binnenland"
buTtenland
WAARIN OPGENOMEN
IERSEKSCHE
HOOLSCHE COURANT
2e kwartaal 1947
Brieven uit het eiland
Vrijdag 21 Maart 1947
No. 12
Druk eri uitgave
FIRMA M. C. POT, Tholen
Telefoon 16. Postrek. 1043
Dit blad verschijnt eiken
Vrijdag. Prijs per kwartaal
f0.90 4- 15 cent disp.kosten
Losse nummers 8 cent.
URANT
Nieuwsblad voor het Eiland Tholen: Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, Sint-Maartensdijk, Stavenisse, Sint-Annaland, Oud-Vossemeer en Sint-Philipsland
Twee en zestigste
jaargang
Advertentiën p. millimeter
10 cent, met een minimum
van f2. De advertenties
worden gemeten van lijn tot
lijn. Advertenties onderno.of
te bevragen bij het bureau
dezer courant 25 ct. extra
Degenen die zich vanaf heden op
ons blad abonneeren ontvangen de
tot I April as. te verschijnen
nummers gratis.
Geeft U op aan ons bureau of
bij de agenten van ons blad in Uw
woonplaats. Zie hiervoor de namen
in dit nummer,
Losse nummers verkrijgbaar na 4 uur
aan ons bureau. De Uitgeefster.
PUBLICATIEN
Putten en scherven.
Burgemeester en Wethouders van
Tholen maken bekend, dat tegen
Donderdag 27 Maart 1947 gelegenheid
bestaat tot aangifte voor ruiming
van privaatputten.
In den voormiddag van dien dag
zullen scherven enz. door den reini
gingsdienst worden opgehaald.
Tholen, 19 Maart 1947.
Prins Bernhard is vergezeld van
beide prinsesjes per vliegtuig in
Zwitserland aangekomen, waar het
Prinselijk gezin te Zermatt zijn vacantie
zal doorbrengen. Prinses Juliana komt
eind Maart naar Zermatt.
Prins Bernhard vergezeld van kapi
tein-vlieger Sonderman en kapitein
vlieger Bosch, vrerd op het vliegveld
Sion begroet door de eerste gezant
schapssecretaris te Bern jhr. mr.
J. D. van Karnebeek. Na nog door
eenige Zwitsersche autoriteiten te
zijn begroet werd per trein naar
Zermatt vertrokken.
Het gemeentebestuur van Zermatt
heeft ons Prinselijk paar uitgenoodigd
zijn vacaritie in een hotel, dat aan
de gemeente behoort, te komen door
brengen.
Da Koningin heeft gratie verleend
aan A. C. Manintveld, tot de dood
straf veroordeeld hij sentenlie van
het bijz. gerechtshof te 's Gravenhage,
en aan A. Doorewaard, tot de dood
straf veroordeeld bij sententie van
den krijgsraad te velde.
De doodstraf is t.a.v. Manintveld
veranderd in levenslange gevangenis
straf en t.a.v. Doorewaard in een
tijdelijke gevangenisstraf yan 20 jaren
met aftrek van den tijd in verzekerde
bewaring doorgebracht.
Het"schriftelijk gedeelte van het
staatsexamen, ter verkrijging van de
acte van bekwaamheid als onderwij
zerfes) in 1947 zal worden afgenomen
op 13 en '14 Mei 1947.
De overeenkomst van Lingaljatie
wordt geteekend. 15 Maart jl. werd
een brief ontvangen van de Indone
sische delegatie, waarhij deze zich
baseerende op een brief van Sjahrir
uitspreekt dat een mate van over
eenstemming is bereikt waardoor de
onderlinge samenwerking en dringen
de problemen van herstel en opbouw
aanstonds kunnen worden aangevat.
Onze regeering heeft de commissie-
generaal gemachtigd tot onderteeke-
ning en rekent er op dat door deze
onderteekening tevens een einde zal
worden gemaakt aan incidenten zooals
die van Soerabaja
lntusschen is het incident bij
Modjokerto, waar Nederlandsche
troepen genoodzaakt zijn geweest in
te grijpen, waarbij 5 van onze jongens
zijn gedooi en 17 werden gewond,
te betreuren. Men veronderstelt dat
de mogelijkheid bestaat dat Sjahrir,
gezien deze actie niet bereid zal zijn
de oveieenkomst met zijn hand-
teekening te bekrachtigen.
Het lid der tweede Kamer de
lieer Maenen heeft den minister van
economische zaken de volgende schrif
telijke vragen gesteld
1. Wil de minister mededeelen of
het juist is, dat verscheidene fabrie
ken, alsmede de betrokken groot- en
kleinhandel, over zeer groote voor
raden stroop en jam beschikken,
waarvoor geen afzet is 1
2. Deelt de minister voorts de mee
ning van de betrokken fabrikanten,
dat handhaving van de gecombineerde
bon (suiker, chocolade, stroop, jam.
etc.) binnenkort stillegging van deze
stroop- en jamfabrieken tot gevolg
zal hebben
3. Is de minister bereid te bevorde
ren, dat de in vraag 1 genoemde
artikelen ten spoedigste zonder bon
verkrijgbaar worden gesteld, of althans
voor deze, in de huidige omstandig
heden onmisbare producten, een apar
te bon, los van de cuikerbon, wordt
aangewezen.
Het slot van de elfstedentocht is
teleurstellend geweest voor vele wed
strijdrijders. Er waren hij het be
stuur klachten ingekomen dat rijders
zich niet aan het reglement hadden
gehouden en deze klachten zijn voor
een groot deel juist bevonden.
Gevolg is dat het bestuur besloot
de volgende vier rijders een prijs toe
te kennen: 1. J. van den Hoorn (Ter
Aar), 2 A. Verhoeven (Dussen), 3.
A. S. de Vries (Giethoorn), 4. D. van
der Duim (Oiöeboorn).
Op grond van gegevens, door het
Landbouw-economisch Instituut te
Leeuwarden in 37 welbewust uitge
zochte plattelandsgemeenten verza
meld, wordt berekend, dat in ons
geheele land van '1939 tot 19413 het
aantal mannelijke arbeidskrachten in
den landbouw met 80 a 85.000 is
afgenomen. Wanneer men bedenkt,
dat dit verschijnsel zich voordoet in
een groeiende bevolking, dan is deze
gang van zaken meer dan zorgwek
kend.
De Posterijen zijn voornemens
met ingang van 0 Mei as. het ver
zenden van postpakketten weder ter
hand te nemen.
Mr. J. E. van Hoogstraten, direc
teur van het Nederlandsch-lndisch
departement van economische zaken
heeft bekend gemaakt, dat de lading
van het Amerikaansche 7.170 ton
melende vrachtschip „Martin Behr-
man" door de Nederlandsch-lndische
regeering is opgeëischt voor de ex
port.
De lading bestond uit rubber, suiker,
sisal en kina.
De kabinetscrisis in België is opge
lost. Spaak is Het eens geworden
met de twee grootste partijen n.l. de
katholieke en de socialisten, zoodat
België een Katholiek-Socialistische
regeering krijgt. De Liberalen ver
klaarden geen deel te willen nemen
aan een nieuwe regeering. Ér is van
Socialische zijde nog getracht om de
Communisten te bewegen deel te
nemen aan het te vormen kabinet,
doch waar men het niet eens kon
worden over de steenkolenprijs, wei
gerde deze partij haar medewerking.
Uit hetgeen hekend geworden is over
de door Spaak gevoerde besprekingen
blijkt dat de Kouingskwestie nog niet
is geregeld.
Het vrouwenkiesrecht zal wellicht
nog dit jaar worden ingevoerd.
Er is een begrootingstekort, met vijf
milliard frank zal dit moeten worden
verminderd, voorts zijn er nog op
economisch gebied verschillende
maatregelen te verwachten,
lntusschen zijn in het mijngebied
verschillende stakingen uitgebroken,
hetgeen de nieuwe regeering niet
prettig zal aandoen.
Amerika blijft betoog op Europa
gericht houden. Het is wel opmer
kelijk dat de Middellandsche zee de
bizondere belangstelling van Amerika
heeft. De komende dagen zal een
sterk Amerikaansch eskader uit 12
oorlogsbodems bestaande, waaronder
een vliegtuigmoederschip, de Piraeus
bezoeken, terwijl eveneens een be
zoek zal worden gebracht aan de
haven van Soeda op Kreta en aan
Turksche havens.
Het uiteindelijke ontwerp van wet
betreffende bevoegdheid voor den
president der Ver. Staten inzake be
schikbaarstelling van vierhonderd
millioen dollar voor hulpverleening
aan Griekenland en Turkije zou thans
gereed zijn voor indiening bij het
Congres.
Volgens het welingelichte „Army
and Navy Journal" zou het totaal
aan financieele hulp voor landen,
bedreigd door dwang van totalitaire
zijde" een bedrag van vijf milliard
zevenhonderdvijftig millioen dollar
beloopen. De volgende schattingen
zouden zijn gedaan voor Griekenland
en Turkije vierhonderd millioen
dollar, voor China vijfhonderd mil
lioen, Korea tweehonderd millioen
dollar, Oostenrijk honderd-vijf en
vijftig millioen. Balkanstaten twee
honderd millioen Duitschland vier
honderd vijf-en-zeventig millioen.
Vreemdelingenverkeer hebben we
niet veel op liet eiland. Het aantal
bezienswaardigheden, zooals de
kerk van Tholen, het wapen van
Rooseveit te Oud-V ossameer of de
portretten van lacoba van Beieren
te St. Maartensdijk, noch het land-
schapsschoon zijn of waren zoodanig,
dat wij daarin met andere Zeeuwsche
eilanden kunnen concurreeren. - En
onze geïsoleerde ligging sneed alle
doorgaand verkeer af. Toen de dam
naar Zuid-Beveland er echter nog
niet lag, liep een van de bekende
Napoleonswegen oyer het eiland
Tholen. Voor het vei .oer van troepen
van het Noorden naar het Zuiden
en omgekeerd werd de weg van
Tholen en Gorishoek verbeterd,
terwijl de veren goed in orde moes
ten zijn.
Deze weg werd, indien men zooveel
mogelijk over land wilde reizen en
niet te water, wat in dien tijd gewoonte
was, ook herhaaldelijk door vreemde
reizigers gebruikt. Zoo trokken in
1823 de goed twintigjarige Leidsche
studenten lacob van Lennep en Dirk
van Hogendorp te voet, per trek
schuit en per diligence door de
Noord-Nederlandsche Provinciën, la
cob van Lennep was de later zoo
gevierde en bekende schrijver, die
met zijn romans als „De roos van
Dekema" en „Ferdinand Huyck"
zooveel eer zou inleggen. Dirk van
Hogendorp, zijn vriend, was een
zoon van de bekende Giisbert Karei
van Hogendorp. Op hun reis trokken
de heeren ook over Tholen en hun
bevindingen daar zijn te vinden in
de reisbeschrijving die lacob van
Lennep van hun tocht heeft bijge
houden en die onder den titel „Neder
land in den goeden ouden tijd" is
uitgegeven bii W. de Haan te Utrecht.
Op den avond van den 22en Augus
tus reeds in het donker arriveerden
beide heeren te voet van Bergen
op Zoom uit in Tholen, waar ze in
het logement van van Maurik, het
Wapen van Zeeland, hun intrek
namen. De waard bleek tevens
Maire (burgemeeateit te zijn. Den
volgenden morgen vertrokken zij om
9 uur per rijtuig voor een tocht om
het eiland. Tholen maakte niet veel
indruk op hen, want ze vonden het
een „nare eng gebouwde stad". Het
ging eerst richting Oud-Vossemeer
en wat ze onderweg zagen en op
merkten, daarover de volgende week.
SAMMETIE
De Valera, de lersche minister
president heeft ook de belangstelling
van Amerika op willen wekken voor
Ierland. Zooals men weet is een
gedeelte van de lersche Vrijstaat,
het Protestantsche Ulster, nog onder
worpen aan Engeland, het is te
begrijpen dat Valera liever een Staat
ziet die het gansche lersche eiland
omvat, vandaar dat hij deze week
per radio een beroep heeft gedaan
op de V. S. om steun on het daarheen
te leiden om aan de onnatuurlijke
verdeeldheid van Ierland een einde
te maken.
Met aandacht volgt de wereld de
gebeurtenissen te Moskou. Zoo zijn
door Molotof de bepalingen van een
tweede geheim protocol bekend ge
maakt, dat dateert van Februari 1945
en gemaakt tijdens de driemogend-
hedenconferentie te Yalta. Het eerste
geheim protocol betrof de voorwaar
den voor een Russische deelneming
aan den oorlog tegen Japan.
Het tweede protocol bevat een
driemogendheden overeenkomst over
Duitsche herstelbetalingen. Deze
overeenkomst is van groot belang
voor de huidige besprekingen over
Duitschland, indien het door de V.S.
en Groot Brittannië wordt bekrach
tigd. Het bevat de bepaling, dat
herstelbetalingen uit de loopende
productie moeten worden gedaan.
De Grieksche regeering heeft den
vier ministers te Moskou verzocht
toe te staan, dat de kleine staten
waarnemers aanwijzen om het werk
van de conferentie ten aanzien van
Duitschland en Oostenrijk te volgen.
De politieke toestand in Frankrijk
spitst zich toe. De communisten wei
geren iedere medewerking, houden
zich bij stemmingen afzijdig en be
moeien zich ook niet met de in de
Kamer in behandeling zijnde onder
werpen.
Een en ander staat in verband met
de onlusten in Indo China. Men
verwacht groote moeilijkheden voor
de regeering Ramadier,
In Paraguay breidt de revolutie
zich uit. Moet men de berichten van
de zijde der opstandelingen gelooven,
dan is de toestand voor de regeering
niet zoo goed. Trouwens de maat
regelen die de regeering heeft moeten
nemen, wijzen hier wel op.
De Amerikaansche regeering heeft
opnieuw bij de Sowjets geprotesteerd
legen de arrestaties in Hongarije van
leden van de partij der kleine boeren.
In een nota aan den Sowjetvertegen-
woordiger in de bestuursraad wordt
gezegd, dat door dergelijke handel
wijze het voortbestaan van de demo
cratie in Hongarije in gevaar wordt
gebracht. De bewering, dal een
onderzoek inmenging zou beteekenen
indebinnenlamlsche aangelegenheden
van Hongarije wordt van de hand
gewezen. De eerlijkheid van het
onderzoek inzake het complot tegen
de Hongaarsche republiek wordt
betwijfeld.
LANDBOUW
Het Kringbestuur Tholen en Sint-
Philipsland van de Stichting voor
den Landbouw maakt bekend, dat
ze als resultaat van het overleg
tusschen de Zeeuwsche Landbouw
Mij. en de drie Landarbeidersbonden
de werkgevers en werknemers op hei
eiland Tholen adviseert, zoolang nog
geen nieuwe collectieve arbeidsover
eenkomst is geldig verklaard, de
volgende tarieven in accoordioon toe
te passen
Kunstmest zaaien '15 ct. per uur of
10 ct, per baal van 100 kg. extra.
Bieten wieden: le en 2e keer f'15
f 24 per gemet, 3e keer f 12—f 21
per gemet, rekening houdende met
de rijenafstand en de stand van het
gewas bij een normale verzorging.
Bieten dunnen en opeenzetten f 18—
f24 per gemet, als boven.
De genoemde bedragen zijn minimum-
en maximum-tarieven, waarin vol
doende spreiding aanwezig geacht
moet worden om de verschillen t.a.v.
rijenafstand- en stand, in onderling
overleg tusschen werkgever en werk
nemer te regelen.
THOLEN
Nu bet verkeer per veerpont weder
op normale wijze kan plaats hebben
is de voetbrug niet meer voor de
overgang over de rivier beschikbaar.
POORTVLIET
lil de Chr. School werd onder veel
belangstelling de Ouderavond ge
houden. De Voorz. H. Overbeeke
opende door te laten zingen Ps. 42
vers 1 en 3 en las voor Spreuken 8.
Hierna gebed. Dc voorzitter sprak
een openingswoord en getuigde hierin
van belangstelling die er uitgaat van
het Chr. onderwijs. Reeds in Elia ent
Eliza's dagen was Chr. onderwijs in
zwang waar ree is gesproken wordt
van profetenscholen. Ook onze
vaderen in '1618 en 1619 waren er
reeds van overtuigd en hebben er
steeds hun beste krachten aan ge
geven. Spr. noemde nog enkele voor
beelden en hoopte op een gezellige
avond.
Daarna verkreeg de heer Looyeng i,
hoofd der school het woord, die
sprakover hetonderwijs, leerplichtwet
verhoudingen, enz. Daar er 3900
leerkrachten in Nederland te kort
zijn, waarvan in de Chr. scholen ruim
2200 heeft het Rijk subsidie verleent
voor hen die als ouderwijzer willen
worden opgeleid Daar de kinderen
wegens de evacuatie veel waren ont
gaan, mag nu worden opgemerkt dat
de lesaen at een heel eind ingeloopen
waren, alleen Leerscht nog een groot
gebrek aan materiaal.
Daarna werd gepauseerd en com-
sumptie rondgediend. Na de pauze
werd gezongen Ps. 25 vers 2 en 3
waarna door J. Uijl Jz. een inleiding
werd geleverd getiteld „Dreigend
gevaar". Spr. schetste de oude schoul-
strijd die weer opgelaaid is, opvoeding
en onderwijs, en hoe onderwijzers
en ouders hierin staan en moeten
staan tegenover God. Hierna werd
weer gepauseerd, waarin het werk
der leerlingen werd bezichtigd.
Heropend werd door te zingen
Ps. 43 vers 3en 4, waarna Ds. Vroeg-
indeweij sprak naar aanleiding van
ZONDAGSDIENST ARTSEN
Zondag 23 Maart 1947
Voor de gemeenten Tholen, Oud-
Vossemeer, Nieuw-Vosmeer en St.
PhilipslandL. D. A. Looysen te
Tholen en Vermet te Nieuw-Vosmeer
Marcus 9. Spr. schelste de moeilijke
taak van predikanten en onderwijzers
en sprak een waarschuwend en
ernstig woord tegenover allen, wier
kinderen opvoeding en onderwijs
moeten ontvangen. Daarna werd
deze vergadering gesloten door het
zingen van Ps. 133 vers 1 en 3
en dankzegging door Ds. Vroegindeweij
Door den storm die Zondagnacht
woedde, is aan den zeedijk alhier
vanaf de Directiekeet tot aan den
lantaarn die op den dijk staat, 200 M
steenglooiïng weggeslagen.
De abnormale hooge waterstand
is gelukkig aan het verminderen Wel
staat op laag gelegen gedeelten nog
veel water doch daar alle waterge
malen en sluizen op volle kracht
werken zal het niet lang meer duren
eer de gewone stand weer bereikt is.
Naar blijkt zijn er veel rotte uien
Wegens de vorst is het niet mogelijk
geweest om ze na te zien zoodat het
kwaad steeds verder is doorgetrokken
Onze dorpsgenoten Cath. Gun ter
W. Gun ter, Janny Kurvink, G. Uijl,
Coha Hollebrands en C. Niemants-
verdriet slaagden voor het examen
typen.
SCHERPENISSE
De veerdienst GorishoekYerseke
werd Zaterdag 15 Maart hervat, nadat
deze vanaf 17 Januari jl. gestaakt
was.
In de o. 1. school wordt weer in alle
lokalen les gegeven.
Het Cal. Waterschap zal op
Dinsdag 8 April a s. te 12 uur in
hotel Bij 1 onder nadere goedkeuring
van Ged. Staten van Zeeland aanbe
steden het aanleggen van buitenge
wone werken en het herstel, de
vernieuwing en het onderhoud van
1 Mei 1947 t/m 30 April 1948 van
de waterkeerende werken van voor
noemd waterschap.
Door den lverkeraad van de Ger.
Gem. is besloten een orgel aan te
koopen.
De echtgenoote van P. N. die
bezig was gordijnen op te hangen,
kwam zoo ernstig te vallen dat zij
een lichte hersenschudding opliep,
zoodat geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen.
In de gehouden 48e algemeene
vergadering van de varkenshouders-
vereeniging D.E L. werd door den
penningmeester rekening on verant
woording gedaan, waarbij bleek dat
was ontvangen f 445.29 en uitgegeven
f 597.54, alzoo een nadeelig saldo
van t 152.25.
Het voorstel van het bestuur om de
contributie per varken te brengen
op 15 cent per week en het nadeelig
saldo gezamelijk direct te betalen
werd niet aangenomen. Wel werd
een voorstel uit de vergadering met
algemeene stemmen aangenomen om
de contrtbutie te brengen op 20 cent
per week per varken.
STAVENISSE.
Vrijdag '14 Maart werd onder leiding
van dr. Bornhardi de jaarvergadering
gehouden van het Groene Kiuis in
de Bewaarschool. Aantal leden 63.
Na opening behandelde dr. Bernhardi
allereerst een voordracht over „Voor
uitgang der geneeskunde."
Daarna werden de notulen der
vorige vergadering ongewijzigd vast
gesteld. De Ver. telde op 31 Dec.
1946 349 leden.
In totaal werd er 101 maal ge
bruik gemaakt van het materiaal.
Het is zeer wenschelijk dat het leden
aantal opgevoerd wordt.
De ontvangsten waren f 1220.01
de uitgaven f478.855 alzoo een goed
saldo van f 747.755.
Tot leden der controle commissie
werden benoemd de heeren D. Neeie,
J. A. Nortier en A. J. J. Tazelaar.
Zij die bedankten en weer lid
wenschten te worden moeten een
entree betalen van f 5.wat met
algemeene stemmen werd goedge
keurd. Dhr. v. d. Slikke die periodiek
af moest treden werd bij acclamatie
herkozen.
In de vacature van 2 bestuursleden
werden gekozen de heeren L. A
