brugkwestie in de Thoolse raad
De Gemeente Tholen wordt het kind van de
rekening. Haar eigendomsrechten worden beknot.
WAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSE EN THOOLSE COURANT ra,
Distributienieuws
'gr ol
eraa
„ou
mg
dra
>r J
is m
is
19 Sept. 1947
No. 38
uitgave
M. C. POT, Tholen
16. Postrek. 1043
1 verschijnt eiken
Prijs per kwartaal
15 cent disp.kosten
immers 8 cent
l^e wsblad voor het Eiland Tholen
woiv
he
vaa
en e
ine
g
'mei
akel
icht
yerl
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland, Oud-Vossemeer en St-Philipsland
Twee en zestigste
jaargang
Advertentiën p. millimeter
10 cent, met een minimum
van f 2. De advertenties
worden gemeten van lijn tot
lijn. Advertenties onder no.of
te bevragen bij het bureau
dezer courant 25 ct. extra
oor
ellii
evei
len
,hie
de
ag-
ui
.oor
i.z
k
i ubi
i, w
3 Ie
in
an
in
w
ieei
ers
e r
om
n
EN.15SEPTEMBER 1947
I ter burgemeester Mr.
•an der Moe ven. Secieta-
heer V. Laban.
de heer A. de Meer.
przitter opent de verga-
op de gebruikelijke wijze
reekt dan als volgt
vankelijk was het de be-
een vergadering ter be-
brugkwestie te beleggen
van de Minister van Ver
in Waterstaat de concrete
?llen betreffende overname
brug en opheffing van de
den zijn ontvangen. Daar-
thans afgeweken en de
lering is eerder belegd
le toestand aan het veer.
enige tijd geleden is de
de vaart genomen moe-
jrden- door een lek in de
Bij de reparatie bleek
dem op enkele punten zo
lat versterking moest wor-
j rangebracht. Desondanks
door deskundigen geadvi-
ie maximum belasting van
drastisch te verlagen, nl.
ton. Deze verlaging van
rje{ ^agvermogen geeft natuur-
)eilijkheden voor het huidi-
achtvervoer en is tevens
van grote moeilijkheden
het bedienend personeel,
or onverantwoordelijke ele-
voor alles en nog wat
uitgescholden, wanneer 't
tnders doet dan zijn plicht
belang van degene, die
zet moet worden,
daarbij, dat buiten de be-
3 autoriteiten om, blijk-
rerstrekt door mensen, die
;ze noch over de nodige
noch over het nodige ge-
'schikken, het bericht in de
iden is verschenen dat de
1 of 12 September voor het
zou worden opengesteld
is begrijpelijk hoewel
euren dat men openstel-
ran de brug vorige week
forceren.
- ïen bespreking tussen ge-
,;V]' ^bestuur enerzijds en de
ngenieur Rijkswaterstaat,
ingenieur Bureau Bruggen-
en Hoofdingenieur Rijks
taal Zeeland anderzijds op
?mber jl. is in verband met
rkzaamheden en onderling
g officieel als datum van
ig der brug vastgesteld
tober a.s.
ieb rige week aan een
ïtie van de vrachtvervoer-
le toezegging gedaan, dat
korte termijn zou trachten
i01 krijgen dat de Rijkswater-
feitelijk ook reeds voor de
openingsdatum de brug
'le voor overgang beschik-
itelt.
jelijke besprekingen kan ik
niet voeren, alvorens de
»Jk zich ten aanzien van de ge
verdracht van de brug aan
jk heeft uitgesproken, om-
aaraan consequenties zijn
iden, die niet meer onge-
gemaakt zouden kunnen
<1
g\\
Sled
3rci
afz
vor
imi
n te
;ro
voi
ich
di
r
0U(
de
rle
un
boi
lal
or
rom stel ik namens B. en
>or ans het vraagstuk van de
"acht principieel aan de
De kwestie is de volgende
ie li Desprekingen met de tollen-
issie, met de Hoofdinge-
Directeur van de Rijkswa-
met Ged. Staten en
br dijk met de Minister van
staat is gebleken, dat deze
sp holen voorsteltovername
brug in beheer en onder-
ar onder de voorwaarden
-lil dat het Rijk o erneemt de
d ten van de ten laste der
langegane geldleningen,
dat de gemeente afstand
l)|
in
doet van alle wettelijke of ver
meende rechten op het heffen van
veer-, brug- of tolgeld.
3. dat de gemeente afstand
doet van haar eigen in de brug
gestoken kapitaal.
4. dat de gemeente afstand
doet ten behoeve van het Rijk
van haar in de loop der jaren
gevormde reservekapitaal.
5. dat de gemeente afstand
doet ten behoeve van het Rijk
van haar in de loop der jaren
gevormd onderhoudsfonds.
6. dat de gemeente afstand
doet ten behoeve van het Rijk
van haar eventuele uitkering
krachtens de gesloten molestri-
sico-overeenkomsl, zonder dat 't
Rijk evenwel de premie voor
haar rekening neemt.
Ziehier in het kort de door de
Minister gestelde voorwaarden.
De Minister stelt zich op het
uitgangspunt, dat de gemeente
Tholen geen enkel recht op tol
heffing kan doen gelden, dat dus,
ook al accepteert de gemeente
het voorstel tot overname niet,
bij de opening van de brug geen
tolgelden meer zullen mogen ge
heven worden, terwijl daartegen
over dan alle lasten, voort
vloeiend uit de aangegane geld
leningen, het jaarlijks onderhoud
en uit het herstel der brug in
1940 en, thans voor rekening der
gemeente blijven.
Als dit juist is, dan is er iets
te zeggen voor de mening van de
minister dat Z.Exc. inzake de
Thoolse brug, royaal in de Rijks-
beurs tast.
Overname van de bruglenin-
gen vergt ongeveer f 500.000.
Herstelkosten brug 1940 en 1947
bedragen ongeveer f 600.000.
Het totaal bedraagt alzo rond
f 1.100.000.—
Daartegenover staat echter,
dat het Rijk ontvangt van de ge
meente Tholen uit de fondsen on
geveer f 100.000.Van de pro
vincie Zeeland en Noord-Brabant
f 150.000.Van de molestrisico
memorie.
Rekening houdende met het
feit, dat voor een zuivere redene
ring enerzijds herstelkosten en
anderzijds uitkering molest als
abnormaal moeten worden be
schouwd, dan betekent dus de
tast voor het Rijk bij de overna
me van de brug een som van
rond f 250.000.
Ik vraag me af of een dergelijk
bedrag in de tegenwoordige om
standigheden ten behoeve van
een stukje van Nederland, dat
weliswaar in een afgelegen hoek
ligt, maar dat zich toch ook gaar
ne als een volwaardig deel van
het land wenst te zien be
schouwd, nu zulk een som ver
tegenwoordigt, dat het als een
bijzonder blijk van genegenheid
moet worden aangemerkt.
Op die vraag is het antwoord
van onze adviseurs Mr. Th. G.
Donner en Prof. v. d. Pot, dat de
gemeente in het absoluut rechts
geldig bezit van haar in 1574
door Philips van Bourgondië ver
leende voorrechten is gebleven.
Die voorrechten zijn bovendien
toen de gemeente in 1928 de brug
uit eigen middelen en op eigen
risico bouwde, uitdrukkelijk, zo
wel door de toenmalige Minister
van Waterstaat, als door de
Prov. Staten van 'Zeeland en Bra
bant erkend. Immers de toenma
lige Minister van Waterstaat
heeft de gemeente voorgesteld
het bestaande veerrecht orr. ie
zetten in een Koninklijk got te
keuren brugrecht, maar dan met
de clausule ,,tot wederopzeg
ging", terwijl de gemeente dan
afstand zou hebben te doen van
haar veerrechten. Hieruit blijkt
zonneklaar, het inzicht van het
Rijk toen in tegenstelling met
thans.
En met de Prov. Staten en Ged.
Staten is het al niet anders.
Ook deze hebben in 1928 een
gemeenschappelijk besluit geno
men op grond der Verenwet tot
aanvulling van het tarief, zoals
dit tot voorheen gold. Sedertdien
is het enige malen verlengd on
der de uitdrukkelijke benaming
van veertarief.
Ook deze colleges zijn echter
overstag gegaan en denken
thans anders dan in 1928.
Het spreekt vanzelf, dat Tholen
door de toename van het verkeer
die groter vlucht heeft genomen,
dan verwacht kon worden, met
haar brugbedrijf niet slecht is
geweest. Maar ik heb altijd ge
meend misschien ben ik te
naïef geweest dat wanneer
iemand in het leven iets onder
neemt, iets waagt, hij evenwel
ook het voordeel bij wei-slagen
mocht genieten.
Hier ben ik genaderd tot een
misverstand, dat ik in gesprek
ken en nog meer uit overgebrach
te laster ben tegengekomen, nl.
alsof de gemeente Tholen niets
liever zou zien, dat de tol bleef
gehandhaafd en de baten onbe
perkt in de kas vloeien.
Degene, die dit volhoudt
spreekt tegen beter weten in, met
geen ander doel, dan om stem
ming te wekken tegen het ge
meentebestuur van Tholen.
Reeds jaren is op allerlei wijze
en met allerlei instanties bespro
ken de mogelijkheid van ophef
fing van de tol op de brug over
de Eendracht. Ook hei gemeen
tebestuur is er ien volle van over
tuigd,- dat tollen in de tegenwoor
dige tijd niet meer behoren te
worden gehandhaafd.
Maar evenzeer meent het ge
meentebestuur, dat een tol op
een brug, die zonder hulp van
Provincie en Rijk is gebouwd,
evenals dit bijv. in het algemeen
belang van de huisvesting ien
aanzien van de grond gebeurt,
behoort te worden onteigend te
gen schadevergoeding.
Indien het algemeen belang
afschaffing van de tol eist, en
dai doet het, dan behoort het al
gemeen belang daaraan te beta
len. En dan heeft het gemeente
bestuur zich daarbij altijd op het
standpunt gesteld, dat door alle
belanghebbenden offers moesten
worden gebracht, ook door de
gemeente Tholen, die zich een of
fer gaarne getroost had.
Een doen verdwijnen van de
tol in hoofdzaak op kosten van
de gemeente Tholen is en blijft
niet in de haak.
Door de wijze, waarop van
Rijkswege de kwestie tot een op
lossing wordt geforceerd, is het
de gemeente, ondanks haar rech
ten niet mogelijk daartegen iets
te doen.
Immers de Minister stelt alleen
voorovername van de brug
door het Rijk onder allerlei voor
waarden.
Worden die voorwaarden niet
vervuld, dan gaat de zaak niet
door, blijft de gemeente voor de
lasten zitten en wordt verder
door de Provinciale Staten van
beide provincies medewerking
tot vaststelling van een aanvul
lend tarief geweigerd en wan
neer de gemeente zich daarna
om hulp tot de Minister zou wen
den, dan heeft deze bewindsman
reeds bij voorbaat verklaard, al
les te doen wat in zijn vermogen
ligt om te voorkomen, dat Tholen
enig besluit te dien aanzien goed
gekeurd krijgt.
Zo worden de juridische rech
ten der gemeente illussoir ge
maakt en morele rechten ontleend
aan het gebeurde bij de brug-
bduw eenvoudig ter zijde gescho
ven.
Uw Raad bevindt zich momen
teel in een dwangpositie en op
U rust een grote verantwoording,
waar gij bij de aanvaarding van
uw ambt de eed hebt afgelegd
de belangen der gemeente Tho
len met al uw vermogen te zullen
voorstaan en bevorderen.
Het voorstel, dat ik U namens
B. en W. doe is
In beginsel te besluiten zij
het onder protest tot aanvaar
ding van het voorstel van Z.Exc.
de Minister van Verkeer en Wa
terstaat tot overname der brug
over de Eendracht onder de door
genoemde Minister gestelde en
U door mij bekend gemaakte
voorwaarden en B. en W. te
machtigen naar aanleiding daar
van alle maatregelen te treffen,
welke nuttig en wenselijk zijn om
tot een vlotte afhandeling van
alle in verband met de overna
me en openstelling van de brug
gerezen en rijzende kwesties te
komen.
Hierna spreekt wethouder van
den Berge,
Mijnheer de Voorzitter.
Als oudste raadslid en daar
bij vele jaren zitting gehad heb
bend in het dagelijks Bestuur, is
mij de Brugkwestie niet vreemd.
Daarover is door ons vele ma
len van gedachten gewisseld met
de heren van Gedeputeerde Sta
ten, doch steeds moesten wij ac
cepteren, wat zij wilden. Vergun
mij de wording van de brug en
wat daarna is gevolgd, zeer in
het kort na te gaan.
Men weet, dat vroeger hei
veer om de 7 jaren publiek ver
pacht werd, de laatste verpach
ting bracht op f 9350.perjaar.
Dit vloeide steeds in de kas der
gemeente, zonder aanmerking
van Ged. Staten.
In 1914 besloot de gemeente
raad aan Ged. Staten voor te
stellen, om van die f9350 f7000
in de kas der gemeente te hou
den en de rest in een brugfonds
te storten, om dan, wanneer er
'eens een brug kwam dit geld
eventueel te kunnen gebruiken
tot bestrijding der voorlopige
sflehtingskosten. Dit werd door
Ged. Staten goedgekeurd in een
mondeling onderhoud.
Hierna heeft de raad besloten,
het veer niet meer te verpachten,
maar het in eigen exploitatie te
nemen. Tengevolge hiervan lie
pen de inkomsten jaarlijks om
hoog.
Intussen begon het plan om
een brug te bouwen, te rijpen.
Besprekingen werden gevoerd,
enz., enz., maar het resultaat was,
dat noch Rijk, noch Provincie,
noch de streek, Tholen de be
hulpzame hand toestak.
Ik vraag me af, mijnheer de
Voorzitter, was dat toen het al
gemeen belang behartigen, waar
mee men nu zo schermt Ik zie
daarin het tegendeel, een afschui-
vingsmethode, zonder meer.
De gemeente bleef alleen
staan voor zulk een groot werk
als kleine gemeente met al de
risico, daaraan verbonden. De
gemeenteraad liet de moed ech
ter niet zakken en besloot voor
eigen rekening een brug te bou
wen, onder voorwaarde dat brug
geld geheven mocht worden in de
plaats van veergeld. Hoe kon
het anders om aflossing, rente en
onderhoud enz. te kunnen beta
len Gedeputeerde Staten, in
overleg met de Minister, hebben
hun goedkeuring eraan gehecht,
en de brug is er gekomen.
Onze spaarpot, die inmiddels
gestegen was, mede tengevolge
van verkoop veerhuis, pont enz.,,
tot ruim f50.000.werd gestort'
in het stichtingskapitaal. Wij al
len, zomede de gehele streek,
waren verblijd, dat de brug er
nu toch eindelijk gekomen was
zie daartoe de openingsrede van
de Minister.
Het duurde echter niet lang of
Zondagsdienst Artsen
Zondag 21 Sept. 1947
Voor de gemeenten Tholen, Oud-
Vossemeer, Nieuw-Vosmeer en
St. Philipsland
L. D. A. Looysen te Tholen en
Mevr. LindenberghKlooster te
Oud-Vossemeer.
Officiëele bonnenlijst
voor liet tijdvak van 21 Sepi. l/m
4 Oei. a.s. hik der volgende
bonnen geelt recht op liet
kopen van
Bonkaarten KA KB KC 709 (Serie M)
M05 Diversen 750 gram suiker
boterhamstrooisel, enz.
of 1500 gram jam, stroop
enz.of 750gram versnape
ringen.
M—00 Diversen 250 gram zach
te zeep
M— 03 Vleèsch 100 gram vlees
Bonkaarten KD, KE 709 (Serie M)
M-13 M-14, M-15 Diversen 250 gr-
suiker, boterhamsirooisel
enz. of 500 gram jam,
siroop enz. of 250 gram
versnaperingen.
M—10 Diversen 250 gram zach
te zeep
M17 Reserve 500 gram bloem
of zelfrijzend bakmeel
of kindermeel (alle soor
ten) of kinderbiscuits
M—18 Reserve 250 gram zach
te zeep
Bonkaarten MA, MD, 710 (Bijz.
arbeid, a.s. moeders en zieken
(Serie M)
M21 Suiker. 250 gram suiker,
boterhamstrooisel enz. of
500 gram jam, siroop enz.
of 250 gr. versnaperingen
Tabak- en versnaperingskaartan
enz QA, QB, QC. 707
M31, M32 Tabak 1 rant
soen Sigaretten of kei f-
tabak.
M35 Tabak 2 rantsoenen si
garetten of kerftabak.
M—33 Versnaperingen. 200 gr.
versnaperingen, of 200
gram suiker, boterham
sirooisel enz. of 400 gram
jarn.. siroop enz.
M30 Versnaperingen. 100 gr.
versnaperingen, of 100
gram suiker, boterham-
strooisel enz. of 200 gram
jam, stroop enz.
Bovenstaande bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 19 September
worden gebruikt. De niet aan
gewezen bonnen van Serie L
kunnen worden vernietigd.
de dankbaarheid werd vergeten.
Tholen moest hierin ook onder
vinden, dat ondank 's werelds
Toon is.
De klachten over de bruggel
den begonnen te komen ik kan
wel zeggenDe zorgen en de
narigheden kwamen ons voort
durend tegen, ook van de zijde
van Ged. Staten, wat de finan
ciële zijde betreft.
De vooruitgang in het maat
schappelijk leven door het on
belemmerd verkeer over de Een
dracht, was voor ieder duidelijk
zichtbaar; dat het echter zo'n
vlucht zou nemen, ging ieders
verwachting te boven. De tarie
ven bleken geen hinderpaal, de
inkomsten stegen naarmate het
verkeer toenam.
Men zou zo denken, en dat te
recht, wat is Tholen daar toch
goed mee. Helaas, niets minder
waar dan dat. De Ged. Staten
hielden ons aan het mondeling
besluit van f 7000.(hiervoor ge
noemd), wat volgens de gemeen
te vervallen was, door het tot
stand komen van de brug, doch
dit baatte niets, hei moest zo blij
ven.
Ged. Staten namen, er ook
geen genoegen mee, dat wij als
gemeente aanspraak maakten op
de rente van onze f 50.000.die
wij in het stichtingskapitaal ge
stort hadden. Dit werd niet toe
gestaan.
Mijnheer de Voorzitter. Ik kan
dat niet anders zien, dan als een
