IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
\o. 1954
Zaterdag 16 September 1922.
Acht en dertigste jaargang
Firma J. M. C. POT - Tholen
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f0,80 met Geïllustreerd Zondagsblad fl,375, franco
per post f 1,65 -f- 10 et. disp. kosten.
'M
De Bargemeester van Tholen zal op Zaterdag,
len 16 September a.s., des middags te 12 uur, ten
tflJUadhuize aldaar
EEN HOOP COMPOST
Hf jubliek verkoopen. 7 29601
De aauwijzing geschiedt door den karreman.
UITGAVE j
Telef. Intero. no. 16.
Advertentiëu van 1 tot 4 regels 75 cents; iedere regel meer 17 */i centf-
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
PUBLICATIËN.
De toestand van het landbouwbedrijf.
In velerlei toonaard is het klaaglied aange
heven van de groote malaise op landbouwgebied
die reeds zyne intrede heeft gedaan en als 't
ware bare schaduwen vooruitwerpt op tal van
takken van bestaan, die op het platteland daar
mede in een nauw verband staan.
Het behoeft dan ook niet te verwonderen dat
dit belangrijke onderwerp onder de oogen is ge
zien op de vergadering van het Kon. Nederl.
Landbouwcomité, alwaar de voorzitter, de heer
V. R. Y Croesen, eenige belangwekkende woor
den aan den critieken toestand heeft gewijd en
waaromtrent we goed jdachten ook te dezer plaatse
in eene omgeviDg waar de landbouw in zoo
ruime mate wordt beoefend, deze te doen weer-
klinkeo.
Buiteu beschouwing latende de invloed die
de groote droogte van deu zomer des vorigen
jaars en de wisselende weersgesteldheid van dit
jaar op den akkerbouw heeft uitgeoefend, zijn
als voornaamste factoren aan te merken de ver
minderde koopkracht van o ze buileulandsche
l afnemers, hetgeen met vrij groote zekerheid een
lange reeks van jaren zal voortduren, en het
opduiken van nieuwe concurrenten aan de markt
waardoor de afzet onzer producten nog meer
bemoeilijkt wordt, waardoor mede de verkoop
prijzen van de meest belangrijke landbouw-
voortbrengselen sterk zijn gedaald.
Het tegenovergestelde beeld van de hooge
prijzen voor die producten gedurende een ge
deelte van de oorlogsjaren en de eerste daarop
ot -gevolgde crisisjaren toont tevens een aanzienlijke
stijging van de prijzen waarvoor de boerderijen
zijn gekocht eD gepacht.
Evenwel gaan nu diezelfdè landbouwers ten
gevolge van de ingetreden daling van de pro-
ducteD-prijzen, gebukt onder een groote schulden
last van hypothecair of bedrijfscrediet.
Terwijl de bedrijfsonkosteD, in vergelijking
met die van vóór den oorlog, veel hooger zijn
dan de bedrijfsuitkomsten, in die mate zelfs, dat
de rentabiliteitsgrens van de bedrijven is ver
schoven, waardoor een even groote of zelfs
grootere brbto-opbrengst dan vroeger, een veel
kleinere winst, zoo niet verlies, beteekent.
Nu is wel is waar het landbouwbedrijf er
een van wisselend resultaat, waariu goede en
slechte jaren voorkomen en voor een voorzichtige
boer een ongunstige uitkomst niet een ten gronde
gaan behoeft te zijn.
Maar met vrij groote zekerheid kan worden
vastgesteld, dat de malaise, waarvoor men nu zoo
N beducht is, niet van zoo'n voorbijgaanden aard
*al zijn, als dat het geval kan wezen met een
minder gunstig jaar.
Het is immers niet aan te nemen dat de
verminderde koopkracht onzer buitenlandscbe
afnemers zich in zoo korten tijd zal herstellen.
Eo al hebben wij in de laatste jaren, althans
bij sommige artikelen, veel minder uitgevoerd
dan vóór den oorlog het geval was, dan vonden
deze ruimschoots hun weg op de binnenlandsche
markt doordat het gebruik ten onzent was toe
genomen en de te maken prijzen zelfs beter
waren dan elders, toch zal de verminderde koop
kracht, die hier te lande geleidelijk wordt waar
genomen es de onder dien invloed der vrijwel
in alle bedrijven ontstane malaise in de hand
werkt, ook de laudboaw niet onaangetast laten.
Rooskleurig ziet dus de toestand er allerminst
uit.
Als van zelf wordt de groote schaldenlast
als gevolg van het koopen of pachten tegen
abuormaal hooge prijzen, des te meer gevoeld.
Daardoor zullen zij, die te dnur gekocht
hebben en thans een groot bedrag aan hypotheek
rente te betalen hebben en zij, die nog enkele
jaren van hooge pachien moeten doorleven, on
getwijfeld een moeilijke tijd doormaken.
Het staat zelfs te voorzien, dat een aantal
landbouwers te gronde zal gaan, zoowel doordat
de hypotheekuemer de boerderij wegens achter
stallige rente of aflossing laat verkoopen, als dat
de pachtovereenkomst zal worden ontbonden
wegens wanbetaling van de pacht.
Hoezeer dit lot aan menigeen zal beschoren
zijn, zullen deze gevallen nog geen recht geven
om te generaliseeren.
Want hiertegenover zal menigeen, ondanks
de te verwachten verliezen zich staande weten
te honden, omdat er goede jaren aan de slechte
zijn voorafgegaan en de landbouwende bevolking
in doorsnee de te betrachten zuinigheid in sterker
mate heeft toegepast, dan zulks onder vele andere
groepen in onze maatschappij plaats vond.
Er zullen onder hen, die in moeilijkheden
zijn geraakt door de hooge prijzen waarvoor zij
kochten of pachtten en de verslechterde tijds
omstandigheden, verschillende personen zijn, die
zich hebben laten verlokken ondanks alle waar
schuwingen, louter uit speculatieve neiging en
dus op hoop van het voortduren van de crisis
omstandigheden.
Voor het geval dat hulp nog mogelijk zou
zijn, verdient het naar zijne meening geene
aanbeveling, zulke personen spoedig uit de
moeilijkheden te helpen, omdat ze dan licht
geneigd zollen zijn, zoodra er eenige schijn van
verbetering te bespeuren is, zich opnieuw door
hun speculatiezucht te laten beheerschen.
Natuurlijk zijn er ook, die zonder bewuste
eigen schnld, door de tijdsomstandigheden moeilijk
het hoofd boven water kannen honden. Oi.der
de vele kleine landbouwers en die uit de zand
streken, die zelfs in de achter ons liggende
gunstiger jaren nogtans een matig bestaan hadden
en door de crisismaatregelen menigmaal zwaar
getroffen werden, zullen er ook wel zijn die te
duur gekocht en gepacht hebbeD, daartoe ge
dwongen door de omstandigheden eu door de
speculatief aangelegde elementen in hunne om
geving.
Nu kunnen deze in een tweetal posities ver-
keereu eerstens ^zijn ze zoo diep gezonken in
de schuld en de moeilijkheden dat zij econo- j
misch niet meer te helpen zijn, eu dan is hulp-
verleeniDg, waar zulks niet wel verdedigbaar is,
beslist te ontradeD, of tweedens kunnen zij met
hard werken en met steun van het bestaande
landbouwerediet, mits de toestanden nog niet
veel erger worden en de crisis niet te lang
aanhoudt, zich gestand houdeD, in welk geval
steunver8chaffing door middel van het goed ge
organiseerde landbouwerediet geboden is.
Dat de koopprijzen van boerderijen naar be
neden moeten, is een natuurlijke zaak, terwijl
er voor de noodzakelijke daling der pachten
reeds teekenen zijn, die daarop wijzen. Ot dit
proces zich echter zoo 'snel zal ontwikkelen,
als wel geweuscht is, valt te betwijfelen, omdat
zoowel bij publieke verkoopingeu als ver
pachtingen'de concurrentie nog groot is.
De kwestie dezer iudividueele speculatie is
niet zoo gemakkelijk te breidelen.
Aangaande de bedrijfsonkosten valt op te
merken, dat ten aanzien van de prijzen der
grondstoffen en de hoegrootheid der arbeids-
loooen, weinig met zekerheid kan voorspeld
worden en eenvoudig de loop der omstandig
heden, die op huune beurt ook weer door inter
nationale invloeden beheerscht worden, moei
worden afgewacht.
Mijn handen zijn fhans niet meen
rood en ruw zooals vroeger.
omdat ik nu LIFEBUOY-ZEEP
.gebruik die de huid absoluut
rein houdt en beschermt.
DE LEVEB'S zeep i-i?
VLAARDIMGErt
Fabrïkanlen van
Sunlighl en Twi'nk
een premie toegekend van f 1090 voor den bouw
van twee woningen door A. du Burck alhier.
Vrijwillige Landstorm.
Bij het-jl. gehouden examen voor den voor
oefeningen slaagden van Poortvliet de jongelieden
J. L. Boot, J. G. de Groen, S. A. Quist, J. L.
van Dijke, W. C. Droogers, D. v. d. Maas,
B. Elenbaas, J. M. v. Dijk, W. A. Ista, M. S.
Slootmaker, C. Dekker en E. D. van de Veldo
van Tholen.
Hiermede hebben ze bereikt, dat hun eerste
oefeningstijd met vier maanden wordt verkort.
ONDERWIJS.
schen pachters en verhuurders tot het bekomen
van billijker pachtvoorwaarden zooveel mogelijk
kon worden bevorderd.
Tot tijdelijk hoofd der O. L. school te St-Maar-
teoadijk is benoemd de heer J. van Bezooyen aldaar,
Door B. en W. te St-Maartensdijk is tot tyde-
lijk onderwijzeres aan de O. L. school aldaar be
noemd rnej. J. Visser te Nieuwvliet.
Tholen. Tot tijdelyk onderwijzer aan een der
openbare scholen alhier is benoemd de heer A. J.
van der Weel van St-Annaland.
BINNENLAND.
Na de herhaalde gelanceerde berichten'
omtrent de samenstelling van het nieuwe ministerie
dat nu eens deze, dan weer geDe van de be
windslieden hun departement zouden verlaten,
brengt nu op eeus de Staatscourant, nog eer de
opgeloste kabinetscrisis officieel bekend is, de
mededetling, dat aau den heer H. A. van IJssel-
steijn op zijn verzoek op de meest eervolle wijze
ontslag is verleend als minister van landbouw, enz.
Het moet in de bedoeling liggeu dit departe
ment op te heffeu en het voor een groot gedeelte
onder te brengen bij Binnenlandsche Zaken.
Eindelijk is het nieuwe ministerie samenge
steld. Nieuw in zooverre, dat alleen de heer
Kö-iiog als minister van Waterstaat is afge
treden en vervangen door den heer G. J. van
Swaaij, lid van de Eerste Kamer voor Zuid-
Hollaud, terwijl het departement van Marine is
bezet door den heer W. E. P. Westerveld,
directeur-generaal der Posterijen en Telegrafie.
Overigens hebbeo alle miuisters huDne
respectievelijke portefeuilles gehaudhaafd.
Naar de N.R.Ct. verneemt is een wets
ontwerp ter bewerking tot opheffing der Huur-
commissiewetten.
Gemeenschappelijke aankoop van eroudstoffen n d-t. a d u i d
is ceu belangrijke factor voor den prijs, zoodat De Rijks Hoogere Burgerschool te Bergen
daarnaar zooveel mogelijk dient te worden ge- »p Zoom, die ook voor ons eiland als t ware een
gtreejcj J cultureele inncbtiDg mag geuoemd worden, her-
Ten'aanzien van de arbeidsloonen werd opge- dac,ht Vrijda& der ïori&e week haar 40 jarig
- - ro bestaan.
merkt, dat eene ontwikkeling van de hoegroot
heid in de richting van het economisch mogelijke,
tegengehouden wordt door werkloosheid-uitkee-
riügeD, die herhaaldelijk hooger zijn dan wat
door het bedrijf kan betaald worden.
Dat de belastingen veel te hoog zijn, wordt
rnimschoots erkend, maar te betwijfelen valt het,
of het zoo gemakkelijk gaan zal om ze te ver
lagen. Niettemin is het systeem waarbij datgene
wat verteerd wordt, miuder zwaar wordt belast,
dan datgene wat bespaard wordt, hoogst verder
felijk.
De middelen om te trachten de slechte tijden
van thans en van de eerstvolgende jaren zoo
goed mogelijk door te komen, kunnen worden
saamgevat in eene bevordering van de afzetmo
gelijkheid, verlaging van de koop- en pachtprijzen,
verbetering van de techniek van het landbouw
bedrijf en verbetering van de bedrijfsvoorwaardeo.
Kan onder het laatste in de eerste plaats
bedrijfsvrijheid worden gerangschikt, als bijkom
stige omstandigheid kan wordeo aangemerkt de
afschaffing van deu zomertijd en vermindering
van het isolement van het platteland door betere
post-, telegraaf- en telefoondiensten.
Deze overwegingen leiden tot de slotsom dat
de landbouwers doordrongen moeten worden van
het denkbeeld dat zij thans lijden oüder de ge
volgen eener economische wereldcrisis, waarbij
zij in hoofdzaak op eigen kracht aaugewezen
zijn om zich staande te houden.
Voorts heeft de Staat tot plicht de voorlich
tingsdienst in zake de afzet-mogelijkheid zoo
goed mogelijk te organiseeren, omdat onze land
bouwproducten tot de allerbelangrijkste pusten,
waardoor onze handelsbalans in het belaug van
de geheele bevolking kan opgevoerd worden.
Maar ook zal de Staat, niet uitsluitend in
het belang van den landbouw, maar evengoed
in dat van de gemeenschap, het belastingstelsel
behooren te herzien.
Het landbouwonderwijs in al zijn uitingen op
peil te houden en de deelneming daaraan zooveel
mogelijk te bevorderen is mede een eerste eisch.
Terwijl het ten slotte een belangrijke stap in
de goede richting zou zijn als het overleg tus-
Ter viering van dit lustrum vereeuigden zich
de9 middags met den directeur en leeraren, de
oud-leerlingen en leerlingen der school op het
stadhuis, waar zij ontvangen werden door het
college van Burgemeester en Wethouders.
De burgemeester, de heer Hulshof, herdacht
de omzetting van de drie- in een vijfjarige H. B. S.
en wees met genoegen op de goede samenwerking
met den directeur, tevens de beste wenscben
uitsprekende voor den verderen bloai der H. B. S.
De directeur, de heer Wolters schetste ineen
mooie feestrede het feit dat de H.B.S. in de
afgeloopen jaren volkomen aan haar doel beant
woord had en nog steeds het brandpunt is van
Westelijk Noord-Brabant (en van het eiland
Tholen.)
Van de daarna gehouden receptie werd druk
gebruik gemaakt om directeur en leeraren geluk
te wenscheo met het jubileum.
Den volgendeu dag werd het feest voortgezet
met sportdemoostraties door de leerlingen der
school.
Bij Kon. Besluit van 4 dezer is, met in
gang van 1 October, benoemd tot directeur van
het Post- en Telegraafkantoor te Tholen G. B.
Knoppien, thans in gelijke betrekking werkzaam
te Ierseke,
Met ingang van 1 October is tot commies
bij jde Directe belastingen Accijnzen aangesteld
te Achtmaal G. Meerman geboren te Tholen.
Tot bestuurs'i 1 van de stichting „Vrederust"
te Bergen op Zoom is o.m. benoemd de heer
P. Vogelaar te Auna-Jacobapolder.
Bij het gehouden notarieel Staatsexamen
is voor het eerste gedeelte o.m. geslaagd de heer
D. N. van de Sande te Zierikzee.
Door het centraal stembureau voor de
verkiezing van leden der Provinciale Staten van
Zeeland is gekozen verklaard in de vacature
oatstaan door het overlijdeu vau den heer R. G.
van Nieuwkuijk te Vlissingen de heer M. P.
Ooms wethouder te Oud-Vo9seineer.
Door den minister van Arbeid is ten be
hoeve van woningbouw aau da gemeente Tholen
VAN ONZE BERICHTGEVERS.
IERSEKE. Woensdagavond is hier een Ver-
eeniging voor Christelijke winterleziugen opge
richt. Ongeveer 50 personen traden toe als lid.
Als comité van uitvoering werden gekozen do
heeren J. Bierling, voorz., P. de Koeijer, vice-
voorz., W. Honders, ster., Joh. Kole, penning
meester, G. Schouwenburg en Jac. Nieuwen-
huize.
Men heeft op het oog Ckriat. lezingen op
wetenschappelijk en maatschappelijk gebied, zoo
mogelijk minstens drie in eeu winter.
OUD-VOSSEMEER. In de herberg van den
heer Ampt trad Zaterdagavond op een telepaatb,
die bijzondere staaltjes ten beste gaf van zijn
gave om gedachten te lezeD. Daar nog nimmer
te dezer plaatse zoo'n persoon was opgetreden,
was. er nog al belangstelling, een 70 80 per
sonen waren opgekomen. Medegedeeld wordt,
dat hij nogmaals alhier zal optredeD.
ST-PHILIPSLAND. De beer C. R., welke
eenige dagen geleden een stukje steen in een
zijner oogen kreeg, moest zich uaar een oogarts
begeveD, om dit er uit te laten verwijderen.
Men vreest dat hij zijn oog niet meer zal kunnen
gebruiken.
ST-MAARTENSDIJK. Diuadagmiddag zijn
onder deze gemeente door een drietal honden
ten nadeele van den landbouwer I. de Wilde Dz.
alhier, twee schapen vermoord.
SCHERPENISSE. In het hotel „Ooncordia"
hield de schietvereenigiug „Priuses Juliana*
een algemeene vergadering, onder leiding van
den vice-voorzitter, de heer O. Bevelander,
Voorzien moest worden in de vacature van be
stuurslid, ontstaan door het overlijden van den
heer G. C. Hartog. Als zoodanig werd gekozen
de heer J. M. Vroegop. Daarna, werd op voor
stel van het bestuur besloten een nieuw insigne
aan te sehafien en voorts om de noodige stappen
te doen iuzake de aanvraag tot Rijkssteun, ten
behoeve van de verbeteriug der schietbaan.
In de daarna gehouden bestuursvergadering
werd met algemeene stemmen benoemd tot voor
zitter de heer J. M. Vroegop.
THOLEN. Deze week was het 40 jaar ge
leden dat de Stoomtram Bergen op Zoom—
Tholen in dienst werd gesteld. Gedurende al
dien tijd was het voor on9 eiland een vervoer
middel dat op gemakkelijke wijze de communicatie
heeft onderhouden.
GEMENGD NIEUWS.
By de te Rotterdam gehouden demonstraties
ter gelegenheid van bet Internationale concours avia-
t que is de Belgische vlieger Sauveur met zyn toestel
naar beneden gestort en deerlijk verminkt opgenomen.
Des nachts is hy aan zijne verwondingen bezweken,
Ondanks malaise-toestanden on ongunstige
weersgesteldheid waren op de deze week te Willem
stad gehouden najanrsmarkl 102 paarden aangevoerd,
in hoofdzaak van gekruist Oldenburgscb- en Belgisch
ras.
Er keerschte een levendigeu handel, vooral ver
oorzaakt door buiienlandsche kooplieden, die inzon
derheid D/2- en 21/2»jarige ruins kochten en gaarne
nog een beter soort begeerdcD, doch die inen blijk
baar voor de huidige prijzen niet van de hand wilda
doen.
Voor ll/2-jarigtn besteedde men fl50-rrf275,
voor 21/2 jarigen 1" 350f450, voor werkpaarden
f400I öOO en voor slachipaaiden f 100f150,
terwijl veulens tot f 100 beliepen.
Duivensport.
Zaterdag 9 September jl. hield de vereeni-
ging <yDe gevleugelde Postduif'" eene wedvlucht
vanuit 's-Hertogeubosch, afstand 81 K.M. De
duiven werden gelost om 12 uur en de eerste
duif kwam om 1 uur 10 miü. aan. De eerste
prijs werd behaald door de heer A. Wagenmaker,
de tweede door de heer A. Goedegebuure, de
