms drie dagen op het dak van
hun huis. Op hooggelegen stukjes
grond waren paarden en koeien bij
eengedreven, maar ook vele dieren
hebben het niet overleefd. Merk
waardig genoeg is er weinig ver
nield door de wind. die toch ook
windkracht 12 had. Maar tegen
water, dat over of door een dijk
breekt, is niets bestand".
Jaap Pronk is ongeveer tien jaar
later terug geweest in Oude Tonge.
De Nederlandse Vereniging "'de
Reddingmedaille" organiseerde
toen een busreis naar het getroffen
dorp. "Maar ik heb geen mens ooit
terug gezien, ook schipper Dirk
niet", klinkt het ietwat triest uit de
mond van oud-politieman Jaap
Pronk, "ik heb zelfs nooit zijn ach
ternaam geweten".
Na vier dagen helpen in Zeeland
keerde hij met zijn maat Maarten
van der Toorn met een lege boot
naar Rotterdam terug. De brigadier
van Politie in Rotterdam en tevens
toenmalig secretaris van "de Red
dingmedaille", Jan Walraat, regel
de een auto om de twee redders
naar Scheveningen terug te rijden.
Voor zijn reddingen uit zee rondom
het Scheveningse strand heeft Jaap.
zoals hiervoor gemeld, enkele
medailles ontvangen Na zijn
terugkomst in Scheveningen heb
ben hij en Maarten van der Toorn
een zeer lange nacht geslapen om
bij te komen van de vermoeienis
sen en gingen de volgende dag
gewoon weer aan het werk. "Die
vrije dagen hebben we nooit terug
gekregen. Vreemd, maar ik zit er
niet zo mee", aldus Pronk, die zijn
persoonlijke belevenis afsluit met
een relativerend "ik redde niet
omwille van een medaille".
"*pIöëgïifTë"T:>ssch Op dezelfde dag teruggekeerd 'aTWhar een nieuwe
was Tïet een offuktë van' belang aan bemanriïftf KTaürstbnd"SchippSr* 'tfhg Öpnieuw é£n rtïdtogësprek te
de havens. Kotters en botters wer- Den Heijer, motordrijver P. de voeren. De 'Catharina Duyvis'
den geladen met dekens, kleren. Ruiter en C. den Duik. A. de werd echter niet meer gehoord
levensmiddelen, medicamenten en Ruiter, J. Groen, en A. v. d. Linden Een uitgebreide zoektocht naar het
radiozendinstallaties voor de ramp- vertrokken daarop eveneens naar vaartuig en bemanning had geen
gebieden. In de namiddag vertrok- de Waalhaven. Daar werd verzocht enkel resultaat. Zestien vissers,
ken, met de Rode Kruisvlag in top, door ie varen naar Dinteloord. Na onder wie de 59-jarige Schevenin-
de SCH- 1II. 18, 67, 68, 71en hier en daar assistentie te hebben ger A. Pronk, kwamen bij deze
76, met als bestemming het eiland verleend bleven, door veranderde ramp om.
Tholen. Sommige schepen sleep-
ten nog een extra sloep achter zich i»
aan. en één van de kouers had een Speciale SOW-dieiist in Bethelkerk
arts aan boord. Het konvooi werd
begeleid door het visserij-onder- scheveningen - In verband met de de voorganger is ds. Maasland, ter-
zoekingsvaartuig 'Anthonie van Watersnoodramp van februari 1953 wijl de heer De Vries de organist
Leeuwenhoek'. Eenmaal in het 's er °P 2 februari een speciale van dienst is. De aanvang van de
rampgebied aangekomen evacueer- Samen-Op-'Wegdienst in de Bethel- dienst is 10.00 uur. Voor de kleinste
den zi| honderden inwoners, van kerk, Jumaan Kokstraat 175. Het kinderen is er oppas en voor kinde-
het zwaar getroffen Stavenissc. thema."Een ramp treft ons alle- ren van de basisschool, kind en
naar het dorp Tholen. Voorts werd maal". De medewerking wordt ver- nevendienst. Na afloop is er koffie,
er drinkwater en voedsel gelost leend door het Rijswijk Strijdkoor, thee en limonade,
de getroffen bevolking.
voor
Schippers ais Hoefnagel. Bakker,
en Wakker, goed bekend in de
Zeeuwse wateren, kwamen daar
uitstekend van pas. De SCH 71 met
schipper J. den Duik fungeerde in
Oude Tonge als lijdelijk noodra-
diostation. Door enkele meegeva-
ren radioamateurs werden radio-
noodverbindingen gelegd. Ook het
hospitaalkerkschip 'De Hoop'
werd ingeschakeld bij de hulpver
lening.
Op dinsdag 3 februari vertrok een
Tandprothetische praktijk
- Gebitsprotheses
- Voor spoedreparaties
- Vergoeding door
ziektekostenverzekeraars
Geopend: maandag t/m vrijdag
08.00 - 12.30 uur en van 13.30 - 17.30 uur
Westduinweg 9 - Scheveningen
Bereikbaar r
Scheveningen - Vanaf zaterdag 1 februari is in Museum Scheveningen een kleine tentoon
stelling te zien, gewijd aan de berichtgeving van 2, 3 en 4 februari 1953 over de Watersnood
ramp die ook Scheveningen trof.
Zo lezen we in de krant van 2
februari: "De loeiende orkaan die
ons land teisterde, heeft in
Scheveningen een noodtoestand
veroorzaakt; wat vrijwel niemand
voor mogelijk zou hebben gehou
den is vannacht geschied: het kol
kende zeewater, tot ongekende
hoogte opgezwiept, sloeg in grote
golven over de Boulevard en
stroomde de Keizerstraat binnen.
De gevolgen voor de Boulevard en
de haven waren rampzalig. De bes
trating van de Boulevard is voor
een groot gedeelte losgeslagen en
overal lagen de stenen van het
wegdek en de tegels uit hel trottoir
verspreid. Alle trappen van het stil
le strand zijn weggeslagen. Hier en
daar had het zeewater diepe gaten
geslagen zoals voor hotel Rauch.
Voor de bewoners van de Keizer
straat en de naaste omgeving heeft
de springvloed omstreeks vijf uur
in de ochtend wel bijzonder onaan
gename gevolgen gehad. Het water
zette deze straat blank en drong
zelfs de huizen binnen. Verschil
lende bewoners werden door de
politie uit hun bed gebeld. Pas om
een uur of half acht begon het
water terug te lopen en kon men de
schade gaan opnemen. De kerk
diensten in de oude Nederlands
Hervormde Kerk konden niet door
gaan, Ook in de Scheveningse
haven is de schade groot. Duizen
den vaten haring die voor de export
gereed lagen zijn de binnenhaven
in gespoeld. De buit. door de vis
sers aan de zee ontworsteld, is door
de golven in enkele tellen weer
heroverd. De havenkaden boden
een ruïneus aanblik. Het was één
grote wirwar van stukgeslagen ton
nen. touwen, netten en daar tussen
dode vissen. Krijsend vlogen grote
zwermen meeuwen boven dit slag
veld om te trachten zoveel moge
lijk van deze onverwachte maaltijd
in de wacht te slepen. Verschillen
de loggers zijn losgeslagen, maar
in het algemeen valt in dit opzicht
de schade mee. Alleen de SCH 61
kwam met zijn boeg op de wal te
recht en liep ernstiger schade op".
Ook lezen we dat zowel op 2 febru
ari als op 3 februari een konvooi
van zeven loggers richting Zierik
zee vertrok en een groot aantal
Scheveningers per vrachtwagen
volgde om in de zwaar getroffen
gebieden in Zeeland en de Zuid-
Hollandse eilanden hulp te bieden.
Op de tentoonstelling 1953 Waters
noodramp 2003 zijn naast de dag
bladen uit die dagen ook foto's te
zien van de gevolgen en de schade
van de stormvloed van 1 februari
1953.
1953 Watersnoodramp 2003, 8
februari tot en met 26 april.
Museum Scheveningen. Neptunus-
straat 92, 2586 GT Scheveningen.
tel 070- 350 08 30. infotS'musem-
scheveningen.nl www.museum-
scheveningen.nl Openingstijden:
dinsdag - zaterdag 11.00 tot 17.00
uur, zondag 13.00 tot 17.00 uur.
maandag en feestdagen gesloten.
