IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN.
Vrijdag 27 Juni 1930.
Zeven en veertigste jaargang
en, Poortvliet, Scherpenisse, St. Maartensdijk, Stavenisse, St. Annaland en Oud-Vossemeer
Eerste Blad.
De Twee Broeders.
Transpireerende
Zomersproeten ver=
Sprutol. Bij alle Drogisten.
Vreest geen Examen
FIRMA J. M. C. POT - THOLEN.
TELEF. INTERC. No. 16.
ilundering van Tholen in 1712.
ii.
■t id'
oksels en voeten
dwijnen spoedig door een pot
Dit blad verschijnt eiken Vrijdagavond,
r kwartaal f 0,80met Geïllustreerd Zondagsblad f 1,376,
franco per post fl,65 -f- 15 ct. disp. kosten.
UITGAVE
Advertentiënvan 1 tot4regels 75ct.; iedere regelmeerl7'/2
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Ct
eöl het vrijmaken der gevangenen te
werd ook door tosschenkomst van den
tan van Vrijberghe gecommitteerden Baad
ravenhage onderhandeld met den Raad van
jepoogd werd deze te doen nitwisseleu
aosche soldaten, die door het leger onder
eraal Grovestiu waren gevangen genomen,
udde men zich daarvoor tot Jhr. Adriaan
rssele te Geldermalsen, doch al deze po-
werden eindelijk alleen bekroond met
aten van eenige militairen van het gar-
die tegelyk roet de bnrgers naar het
□kamp waren medegenomen,
koviuciale regeering deed ook al wat in
rmogen was om de stad te hulp te komen
iden op 22 December 1712 een bedrag
600 Vlaamsch ot f 3600 voor het
md der gevangenen en dat Diettegen-
den toestand der financiën, die er door
log en de vele vrijdommen van omslag
amitenze polders verleend wegens vroeger
gehad hebbende iuundaties, niet roos-
voorstonden. Br werd daarbij bedongen,
de geïnterneerde burgers van Oud- en
Vosmeer, die met de anderen te Namen en
ichf) waren opgesloten daaronder begrepen
zijQ. De hospes rekende echter voor de
kosten voor eik 2 galden per dag en dit
voor de ongeveer 60 gevangenen over
ogen termijn een vrij aanmerkelijk bedrag
vendien moesten deze van hier nit nog
>ifie en thee worden voorzien,
onderhandelingen van hieruit mochteG
gevoerd worden door tosschenkomst van
ranschen intendant Doujat en voor wat.
de geldelijke zaken met den officier der ad-
ratie Pesters. De wissels voor Namen, die
udend binnen kwamen werden aan het
estaor gepresenteerd door zekeren heer
te Bergen op Zoom. Br werden belangrijke
;en overgemaakt, zoo kwam ik tot de slot-
it de mededeeliogen in de notulen, dat
voor het onderhoud der gevangenen
bedrag van 675 Vlaamach in het
24 Augostus 1712oltimo Mei 1713
le stad een bedrag van 675 Vlaamsch
m iasela was voldaan dus voor f 4050 in onze
__fcrbij kwam nog dat een groote som moes
hd uitgekeerd aan de burgers, die door de
^^ering schade hadden geleden en aan de
gelalen vronwen en kinderen. Ook werd
1 bedrag afgezonderd voor het terug koopen
jeroofde goederen, die door den vijand voor
prijzen aan bewoners van Noord-Brabant
le hand waren gedaan,
k geeB van de diaconiën der beide kerken kon-
lid ets voor de geruïneerde burgers doen; zij zaten
na de etrooperijen mede in geldverlegenheid,
redikanten hadden zich om stenn tot de Pro-
FEUILLET0N.
XI.
ier Jan was dadelijk te spreken voor den
dwacht, die wel oppaste, zijn vergissing te
den.
i Thijs gaf oogen en ooren den kost. Wat
toebereidselen, om zijn heer ten onder te
gen. Alle belegeringswerktuigen schenen
ogebracht om kasteel en stad te doen vallen,
hij tot nog toe wel getwijfeld of het ernst
worden, thans verdween alle onzekerheid,
usschen groote houten gevaarten, dienende
zware steenen weg te slingeren of om met
en de moren en poorten te rammeien, trof
vooral een vreemdsoortig zwaar toestel
ek wel een groote zwarte bnis waar om-
tal van krijgslieden stonden en van welks
,r erking men wonderen vertelde.
^ODderbossen ja van hooren zeggen, waren
sommigen bekend, maar dat heer Jan daar-
dq ook al beschikte, dat stemde hem tot
rustheiJ, wel steviger mnren dan die van
'en moesten daarvoor bezwijken. In zijn be
dheid vergat hij bijna, waar hij wa9, tot hij
seling bijDa tegen een hem welbekend persoon
'iep, die hel voorplein op kwam en door een
krijgsknechten rechtstreeks in den burcht
d werd, waar heer Jan nog in gesprek was
den schildwacht. Die hem bekende persoon
oiemand anders dan Ewoud, die met het
vinciale Staten gewend wat tengevolge had, dat
den rentmeester der geestelijke goederen werd
gelast hunne achterstallige tractementen dadelijk
uit te betalen en hnn daarop zelfs eenig voor
schot te willen verleenen. De predikant te
Nienw-Vosmeer ontving 51 Vlaamsch nit de
collecte der stad Veere.
Op 22 Januari 1713 verscheen onverwachts
de hiervoren genoemde lnitenant N. Callerman
in de stad, die van het Pransche legerbestuur
op zijn eerewoord verlof had bekomen zich eenige
dagen uit zijn gevangenkamp naar hier te mogen
begeven. Deze deed aan den Magistraat een
relaas van den staat, waarin zich de gevangenen
bevonden, hij schetste den slechten toestand,
waarin deze verkeerden en deelde mede, dat de
intendant Doujat hun bedreigde met zware
straffen en zelfs met execatie vooral het leven
van den baljuw Nicolaas Dunrcant en den sche
pen MariDU9 van Vrijberghe liep gevaar wanneer
de 10000 Rijksdaalders aan brandschatting niet
spoedig werden voldaan.
Doch de stadsregeering wa9 niet bij machte zulk
een belangrijke som bijeen te brengen en zond door
tosschenkomst van den heer Kips een bedrag
voor het onderhond der gevangenen en legde
daarbij een acte van indemniteit over met belofte
deze later te zullen voldoen.
Eindelijk na een tijdlang in twijfel verkeerd
te hebben omtrent het lot der gevangeoen, be
reikte op 13 April het heugelijke nieuws onze
veste, dat de vrede met Frankrijk op dea lld'en
daaraan voorafgaande te Utrecht was gesloteö,
hetgeen overal in den lande en vooral ook hier
de vreogdevareo d^ed ontbranden.
De Magistraat informeerde door tnsachenkomst
van den heer Johan van Vrijberghe te 's Gra-
venhage naar de voorwaarden, welke er in het
traetaat omtrent de te betalen brandschatting
waren opgenomen. Doch het daarop ontvangen
antwoord luidde niet geruststellend, daar de
Franschen zich het recht daarop hadden voor
behouden, hetgeen de vreugde hier wel eenigs-
zins getemperd zal hebben.
Eindelijk besloot men zelf nog eeu poging te
wagen. Het was namelijk aan eenige der gevan
genen gelokt uit hnn gevangenis te ontsnappen,
zij werden met blijdschap ontvangen en aan elk
hunner werd een bedrag van 6 Vlaamsch of
36 gulden ter hand gesteld als vergoeding van
hun onkosten voor de reis. Aan een Brabant-
schen schipper, die hen daarbij geholpen had,
werd een bedrag van 50 Vlaamsch of 300 gld.
toegekend. Dit had den menschen hier eenigszins
moed gegeven, dat het nog wel mogelijk zen
kunnen sijc, dat ook de anderen zouden kunnen
ontkomen, doch daartoe zon geld noodig zijn.
behandelde men met Purolpoeder. Dit is het
meest afdoende middel daarvoor. Het kost 45
en 60 ct. per bos en is evenals Purol verkrijg
baar bij Apotb, en Drogisten. 10 39278
bericht kwam, dat de Tholenaars weder op de
aanwassen gekomen waren en dat Rolf ook heden
zijn plan zon volvoeren. Toen hij den wacht had
gemist, had hij zich Daar Bergen gehaast. Er
waren maar weinig woorden noodig om heo, die
in het bnrchtvertrek bijeen wareD, van verraad
te overtuigen.
Thijs had nog minder tijd noodig om het
hachelijke van zijn toestand in te zieD. Gelukkig
dat Ewoud hem niet herkend had. Nauwelijks
was deze dan ook in den barcht verdwenen of
Thijs haastte zich buiten de poort, waarna hij
het op een loopen zette, of heel Bergen hem
op de hielen zat. En dat was noodig ook, want
DÏet lang duurde het of hij hoorde een verward
geschreenw, gejoel en gedraaf achter zich. Geen
twijfel, zijn vrijheid en redding hiugen af van
de snelheid zijner beenen. Ziju voorsprong was
niet groot, maar was het kreapelbout een be
lemmering voor hem, voor zijn vervolgers was
het dit eveneens. Hij vloog voortvol schrammeD
en krabben, door de takken en stekels, met
hijgende borst, naderde hij den hoogen duiowal
nog een paar sprongen daar rende hij over
het schor wa3 aan de kreek. Aamechtig wierp
hij zich in het bootje, daar waren zijn ver
volgers op het dnin. Het bootje losgemaakt, de
riemen een schorre, wanhopige kreet ont
wrong zich aan zijn borst, de riemen waren
verdwenen. Het bloed spoot hem nit den neus,
met rollende oogen en gebalde vuisten, maakte
hij zich tot een wauhopigen tegenstand gereed,
toen een hevige slag, met een zijner eigen
riemen toegebracht door den schildwacht,
hem deed bezwijmen. Thijs was gevangeD.
Spoedig had men echter weer een groot bedrag
bijeeD. Jacob van Vrijberghe schonk 100
Johan van Vrijberghe,300 Adriaan van Vrij
berghe 200 en elk der overige regenten
33 6 fj 6 gr. Vlaamsch. Ook werden van
stadswege nog 300 Vlaamsch uit de ambtsgelden,
die anders ten bate der gemeente zouden zijn
gekomen, disponibel gesteld voor het onderhoud
der gevangenen.
De wet riep eindelijk ook nog de polderbe
sturen uit het eiland bijeen en legde deze den
staat van zaken blootveel gonstige resultaten
heeft deze conferentie echter zoover ik heb
kuDnen nagaan, niet opgeleverd.
Weinig tijds later verneemt men, dat door den
hospus te Namen een bedrag van 6000 gulden
in Fransch geld geëischt wordt als de gevangenen
Nicolaas Duurcant en Marinos van Vrijberghe
te Brussel zonden zijn aangekomen, zij zouden
van laatstgenoemde slad per vaartuig verder hnn
bestemming kunnen bereiken, aldaar aangekomen,
moesten zij elk voor zich nog 100 pistoletten*)
disponibel hebben tot voldoening van noodige
uitgaven.
En werkelijk gelokte het, daarbij geholpen
door een inwoner van Namen en den luitenant
Thoma op 20 Mei behouden naar hnn vaderland
terug te keereD, waar zij door vrienden en be
kenden met vreugde werden ontvangen.
Doch nog velen der overige burgers waren in
België achtergebleven, waaronder ook dient te
worden vermeld de majoor der burgerwacht
Marinus van der Heiden, welke te Givet werd
gevaDgen gehooden. Deze, een man van een
leeftijd van meer dan 70 jaren, had niet kuunen
ontvluchtenmet hem werd nu door de stad
verder correspondentie gevoerd. Da Magistraat
achtte het billijk, dat ook deze gevaDgene eenig
bedrag werd toegekend, waarom hij door tusschen-
komst van zijn schoonzoon, den Heer van ClavereD,
had verzocht.
BesloteD werd hem zijn salaris, zijnde 25
Vlaamsch of 150 gld. uit te keereu, daar hij dit
toch moest voldoen.
(Slot volgt.)
f) Wellicht is bedoeld Schaerbeek.
Een pistolet was een goud geldstuk, de dubbele
deed 9 gulden, de enkele 4 gulden 5 stuivers.
7 39280
PROVINCIALE STATEN VAN ZEELAHD.
Dinsdagavond werd de eersle gewone zitting in
1930 door den Commissaris der Koningin iD naam
der Koningin geopend, waarna hij het ambtsgebed
voorlas.
Spr herdacht vervolgens wijlen den heer Ph. J.
van Dixhoorn, die van 1919 tot 1923 en van 1924
tot zijn dood lid der Staten is geweest en daar
speciaal voor landbouwbelangen en voor die van
Zeeuwsch Vlaanderen in het algemeen opkwam.
De schild wacht had zijn lichtgeloovigheid eD
onvoorzichtigheid goedgemaakt, door toch den
spion te vangen.
Keeren we naar den Markiezenhof terng. Thijs
zit veilig en wel in een der kelders opgeborgen.
Daar keert hij zich op zijn strooleger om en om.
Doet de wonde, door de roeispaan toegebracht,
hem pijn, nog meer pijnigen hem zijn gedachten.
Het maalt hem door het hoofd, als hij wakker
is en als hij insluimert. Tholen vrij, Thijs vrij,
niet vrij, zijn ouders gevangen, zijn heer niet
vrij. Het wiemelt io zijn hoofd van akelige ge
dachten. Wat hem, den spion overkomen kaD,
dat beangstigde hem ten slotte het minst.
In de zaal zijn heer Jan en Ewoud weer.
Lang duurt hun onderhoud niet.
Zeg aao uw vader, EwouJ, dat ik legen het
vallen van den avond, met het wassen van het
getij, eenige scheepjes zal zendeD. Die nemen de
schapen mee en allen, die zich op den Hil be
vinden. Hoeveel waarde ik na ook aan ziju bezit
hecht, bij i9 Diet te verdedigen, door zoo'n klein
troepje mannen. Ga das eD ik zie u allen spoedig
weer
I.
Strijdbare Schapen. Drie voor één.
Aan den oever, die de Thoolsche visschers tot
kade diende, lagen, sedert Thijs zekerheid ge
bracht had, dat het ernst werd, de vaartuigen
vastgemeerd, Het derrie steken en branden was
Verzoeken van burg. eu weth. van Goes en de
Kerkvoogdij der Nederl. Herv. Kerk aldaar om sub
sidie voor de restauratie van den dakruiter, het uur
werk en het klokkenspel op de Groote of St. Maria
Magdalenakerkvan het Bureau voor Kinderbe
scherming te Amsterdam om subsidie eu van het
bestuur der Ver. tot bevordering van het lager tuin
bouw onderwijs op Zuid-Beveland om subsidio voor
de stichting van een proeftuin, werden in handen
van Ged. Siaten gesteld om bericht en raad.
Mededeelingen van Ged. Staten inzake het kolen
laden te Hansweert en inzake de passagierstarieven
op de Prov. Stoombootdiensten werden naar de af-
deelingen overgebracht.
De voorz. wilde hetzelfde doen met de mededee-
ling over de motie van wijlen den heer van Dixhoorn
betreflende de Rijksbijdrage in het tekort op de
exploitatie van den Prov. Stoombootdienst op de
Westerschelde.
De heer Erasmas deelde echter als een der mede-
onderteekenaars dezer motie mede, dat de ongerust
heid over de Rijksbijdrage, die ontstaan was door
een minder duidelijk schrijven dd. 27 December jl.
want er is een middel dat U kalm hondt en
waardoor Uw geest helder blijft. 39277
Mijuhardt's Zsnuwtabletten behoeden U voor
zenuwachtigheid. Ze zijn verkrijgbaar iu kokers
van 75 ct. bij Apoth. en Drogisten. 9
van den minister van Waterstaat, voor een groot deel
is weggenomen door de nadere correspondie tusschen
Ged. Staten en den Minister en de Rijksbijdrage
veilig blijkt te zijn ook om de verbindingen verder
te verbeteren.
Wat den dienst Vlissingen-Neuzen betreft, die is
van latere zorg, zoodat een bespreking daarover wel
achterwege kan blijven.
Om deze redenen kunnen de medoonderteekenaars
zich wel vereenigen met het buiten behandeling
lateu der motie.
Hierop werd de inededeeling van Ged. Siaten voor
kennisgeving aangenomen.
Het provinciaal verslag 1929 werd aangeboden.
Tot lid der Staten bedoeld bij art. 89 der. Prov.
Wet werd herkozen de heer Wallien (C. H.) met
20 stemmen, tegen 6 op den heer Kakebeeke (V.B.),
10 blanco en 1 op ieder der heeren v. d. Wart (C.H),
Joziasse en Kodde (beide St. Ger.)
De heer L. J. Geelhoedt werd als opvolger van
den heer van Dixhoorn toegelaten en beëedigd.
Do volgende vergadering werd bepaald op Dinsdag
15 Juli.
BINNENLAND.
Goedkoope treinen op Zondag.
Door het Tweede Kamerlid Kersten zijn
de volgende schriftelijke vragen tot den
minister van "Waterstaat gericht
Is het den minister bekend, dat goed
koope treinen op Zondag worden ingelegd,
zoo b. v. naar Roosendaal naar Amsterdam
op Zondag 29 Juni 1930 en op 22 Juni jl.
van Rotterdam naar Arnhem en Nij megen
Is de minister bereid aan dit loopen
van goedkoope treinen een einde te maken,
gelijk Z.E. toezegde te zullen bevorderen
in zijn Kamerrede van 20 November 1929
gestaakt. De mannen werkten aan het kasteel of
de wallen der stad. Alleen de schapen vermeiden
zich nog in het welige gras op de aaDwassen,
maar verweideD, DeeD, dat lieten de herders niet toe
Van Lisdonck is reeds een bekende bij de
poorters. Al doet zijn trots hun onaangenaam
aan, zij weten, dat hun heer zijn vriend is.
Tien flinke maDnen heeft hij zich uitgekozen.
„Mannen", zegt hij, geeft goed acht, op wat
ik u beveel. Ge begeeft o, man voor man, bij
tasschenpoozeo, in den loop vao den namiddag
naar de aanwassen, waar de schapen grazen. In
een keet van de zoutzieders hebben de herders
schapeuvachten gelegd. Die slaat ge om. Dan
begeeft ge u, voorzichtig, als echte schapen
loopende, tusschen de kudden, door de kreken,
die toch nog droog zijn, naar den uilersten hoek
van de schorreD, tot tegen de Hoogkamer. Daar
legt ge u te herkauweD. Die van den Hil willen
uw schapen rooven, wij zullen hen zelf, met de
kudde nemeD. Zorg u niet te verraden. Als ge
u tegen de helling van een kreek half verborgen
houdt, zult ge geen achterdocht wekken. Mij
zult ge in ééu der herders herkennen. Als ik
het sein geef, maken acht van u zich met mij
meester van Rolf en zijn gezellen (ze zijn met
hun zessen). D^ overige twee drijven de schapen
van den Hil over een dam door de Hoogkamer,
naar de stad. Denk er aau niet vóór ik het
sein geef, maar dan ook niet gemard, want
anders verrast je den vloed of misschien wel
Jan van Bergen.
(Wordt vervolgd,)
