IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN.
T ranspireerende
Harde Baard
2378
Vrijdag 8 Augustus 1930.
Acht en veertigste jaargang
olen, Poortvliet, Scherpenisse, St. Maartensdijk, Stavenisse, St. Annaland en Oud-Vossemeer
De Twee Broeders.
Wat elke maand te doen geeft,
moes- en bloemtuin, keuken en kelder.
GEMEENTERAAD.
Dit blad verschijnt eiken Vrijdagavond,
s per kwartaal f 0,80met Geïllustreerd Zondagsblad f 1,376,
franco per post f 1,65 -f- 15 ct. disp. kosten.
UITGAVE
FIRMA J. M. C. POT - THOLEN.
TELEF. INTERC. No. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4regels 75ct.; iedere regel meerl7'/,
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
ct
LAND- EN TUINBOUW.
(Ie helft Augustus.)
Nadruk verboden,
't begin dezer maand kan men beginnen met
zaaien van Veldsla. Ze groeit ook in 't wild,
|r deze is niet zoo malscb. 't Zaad behoeft niet
gewerkt te wordeD men giete echter tot het
opkomt, ook is het goed het bed dan eenigs-
te beschaduwen. De reden, waarom men Veldsla
It in dezen tijd zaait, is deze, dat ze bij vroegere
ng ras in zaad schiet, 't Geheele plantje is voor
:euken geschikt, men snijdt het daartoe bij den
id af. 't Is een malsche groente, zoowel de ge-
Hollandsche, als de breedbladerige en de
ansche. De beide laatste schieten niet zoo gauw
|t zaad, Worteltjes worden nu voor de laatste
in dit jaar gezaaid op den kouden grond, men
te er evenwel niet mee. Doet men het nog in
|idden dezer maand, dan blijkt het vaak te laat
Wat men er bij in acht moet nemen, is dit:
te dicht zaaien, of anders straks goed dunnen,
rond mag niet pas bemest zijn, let men hierop
dan worden de worteltjes licht wormstekig,
als soort den Amsterdamschen bakwortel.
iterpostelein (doorwas) hebt u misschien op ons
ies in Juli reeds gezaaid. JU kunt het in deze
i Je volgende maand nog eens doen, om er in 't
rjaar Maart en April van le kunnen
sten, in die tijd, als er nog weinig uit den hof
halen is, is het dan een welkome groente. Wij
NAiimeren, dat deze groente, wat smaak betreft,
VS lelein zeer nabij komt, en dat ze weinig eischen
t. Winterspinazie voor herfstgebruik zaaie u
f Augustus op rijen, voor 't voorjaar bestemd
September.
i den bloementuin Wenscht u in den winter
vat met Sierkool, dan moet ze nu gezaaid wor-
Kent u Pentstemons en )iebt u ze wellicht
said 't Is een fraaie plant, die veel te weinig
'm wordt.
ebt u ze, dan zijn ze nu in bloei en kunt ge
beste kleuren dour stekken vermenigvuldigen.
Augustus is de aangewezen maand om de Pe-
üniums te stekken. Men begint hiermee wel al
Juli, als men veel planten noodig heeft, de ge-
ïe liefhebber doet beter te wachten tot deze
sod. Wij nemen liefst van moederplanten, die
afzonderlijk heeft gehouden en niet dus op het
heeft geplant, kort gelede, niet te weeke zij-
euten ter lengte van plm. 6 cM. zooveel als
n stekken noodig heeft. Dan verwijdere men de
ierste groote bladeren en tevens alle schutblaadjes
mogelijke bloemknoppen. Scheuten te nemen met
srdcre bladeren en de grootste van deze tot op
helft in te korten, zooals nog wel eens gedaan
rdt, is niet aan te raden, daar men alles moet
mijden om rotting te voorkomen,
jaat de stekjes, ook al om latere rotting tegen
gaan, een halven dag in de zon drogen, daar
stekken zeer sappig zijn. Zet ze daarna of ieder
ooderlijk in stekpotjes, of dicht byeen in den
lsn grond van een kouden bak of op een warm
chut plekje in den tuin. Plaats ze zoo diep iu
1 grond, dat het onderste blad er boven uit komt,
)ral niet dieper. Toch dienen ze stevig in de
te staan, die daarom goed moet worden
igedrukt. Zet ge ze in een bak, leg er dan vooral
iq glas op, want de stekjes zouden dan spoedig
grotten. Wilt U in 't vroege voorjaar of liever
'inier tegelijk met de sneeuwklokjes Wiuter-
mieten in uw tuin zien bloeien, leg dan nu de
jesin Juli had meti ze reeds kur.oan planten,
u ze op potten iu uw kamer kweeken zet ze
op een koele en lichte plaats, want het i3 daide-
dat planten die in de naluor zoo vroeg bloeien
warmte noodig hebben of kunaen verdragen.
Voor de huisviouw.- Om een frambozen-crêmo,
vulsel voor gebak, te maken, htieft men noodig
ll
FEUILLETON.
XII.
Kijk, kijk. dat wi' nog bevelen geven ook!
iar je znlt je zin hebbeD, hoorheer Jan zal
laten blaten, tot hg allee weet en je dan in
locht laten huileo1 als een wolf. Dan heeft hij
<t afwisseling van bet verwenschte krijschen der
ienweo.
Onder spottende opmerkingen van de krijgers,
verder geen woord uit Kolf vernameD, werd
weg naar den Robgen H il ingeslagen.
Hij weet den weg goed, tueschen die vervelende
lorren en kreken
No zal je wel je laatste uitstapje maken
het goed vaü he.jr Jan.
Als je bier adders oud. moet worden, is je
ai nog grooter. Is fat een land voor een menseh!
1 aaQ de hooge zandgronden van
abaot gewoon, k eeg een koude rilling over
lijf, als hij aan ;oo'q toekomst dacht.
Vlug ging de k ;ht niet, want bij elke ver-
laming werd K' f bekeke en bet verhaal der
ogat gedaan.
Maar dat is R0H 1 kUnlr hgt genrtUpMn
4 wijnglazen room, één eiwit, l/2 a 1 pond poeder
suiker, l/2 liter rijpe frambozen. Het eiwit wordt,
evenals de room, afzonderlijk stijf geklopt, daarna
samen geroerd. Vervolgens wordt dit mengel, door
er telkens, beetje voor beetje, poedersuiker bij te
voegen, hiermee samen geklopt, totdat de suiker is
opgebruikt. Nu roert men er de gekneusde rijpe
frambozen door, on hiermee is de frambozen-creme
Voor feestjes en partijtjes gaat men aldus te werk
men neme een liter frambozen, 1/4 pond suiker,
2 wijnglazen room, nog eens 2 wijnglazen room
en eeD paar lepels suiker. De frambozen worden
uitgezocht, gewasschen, gedroogd en op een vergiet
gedaan. Men kneust de vruchtjes en roert er een
kwart pond suiker door. Zijn ze goed met suiker
geroerd, dan klopt men er de wijnglazen room door.
Hieimee worden de glazen voor twee derden gevuld.
De andere (hoeveelheid room wordt met de suiker
stijf geklopt, waarna men hiervan op elk gevuld
wijnglas een hoeveelheid room doet. Men dient deze
ciême of vla voor met biscuits.
De zorg voor de kamerplanten is in den regel
voor de huisvrouw of huismoeder. Voor haar deelen
wij mee, dat men in deze maand van harde planten
stekken kan snijden. Heeft men er stekken van die
in de vorige maand gestoken en nu beworteld zijn,
dan kunnen deze in kleine potjes uitgeplant worden.
Kweekt mea klimplanten, dan moet men zorgen,
dat zij geregeld aangebonden worden. Reeds be
ginnen er hier en daar zaden te rijpen, deze worden
afgeplukt, op een vel papier gedroogd, in grauw
papieren zakken bewaard, en in den winter schoon
gemaakt. Men moet er om denken bij iedere zaad
soort den naam te voegen, daar men ze anders later
niet meer kan onderscheiden.
oksels en voeten
behandele men met Parolpoeder. Dit is het
meest afdoende middel daarvoor. Het kost 45
en 60 ct. per bos en is evenals Purol verkrijg
baar bij Apotb. en Drogisten. 9 39381
DE VOEDING DER JONGE HENNEN.
Iu 't wild levende kippen leggen, evenals andere
vogels in 't voorjaar en in den voorzomer twee of
driemaal een broedsel eieren om daarna tot het
volgende voorjaar het leggen te staken. En het is
nog niet eens zoo heel lang geleden dat de door-
de-menschen-gehoadeD kippen alleen in 't voorjaar
en des zomers veel eieren produceeren, als ze ten
minste 's zomers niet al te vaak broedsch waren,
want dan raapte men ook in dat seizoen niet veel
eitjes.
Vele kippen van nu, met een jaarlyksche eier-
productie vau boven de twee honderd, lijken weinig
meer op de kippen van toen. Dank zij controle op
den leg, selectie, voeding, haisvesting, doelbewuste
kruisingen enz. zijn veel kippen van tegenwoordig
als het ware levende eiermachines. Denk het maar
even goed in druk leggen in de wintermaanden,
na een hooge wiutérproductie toch maar door blijven
gaan in 't voorjaar met druk leggen, en ook ge
durende de heete zomermaanden maar niet denken
aan ophouden, aan broeden enz. het gaat alles ge
heel tegen de natuur van het dier in.
Als we dit alles goed in 't oog houden, begrijpen
dat we de kuikens, de heonen eo de volwassen
kippen maar niet zoo'n boefje aan hun lot mogen
overlaten.
Wie veel eieren wil rapen moet met kunstmiddelen
werken. Het is niet genoeg er voor te zorgen dat
de dieren volop voeder hobben, maar dit voeder
moet alles bevatten wat er noodig is om zoo'n aan
tal eieren te kunnen produceeren. Als we nu nog
bedenken dat we ook graag sterke gezonde flink
uitgegroeide dieren hebben, dan wordt het duidelijk
dat er bijzondere maatregelen getrolfen moeien worden
om de dieren in staat te stellen zoo'n geweldige
prestatie vol te houden, en als nu de te maken
onkosten maar niet grooter zijn dan het bedrag dat
men voor de eieren krijgt, is dit natuurlijk niet erg.
We vreezen echter dat velen met hun kippenhouderij
niet bijster veel verdionen, integendeel, er zal vaak
heel wat geld „bij moeten." Rekende men maar
eens wat meer
Wat dus te doen
Iu 't najaar en in het begin van den winter zijn
de eieren het duurst. Dus in dien lijd moeten we
leggende jonge hennen hebbenmet een krachtig
beenderen gestel, goed uitgegroeid, met krachtige
spieren, flink ontwikkelde spijsverieerings- en leg-
organen, dieren, die goed in 't vleesch zitten dieren,
die een drukke leg goed en lang kunnen volhouden.
Men zegt wel eens, de eieren moeten op dat tijd
stip, waarop de leg begint, erin gefokt zijn Gefokt!
Ja, maar de voediug speelt ook een voornamo rol.
Wie zijn jonge hennen alleen maar graan en zaden,
naast volop groenvoeder geeft, moet niet op een
buitengewoon groot aantal eieren rekenen. Gras,
en zaden vinden de kippen die in 't wild leven
per slot ook volop En toch leggen ze maar weinig.
We weten wel, dat wij onze kippen ook altijd nog
naast voeder, een hok enz. geven.
Maar als wij zien dat de losloopende kippen op
de boerderij (we denken voor een oogenblik aan
een boerderij waar men den dieren alleen maar wat
mais verstrekt) juist in 't voorjaar als ze volop
regenwormen, slakjes, torren, kevertjes, larfjes enz.
enz. vinden, druk aan den leg gaan, dan meenen
we dat dit feit ons reeds den weg wijst, dien we
op moeten bij de voeding n.1. eitwitrijk, dierlyk
voedsel, naast graan en volop gras Het was een
heel lange redeneering, maar nu zijn we er ook
Jonge hennen van 10 a 12 wekei langzamerhand
(nooit mag men plotseling groote wyziging brengen
in de voedingwat minder meel geven en dan
ondertusschen het opfokvoer vervangen door ochten-
voer. Langzaam het meel minderen en de hoeveelheid
graan opvoeren tot ze, op een leeftijd van 4 tot 5
mnd. wel viermaal zooveel graan ingewicht als meel
ontvangen. Dus, weinig ochtendvoer anders gaan
ze te vroeg aun den leg. Maar niet geheel ophouden
met meel, want hennen, die een tijdlang niets dan
graan kregen, krijgt men later moeilijk aan deu leg.
Natuurlijk hebben vastzittende jonge hennen groote
behoefte aan meel (een goed ochtendvoer van een
vertrouwd adres!) dan losloopende.
Vastzittende dieren altijd wat graag houden zoo
dat ze iü beweging blijven. Hoe meer beweging, hoe
beter spier- en beenvormig. 's Avonds voor 't op
stok gaan, moeten ze hun buik kunnen vol eten.
Volop gras, liefst fijn gesneden moet eiken dag ge
geven worden. Hennen die vrij rond loopen vinden
overal fijne stcenijes. noodig om 't voedsel fijn te
maken in de maag. (Kippen hebben geen tanden,
wel een kropmaag, waarin 't voedsel „week" ge
maakt wordt), maar vastzittende dieren moet men
grit (fijn gemalen schelpen) geven, Ook is het heel
goed te zorgen dat er altijd houtskoolkorrels onder
het bereik der dieren zijn. Houtskool bevordert de
spijsverteering, het absorbeert vloeistoffen in het
darmkanaal, voorkomt verzuring enz.
Als 't ochtendvoer werkelijk goed is, is het niet
noodig er nog fosforzure voederkalk en, of, lever
traan naast te geven. Doet men het, dan altijd in
kleine hoeveelheden. Men moet niet te veel zelf
knoeien met het voeder! Doe liever wat meer moeite
om een bij uitstek goed soort ochtendvoer te koopen.
Ts het noodig, levertraan toe le dienen, dan kan
dat gemakkelijk zóó gebeuren een paar theelepeltjes
traan door eon schaalte met graan roeren, en dit
natte graan in een bakje toedienen.
Voor 999 van de 1000 menschen is het niet ge
raden le trachten zelf een meelmengsel samen te
stellen. Laten we aannemen, dat de samenstelling
goed zou zijn, en de verschillende meelsoorten goed
gemengd zouden worden (zonder een speciale meng
machine gaat dit echter moeilijk l) dan zou het
een der hoeveoaars uit het Haltersche, die Rolf
sinds jaren ontmoette, als hij hoot kwam balen
of naar zijn heer ging, sprong juichend Daderbij,
tot niet gerioge verwondering der krijgers, die
nu tot de ontdekking kwamen, dat zij zich erg
schaapachtig aangesteld haddeD.
Maak die touwen gauw los, mannen! want
ge hebt den besten vriend van nw beer gevaDgeD
genomen en dat zon je liunnen rouwen!
Met beschaamde kaken stonden ze daar. Rolf
was nog ganwer vrij van zijn banden, dan ze
aaogelegd waren. EeD trek, die een glimlach
verbeelden moest, kwam op zijn roig gelaat.
Maak gauw dat je achter je walleije komt,
slimmerds, voor de Tholenaïr die bezet!
Dat verwijt van Rolf deed hun onvoorzichtig
heid nog beter aitkomen en onder het schaterend
gelach hunner makkers liepen ze naar hun ver
laten post, lang niet. gerust over de gevolgen
hunner daad.
Spoedig was nn Rolf in de schaapskooi, die
intasschen een heele verandering ondergaan had
en er tot een eenigszins dragelijk verblijf voor
heer Jan ingericht was.
Deze was er niet. Vso een der wachthebbende
krijgslui vernam Rolf dat hij zich voor een paar
dagen naar den Markiezenhof begeven had en
een zijner edellieden de heer van Op ten
wellicht toch te duur komön, omdat men de onder
scheiden soorten meel enz. in te kleine hoeveelheid
zou moeten koopen. Vindt men vele bestaande meng
sels te duur, of weet men niet een goed en ver
trouwd adres, dan zou het beter zijn een pluimvee-
vereeniging op te richten, wier leden coöperatief
het voeder koopen, of het via een coöperatieve
aaokoopvereen eener landbouwmaatschappij betrekken
Het Centraalbureau te Rotterdam levert het
„Standaardvoer" (dat tegenwoordig door duizenden
wordt gevoerd en dat overal zeer voldoet) alleen
aan een koninklijk goedgekeurde vereen. Wie dus
van dit voer wil profiieeren (procenlische samen
stelling wordt op de label vermeld prijs gaat op
en neer met de marktprijzen van graan enz.) moet
zich dus wenden tot zoo'n kon. goedgek. aankoop-
vereen. in zijn omgeving of zich aansluiten bij een
kon. goedgek. pluimveevereen. of er een oprichten I
En hoe zit het na met de kosten? Want 't gaat
per slot om de financieels uitkomst. Wat is nu
voordeeligcr de oaderwetsche methode van alleen
graan voederen of de meel- en graanvoedering, die
natuurlijk nu ook lang niet nieuw meer is?
L.
Horst, zoolang bevel voerde. Deze was jaist de
ronde gaan doeo naar de verschillende posteD,
zoodat Rolf besluiteloos heen en weer drentelde.
Peinzend zette hij zich naast den ingang der
kooi neer! Wat hinderde hem die drukte op zijn
erf, dat hij lief had met zijn eenzaamheid en zijn
oDgemakkeD. Die kooi «as zijn woning, door hem
gebouwd, eo uu koD hij er zich niet eens vrij
bewegen, ,cu kende hij er zich zeiven niet, al
zou zijn heer hem ook volkomen vrijheid gelaten
hebben, zich in zijn woning te begeven, waar hij
wilde. Hij voelde zich nu hier eenzaam, nog een
zamer dau in den kerker met Balder.
De koude mistlocht deed hem, na zijn verblijf
in den vnnzigen kelder, rillen.
Waar was Ewoud! Leefde hij nog? Zon
Van Lisdonck zich gewroken hebben
Een diepe neerslachtigheid overviel hem,
Vader, Vader klonk, juichte, het eens
klaps en met een schok voer Rolf overeind.
Ewoud, mijn jongeD en daar lagen vader
en zoon in eikaars armen!
Lang duurde de innige begroeting niet.
Rolf was spoedig van het voorgevallene op de
hoogte en begaf zich nn met Ewoud naar een
afgeschoten gedeelte der kooi, het verblijf van
Van Lisdonck.
He^kostt^moeH^i^die^bleeke^liide^den
Bij bet scheren van deu meest harden baard en
ook bij een gevoelige huid, geen stukgaan en
pijn meer en ook geen naschrijneD, indien gij
vóór het inzeepeo de boid even inwrijft met
slechts een weinig 11 39380
Doos 30, 60, Tube 80 ct. PUROL
ST. MAARTENSDIJK, 1 Augustus 1930.
Voorzitter borgemeester J. J. Polderman.
Secretaris de heer J. E. B. Meloen. Afwezig
met kennisgeving de heer C. Priem.
De notulen der vorige vergadering worden
voorgelezen en ongewijzigd vastgesteld.
Ingekomen stukken:
Eenige missives van Ged. Staten betreffende
goedkeuring raadsbesluiten.
Een verslag van een ooglijdersgesticht te
Rotterdam.
Deze stukken worden voor kennisgeving aan
genomen.
Een verzoek van de verkeerscommissie te Goes
om adhaesie te betuigen aan eeu schrijveo, dat
zij gericht hebbeD tot H. M. de Koningin be
treffende de verbinding Goes-Wolfaartsdijk.
B. en W. stellen voor hieraan adhaesie te be
tuigen. Met alg. st. wordt daartoe besloten.
Proces-verbaal van kasopname bij den gern.-
ODtvaoger.
Een schrijven van M. Zeedijk dat hij zijn be-
Doemiug tot secretaris-penningmeester van bet
Alg. Armbestuur aanneemt en betuigt tevens
ziju dank voor de op hem oitgebrachte stemmen.
Van dezelfde, inhoudende mededeeling dat bij
wegens zijn beuoeming tot secretaris, bedankt
als lid van bel Alg. Armbestuur.
Een schrijven van het bestuur van de broeder
schap van gem.-ontvaDgers om de koeten van
zekerheidstelling etc. voor rekening van de ge
meente te nemen.
De voorz. zegt dat dit hier al wordt gedaan
door hem f50 te vergoeden als huur voor zijn
kantoor, eD stelt voor bet voor kennisgeving aan
te nemen, waartoe met alg. st. besloten wordt.
Een verzoek van stichting Moederheil te Breda
om subsi lie, wordt op voorstel van 8. en W.
voor kennisgeving aangenomen. Eveneens een
trolscheo edelmau van vroeger te herkennen.
Blauwe kringen om de ingezonken oogen teekenden
zich scherp af tegen de bleeke iugev&lleo wangen
eu deu overvloedigen haardos.
Wat deed Rolf eensklaps, op het gezicht van
dien jongeling els vastgenageld, staaD Want
wat was de oorzaak, dat die stoere, stugge man,
die honderden malen den dood voor oogen ge
zien had, nu verbleekte 1 Was het haat, die nu
uog, tegenover den zwakken zieke, in zijn hart
opwelde
Ewoad en Van Lisdonck bemerkten beide zijn
aandoeuing, eo beiden legdeu ze op die wijze bij
zich zeiven uit. Met een smartelijk gevoel boog
Ewoud zich over den zieke, als wilde hij hem
beschermen, als wilde hij de hardheid van den
vader verbiddeD.
Het gevoel dat R >lf op het eerste gezicht ver-
meesterd had, kwam uu nog sterker in hein op.
Wie zag ooit sprekender gelijkenis, dan tusscbea
die twee? Zou 't mogelijk aijo En de oude
wonde bloedde weer. Hij durfde niet verder
denken Hij dwong zich tot kalmte en met iets
weeks iu zijn stem, dat zoaderliug aandeed tegen
zijn stroef uiterlijk
„Houd je gemak, mijn jongen. Ik zie, datje
't goed vinden kunt met elkaar. Langzaam vooroit
(Wordt vervolgd.)