Hoe de Thoolse brug na talloze pogingen die ruim vijf
tig jaren duurden eindelijk tot stand kwam, waarbij de
gemeentebesturen in het eiland zich steeds afzijdig hielden.
De pogingen die herhaaldelijk teerden ondernomen om
de brug tolvrij te krijgen mislukten en THANS JS HET
VOORUITZICHT DAT NOG DIT JAAR DE TOL ZAL
VER VALLEN
WAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSE EN THOOLSE COURANT
Het nieuwe
Veilingsgebouw.
Vrijdag 20 Juni 1947
No. 25
Druk en uitgave
Twee en zestigste
jaargang
Nieuwsblad voor het Eiland Tholen Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland, Oud-Vossemeer en St-Philipsland
Brieven uit het eiland Zondagsdienst Artsen
Wat is het jaren geleden, dat
men pogingen in het werk stelde
om te komen tot overbrugging
van de Eendracht.
Eerst in 1865 kwam de toen
malige Kamer van Koophandel te
Bergen op Zoom met het verzoek
om over de Eendracht bij Tholen
een brug te bouwen.
Deze pogingen liepen op niets
uit, wel bestond er enige belang
stelling, doch de gemeenten op
het eiland Tholen zelf voelden er
niet veel voor een cent te offeren
om een betere verbinding te
krijgen.
Toch was het gemeentebestuur
van Tholen bereid om een offer
te brengen en door het totstand-
brengen van een verbinding door
middel van een brug, het alge
meen belang te dienen. Want in
de loop van 1872 richtte de ge
meente Tholen zich met een ver
zoek tot de minister van Binnen
landse Zaken om de overbrugging
van de Eendracht bij Tholen te
willen bevorderen.
Hierbij wees het gemeentebe
stuur er op, dat een overbrugging,
dus een betere verbinding met de
vaste wal van Brabant, voor het
eiland Tholen met een oppervlakte
van 13236 ha en een bevolking
van 12500 zielen, noodzakelijk is
te achten.
Uit het antwoord, dat het ge
meentebestuur uit Den Haag ont
ving, blijkt wel, dat het eiland
Tholen toen reeds een „vergeten
eiland" was, want op de adressen
kwam de mededeling, dat de over
brugging niet van zo'n groot be
lang was om hiervoor zo aanzien
lijke uitgaven uit rijks schatkist
te doen.
De opgemaakte begroting, waar
in een som was berekend om de
gemeente Tholen schadeloos te
stellen voor het verlies van de in
komsten uit het veer, bedroeg
slechts f234.000.
De gemeente Bergen op Zoom
schreef d.d. Maart 1873, dat zij
zonder enige voorwaarde een som
van 10.000 voor de overbrugging
aan Tholen zou afstaan.
Maar daar kwam een nieuw
schrijven, gedateerd 15 Maart 1873
waarin de gemeente Bergen op
Zoom wel veel weet te beloven,
doch de beurs gesloten wilde
houden. Men hore
op den 15 Mrt. 1873.
Bij deze hebben wij de eer te
berigten, dat in onze missive
van dezer, no. 91, eene ver
gissing heeft plaats gehad,
daarin wordt gezegddat in
de kosten van overbrugging
der rivier de Eendragt, eene
bijdrage uit de gemeentekas
zal worden verleend van
10.000.tegen een billijke
interest en met aflossing van
kapitaal, welke zinsnede be
hoort te luiden
„mits uit de opbrengst van
het te heffen brug- of tol
geld, de rente en aflossing
van kapitaal aan deze ge
meente worde uitbetaald
op denzelfden voet en per
centsgewijze, zoals ten op
zichte met anderen zal
plaats hebben."
Burgem. en weth. van
Bergen op Zoom,
(get.) van Hasselt.
De Secretaris,
(get.) la Fontijn.
Vanzelfs wrekend was het ge
meentebes .uur zeer teleurgesteld
met dit antwoord, omdat Bergen
op Zoom zeer grote belangen heeft
met een béter verkeer van Tholen
met de vaste wal van N.-Brabant.
En waar de pogingen om andere
belanghebbenden te doen bij
dragen in de kosten van brugge-
bouw niet gelukten, schreef de
commissie 12 Februari 1879 als
volgt
De commissie belast geweest
met het doen vervaardigen van
een ontwerp tot overbrugging
van de rivier de Eendracht
voor deze gemeente, heeft de
eer uwe vergadering mede te
deelen, dat het haar na her
haalde pogingen niet is mogen
gelukken haar doel te berei
ken en mitsdien hare taak als
beëindigd beschouwtdat zij
tengevolge daarvan de nog in
kas zijnde gelden als overschot
der in de onderscheiden ge
meenten voor bovenstaande
doel bijeengebrachte vrijwil
lige bijdragen tot dekking der
onkosten in rekening heeft ver
antwoord en het aandeel in
het goed slot in evenredigheid
van de inschrijving aan de
onderscheidene belanghebben
den is uitgekeerd
dat zij alsnu vermeend heeft
alle de bescheiden en de daar
bij behoorende teekeningen
aan bestuur dezer gemeente
in bewaring te moeten geven
en mitsdien de eer heeft boven
genoemde stukken tot dat
einde bij deze aan 'Uwe ver
gadering te zenden.
De commissie voornoemd,
Namens dezelve,
(get.) de Casembroot.
Aan heeren Burgemeester en
wethouders der gemeente
Tholen.
En toen ging de zaak op de
oude voet door. Er kwam een rij
tuig aan de Brabantse zijde en
men zag aan het veer eerst uit of
er soms van Thoolse kant nog
meerderen kwamen, die gebruik
wilden maken van de pont en
daarna ging men varen en aan
de Brabantse zijde ging het al
evenzo.
En aan ijsgang was men des
winters gewoon, of men een vlotte
overtocht had, of een of meer
uren in het ijs bleef steken, dat
nam men op de koop toe, het veer
bleef.
Maar de tijd veranderde, het
rijwielverkeer werd drukker, ook
dat per as nam toe en zo schreef
men 1908 toen 23 October een
voorlopige commissie werd inge
steld, die zich weder met brug-
plannen ging bezig houden. Com
missieleden warenMollink,
voorz.Asselbergs Az.
Hulshof, Bergen op Zoom
Mastboom, HalsterenOver
man Jhr. van Vredenburch
van de VeldeWage-
maker, TholenPolderman,
St. Maartensdijk en Bevin,
secretaris, Bergen op Zoom.
Dit comité nam enige informa
ties hier en daar, doch ook dit
hield op met zijn pogingen en
werd dit comité ontbonden.
Toen kwam er in 1912 weer
nieuw leven. Uit de Thoolse bur
gerij werd een comité opgericht
bestaande uit de herenJhr.
de Casembroot, lid van Ged.
Staten van Zeeland, Wagtho,
Nots van de Velde, van
der Stel, Schot en Amsing
Jr. Dit ging verder en men vroeg
aan de firma Kloos te Kinderdijk
een plan te maken van een brug
over de Eendracht, doch men
moest eerst vergunning van Rijks
waterstaat hebben, omdat nage
gaan moest worden of bij het daar
stellen van een brug op pijlers er
geen gevaar bestond van aan
slibbing.
Toch kon het comité doorgaan,
wijlen de heer Verlinden
te Bergen op Zoom bezocht een
algemene vergadering door het
comité uitgeschreven en toonde
een ontwerp van de Thoolse brug,
gemaakt door ingenieur Kuy-
pers en uit dit plcn ontstond later
de brug.
Er kwam enig uitstel, omdat
door een geprojecteerde locaal-
spoorweg de brug in dit plan werd'!
betrokken, doch toen door de oor
log 1914-1918 de bouwkosten
enorm opliepen kwam er van dit
plan niets en bleef het veer eem
obstakel voor het na de oorlogs-l
jaren zo enorm toegenomen auto-[
verkeer.
Toch zou het nog een tiental!
jaren duren vooraleer de brug
over de Eendracht er kwam en de
meesten onzer herinneren zich nog
de 12 October 1928, toen de brug
in gebruik werd gesteld. Toen
deden zich hoe langer hoe meer.
gevoelen de grote lasten, die het
wegvervoer te betalen had bij de
passage en er werd een tiental
jaren geleden een comité gevormd
bestaande uit dFrn. Amsing Jr.,
ivi. naayér en Ir. Wagtho
te Tholen, Hage te St. Maartens
dijk en Stoel te Stavenisse.
Veel pogingen werden aange
wend om tot een goed resultaat
te geraken, zowel in Middelburg
en Den Haag voelde men het goed
recht om de Thoolse brug tolvrij
te maken. De gemeentebesturen
op ons eiland wilden geen toe
zegging geven, dat zij daadwer
kelijk steun zouden verlenen en
dat maakte op het ministerie van
Waterstaat te Den Haag geen
beste indruk. Toen bij een her
haald bezoek aan minister Lith
de Jeude, deze bewindsman mede
deelde, dat landsmiddelen het niet
toelieten een belangrijk bedrag
voor afkoop te voteren, moest ook
dit comité zijn werkzaamheden
staken.
Doch nu schijnt er kans te zijn,
dat de brug te Tholen vrij van
tol komt.
Door de Commissaris der Konin
gin in Zeeland zijn de gemeente
besturen op ons eiland verzocht
mede te delen, of zij bereid zijn
gedurende 10 jaren een bedrag
van 25 cent per inwoner af te
staan, teneinde mede bij te dragen
in het tolvrij maken van de brug.
Er is dus kans, dat de brug vrij
komt, doch er is een maar bij en
dat raakt de belangen der ge
meente Tholen. Deze gemeente
heeft op eigen risico in 1928 de
brug laten bouwen, kreeg, omdat
haar rechten voor tolheffing vast
stonden, het recht tot het heffen
van bruggeld. Het zou dus wel
een zeer grote onbillijkheid zijn
als zij geen compensatie zou
krijgen voor het verlies van de
inkomsten, temeer waar het ge
meentebestuur van Tholen altijd
getoond heeft een open oog te
hebben voor het algemeen belang
en de som, die zij vraagt als com
pensatie voor het verlies van de
tolgeldheffing, niet bijzonder groot
is. Men dient het recht niet te
verkrachten.
Laten wij dus maar hopen, dat
de brug vrij van tol komt en ieder
der betrokkenen tevreden zal zijn.
Een tolvrije brug kan niet anders
zijn dan in het belang van ons
eiland met zijn ruim 17000 in
woners.
THOLEN
Zaterdagmiddag had de ope
ning plaats van het nieuwe vei
lingsgebouw van de veilingsver
eniging „De Eendracht" alhier. Bij
deze opening waren aanwezig het
bestuur van de veilingsvereniging,
de burgemeester van Tholen, wet
houder van den Berge en tal van
genodigden. Om uur vertrok
men van het oude veilingsgebouw
naar het nieuwe. Het is een grote
verbetering, beneden heeft men
een grote opslagplaats, boven een
cantine en het veilingslokaal, be
nevens de kantoren voor veilings-
meester en directeur.
De directeur deelde mede, dat
in dit gebouw de officiële toe
spraken niet gehouden zouden
worden, maar alleen een- veiling.
Er zouden geveild worden drie
mandjes aardbeien. De keur
meester, de heer Ouaak van St.
Maartensdijk verklaarde, dat zij
goed waren en werd de klok in
het werk gesteld. Na deze mand
jes werd nog een taart geveild,
toen werd de heer Ouaak niet ge
vraagd om te keuren.
Na deze eerste veiling ging men
naar hotel Engelvaart voor de
officiële opening. Hei eerst werd
het woord gevoerd door de voor
zitter, de heer van Gorsel. Hij
heette de aanwezigen welkom, in
bijzonder de burgemeester van
Tholen. Spr. gaf een overzicht hoe
het bestuur in 1943 de noodzake
lijkheid al inzag om naar een
Zondag 22 Juni 1947
Voor de gemeenten Tholen, Oud-
Vossemeer, Nieuw-Vosmeer en
St. Philipsland: Duinker te
Tholen en Bruijnzeelte St. Phi
lipsland.
groter gebouw uit te zien, maar
door de inundatie van het eiland
werden deze plannen de bodem
ingeslagen. Na de inundatie toen
men weer aanpakte, begon de
zaak weer te draaien en in 1946
had men dan ook te kampen met
plaatsruimte. Toen heeft het be
stuur de algemene vergadering
voorgesteld het thans in gebruik
genomen gebouw aan te kopen
en te doen verbouwen. Dit voor
stel werd met bijna algemene
stemmen aangenomen. Men is
toen dadelijk aan het werk ge
gaan en na maanden is men
thans zover, dat men juist voor de
vroege aardappelveilingen be
ginnen, verhuisd is.
Spr. zeide, dat men heeft kun
nen zien over welke flinke opslag
ruimte men beschikt, een behoor
lijk veilingslokaal, kantoren en
cantine en het is dan ook niet
overdreven als hij zegt, dat dit
een belangrijke verbetering is.
Spr. bracht dank aan het ge
meentebestuur van Tholen voor
zijn medewerking tot het ver
krijgen van de bouwvergunning,
aan de uitvoerder van de ver
bouwing, de heer Hessing uit
Utrecht en aan de heer Visser, die
het schilderwerk heeft aangeno
men. Met de wens, dat dit gebouw
ook spoedig te klein moge zijn,
eindigde spr. en promoveerde de
directeur, de heer Labeur, tot cere
moniemeester voor dit samenzijn.
De heer Labeur, het woord
nemende, dankte de voorzitter
voor zijn promotie en het in hem
gestelde vertrouwen.
In de eerste plaats wendde spr.
zich tot het bestuur. Het is nu on
geveer jaar geleden, dat hij in
functie trad en hij kan zeggen, dat
de veiling een uitstekend bestuur
heeft. Bij de absoluut noodzake
lijke voorzichtigheid beschikt het
ook over de zo nodige vooruit
strevendheid. Steeds is en was
er een open oor voor de moeilijk
heden, welke er waren, steeds
werd alles gedaan om deze opge
lost te krijgen. Spr. denkt aan de
verbetering van de statuten, waar
door de leden meer gebonden
werden aan de veiling.
Het ledental breidde uit van 100
tot 250 en thans de tot stand
gekomen verbetering van het ge
bouw. Spr. bracht namens het
personeel dank voor deze verbete
ring, waardoor het werk verge
makkelijkt. Zij hopen daar dan
ook tot volle tevredenheid hun
werk te verrichten.
Nu richtte hij het woord tot de
kopers. Hoewel het oude gebouw
primitief was, was er toch steeds
een goede sfeer en een bepaalde
gemoedelijkheid. Er is menige
vrolijke noot geweest en spreker
bracht er enkele van naar voren.
Hij begon met te zeggen, dat het
steeds iets aparts was, wanneer
men van onder de klok of vanaf
een andere plaats de gezichten
van de kopers tijdens het veilen
observeerde. Iedere koper heeft
zijn aparte stijl, welke vooral uit
komt als er spanning is. De een
is beweeglijk, de ander afleidend,
een volgende kalm enz. Spr. denkt
b.v. aan de kleine Tilburgenaar,
Piet de Gouw, het was voor een
buitenstaander steeds weer ver
makelijk zijn reacties bij het af
drukken gade te slaan.
Voor het veilen keurde hij de
partijen en noteerde de uit te leg
gen prijzen, waaraan hij zich strikt
hield, concurrentie of geen con
currentie. Steeds klaagde hij over
de rij vrachtwagens met bloem
kool, welke er elke dag uit Noord-
Holland in Tilburg kwamen, en
als hij afdrukte, was het steeds te
duur en verontschuldigde hij zich
bij zoon of buurman. Beweeglijk
van top tot teen is de kleine man
met petje, goed toebedeelde neus
en klein snorretje. Commentaar
bij alles wat hij doet en ziet. Koper
no. 11. Met koninklijk gebaar
drukt hij af, grijpt voornaam zijn
FIRMA POT, Tholen
Telefoon 16. Postrek. 1043
Dit blad verschijnt eiken
Vrijdag. Prijs per kwartaal
0.90 cent disp.kosten
Losse nummers cent.
URANT
Advertentiën millimeter
10 cent, met een minimum
van f2. De advertenties
worden gemeten van lijn tot
lijn. Advertenties onder no.of
te bevragen bij het bureau
dezer courant 25 ct. extra
Mijn zoon was met de Pink
steren thuis. Hij had een inte
ressant boek om te lezen bij
zich. Het dagboek van Ciano
de graaf en schoonzoon van
Mussolini, jaren lang minister
van Buitenlandse zaken van
Italië en tenslotte tegen de
ineenstorting van zijn land in
de oorlog op last van de moffen
gefusilleerd. Als het niet te
mooi gemaakt is, was de man
niet zo schurk als zijn schoon
vader. Hij beschrijft uitvoerig
het diplomatieke leven en de
gebeurtenissen op dat terrein
die aan de oorlog voorafgin
gen evenals die gedurende de
oorlog. Van de Duitsers en
hun schoftig, heerszuchtig op
treden hadden de Italianen
gauw genoeg. Onze gezant
komt er slecht bij hem af;
meer waardering had hij voor
Colijn, die hem een keer be
zocht. Een van de mooiste
verhalen, hoewel niet serieus
bedoeld, is die over de oor
logsverklaring van Hongarije
aan de Verenigde Staten van
Noord-Amerika. De Hongaarse
gezant, in opdracht van het
Hongaarse staatshoofd, Admi
raal Horthy, gestuurd, wordt
door een Amerikaanse beamb
te ontvangen. Deze is blijk
baar niet al te goed op de
hoogte van de Europese toe
standen en hij vraagt
„Is Hongarije een republiek"
»Nee, een Koninkrijk" is het
antwoord.
»Hebt dan een Koning,
vraagt opnieuw de Amerikaan
„Nee, een admiraal"; zegt de
Hongaar.
„Een Admiraal", verwondert
zich de Amerikaan, „hebt
dan een vloot".
„Nee," legt de Hongaar uit,
„we hebben geen vloot, we
hebben immers geen havens".
„Wilt dan havens van Ame
rika" informeert de beambte,
en als dat niet het geval blijkt
te zijn en ook niet van Enge
land, wil hij weten „van wie
dan wel".
„Van Roemenie", beweert de
Hongaar.
„Gaat Roemenië dan ook
de oorlog verklaren", vraagt
de Amerikaan.
„Nee, dat is immers onze bond
genoot", zegt de gezant. En
dan is het de Amerikaan be"
slist duidelijk.
SAMMETIE
