IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
ft"
2102
Vrijdag 17 Juli 1925,
Twee en veertigste jaargang
rH
Vacantie ÏS"1
Firma J. M. C. POT - Tholen.
lum
telt
and
er;
30-60-90 ct. PUROL
N
/er s
teekeningen uit de geschiedenis der
aterkeering van Scherpenisse
en Westkerke.
Dit blad verschijnt eiken Vrijdagavond,
jer kwartaal f 0,80 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1,87', franco
per post f 1,65 -f- 10 ct. disp. kosten.
UITGAVE
Telef. Interc. no. 16.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 75 cent; iedere regel meer 171/, veit.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
BIJ abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
PUBLICATIËN.
Afgekondigde strafverordeningen.
gemeester en Wethouder» van Tholen gelet
ikel 175 der Gemeentewet
bekend, dat gednrende drie maanden, op
iretarie der gemeente, voor ieder ter lezing is
elegd en tegen betaling der kosten algemeen
gbaar is gesteld, de op beden afgekondigde
ening tot wijziging der Algemeene Politie-
lening.
len, 14 Juli 1925.
12
DIENSTPLICHT.
Wenschen omtrent inlijving.
ii
II Al
sn,
NE!
V.
die voor de lichting van het volgend jaar
geschreven on hou wcnsch omtrent de inlij-
geval van bestemming tot gewoon dienst-
niet reeds by de keuring en ook niet
reeks aan den Districtscommandant hebben
n of wel een bijzondere reden hebben,
hun wensch veranderd is, kunnen vóör 5
,ber a.s. bun verlangen opgeven ter secretarie
gemeente, voor welke zij hebben geloot.
den deskundige van den polder en handhaalt
zijn standpnnt.
Verder wordt de erfpacht van een tweetal
stukjes gemeentegrond hernieuwd.
Barg. en Weth. stellen voor, in de verorde
ning op de heffing van leges eene wijziging te
brengen, daar bij toepasaing van de hnidige
verordening de nienwe Bouwverordening 9 AIO
gulden zon moeten kosten, daar de legeshefÜDg
25 cents per bladzijde bepaalt.
Voor zulk een prijs neemt niemand eene ver
ordening, weshalve Burg. en Weth. voorstellen
daarvoor 10 cent per bladzijde te bepalen, waar
door de prijs circa f 4* wordt.
Dienovereenkomstig wordt besloten.
Aangeboden wordt de gemeente-rekening:
in ontvang op f 48.245.175
en in uitgaaf op v 45.191.155
waarschuwingsborden werpt men er toch alle
vnil. En aaogezien niets schijnt te belpen om
verbetering aan te breügen zal hij elke week
den gemeentewerkman de put wat gaaf laten
makeD.
Op de vraag van den heer Van der Graaft
of de urinoirs in de gemeente ook wel eens
worden nagezien, zegt de voorzitter, dat ze ten
vorigen jare zijn geteerd, hetgeen dit jaar kan
herhaald worden, terwijl verstoppingen niet
voorkomen.
Daarna wordt de zitting gesloten. -
BUITENLAND.
IBIE
lo.
OM.
Goed slot f 3.054.02
voor wat betreft deD gewooen dienst en op f 11.686
in Oütvang en uitgaaf voor wat aangaat den
kapilaaldienst.
De meerderheid van Burg. eu Weth. stelt
evenwel geen zekerheid worden gegeven, voor aan de politie voor extra bewezen diensten
gedurende de kermis eene gratificatie toe te
kennen van f 15 per persoon.
De heer Van der Graaft' ziet daarvan de
noodzakelijkheid niet in. Als bij de post tal van
uren overwerk geschiedt, zooals bij de Nieuw-
jaarsdrnkte en laatst bij de bezorging van de
oproepingskaarterr voor de stemming wordt toch
ook geen extra loon uitgekeerd.
De voorzitter wijst op deu zeer zwaren dienst
die door de politieambtenaren wordt verricht.
Met 4 tegen 3 stemmen, die der hb. Klos,
Van der Graaft en Bolier wordt het voorstel
hun verlangen rekening kaD wordeD gehouden
-PEAlcn, 15 Juli 1925. 16
op
GEMEENTERAAD.
1EBPENISSE, 13 Juli voorm. 10 nnr.
rzilter de heer D. J. Visscher, bnrgem.
enwoordig alle leden en de secretaris,
lezing en goedkeuring der notulen vaD
ige zitting wordt mededeeling gedaan van
hilli ;ekomen stukken, waaronder enkele missives
ter
16
g
veev
iteed
K
Thol
BE.
12
OM
den.
led. Staten tot goedkeuring van genomen
leslniten, alsmede een verzoek van den Vrij-
Landstorm tot toekenning van een sub-
D8 van f 15.
meerderheid van Burg. en Weth. stelt
dit verzoek in te willigen. Na ampele
ïking wordt het voorstel aangenomen met
;en 3 stemmen, die der hh. Klos, Bolier
d. Qraaff.
ikens schrijven van den Commissaris der
igin is aan den bargemeester een verlof
eend van 1530 Juli.
VQglf voorzitter deelt verder mede, dat de boot
an Strien kon gebezigd worden bij het
Dmaken van de haven op het oogenblik,
VOer !e over bet water kon worden vervoerd,
wethouder Klos is afbesteld, waardoor ze later
laDd moest worden vervoerd, zoodat de
i zeer hoog werden, daar volgens mede-
ig van den heer Steur het zeer geruimen
duren eer de boot over water vervoer
was.
meent, dat de heer Klos niet in het be-
der gemeente heeft gehandeld,
heer Klos achtte zich niet verplicht zijne
'ialen in gebruik te geven en daar de ge
le er geene had, kon zij met de boot niets
iDgen.
voorzitter zegt dat het vervoer over land
I geld heeft gekost, hetgeen vermeden had
en worden, als de heer Klos het belang
;emeente op het oog had gehad.
heer Keijzer merkt op, dat als men iets
de gemeente doet, dat later blijkt minder
ncht ait te loopen, dan kan daarvan nog
1 worden dat men tegen het belang
;emeente heeft gehandeld, maar in het geval
u besproken, is het belang der gemeente
;ediend.
heer Bolier zegt dat hij uit ervaring weet,
let vervoer wel over water had kannen ge-
aaDgenomeD.
Op het voorstel van Burg. en Weth. om aan den
marktmeester J. Geoze eene gratificatie te ver-
leenen van f 25, stelt de heer Klos voor om dit
met f 10 te verhoogen, daar dit in verhouding
Ter verzachting en genezing van siuk-
geloopen voeten, zadelpijn, schrijnen
der huid en zonnebrand, is het nood
zakelijk op reis altijd voorzien te zijn
van een Doos
Cf
li den.
MAN
AT
IOM.
DSCI
EN
i25|
fhole
ing
voi
Staal!
UES
f OP
onn
Pl'N
1BFA
ter p
voorzitter beroept zich op het oordeel van
tot de vergoeding die aan de politie gegeven
wordt, ruimschoots verdieud is. Zonder hoofd,
stemming wordt ook dit voorstel aangenomen.
In de begrooting wordt eene administratieve
wijziging aangebracht.
Aan Burg. en Weth. wordt machtiging ver
leend tot publieke verkoop van de straatmest.
Aangeboden werd de rekeniug van het Burg.
Armbestuur over 1924:
in ontvang op f 1376 535
en in uitgaaf op n 1333.583
alzoo met een goed slot van f 42.95
De begrootng van hetzelfde bestuur beloopt
in ontvang en nitgaaf f 1337.95, waarbij is
inbegrepen eene bijdrage uit de gemeentekas
van f 1200.
Het suppletoir kohier der hondenbetasting
wordt vastgesteld met één aanslag voor '/j j»«
ik f 2, en een voor een heel jaar A f 4.
Na afhandeling der agenda bespreekt de heer
Van der Graaft den onhoudbaren toestand van
den Honwerpnt. Door den berg grond die er
ligt, te gebruiken om den put deels te dempen,
zon afdoende zijn.
De heer Keur neemt ook voortdurend ergernis
aan den walgelijken toestand, maar ondanks de
Men is in Frankrijk eenigzins ontstemd, dat
de buitenlandsche pers, in hoofdzaak de Neder-
landsche, de ontwikkeling van den strijd in
Marokko in een somber daglicht stelt. Boven
dien spreekt er een sceptische toon nit als men
meent dat de toekomst teo deele verontrustend is.
Zou men de toestaud zonder vooroordeel be-
schoowen, dan zou er eerstens uit blijken dat
ze niets verontrustends heeft en aan de andere
zijde dat alle natiën hunDe sympathie moeten
laten uitgaan naar de Fransche troepen, die
twee gemeenschappelijke vijanden hebben te be
strijden, zoowel de struikrooverij der Rif kalyben
die vijandig staan tegenover het werk des vredes
en der beschaving, als het communisme, dat de
oorzaak is van eene ernstige verwarring.
Frankrijk toch is door verschillende traktaten
aangesteld als de bewaker van zekere grenzeD,
terwijl bet in Marokko slechts vecht om de be
scherming van deze grenzen te verzeketen. Het
heeft daar niet aaugevalleD, maar moet zich
verdedigen tegen de aanvallen vaD Abd-el-Krim.
Dat het dus daar, in een tijdperk waarin het
voeren van een oorlog allerminst eenige reden
van bestaan zon hebben, zijne krachten zon ver
spillen en zich geldelijk zou mïneeren, is goed
schiks niet denkbaar en mitsdien in het geheel
niét te verdedigeD, zoodat zeer aannemelijk is,
dat de strijd haar wordt opgedrongen.
De successen van Abd-el-Krim zijn van zeer
betrekkelijke waarde. Hij Deemt weliswaar drin
gende maatregelen, maar dat is zeer verklaarbaar.
Want als hij in een streek, waarin hij vorde
ringen maakt, een stam zou weigeren hem te
voorzien van manschappen en geld en meerdere
benoodigdheden, dan steekt bij den boel in brand.
De noodzaak der aanhankelijkheid treedt duidelijk
aan het licht, maar het motiet voor een heiligen
oorlog is verre te zoeken,
Intusschen houden de vredes-geruchten hard
nekkig aan en besprekingeu dienovereenkomstig
tnsschen Frankrijk en JSpanje zullen zich meer
bewegen in de liju van vredes-voorslellen dan
een gezamenlijk offensief om den vrede af te
dwiDgeu.
Er is destijds iets uitgelekt omtrent de eischen
die Abd-el-Krim stelde en als hij daarbij blijft,
hetgeen des te gereeder deukbaar is nu het hem
voor den wind gaat, zal de bereidwilligheid om
vrede te sluileD, niet groot zijn, tenzij tusschen-
tijds hem een harde les wordt geleerd of hij
gebrek aan oorlogstuig en voorraden krijgt.
Aan Engeland is inmiddels voorgesteld om
Britsche oorlogschepen te zenden teneinde de
smokkelhandel in wapenen te helpen tegengaan.
Engeland voelde echter terstond waar 't naar
toe moest. De regeeriDg heeft dan ook geant
woord, dat zij wel bereid is aan de verplichting
volgens het verdrag van Tanger te voldoen om
mee te werken tot het waken tegen contrabande
in de territoriale watereD, doch er niet aan
denkt om deel te nemen aan eenige actie daar
buiteD. Zij verzet zich tegen het zendon van
troepen naar Tanger, in de meening, dat zulks
in plaats van een aanval op die stad te voorko
men, deze eerder zon uitlokken.
Het voorstel om inboorlingen nit de Spaansche
zone nit te leveren aan de Spaansche overheid,
acht de regeeriag een practische onuitvoerbaar
heid en bovendien nutteloos, als zij bedoeld is
om een eind te maken aan den opstand, daar
zij integendeel nog meer last en onrust zoude
veroorzaken.
In het licht van het protocol van Genène
waarvan de grondgedachte is elkander zooveel
mogelijk te helpen, is Eogelands houding weder
een vasthouden aan het oude standpunt van zijn
isolement.
Engeland maakt een ware crisis door in de
steenkooluijverheid. Door de over-productie
heerscht groole werkeloosheid, die toevallig
390
32784
samenvalt met den afbop vau het collectief
arbeids contract. Voor het oogenblik zijn de
overeenkomsten onder de oude omstandigheden
door de mijneigenaren opgezegd.
De regeering staat voor d£ groots moeilijk
heid om de beide partijen tot elkaar te brengen.
De mijneigeoareo wenschen de loonen te ver
minderen, omdat de exploitatie hun verlies op
levert. De mijnwerkers zijn niet alleen tegen
verlenging van den arbeidstijd, maar vooral
tegen vermindering van het loon.
De vertrouwensman der regeering heeft het
door overleg zoover gebracht dat beide partijen
hebben ingestemd met de instelling van een
hof van onderzoek, zij 't dal de arbeiders znlks
voorwaardelijk dedeo, als de eigeDareo hun be-
sluii tot het opzeggen van het arbeidscontract
introkken.
RECHTZAKEN.
Door het Kantongerecht te Bergen op Zoom
zijn o.m. veroordeeld
wegens het berijden van een rijwiel zoDder
licht J. P. en M. v. T. te Ond-Vossemeer tot
f 3(boete sub. 3 dagen hechtenis.
Wegens het vervoeren van twee personen
op een rijwiel A. G. te Tholen tot f 2 of 1 week
tncbtschool.
Wegeus het niet zichtbaar bevestigen van een
nummer aan een rootorrijtnig A. T. teSt-Annaland
f 0,50 boete of 1 dag hechtenis.
ONDERWIJS.
O de algemeene vergadering van den Zeeuw-
Polder- en Waterschapabond werd ge-
op het eiland Tholen, en deze steeds
t opgevolgd door eene excursie naar een of
marquante deelen van het gebied waar
bijeenkomt, viel als vanzelf de aandacht op
der oodste en meest aangevallen deelen,
ilijk op Scherpenisse en Westkerke.
aarmede is niet gezegd dat de andere water-
troi >pen van dit eiland geen rijke geschiedenis
enrijk aan allerlei wederwaardigheden,
Scherpenisse en Westkerke's geschiedenis
i een zeer bonte aaneenschakeling van
Elei onheilen, van dijkdoorbraken en over
gingen, van dijkvallen en van terreinverlies.
venals elders in Zeeland en ook de Zuid-
andsche eilanden, zijn de polders van Tholen
roegere tijden in tal van eilanden opgekomen
wateren.
eerste bedijkingen, naar onze begrippen
lts omkadiugen, liggen in het verre verleden,
de aaneensluiting door de bedijking der
henliggende geulen, kreeken eo stroomen
in vele gevallen meer in historischen tijd.
In het Groot Charterboek van Van Mieris
is opgenomen het pact gesloten te Brugge in
October 1206 tusschen den Graaf van Holland
en Lodewijk van Loon. In dit pact wordt Scher
penisse vermeld als een der vier eilanden,
waarmede de Graaf van Loon wordt beleend, i
J. de Kanter Phz. heeft aan zijne beschrijving
van den watervloed van 14/15 Januari 1808
toegevoegd eene beschrijving van watervloeden
in vroeger tijden. Daarbij worden herhaaldelijk
de polders vermeld, die vrij bleven van door
braak en men zich moet denken dat overig
Zeeland overstroomde.
In de 14e en 15e eeuw wordt Scherpenisse
niet bij name genoemd, zoodat het niet zeker
is of deze polder vau overstrooming had te lijden.
De omstandigheden waaronder in 1406 graaf
Willem VI de heerlijkheid Scherpenisse verkoopt
aan Floris van Borssele, heer van St-Maarlensdijk,
geeft Hollesteile met recht aanleiding tot de
mededeeling vau overstroomiug, namelijk door
deD vloed van 19 Nov. 1404. Aan eene nieuwe
inpoldering kon hier niet gedacht worden, maar
wel aan eene herbedijking.
De St. Elizabethsvloed van 19 Nov. 1421
die vrij algemeeu bekend is en welke den laat-
stea tijd weer in herinnering is gebracht door
de voorgenomen bedijking van den Biesbosch,
welke toentertijd ontstond, schijnt aanmerkelijk
Bij het eindexamen aau de Rijks Hoogere
Burgerschool te Bergen op Zoom zijn o.m. ge
slaagd de heeren C. M. de Fouw, M. J. Mol
beiden te St-Maartensdijk, C. van de Zande te
Tholen, A. W. Ampt en M. C. Polderinao,
beiden te Oud-Vossemeer.
Onl-Vossemeer. Geslaagd voor het examen
stuurmans-leerling met het diploma B de heer
Ant. van den Ende alhier.
Geslaagd voor de 3e klasse van het
Chr. Lyceum (afdeeling Gymuasium) te Zeist
C. Goedhart.
BINNENLAND.
Hare Majesteit de Koningin heeft aan den
heer H. Colijn, minister van fioantiën iu het
demissionnaire kabinet opdracht gegeven tot de
samenstelling van een nieuw ministerie.
meer rampen in Zuid-Holland en West Noord-
Brabant te hebben veroorzaakt dan iu Zeeland.
Is Scherpenisse bij dezen vloed niet vermeld
geworden, Boxhorn vermeldt in zijn vervolg-
kroniek op Van Reijgeribergen, dat de geweldige
watervloed van 5 Nov. 1530 onbeschrijfelijke
ellende veroorzaakte in Zeeland en ook Scherpe
nisse niet spaarde. Met dezen vloed en die van
11 Nov. 1532 vangt nog een ander proces aan,
dat van grooten invloed wordt voor de dijken
en vooroevers aan deze zijde van het eiland
Tholen, daar de Ooster-Schelde zich gaat ver-
breeden tot de groote kom, zooals wij die heden
ten dage nog kennen en slechts het noemen
der namen van Reimeriwale en Loodijke roepen
de herinnering op welke uitgebreide landstreken
daar verloren giDgeD, maar tegelijk aan welke
aanvallen van stormvloed en stroom de tegen
overliggende kust van Tholen werd blootgesteld.
Reeds in 1555 moest bij Gorishoek een in-
laagdijk of waardijk wordeu gelegd wegens de
grondbraken in den zeedijk. Zelfs moest Poort
vliet hierin te hulp komen, zooals Erinerins'
Zeeuwsche Oudheden vermeldt.
Deze inlaag besloeg bijna de geheele leogte
van den Westkerkepolder langs de Ooster-Schelde
en rekent men beide polders samen de kleinste
helft vanaf Gorishoek tot den Klaas van SteeD-
I landpolder.
De ingelanden konden de lasten niet opbrengen
en de parochieën vau Scherpenisse en Westkerke
verkregen voor 7 jaren vrijdom van 9chot en
uit de opbrengst der leden 300 pond Vlaamsch
gedurende vier jaren.
De vloed van 1 op 2 November 1570 ver
oorzaakte een dijkbreuk bij de sluis, waardoor
beide polders bevloeiden, maar daar de doorbraak
plaats bad op het terrein van Scherpenisse, moeit
ook deze de kosten der dichting dragen.
Dit had tengevolge dat de polders werden
vereenigd.
De oude Eeweg was trouwens de eenige
scheidiogdeze weg wordt nu op de kaarten
vermeld als Platteweg.
De stormvloed van 1613 (de Kanter vermeldt
1612) bracht aaucuerkelijke schade aan de dijken,
waarna deze ook werden verhoogd.
Bovendien werden de dijken geteisterd door
de in Zeeland zoo gevreesde dijk vallen in 16*21
vóór de vermelde inlaag van 1555 in 1622
tegenover den Eeweg, welke vallen bezonken
en bestort werden inet afbraak van de stad
Reimerawale.
De Staten vau Zeeland verleenden wel sub
sidie, maar dwongen tal van omliggende poldert
tot bijdragen in de kosten.
(Wordt vervolgd.)
