IERSEKSCHE EN
TH00LSCHE COURANT
■L*
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN.
Bij Haaruitval
Sproeten komen vroeg in
Vrijdag 2 Mei 1930.
Zeven en veertigste jaargang
i, Poortvliet, Scherpenisse, St. Maartensdijk, Stavenisse, St. Annaland en Oud-Vossemeer
Eerste Blad.
PUROL
os Scheren
ts
FIRMA J. M. C. POT THOLEN.
z<
Ie
irijoger Onderwijs te Tholen.
h.
wek,
het voorjaar, koop tijdig een pot
Spriltol* Bij alle Drogisten.
Dit blad verschijnt eiken Vrijdagavond,
wartaal f 0,80met Geïllustreerd Zondagsblad f 1,37',
'ranco per post f 1,65 -|- 15 ct. disp. kosten.
UITQAVE
TELEP. INTERC. No. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4regels 75 ct.; iedere regel meet'171/, ct
Grootte der letters naar plaatsruimte.
BI] abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
PUBLICATIEN.
JACHTAKTEN.
1 van plaatselijke politie te Tholen maakt
ter gemeentesecretarie verkrygbaar zijn
raagformulieren ter bekotuinj van jacht-
bet tijdvak, aanvangende 1 Jali aanstaande
ie 30 Jnni van het volgende jaar. Voor
d van achttien jaar en ouder worden de
ongevraagd door hnn ouders of voogden.
>n van het Ryk, boudera van een groote
aunen ten behoeve van niet in het Rijk
personen, onder overlegging van dezer
jachtakte, logeerakte genaamd, verkrijgen,
rende veertien opeenvolgende dagen,
loet worden
Ben groote jachtakte tot alle geoorloofd
dertig gulden
en groote jachtakte tot alle geoorloofd
met uitzondering van de valkenjacht,
len
en logeerakte, tien gulden
ien kleine jachtakte tot het vangen van
Det netten, waarvan het gebraik geoorlootd
len.
moet de aanvrager betalen het zegelrecht,
nietafhaling van de aangevraagde jacht-
laate dea verzoekers blijft, alsmede ge-
leges.
26 April 1930. 32
vM
VISCHAKTEN.
eo pijn en geen stukgaan meer
ook geen naschrijnen der hnid,
men ióót het inzeepen de
ld owrijlt met een weinigje
BINNEN V1SSCHERIJ.
emeeater van Tholen maakt bekend, dat
secretarie kosteloos verkrijgbaar zyn for-
oor de aanvragen tot het bekomen van een
bengelakte, voor het jaar, aanvangende
nstaande en eindigende 30 Jnni daarop-
noodigt belanghebbenden uit hun aan-
eel mogelyk vóór 1 Joni e.k. aan hem
n.
lgende akten worden uitgereikt
ischakten, lot het visschen met alle ge-
ischteigen, tegen betaling van twee
yfttg cents (f2.50.);
ischakten, lot bet viaschen met een daarin
vischtaig tegen betaling van een galden (f 1)
ten, tot het visschen met meer dan één
egen betaling van vijftig cents (I 0.50).
visschen met één hengel, geen loop- of
en geen peor zynde, behoeft geen aanvraag
en.
e verganningen om te vinchen worden
erleend.
26 April 1930.
27
•n 60, Tabe 80 ct.
de vierde stad der stemhebbende
reeds vroeg in het bezit geweest
tijnscbe School.
chijnlijk zeüs eerder dan Middel-
ferd in 1611 aldaar de Ulustre
'estieht, waar Franciscus Gomarus
nus Walaeus hunne colleges gaven,
vertrek werd de Illustre School
ipgebeven, al kwam de triviale
ie school een weinig het gemis
les Wilmerdonck was de eerste
totS „cholarden" zagen zich onder
di/ie van de negen Dienaren des
Iken Woords aangesteld, nl. Jacobus
is, Isaac Horenbekius en Wilhel-
Dlony.
velen wij, dat'nog vóór Dambrinus
Adriaan Treseil, wien het onder-
Grieksch, Latijn en Fransch was
jén- 'een getuigschrift van de Classis
r!"® d en dat Mr. Coenraad Vogel
fevoW, maar met Dambrinus
ny S,J' ti vastere gegevens.
®ausresolutieën van 1592 blijkt,
>VIII Meye XVcXCII hebben
en Burgemeesters ende Re-
J®>r Slede ende lande van der
'=fde Schakerloo aangenomen
"Ss Dambrinus voor Schoolmees-
oorn. Stede op de navolgende
„datsondersijn toelaten niemand! eenighe
schole sal openen moeghen, soe van lesen,
schriven, Latijn, Griecx, Franchois etc."
En uit eene rekening van 1594/95 blijkt,
dat aan Joes Dambrinus, Schoolmr. deser
stede een half jaar gagiën verschenen den
XIII November XCI11I, als wanneer den
zelfden bij den Magistraat ontslagen en
geweest van sijnen dienst overmits bij
vercoeren was tot dienaer des Woorts in
Zuidt-Beverland is betaald. (Deze beide
mededeelingen dank ik aan den heer C. Hol-
lestelle). Johannes Dambrinus werd de
eerste predik, der Geref. Kerk te Schore,
4 Oct. 1619 beroepen.
Het volgende jaar 1595/96 vinden wij
Abraham Budyns vermeld, tegelijk met
Jacques la Mothe, die in eene rekening
„Fransch en cijfer schoolmeester" wordt
genoemd. Verder vond ik nog vermeld
Seger Pit 1602—1604, die beroepen werd
te Molenaarsgraaf en na het overlijden
van Hermus Pot, predikant wordt van
Romerswale en Schakerloo in 1607.
Voorts Jan Cameriincx van 1604 tot '1606,
Franpois Geelberghen 16061609 en Aert
of Arnout de Coriinck van 16091624,
de laatste die tegelijk met het onderwijs
in de oude en nieuwe talen is belast.
Josias Leeu of de Leeu van de Klundert
was de eerste onderwijzer onder de nieuwe
schoolorde, 1624'25. Hij ontving eene
instructie en in dat jaar 1625 kunnen wij
officieel spreken van de oprichting der
Latijnsche School.
Want het volgende jaar 1626 komt naast
dezen „schoolmeester" Everardus Widen-
veldius, met den titel „Conrector in de
Latijnsche Schole", op een jaarwedde van
XXXVIII pond Vlaamsch. Waarschijnlijk
heeft hij het Conrectoraat bekleed tot 1634.
Van Abraham Beekman van '1634 tot
1663, zijn bijna 30-jarig Rectoraat, vinden
wij meer vermeld. Zoowel een bord in de
Archiefkamer, als een zerk in de wandel-
kerk vermelden 's mans leven en daden.
Als Rector werd hij opgevolgd door zijn
zoon Abraham Beekman junior, van 1003
tot 1670.
Want den 23en Maart vinden wij als
Rector der Latijnsche School vermeld
Casparis Philippus Sanderis. Hoogstwaar
schijnlijk is deze opgevolgd door Josephtts
Lacour, die den 27en December 1683 werd
aangesteld. Van verdere Rectoren en van
de fata der School maken de archieven
geen gewag, ook is het jaar van de ophef
fing tot dusver onbekend. Maar ik acht
het niet waarschijnlijk, dat La Cour tot
zijn dood het Rectoraat heeft vervuld, wanl
eerst den 28en Mei 1837 werd hij te Tholen
begraven. Het is wel verdrietig dat wij
van de Latijnsche School zoo weinig weten.
Toch zijn er twee dingen die tot nog
toe zijn bewaard, n.1. -het Bord in de Ar
chiefkamer en de arduinen zerk in de
wandelkerk te Tholen.
De inscriptie op het Bord luidt aldus
Deo: Opt: Max:
Gymnasium
Latino, Graeco, Hebraïco
Philologicum
Reipublicae Thoionae
Dicatum
Mr. Mar. J. de Jos Lil Vribergys „coss".
Jlr. Abraham Beeckmanno, Rectore.
In vertaling: Aan den Hoogen God.
Het Gymnasium, waar Latijn, Grieksch,
Hebreeuwsch en Philologie wordt gedo
ceerd, wordt aan de Stad Tholen gewijd.
Op één na de laatste regel is zeer ondui
delijk, het laatste woord „coss" wijst er
ons op „toen consuls, d. i. Burgemeesters
of Schepenen waren" een tweetal personen
uit het geslacht Vrijbergen. Maar wat willen
de cijfers Lil zeggen?
De laatste regel laat aan duidelijkheid
niets te wenschen over, de opdracht ge
schiedde, toen Abraham Beeckman Rector
was.
Maar nu de ontcijfering van den steen,
waaronder het gebeente van den Bector
Beekman, bijna drie eeuwen rust. En dan
een steen, niet ver van den hoofdingang
der kerk, waar de voeten der kerkgangers
bijna drie eeuwen over hebben geschuifeld
en sommige letters uitgesleten hebben
Letter na letter hebben de Heer Holle-
stelle en ik nageteekend en van woord
tot woord zijn wij gekropen, toen eerst
konden wij de lezing vaststellen.
De steen luidt aldus: „Hoe monumento
conditur corpus doctiscniï ac honorandi
viri domini et mr. Abrahami Beecmanni,
rectoris gymnasy Gorcomiensis, Vlissingani,
Goesani, Rotodomensis ac Tholani. Obyt.1)
A° rectoratus sui XXX. Aetatis LXI, salutis
MDCLXIII a. d. nonas Iunias.2)
Dan volgt een Latijnsch gedicht
Quiem Rotta, Rhenus, Honda, Vahalis et
[Scaldis
Coluere quarum multiformium rerura.
Beeckmannus...3)hic est efferse(?) juventutis
Rector severus, sed monere malebat
Docendo, quam potens scholasticus regnis
Seeptrum superbe paedagogicum ferre.
En nu de vertalingDoor dit gedenk-
teeken wordt bedekt (begraven) het lichaam
van den zeer geleerden en eerwaarden
man, den heer en leermeester Abraham
Beekman, Rector van het Gymnasium van
Gorcum, Vlissingen, Goes, Rotterdam en
Tholen. Hij is in het 30e jaar van zijn
rectoraat overleden, in zijn 61ste levens
jaar, in het jaar des Ileils 1663, den 4en
Juni.
Beekman, dien de Rotte, de Rhijn, de
Honte, de Waal en de Schelde hebben
verheerlijkt om zijn menigvuldige wijsheid,
ligt hier begraven. Hij was een gestreng
Rector, maar hij hield er meer van door
onderwijzen te vermanen dan als een
machtig Scholarch trotsch den paedagogi-
schen Scepter te zwaaien.
Dr. C. VELTENAAR.
Tholen.
1) Op den grtfileen itaat o fajt, ii klassiek Latijn
is het obiit.
2) A. d. z. ante diem. Nonas Junias is vijf Juni,
des daags voor den Ben Juni.
3) Een kort woord is hier uitgevallen. Ik weat
niet wat ik van da „efferaet?) juventutis" maken
moet. Die Thoolsche jeugd
en op plekken waar het haar erg dnn wordt,
de hoofdhoid een weinig inwrijven mat Purol.
Doe dit 1 of 2 maal per week dit maakt
haar en haarwortels weer aterk en groeikrachtig,
8 39094
BINNENLAND.
Onder voorzitterschap van den heer Z. van
de Velde hield te Goea de bond van Water
bouwkundige Ambtenaren in Zeeland zijn alge-
meene jaarvergadering. Aanwezig waren 14 leden.
De voorzitter deelde mede dat beide eereleden
vin den groep Ferdinandosse te Biezelinge en
J. van de Velde te Scherpenisse zijn overleden.
Daar beiden resp. ais penningmeester en voor
zitter van het fonds tot ondersteoning van we
duwen fungeerden, werd besloten deze fooctiea
bij het groepsbeetanr onder te brengen. De
voorzitter en de penningmeester werden met
alg. st, herkozen. Als plaats van eeD volgende
vergadering werd aan het bestonr overgelaten
Terneazen of Bergen op Zoom. Besloten werd
dea exameoleeltijd te honden zooala die reeds
was, n.1. in het jaar dat de leerling 20 jaar
wordt, hij in dat jaar examen kan doen. Ge
tracht zal worden om aan de vijf wednwen van
ond-collega's dit jaar nog eenzelfde bedrag nit
te keeren als het vorig jiar.
Brandweer te Bergen op Zoom.
Te Bergen op Zoom zal op 18 en 19 Juni
a s. de Jaarvergadering worden gehouden
vari den Provincialen Noord Brabantschen
Brandweerbond, waaraan verbonden zal
worden een tentoonstelling van brand-
bluschmiddelen en brandbluschmateriaal,
terwijl op den tweeden dag aan de fabri
kanten gelegenheid zal worden geboden met
brandbluschmiddelen te demonstreeren.
De organisatie dezer Jaarvergadering is
opgedragen aan de Bergen op Zoomsche
Brandweer, die grootsche plannen koestert
om dit congres aantrekkelijk te maken,
zoodat een druk bezoek wordt verwacht.
De vergaderingen en de tentoonstelling
zullen worden gehouden in de zalen van
Thalia, terwij! er plannen bestaan om het
den congresleden gedurende hun verblijf
te dezer stede zoo aangenaam mogelijk te
maken, waaronder een autorit voor die
congresleden in de omgeving van Bergen
op Zoom.
De verschillende gemeentebesturen en
brandweeren uit Zeeland zullen eveneens
uitgenoodigd worden en de reeds talrijke
toezeggingen van exposanten en firma's
die willen demonstreeren, beloven een paar
drukke dagen.
De Bergen op Zoomsche Brandweer, die
een goede naam heeft als zoodanig, wil
toonen als gastvrouw van dit congres een
zelfde goede naam te verwerven.
Volgens de „Tel." is Duitschland
voornemens, om met ingang van 18 Dec.
op den invoer van Nederlandsche eieren
een recht te heffen van 1.2 cent per ei.
Geeft Duitschland aan dit voornemen ge
volg, dan zal den Nederlandschen eieren-
export een zware slag worden toegebracht.
De grootste sluis der wereld.
Nederland heelt de eer de grootste sluis
ter wereld te bezittén.
De uitweg naar zee voor Amsterdam
was, doordat de in gebruik zijnde sluis te
IJmuiden sinds jaren niet meer voldoende
was, zeer moeilijk geworden. Door den
oorlog was de totstandkoming van een
nieuwe sluis vertraagd, doch thans is na
jaren bouwtijd de sluis Dinsdag door de
Koningin officieel geopend. Hiertoe werd
gebruik gemaakt van een onzer mooiste
mailbooten, die ook pas vorige week in
gebruik is genomen, de Johan van Olden-
barneveld. Deze lag te Amsterdam gemeerd,
waarop H. M., Prins Hendrik en Prinses
Juliana en gevolg met tal van genoodigden
hadden plaats genomen, waarna werd
opgestoomd naar IJmuiden.
De belangstelling te IJmuiden was in
een woord overweldigend. Men schat het
aantal personen, dat in de omgeving ver
zameld was op ruim twintigduizend en het
hoerageroep, toen de van Oldebarneveld
met den koninklijken standaard in top
aankwam was niet van de lucht.
De mailboot voer de sluis binnen, waarna
het water op hoogte werd gebracht. Op
de brug van den stoomer waren de Kon.
Familie met de ministers samengekomen.
De minister van waterstaat hield een
rede, waarna de koningin antwoordde en
door een handel de groote deur opende,
waarna de mailboot onder het hoera van
de duizendkoppige menigte opvoer.
Overal in den lande heeft men de plech
tigheid kunnen volgen, daar de A V.R.O.
per draadlooze deze plechtigheid heeft uit
gezonden.
Tijdens het opvaren zong een koor van
dames en heeren sterk 300 man het lied
Nederland aan de zee.
De koninklijke familie bracht daarna
een kort bezoek aan IJmuiden, waarna ze
naar den Haag terugkeerde.
39093
THOLEN, 2 Mei 1930.
De komst van het circus Van Bever met
een veertien groote wagens gaf Woensdag
een heele drukte in onze gemeente. De
nauwe straten gaven wel eenige moeilijk
heid met het passeeren, doel) reeds spoedig
stond het groote wagenpark opgesteld op
het speelterrein, waarna Donderdag is be
gonnen met het opbouwen van het circus,
zooals nimmer te Tholen is geweest.
Wat wel vermelding verdient is, dat dit circus
het grootste Nederlandsche circus is dat
ons land kent, en dat op plaatsen waar
de heer Van Bever is opgetreden, dan ook
een goede bekendheid heeft verkregen.
Wij kregen onder oogen recensies uit tien
tallen plaatsen die alle vol lof waren over
hetgeen te zien werd gegeven en bij deze
tientallen courantenrecensies troffen wij
tientallen verklaringen van burgemeesters
en commissarissen van politie van verschil
lende gemeenten waarin hetgeen het circus
presteert, warm wordt aanbevolen.
Trouwens als wij mededeelen dat het
geheel houten circus plaats biedt aan 1000
personen, terwijl het personeel uit 40 per
sonen bestaat, een groote stal heeft met
een prachtig verzorgd paardenmateriaal,
wilde dieren, gedresseerde honden, terwijt
