OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
v^BUITENLA^
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
ijtlag 22 September 1939.
No. 38
Zeven en vijftigste jaargang
iagt
zanders Lasten.
>o<
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse
St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer Mters17,,5 ct' Gr°°tte Jer
zog
ntJ
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT. THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
ett
erb
veg'
irtn
f 11;
vrai
)on
THOOLSCHE COURANT
)lad verschijnt eiken
ag. Prijs per kwartaal
J; met Geïllustreerd
agsblad ƒ1,37', franco
post f 1.65 -J- 15 cent
kosten.
Advertentiën van 1 tol 4
regels 75 ct.: iedere regel
letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke
prijsvermindering.
PUBLICATIEN
PAARDENFOKKERIJ.
ikel
Le|
r,
tin;
19 li
t Hoofd van plaatselijke politie
■emeente Tholen herinnert, dat
olgens artikel 8 der paardenwet
verboden is een hengst van
jaren of ouder te houden zonder
t bezit te zijn van een bewijs
angifte.
aangifte moet geschieden bij
mboekvereeniging, alsdehengst
n stamboek is ingeschreven en
s bij het hoofd van plaatselijke
ie (hoofdcommissaris of commis-
van politie of burgemeester)
emeente, waarbinnen de hengst
unjt gehouden.
verstrekken den aangever een
'"Is van aangifte,
sesjt bewijs van aangifte is slechts
'0 is voor den daarop vermelden
Jer, zoolang deze binnen de
jSJIente van aangifte is gevestigd,
[7 fcoor den daarop vermelden
erJst, zoolang deze binnen die ga-
i clte ter dekking is gestationneerd.
'ien een bewijs van aangifte
se]jmeer geldig is, moet de houder
ijerugzenden aan de stamboek-
niging of het hoofd van plaat
sje politie, die het heeft verstrekt,
01 |r opgave van de veranderingen,
mt|e tot de ongeldigheid hebben
stamboekvereeniging of het
van plaatselijke politie ver-
t een nieuw bewijs. Indien de
deringen echter een andere
ente betreden dan die van het
van plaatselijke politie, die het
s van aangifte beeft verstrekt,
deze van een en ander mede-
g aan het hoofd van plaatse-
politie van die andere gemeente,
muiieren voor bet doen van
fte zijn verkrijgbaar ter secre
der gemeente. 55
olen, 21 September 1939.
INSCHRIJVING VOOR DEN
DIENSTPLICHT.
|Burgemeester van Tholen maakt
jfid, dat in October 1939 voor
1 dienstp.icht moeten worden
ichreven personen die geboren
sJn 1921.
1(Jor de aangifte ter inschrijving
■in het bijzonder gelegenheid
en gegeven ter gemeentese
rie op Donderdag 5 October a.s.
0 uur des voormiddags.
:r nadere bijzonderheden betref
deze inschrijving raadplege
de gemeentelijke aanplakborden,
alen, 21 September 1939. 20
VI
Burgemeester van Tholen ver-
de plaatselijke organisaties, en
elk burger, hetzij man of
v, die daartoe lust en gelegen-
heeft, op om zich thans op te
k 'voorliet verrichten van Vrij-
;e Burgerlijke Dienst,
^meldingsformulieren zijn ter
■enlesecretarie gratis verkrijg-
12
iJder de tegenwoordige omstan-
0#den moet ieder onzer zich af-
e*n> welke verplichtingen ieder
lel zich persoonlijk heeft; en dan
'ij het er zeker over eens, dat
ji| maatschappelijke plicht het
'ste moet wegen. Wij behoeven
'm onze persoonlijke belangen
'e verwaarloozendoch het
e «schappelijk belang gaat voor
0( Immers, eendracht maakt macht;
,v "ze leus moet zijn: allen voor
n één voor allen.
is de eerste, de heilige plicht
van ieder burger, in eiken staat. Hoe
zouden wij uitsluitend aan eigen
voordeel kunnen denken, met voor
bijzien van de belangen der tien
duizenden, die aan onze grenzen
staan om te waken voor de eerbiedi
ging, de handhaving onzer neutrali
teit? Zij zijn de allereersfen, die het
algemeen belang voor hun eigen be
langen laten gaan. Het is voor de
meesten hunner een zeer zware plicht,
docli zij ontrekken zich er niet aan.
Diegenen onder ons, die hun maat-
schappelijken plicht niet in hetzelfde
licht zien en dien op gelijke wijze
vervullen, hebben daarmede het recht
verbeurd, zich Nederlandsch staats
burger te noemen.
Het is hier wel de tijd en de plaats,
om daarop sterk den nadruk te leggen.
Laat het toch goed tot ons door
dringen, hoe weinig er van ons,
burgers in de maatschappij, wordt
gevergd, in vergelijking met bet leed,
dat anderen lijden, de offers, die zij
moeten brengen
En hoeveel millioenen mede-
menschen buiten onzen grenzen wor
den op dit oogenbhk niet in name-
looze ellende gestort! Wanneer wij
ons daarvan rekenschap geven, zullen
wij ons vanzelf gedrongen gevoelen
om ons steentje bij te dragen. En dit
te eer, omdat wij vertrouwen kunnen
hebben in onze overheid, die reeds
talrijke maatregelen heeft genomen
in het belang van het algemeen, ten
einde te bereiken dat ons economisch
leven zonder al te veel stoornis op
gang kan worden gehouden.
Wij moeten elkaar helpen in deze
moeilijke tijdsomstandigheden.
Een werkelijk treffend voorbeeld
wordt ons in dat opzicht gegeven
door de Haarlemmermeer. Hier is,
door spontane medewerking van alle
landbouw- en middenstandsorgani
saties en met volledige steun van de
bestaande vakbonden opgericht het
„Comité voor bedrijfshulp aan ge-
moblliseerden". Bij monde van den
burgemeester is aan bedoeld Comité
door het College van Burg. en Weth.
volle medewerking toegezegd.
Hier laat men het niet bij schoone
woorden, doch toont men metterdaad
het juiste begrip te hebben van zijn
maatschappelijken plicht. Want de
bedoeling van dit Comité is, om
moreelen en anderen steun in daad
werkelijken zin te verleenen in ge
vallen, waar dit noodig blijkt, in
verband als het bedrijfshoofd, land
bouw- of middenstandsbedrijven in
moeilijkheden verkeeren.
Dat is de juiste opvatting. Wij
allen, zonder uitzondering, moeten
er toe medewerken om te voorkomen,
dat een bedrijf ten onder gaat als
gevolg van de omstandigheid, dat de
leider daarvan onder de wapenen
is geroepen. Dat is burgerplicht. Ter
wijl deze mannen aan de grens staan
ten behoeve van het ge'heele land,
dus ook voor ieder onzer persoonlijk,
behooren wij te zorgen, dat daardoor
niet hun broodwinning, hun middel
van bestaan, het offer is, waarmede
zij hun gemeenschapszin betalen.
Iets dergelijk mogen wij niet dulden.
Wij twijfelen er niet aan, of in
lagen der bevolking zal men bet
met ons eens zijn en zich bereid
toonen, om het voorbeeld van de
Haarlemmermeer te volgen. Het
moet niet moeilijk vallen om onder
ons volk de rechte mannen en
vrouwen voor hulp, advies en steun
te vinden. Aan een beter doel kunnen
wij nooit onzen steun geven. Comités
als in de Haarlemmermeer moeten
in het gansche land worden opgericht,
opdat de mannen, die aan onze
grenzen waken voor onze vrijheid
en onafhankelijkheid, weten en voelen,
dat zij, die niet zijn opgeroepen voor
de landsverdediging, zich één met
hen gevoelen niet alleen in woord
en gedachte, maar ook, en in de
allereerste plaats, door hun daden!
(Nadruk verboden)
De opening der Staten-Generaal.
Ernstiger, onder den druk der
sombere tijdsomstandigheden, maar
juist daardoor in een geest van
saamhoorigheid en hechte verbon
denheid tusschen vorstenhuis en
volk, heeft de plechtige opening van
de beide Kamers der Staten-Generaal
plaats gevonden, ditmaal voor liet
eerst in tegenwoordigheid van H.K.H.
Prinses Juliana en Z.K.H. Prins
Bernhard beiden.
De troonrede, korter en vager dan
ooit, kon gezien de onzekere om
standigheden weinig meer geven dan
zij deedde hoop uitspreken, dat
het conllict, waardoor ons werelddeel
verscheurd wordt, beperkt zal moge
blijven en nog hoe onwaarschijn
lijk het ook moge "klinken langs
vreedzamen weg geregeld zal kunnen
worden.
De nieuwe tegenslagen voor land
en tuinbouw blijken de aandacht
der regeering te hebbenverdere
maatregelen "in het belang van de
voedselvoorziening werden aange
kondigd, waarbij er met nadruk'op
werd gewezen, dat distributie van
bepaalde artikelen nog geen
schaarschtedezer artikelen beteekent.
Verder stelt de regeering zich
blijkens deze troonrede ten doel,
\ben normaal verloop van het be
drijfsleven zooveel mogelijk te be
vorderen en liet eenmaal aanvaarde
programmapunt der werkloosheids
bestrijding ook onder de gewijzigde
omstandigheden te handhaven. On
tegenzeggelijk een weinig benijdens
waardige taak.
De Millioenennota.
Zooals gebruikelijk verscheen op
den dag der opening van de Staten-
Generaal de millioenennota, die voor
het jaar 1940 een tekort op den
gewonen dienst van ruim 55,5 mil
lioen aanwijst. Voor 1911 wordteen
stijging van de uitgaven met 60,5
millioen verwacht.
Daarbij gevoegd de hoogere kosten
van de maritieme defensie van Indië,
die op 15 millioen worden begroot,
zou voor 1911 een totaal tekort van
110 millioen moeten worden ver
wacht.
Om dit tekort te dekken moet
naar verhooging van inkomsten
worden uitgezien. Deze zal gevonden
worden door herziening van de
inkomstenbelasting (verhooging der
opcenten op de gemeentefondsbelas
ting van 15 op 15) en vervanging
van de bestaande dividend- en tan
tièmebelasting door een winstbelas
ting. Uit beide maatregelen wordt
een opbrengst verwacht van 50
millioen. De overige 5 millioen van
het tekort zuilen gevonden worden
door een verdere besparing op de
uitgaven.
Verder zal evenals in 1914 een
leeningfonds worden ingesteld, aan
gezien dekking van de mobilisatie
uitgaven uit de gewone middelen
van het jaar, waarin zij gedaan
worden, uitgesloten is.
In dit fonds wordt in de eerste
plaats het crediet van 100 millioen
ondergebracht, dat in 1938 voor de
mobilisatie werd uitgetrokken en
verder een tweede crediet van 100
millioen, dat dezer dagen zal worden
aangevraagd. Moet de staat van
oorlog voortduren, dan zullen nog
verdere credieten noodig zijn. Hoe
somber de financiëele toestand van
het Rijk er dus ook uitziet, toch zal
worden voortgegaan met de maat
regelen tot bestrijding der werkloos
heid. De regeering heeft daartoe op
haar program staan training en
scholing (of herscholing) van w-erk-
looze arbeiders, teneinde deze voor
zoover mogelijk weer in het normale
bedrijfsleven in te schakelen. Verder
zullen productieve openbare werken
worden uitgevoeid.
Voorloopig genoeg kolen.
In een dezer dagen te Heerlen ge
houden vergadering van de contact
commissie voor het mijnbedrijf isde
algemeene toestand van de mijn
industrie in verband met de bijzondere
tijdsomstandigheden besproken. De
directies der mijnen deelden mede,
dat zij een geregeld contact met de
arbeiders onder deze omstandigheden
op prijs stellen en dat zij dit zullen
bevorderen door de contactcommissie
op gezette tijden bijeen te roepen.
De toestand van het. mijnbedrijf
levert volgens de directies voorals
nog geen reden tot ernstige bezorgd
heid voorloopig is de kolen voor
ziening van ons land gewaarborgd.
Ernstige moeilij kheden zal deze volgens
het algemeene oordeel niet opleveren.
Verder werd nog medegedeeld, dat
de uitkeering aan gemobiliseerden
over de maand September eenigszins
zal worden verhoogd.
Voor de continuarbeiders in de
mijnen is een nieuwe regeling ont
worpen, die enkele kleine verbete
ringen bevat.
Stakend scheepspersoneel.
Bij verschillende scheepvaai tlijnen
zijn tusschen de directies en het
varend personeel moeilijkheden ge
rezen omtrent de condities van aan
monstering. Bij de Holland-Amerika-
1 (jn moest het vertrek van de Nieuw
Amsterdam, dat op Maandagavond
was vastgesteld, voor onbepaalden
tijd worden uitgesteld, daar de
bemanning weigerde te monsteren.
Niet minder dan 1200 passagiers
zagen daardoor hun verblijf in ons
land noodgedwongen verlengd. Ook
bij de Hollandsche Stoombootmaat
schappij konden reeders en scheeps
personeel niet tot overeenstemming
komen ten aanzien van de gages,
die als gevolg van het verhoogde
risico op zee, thans verhoogd moeten
worden.
Tusschen de directies en de werk
nemersbonden zou hierover worden
onderhandeld, doch de opvarenden
van twee schepen dezer maatschappij,
de Vliestroom en de Hontestroorn,
die van Amsterdam naar Schotland
en naar Londen hadden moeten ver
trekken, weigerden uit te varen,
alvorens bun eischen waren inge
willigd.
De Russen en de Duitschers hebben
te Brest Litowsk, een plaats, waaraan
voor beide partijen herinneringen
uit den wereldoorlog zijn verbonden,
elkaar de hand gedrukt; de Russen
hebben voor het hakenkruis, de
Duitschers voor hamer en sikkel
gesalueerd. Hoewel de Polen nog
met vijf legerafdeelingen op verschil
lende plaatsen met bewonderens
waardige moed en volharding den
strijd voortzetten, loopt het verzet
ten einde. Platgedrukt tusschen twee
zoo machtige moed tegenstanders,
is het „finisPoloniae" daar. Rusland en
Duitschland zullen bepalen, wat het
lot van het land in de naaste toekomst
zal zijn. De tweede acle van het
werelddrama begint.
Het ingrijpen van Rusland.
.maakt het volkomen onzeker,
of dit tweede bedrijf allen in het
Westen zal worden gespeeld. Rusland
heeft wel eenige malen verzekerd,
dat het verder geen verlangens heeft,
dan het verzekeren van zijn'rechten
en die der Wit-Russen, maar noch
de Balkan-staten noch de rand-staten,
zijn daarop blijkbaar erg gerust. De
President en de regeering van Polen
hebben zich in Roemenië in veilig
heid gesteld, volgens henzelf om met
meer kracht het verzet tegen de
overheerschers te kunnen leiden,
maar voor het Poolsche volk toch
minder prettig en voor de Russen
een gereede aanleiding om hun inval
te verdedigen met de bewering, dat
Poolsche volk geen regeering meer
heeft.
Aan het Westelijk front.
Aller aandacht wordt nu steeds
meer gevestigd op het Westen.
Duitschland zendt daarheen alle
troepen, die liet in Polen kan vrij
maken. Er wordt plaatselijk door de
artillerie wat gevochten en er vallen
ongetwijfeld slachtoffers maar de
strijd is nog altijd niet in volle hevig
heid ontbrand. Er komen zelfs rust-
poozen van vrij langen duur voor,
waarin aan beide zijden de kanonnen
zwijgen en men zich bepaalt lol het
versterken der posities als voorbe
reiding voor de volgende faze van
den strijd, die slechts zal kunnen
beslaan in een directen aanval op
een der beide linies. Dit alles heeft
iets beklemmends en angstwekkends,
liet doet denken aan twee wilde
dieren, die in hun holen liggen te
wachten tot de ander zich naar
buiten zal wagen. Dat de sprong
binnenkort zal komen, staat vast, en
dat de strijd dan onmetelijk veel
slachtoffers zal vergen, evenzeer.
De ondergang van de „Courageous".
Dat de torpedeering van het vlieg-
tuigkampschip „Courageous" voor
Engeland een zware slag is, wordt
ook door dit land zelve niet ontkend.
Volgens, de laatsle cijfers hebben
daarbij ongeveer 509 manschappen
den den dood gevonden. Het schip,
dat oorspronkelijk een slagkruiser
zou worden, werd naderhand evenals
de „Glorius" in een vliegtuigmoeder
schip omgebouwd. Het had een
waterverplaatsing van 22,500 ton en
bood plaats aan 48 vliegtuigen van
allerlei soort, zoewel bommenwerpers,
als jagers en verkenners.
De rede van Hitier.
Wie gehoopt bad, dat Engeland en
Frankrijk de verdere oorlog als
doelloos zouden beschouwen, nu de
aanleiding, het beschermen der
Poolsche belangen, door de vernie
tiging van den Poolschen staat, is
vervallen, moet wel inzien, dat hij
zich zeer heeft vergist, ünmiddelijk
na het ingrijpen door Rusland beeft
Engeland verklaard, dal dit niets
aan den toestand veranderde, omdat
de inzet van don strijd van veel wij
der strekking is en blijft: de onder
gang van het huidige regime in
Duitschland.
Hitier zijnerzijds beeft niet nage
laten daarop te antwoorden als
bevrijder van Danzig. In een uit
voerige rede heeft de Führer gecon
stateerd, dat de veldtocht in Polen
nu feitelijk is geëindigd en dat
Duitschland en Rusland samen over
de toekomst van dit land zullen
beslissen. Hij zeide verder, dat En
geland niet moet denken, dat bet
een wig kan drijven tusschen het
Ilitler-regime en het Duitsche volk,
oefende lelie ciitiek op de Rritsche
blokkade en dreigde, dat bij zoo
noodig gebruik zou laten maken van
wapenen, „waarmee Duitschland niet
kan worden aangevallen". Indien
Engeland den duur van den oorlog
op drie jaar schafte, was Duitschland
desnoods bereid nog langer te vech
ten. Evenals in Goerings rede van
een week geleden werd door Hitier
oen poging gedaan onderscheid te
maken tusschen Engeland en Frank
rijk. Hitier sprak vol lof over wijlen
maarschalk Piisoedski, na wiens
dood onmiddellijk de goede betrek
kingen tusschen liet Poolsche en
Duitsche volk werden verstoord. Niet
alleen de regeering, ook de Poolsche
pen droeg daarvan de schuld.
Indien het voorstel van den Duce
niet alleen door Frankrijk, aldus
Hit Ier, rnaar ook door Engeland was
geaccepteerd, had de vrede bewaard
kunnen blijven. Maar Polen koos den
oorlog, omdat bet door zijn vrienden
