Ken feestdag en een afscheid
WAARIN OPGENOMEN DE IERSEXSE EN THOOLSE COURANT
Vrijdag 27 Aug. 1948
No. 34
Twee en zestigste
jaargang
Nieuwsblad voor het Eiland Tholen: Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland, Oud-Vossemeer en St-Philipsland
JULIANA GEBOREN 1909
i
Druk en uitgave
FIRMA J.M.C.POT, Tholen
Telefoon 16. Postrek. 1043
Dit blad verschijnt eiken
Vrijdag.Prijs per kwartaal
f 0.90 4- 15cent disp.kosten
Losse nummers 8 cent.
THOOLSE COURANT
Advertentiën p. millimeter
10 cent, met een minimum
van f2. De advertentie!
worden gemeten van lijn tot
lijn. Advertenties onder no.of
te bevragen bij het bureau
dezer courant 25 ct. extra
if
Hierboven ziet men een afbeelding van de insignia die gebruikt
zullen worden bij de inhuldiging van Koningin Juliana op 0 Sept. a.s.
Ken kroning is een vvon der lijk me.igse! var, christelijke oq heidense
'gebruiken. De kroon'zeil (van het Latijnse corona krans) is een
navolging van de krans, die Griekse en Romeinse overwinnaars (in
oorlog of sport) kregen en van de diadeem die uit het Naburige
Oosten afkomstig is. De scepter is historisch voortgekomen uit de
speer, die de Germaanse Koningen in de hand gedrukt, kregen,
wanneer zij door hun soldalen op het schild werden verheven en
aldus tot koning werden uitgeroepen. De rijksappel met kruis is
liet symbool van de suprematie van het Christelijk geloof, het zwaard
verheeld de belofte van de korting zijn macht in dienst te stellen
van liet geloot.
het
31 Augustus 1880 was er vreugde in Nederland. Er werd een Prinsesje geboren, waarmede
voortbestaan van de Oranje dynastie verzekerd was.
In 1890 overleed Koning Willem III en werd Prinses Wilhelmma Koningin der Nederlanden,
waarbij Haar moeder Koningin Emma Regentes werd totdat Koningin Wilhelmina de leeftijd van
18 jaren zou hebben bereikt, de leeftijd die in de Grondwet is vastgelegd om het Koningschap te
kunnen uitoefenen.
De jonge Koningin had geen onbezorgde jeugd, zoals vele kinderen. Zij moest zich voorbereiden
voor de taak die haar na acht jaar wachtte. Aan Haar Moeder Koningin Emma heeft Zij veel te
danken en Zij laat nooit na te getuigen van Haar grote erkentelijkheid..
Het is hier te lande
schreven wet, dat het privé le
ven van het Koningshuis nauw
gezet wordt geëerbiedigd. IJet
familieleven van tiet kleine gezin
van twee Koninklijke vrouwen
werd niet aan de openbaarheid
prijsgegeven. Het volk zagslechts
de resultaten van de uitstekende
opvoeding, die de Koningin ge
noot, en de ontplooiing van Haar
hart, karakter en intellect. Het
is moeilijk de levenden te prijzen,
maar wij mogen het oordeel
overnemen van een Amerikaanse
gezant: Koningin Wilhelmina
valt op door een natuurlijke be
schroomdheid, die oppervlakkig
kan lijken op terughoudendheid.
Maar dat is onjuist. Zij is rechtuit
en oprecht, toegewijd aan Haar
plicht en zeer scherpzinnig in de
vervulling ervan; een van de
bekwaamste en verstandigste
gekroonde hoofden van Europa
en in alle opzichten een goede
regeerster van het zeer demo
cratische Nederland. Men weet
dat het Staatshoofd \olledig bo
ven de partijen slaat, en in de
aatste oorlog besefte iedereNe|
derlan ler weer dat Oranje het
symbool van Nederlandse een
heid, is.
Nu in I9i8 heelt de Koningin
ons land reeds50 jaar geregeerd.
Dat is een lange tijd, die geken
merkt is door grote en Wereld
schokkende gebeurtenissen In
het kader van Haargron 1 wettige
plichten vervulde de Koningin
Haar taak met grote activiteit.
Daarnaast toonde Zij zich een
voorvechtster bij de alcoholbe-
strijding, een hartstochtelijke
strijdster voorde volksgezondheid
en voor de godsdienst. Met con
stitutioneel beleid werkte zij mee
aan de oplossing van het vraag
stuk der verhouding tussen
kapitaal en arbeid. Haar toen
maals evenwichtig land werd
uitverkoren voor de vredescon
ferentie van 1898/99 en 1907, op
initiatief van Tsaar Nicolaas II
belegd én voor de zetel van het
Permanente Hof van Internati-
onale Justitie. Zo verrees te Den
Haag in Augustus 1913 het Vre
despaleis, waarop een cynische
grappernaker een jaar later het
bordje „Te huur" spijkerde
De Koningin is eens genoemd
„The only man on the world.
Zulks naar aanleiding van haar
kordate daad in September 1900
t oen Zij de oude president van
Transvaal „Oom Paul Krijger" de
Nederlandse kruiser Gelderland
ter beschikking stelde om hem
het verlaten van zijn overwonnen
vaderland mogelijk te maken.
Ook ontving Zij hem openlijk
en offiiciee! aan Haar Hof, ter
wijl de Staatshoofden vanlanden,
waar luidruchtig gejuicht was
voor de vrijheidsstrijd der Zuid
Afrikaners, niet thuis gaven.
Nadat het land met geestdrift,
in 1913, het Euwfeest van hel
herstel van Nederlands onafhan
kelijkheid had gevierd, braken
zware jaren voor de Koningin
aan. Haar eerste reactie op het
uitbreken van de eerste wereld
oorlog was, dat Zij zich voor de
raadgevers van de Kroon dag en
beschikking hield met
nacht ter
terzijdestelling van alle
plicht
plegingen. De soldaten van 1914
1918 herinneren zich Haar tal
loze inspecties in weer en wind,
dikwijls te paard,deMai ine Haar
tocht op een onderzeeboot. Haar
iuiliatieven tot hulpverleningen
weldadigheid en tot religieuze
bezinning verdubbelden. Zij be
taalde Haar tol voor Haar ver
moeiende reizen; na bet bezoek
van door watersnood geteisterde
gebieden in 1910 werd Zij ziek.
Ook maakte Zij het treinongeluk
in juni 1917 bij Houten mede
en hielp de 20 gewonden, zelf
een dronk water weigerend, voor
de slachtoffers gelaafd waren.
Hoeveel bedachtzaamheid kostle
Haar verder het uitzetten van
de juiste koers, toen de Duitse
Keizer en de Kroonprins na hun
verloren oorlog over onze grens
vluchtten. De gemoederen der
geallieerden waren verhit, maar
Zij verloor de bezinning niet,
haar opgelegd als Hoofd van een
neulr; al land, en weigerde de
uitlevering van de vluchtelin
gen;
Eu ook na de oorlog was in ons
vaderland de rust niet onmid
dellijk weergekeerd. In de No
vemberdagen van 1918 scheen,
door de actie van een kleine
groep revolutiounairen een
ogenblik de troon in gevaar.
Het resultaat van deze woeling
was echter een spontane mani
festatie van trouw opde Haag
se Maliebaan, waar de mensen
de paarden van de landauer dei-
Koningin, die zich met Haar 9-
jarig dochtertje onder de me
nigte had hegeven, afspannen
en zelf Haar rijtuig voorttrok
ken. Toen wist de Koningin
Haar troon gered, niet door
regimenten soldaten, maar door
de wil van Haar volk.
O-oir .Id nOYMraaj^c!;»4 '?»•»<•-»<» O O-.-
1929 drukte zwaar op het land.
De Koningin nam het initiatief
tot de oprichting van het Nati
onaal Grisiscomité, dat de eerste
nood trachtte te lenigen. Noch
ontbrak Zij ooit op liet terrein
van rampen of daar waar Haar
hulp of belangstelling nodig wa
ren.
Uiteraard ging de roerigheid van
fascisten en nationaal socialisten
ook niet langs Haar heen
Het kan geen vreugde zijn ge
weest koningin te zijn in de ja
ren tussen de eerste en twede
wereldoorlog.
Haar leven is er altijd een van
ijzeren plichtsbetrachting ge
weest, van stage werkzaamheid;
het zou troosteloos zijn geweest
zonder het bezit van Haar fleu
rig dochtertje. Zo komen wij
op haar gezinsleven.
In Januari 1901 huwde de Ko
ningin Hertog Hendrik van
Mecklenburg-Schwerin, die zich
steeds goed heeft aangepast aan
de moeilijke posilie lan prins
gemaal. Hij was zeer geïnteres
seerd in sociale aangelegenhe
den en gaf een groot deel van
zijn tijd aan het Nederlandse
Rode Kruis, waarvan hij het
voorzitterschap bekleedde.
Het duurde lang voor het hu
welijk der Koningin gezegend
werd met een kindje. In 1902
ondervond Zij een bittere te
leurstelling. Nadat een ernstige
typhus Haar aan de rand van
het graf had gebracht, vervloog
de iioop op een voorspoedige
zwangerschap, liet volk voelde
innig mee met de Koninklijke
familie. De ouderen kunnen
zich nog de tekening in één
der bekendste Nederlandse week
bladen herinneren: Het silhouet
van het Paleis bet Loo met het
bordje „Resmettelijke ziekte,
Febris typhoidis" en daarvoor
de Doodsengel en de Nederlandse
Maagd die hem smeekt: „Ik
bid U, ga bier voorbij". Het
gebed werd verhoord.
Eind 1908 vernam de Natie dat
er een prinsje of prinsesje op
komst was. De 30e April 1909
deden 51 saluutschoten den
volke kond, dat een prinses
geboren was. Zij kreeg de na
men Juliana, Louise, Emma,
Maria, Wilhelmina.
In Juliana teelde de naam der
van Stolb^rgers de stammoeder
van de Oranjes voort. Zij bleet
bet enigste kind van het vor
stelijk paar, en de kroon zal
binnenkort weer dooi- een vrouw
worden gedragen.
„De parlementaire monarchie
past meer de vrouw dan de man
de zo dikwijls vereiste resignatie
en opolïeririgsgezindheid ston
den in het algemeen de vrouw
heter dan de man. Overheer
sende eisen om een goed Koning
in de moderne tijd te zijn,
blijven inzicht, bekwaamheid,
karakter, bewustzijn vooral van
de hoge taak, die op het boven
de partijen staande koningschap
rust, dat koningschap dat de
hoogste drager der natuurlijke
traditie moet zijn. Aan die eisen
kan een vrouw even goed als
een man voldoen, al zijn zulke
begenadigden in beide sexen
dun gezaaid", aldus de bekende
Nederlandse historicus Japikse
Naast haar vele werkzaamheden
als Landsvrouwe toonde de
Koningin zich een goed moeder
die alle zorg en aandacht be
steedde aan de opvoeding van
Haar dochter voor haar hoge
taak, eenvoudig en grondig
werd de prinses opgevoed. Veel
wandelen en ook fietsen was
het devies. Haar lagere onder
wijs in een klasje met drie
vriendinnetjes genoot zij onder
leiding van de bekende Neder
landse paedagoog Jan Ligthart
afgewisseld door muzieklessen
van de componiste Catharina
van rionuuj, dvui .i.gciif^kf
kinderfeestjes en als het win
terde door schaatsenrijden.
Viel zij daarbij, dan mocht geen
gedienstige geest haar ophelpen
Het middelbare onderwijs, onder
meer in de drie moderne talen
ving aan op haar 11e jaar, on
der een aantal leraren, na 1923
vermeerderd met hoogleraren.
Daar tussen door eiste de repre
sentatie en de vele bezoeken
aan alle delen des lands veel
tijd op. Prinses Juliana was een
vlotte leerlinge, die daarnaast
een gelukkig gevoel voor humor
van haar vader had geërfd.
Nadat Zij in 1927 meerderjarig
was geworden en haar kerke
lijke belijdenis had gedaan, ver
kreeg zij een bescheiden hof
houding en werd, overeenkom-
slig de grondwet tot lid van de
Raad van State benoemd.
Hierna begon de heerlijkste
tijd van haar leerjaren, de studie
aan de Universiteit te Leiden
gesticht door Willem de Zwijgei
in 1575, als beloning der stad
voor het heldhaftig doorstaan
van de belegering door de Span
jaarden.
Met enkele clubgenoten be
woonde prinses Juliana een
kleine villa te Katwijk, een bad
plaats dicht bij Leiden en be
zocht gedurende 2'/2 janr ge
regeld de colleges als gewoon
studente in de rechten. Doch
daar kwamen voor haar heel
wat vakken bij, zoals de Neder
landse letteren, kerkgeschiede
nis en geschiedenis van de Is
lam, Slavische Literatuur en
het Indisch adatrecht. Ook nam
zij ijverig deel aan de debatten
in haar dispuutgezelschap,
ïn 1930 promoveerde zij tot
doctor in de letteren, na eerst
drie tentamina te hebben afge
legd. Het behoelt geen betoog
dat de levenslustige prinses het
meisjes-studentenleven met volle
leugen genoot.
Haar promotie maakte aan die
gelukkige tijd een einde. Al
dadelijk wachtte haar het voor
zitterschap van het Nationale
Grisiscomité. Aan dat Comité
