llVAARIH OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
«^BUITENLAMP
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
ïijdag II December 1936.
No. 50
Vier en vijftigste jaargang
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT, THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
Wat er vóór 50 jaar in onze
omgeving gebeurde.
Prijs-
verhoogingen
THOOLSGHE COURANT
it blad verschijnt eiken
rij dag. Prijs per kwartaal
),80; met Geïllustreerd
ndagshlad ƒ1,375, franco
f post f 1,65 -f 15 ct.
sp. kosten.
Advertentiën van 1 tot 4
regels 75 ct.; iedere regel
meer 175 ct. Grootte der
letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke
prijsvermindering.
PUBLICATIEN.
URING VOOR DEN DIENSTPLICHT
De Burgemeester van Tholen maakt
ikend, dat de Keuriugsraad voorde
geschrevenen voor den dienstplicht
izer gemeente zitting zal houden te
irgen op Zoom op het Gemeentehuis
i Maandag, '18 Januari 1987. des
iprmiddags om 9.30 uur precies.
Voor nadere bijzonderheden raad-
ege men de aanplakbiljetten.
Tholen, 10 December '1936. 14
Indië en het Duitsch-Japansche
verdrag. „Uiterste waakzaam
heid is geboden zegt Ma-
taram. - De wijziging in de
dienstplichtwet. De begrooting
voor de defensie. Het vor
stelijk huwelijk. Een schoon
huldeblijk uit Hongarije.
Het bericht, volgens hetwelk Ne-
:rlandsch-Oost-lndië bij geheime
gfe reen komst tusschen Duitsehland
Japan zou zijn „verdeeld," heeft
ehalve in de Fransche en Engelsche
s, thans ook wel eenige sensatie
de Indische pers zelve gewekt, al
loet hieraan onmiddellijk worden
n legevoegd, dat men over het alge-
0! leen niet al te veel van dit bericht
elooft.
Om de reactie, die deze „geheime
vereenkomst" in onze Oost heeft
erwekt, te kunnen nagaan, geven
e hieronder enkele zinsneden uit
eschouwingen, welke voorname In-
ische bladen over deze kwestie
ihreven. Het „Algemeen Handelshl.
oor Ned. Indië" schrijft o.m
laar wij kunnen toch niet aannemen,
at een dergelijke afspraak in ernst
ernaakt zou zijn. Veeleer moeten
ij gelooven, dat Duitsehland de
apansche vriendschap heeft verwor-
en door af te zien van alle aspiraties
i Azië." En vervolgens: Wij
'aren Engelsch het gerucht wil,
at we half Duitsch en half Japansch
'orden zou er misschien ook een
logelijkheid bestaan, dat we ondanks
at kwaad gerucht.... ons zelf
lijven
„Het zou niet zoo dwaas zijn als
e voor dat laatste eens wat oorlogs
chepen en vliegtuigen kochten
Men moet er een paar gulden
oor over hebben
Het dagblad „Malaram" schreel
i.: „Wij welen nu althans wat
mtrent ons wordt gezegd en veron-
ersteld en wij kunnen aan de hand
au eigen inzicht onze opinie vormen.
!en opinie, die zich geenszins behoeit
e kristalliseerer» in een alarmstellmg,
gi laar weieen van de uiterste, waakz
aamheid, welke in dezen tijd nu
enmaal dringend geboden is. Neder-
sa mdsch-Indië heeft op het internati-
li nale schaakbord plotseling een zeer
ei lelangrijke plaats gekregen, hetgeen
oor een ieder, die niet blind is, den
en of anderen dag te verwachten
fas."
Het „Bat. Nieuwsblad" schrijft:
Indië, nog maar vijf en twintigjaar
eleden een vriendelijk hoekje ergens
ii de Pacific, wordt een kaart in het
pel, waarmede men rekening gaat
louden. In Australië spreekt men
an Indië als van de „political barrier"
an het gemeenehest, en het is voor
liemand onduidelijk, wat daarmede
ledoeld wordt.
In de Straitsbladen drukt men een
'erklaring, dat Nederland en En ge-
and vrienden zijn, met vette koppen
if. Maar als puntje bij paaltje komt
al men in Engeland, zoo ooit de
Jierverdeeling van de grondstoffen"
an de orde komt, waarschijnlijker
leneigd zijn aan een herverdeelin'g
'an de Indische grondstofien rnede
e werken dan die van de Britsche."
Dal vergete men vooral ook niet."
Men ziet het, in Indië neemt men
het bericht niet al te ernstig op.
Maar anderzijds wordt de gelegen
heid aang?grepen om er nog eens
op te wijzen, dat Ned. Indië vrijwel
onverdedigd is, en dat nu den tijd
gekomen is, om aan de noodzakelijke
versterkingen te gaan beginnen. Van
daar dat de wijziging in de dienst
plichtwet, welke naar minister Golijn
in de Memorie van Antwoord inzake
de begrooting van Defensie mededeelt,
enkele voorzieningen tot uitbreiding
van de vredessterkte hij de zeemacht
door middel van verlenging van den
eerslen oefeningslijd van de daaraan
toegewezen dienstplichtigen en tot
vermeerdering van hetgetal herhalings
oefeningen bij land- en zeemacht,
alsmede tot vergrooting van de
lichtingssterkte, behelst, in Ned. Indië
met veel vreugde zal worden ontvangen
Natuurlijk mag men nog niet
juichen voor de buit binnen is. Een
en ander is nog slechts neergelegd
in een tweetal wetsontwerpen, welke
binnenkort aan de beide Kamers der
Staten-Generaal zullen worden voor
gelegd. De animo in de beide Kamers
voor versterking der land- en zeemacht
is echter dusdanig groot, dat men op
goeden grond kan aannemen, dat de
beide wetsontwerpen liet zullen „halen'
zoodat onmiddellijk daarna met de
uitbreiding van het leger en vloot
kan worden begonnen.
Natuurlijk gaat een en ander ge
paard met een niet onaanzienlijke
verhooging van kosten. Blijkens de
Memorie van Antwoord aan de Tweede
Kamer inzake het achtste hoofdstuk
(Defensie) der Bijksbegrooting voor
1937 zijn de militaire uitgaven voor
1937 geraamd op 165,9 millioen
gulden. Hiervan komt ten laste van
Nederland 110,8 millioen gulden en
van van Indië 55,1 millioen gulden.
Tevens houden de wijzigingen in,
dat er naar een harmonisch verhand
tusschen leger en vloot zal worden
gestreefd, terwijl een volledige af
werking van het vlootplan 1930 in
voorbereiding is. Bovendien zal voor
een meer effectieve luchtverdediging
worden zorg gedragen, terwijl hier
bij rekening zal worden gehouden
met de belangen van de Neder-
landsche vliegtuigindustrie.
Nog slechts luttele dagen scheiden
het Nederlandsche volk van den dag,
waarop II. K. H. Prinses Juliana en
Z. I). H. Prins Bernard in het huwelijk
zullen treden Nog veel dient er te
worden gedaan en overal ismen met
man en macht aan het werk, om alles
op tijd gereed te hebben.
Intusschen zal de plechtige beëedi-
ging van den Prins hij zijn intreden
in de drie deelen der koninklijke
weermacht hinr.enkortin deResidentie
door den commandant \an het Veld
leger, Luitenant-Generaal Jhr. Roëll
plaats vinden, terwijl hoogstwaar
schijnlijk Prinses Juiiana en Prins
Bern hard op 29 December aan het
Garnizoensbal deelnemen, dal in de
Ridderzaal zal worden gegeven.
Tot slot van dit overzicht deelen
wij in dit verband nog mede, dat
de Hongaarsche kinderbeschermings
liga 23.000 handteekeningen heeft
verzameld op het adres van geluk-
wensc.h, dat zij Prinses Juliana bij
gelegenheid van haar huwelijk wil
aanbiedende23.000 handteekeningen
zijn van menschen, oie in de jaren
na den oorlog ten tijde van de
Nederlandsch-Hongaarsche kinder
actie, van de Nederlandsche gastvrij
heid gebruik hebben gemaakt.
Ten slotte zij nog vermeld, dat
het K. L. M. toestel de Lijster hij
Croydon, direct na het opstijgen, is
neergestort door onbekende oorzaak.
Tiet vliegtuig dat geheel vernield
werd, had 18 passagiers aan boord,
waarvan er dertien zijn verongelukt
Er was, huiten de bemanning, slechts
een Hollander aan boord, die slechts
gewond werd. De geheele bemanning
werd, op stewardessen marconist na,
gedood.
Ontspanning in de Engelsche
crisis. Baldwin legt een ver
klaring af. Nog steeds
buitenlandsche steun aan de
Spaansche partijen. De Spaan-
sche kwestie te Genève.
Het proces Frankfurter be
gonnen.
In de Engelsche constilutioneele
crisis t: ad reeds in het begin van
deze week eenige ontspanning in.
Nadat men in geheel het Britsche
empire en ook daarbuiten het weekend
in bange verwachting had doorge
bracht, legde Baldwin Maandagmiddag
in het Lagerhuis nogmaals een ver
klaring af, die niet slechts veel op
helderde, wat tot op dat oogenhlik
nog onduidelijk was, maar bovendien
olie op de golven van de opgewonden
openbare meening wierp. Daarmee
wist de premier in de eerste plaats
een dreigende scheuring in het par
lement af te wentelen.
Wat Baldwin verklaarde, kwam in
het kort hierop neerde regeerir.g
wenscht den koning de ruimste ge
legen hei d te geven, zijn besluit te
overwegen, hoewel niet kan worden
verheeld, dal de staat var. onzekerheid
groote gevaren voor het Britsche Rijk
met zich brengtde regeering heeft
-- behoudens de kwestie nopens een
morganatisch huwelijk geenerlei
raad aan den koning gegeven. Niet
de regeering, doch de koning heeft
het eerst deze kwestie aangeroerd,
door enkele weken geleden Baldwin
mededeeling te doen van zijn voor
genomen huwelijk met mrs. Simpson.
Door deze verklaring zuiverde Bald
win zich en zijn regeering van het
verwijt, dat het kabinet eenigen druk
op den Koning zou hebhen uitge
oefend, en een onverantwoordelijke
overhaasting in deze zoo pijnlijke
aangelegenheid aan den dag had ge-
legd.
Vrijwel de geheele Engelsche pers
was het er daarna dan ook over eens
dut de regeering een overweldigende
meerderheid in het Lagerhuis achter
zich heeft. En ook onder het Engel
sche volk schijnt dit zoo te zijn.
Uitgezonderd een lawaaiachtige en
onnadenkende minderheid heeft hot
groote publiek ingezien, dat de oo-
genschijnlijk zoo aantrekkelijke op
lossing van een morganatisch huwelijk
ten eenenmale onmogelijk is en dat
de koning moet kiezen tusschen ab
dicatie en capitulatie.
Bij dit alles is nog gekomen de
verklaring van Mrs. Simpson aan de
pers te Cannes, waarin zij zegt, be
reid te zijn zich terug te trekken,
indien dit in het belang van de En
gelsche Kroon en het Britsche We
reldrijk zou zijn.
In Spanje heerscht thans een zekere
rust aan de verschillende fronten.
Franco heeft Madrid, waarvan elk
huis wel versterkt schijnt te zijn, tot
nog toe niet kunnen nemen en thans
hij het invallen van den winter,
worden de kansen er voor hem niet
beter op, wijl zijn Mooren tegen de
felle koude van de Spaansche hoog
vlakte niet te best bestand zijn. Er
bestaat geen twijfel aan, dat dit slechts
kon geschieden door de steun, die
de Madrileensche regeering van bui
tenlandsche vrijwilligers heeft ge
kregen.
Maar Franco's vrienden laten hem
ook niet in de steek. Te Cadiz zijn
5000 Duilschers aangekomen en hoe
wel het D.N.B dit bericht eenige
dagen geleden heeft gedementeerd,
verklaarde Eden thans in het Lager
huis, dat zulks desondanks toch waar
was.
En de Engelsche inlichtingendienst
is werkelijk niet van gisteren. Bo
vendien verklaarde Eden, dat de Ba
learen inderdaad min of meer door
Italianen bezet zijn. Over de nieuwe
Italiaansche troepentransporten naar
Spanje liet Eden zich niet uit, maar
ook de desbetreffende berichten zullen
wel eenige waarheid bevatten.
Anderzijds blijven aan de regee
ringen van Madrid en Barcelona
eveneens de buitenlandsche strijd
krachten voornamelijk uit Rusland
en ook uit de democratische landen
toestroomen, en voor de wapens
zorgen Moskou en Mexico wel.
Het is een treurige geschiedenis.
Zonder buitenlandsche steun ware de
burgeroorlog wellicht reeds geëindigd
en in elk geval had hij nimmer een
dergelijken omvang als dien van het
oogenhlik kunnen aannemen.
Deze week is men te Genève hijeen,
om op verzoek van de Madrileensche
regeering over de kwestie der non
interventie te beraadslagen Maar
Duitsehland en Italië zullen daar in
het geheel niet verschijnen en de
andere mogendheden houden hun
grootste goden thuis. Eden, Delbos,
Litwinoff, Beek, zij allen zullen door
afwezigheid schitteren.Men hecht
klaarblijkelijk geen belang aan de
zitting, die waarschijnlijk dan ook
slechts kort zal duren en de zaak
wel naar de non-interventiecommissie
te Londen zal overhevelen.
Niet ver van Genève, in de Zwit-
sersche stad Chur, is Woensdag een
interessant proces begonnen, waai mee
de internationale pers zich reeds bezig
heeft gehouden en zulks inde eerst
volgende dagen in nog hoogeremate
zal hebben te doen liet proces tegen
den Joodschen student, l'avid Frank
furter, die in het begin van het jaar
Gustloff, den leider van de organisatie
van den N. 8. D. A P. in Zwitserland
heeft neergeschoten
Van tevoren heeft men reeds op
alle mogelijke wijze getracht invloed
op de beslissing van de rechters uit
te oefenen. Reeds direct na den moord
zijn Joodsche organen en ook een
aantal links georiënteerde bladen een
campagne voor Frankfurter begonnen
Men trachtte hem eer voor te stellen
als een slachtoffer dan als een moor
denaar. Anderzijds hebhen alle Duit-
sche bladen Dinsdagavond een strenge
bestraffing van Frankfurter en in hem
een bestraffing van het „wereldjoden-
dom" geëisclit.
Dergelijke pogingen tot het uitoe
fenen van invloed op rechterlijke
beslissingen acht men in Zwitserland
niet op hun plaats. De Zwitsersche
rechters staan hoog aangeschreven
en zeer zeker zullen zij hun vonnis
naar eer en geweien vellen, meenen
de bladen van het eedgenootschap.
In de Iers en Thoolsche Ct. van
4 December lezen wij dat ds. Ver-
hoeff te Scherpenisse is benoemd tot
predikant bij de Ned Herv. gemeenten
in Ned.-Indië.
Te Poortvliet werden tot nolabelen
der Ned. Herv Kerk herkozen de
hh. P. van der Slikke Az., L. de Rijke
Az. en Joh. Bevelander. Inplaats van
den heer E. C. W. A. Geuze, die als
kerkvoogd was benoemd, werd ge
kozen de heer J. v. Nieuwenhuijzen
Te Tholen werd 30 November een
kunstmestvereeniging opgericht. Als
bestuursleden traden voorloopig op
als voorzitter de heer M.J. Stoutjes-
dijk, A. J. de Wit Andriessen secr.
en A. Hoek, penningm.
In het no. van 11 December staat
dat te St. Maartensdijk een kindje
levend verbrandde.
Te Stavenisse spoelde het lijk van
een ongeveer 40-jarigen man aan
waarschijnlijk een opvarende van een
Belgisch vaartuig.
Wijlen de heer Mr. C. v. d. Lecq
de Clercq, Ambachtsheer van Stave
nisse, legateerde aan de Ned. Herv.
Kerk 15 in zijn bezit zijnde aan-
deelen der obligatieleening destijds
door de Kerk aangegaan.
De heer Jac. Jloosemond werd als
President-Kerkvoogd benoemd in de
vacature C. Dorst Lz.
Te Tholen werd door C. Schot Sz.
en M. Verkamman J.Mz. aangebracht
een onder den dijk te Nieuw-Vosse-
meer in het water aangetroffen lijk
«van een man. De identiteit kon niet
worden vastgesteld.
Te Tholen werden tot ouderling
der Ned. Herv. Kerk gekozen dehh.
A Hollestelle en J. Meerman en als
diaken J. van Vlierden.
Te lerseke werden 10 December
zaaioesters verkocht a f8 en f 10.
Te Oud-Vossemeer werd als waarn.
rentm. der Ambachtsheerlijkheid van
Oud- en Nieuw Vossemeer en Vrij-
berghe aangesteld de heer G. J. de
Graall Az.
In het no. van 18 December lezen
we dat voor de betrekking van on
derwijzer te St. Annaland zich 16
sollicitanten hebben aangemeld.
Jaarwedde f450.
Te Stavenisse werd als ouderling
in de Ned. Herv. Kerk gekozen de
heer M. Slouljesdijk en als diaken
de heer And. Hoek.
Van de arr. rechtbank teZierikzee
was men naar Stavenisse overgekomen
teneinde bij de opgraving van het
aangedreven lijk tegenwoordig te zijn
Onder toezicht der geneeskundigen
J. de Visser en A. J. Geluk werd de
kist geopend, waarna de overgekomen
broeder het lijk herkende. Er scheen
misdaad in het. spel te zijn, tenminste
een knecht die op het Belgische
vaartuig met den verdronkene voer
werd in Frankrijk gearresteerd.
als gevolg der
guldensdepreciatie
De Regeering wenscht dat het al-
gemeene goederen prijsniveau niet
noemenswaardig gaat stijgen. Tegen
prijsopdrijving zijn wetlen uitgevaar
digd en gestraft worden zij. die on-
noodige prijsstijging forceeren Hiel
en daar zijn vervolgingen ingesteld.
Niet, dal de Overheid principieel
tegen boogere prijzen is, neen, want
zij beseft, dat een der voordeelen van
een devaluatie is 'n hetere verhouding
tusschen kostprijs en verkoopsprijs.
Waar de kostprijzen bijna niet lager
kunne.dient de vertering te komen
door prijsstijging. De wetten hebhen
dan ook niet beoogt het tegengaan
van gemotiveerde stijging, maar het
beletten van uitbuiting.
Het probleem echter blijft zeer
moeilijk en delicaat. Wat is een ge
motiveerde prijsstijging en wat moet
worden teruggebracht tot uitbuilerij?
Door het gecompliceerde kan men
natuurlijk onbillijkheden niet voor
komen. Want er geschieden tal van
onbillijkheden. De invoer van ver
schillende voedergranen kan slechts
tegen boogere prijzen plaatsvinden;
toch wordt de uitkeering per 100 kg.
melk aan de melkveehouderij niet
verhoogd. Naar mate de boter op de
wereldmarkt stijgt, vermindert de
Regeering de heffing en dit zal wel
de politiek zijn hij verdere prijsver
betering van agrarische producten.
De boter is voor het publiek duurder
geworden de boer echter krijgt niet
meer.
Doordat dc ingrediënten voor de
vervaardiging van margarine in prijs
gestegen zijn, heeft de regeering toe
gestaan om den margarineprijs te
verhoogen en ook hier vraagt men
zich af, waarom de margarine pro
ducenten weer een extra voordeel in
