IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
Zaterdag 24 Juni 1922.
Zeven en dertigste jaargang
Firma J. M. C. POT - Tholen.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag,
iji per kwartaal f0,80 met Oeïllnstreerd Zondagsblad f 1,375, franco
post f 1,65 -f~ 10 et. disp. kosten.
UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 75 cents; iedere regel meer 17cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
1-
Openbare Vergadering van den Raad
Q1 der gemeente Tholen op 16 Juni.
iorzitter de bnrgemeester, afwezig de bh.
en Singerling, de laatste met bericht van
ndering.
notulen van de vorige vergadering worden
esteld.
gekomen lijn eenige stokken van Ged.
betreffende goedgekeurde raadsbesluiten,
oor keonisg. worden aangenomen,
vens bericht dat een aanslag in den hoofd,
g vau wed. de Haan vernietigt is en dat
jiiens reclame C. J. Schot Wi. is terugge-
I t tot de 6e klasse, worden goedgekeurd.
de gezondheidscommissie is ingekomen
ikening ter goedkeuring.
heer Moelker bevreemd het op deze re-
ig weder een post voor toeslag op tracte-
van den secretaris vinden, hij meent dat
rer reeds vorig jaar een besluit is gevallen.
heer Wagemaker beaamt dit, toen is be-
n dat men dezen toeslag niet meer goed
keuren eu no wil men hiermede geen reke-
houden.
i heer Goosaen vraagt nog het bedrag dat
ondersoek van de vestgeschiedenis ons ge-
heeft.
e voorzitter antwoordt dat dit eigenlijk
doos had moeten geschieden, daar we steeds
en dat de gezondheidscommissie haar taak
igeloos verricht. Voor het onderzoek van
restgeachiedenis vinden we echter een nota
f22.65 ec in de rekening steeds bedragen
reiskosten enz.
e heer Goossen wijst er op dat, indien we
voorstel van den heer Wagemaker aauuemen
den secretaris f 200 schade berokkenen,
ijl het aandeel voor onze gemeente f 36.
veer bedraagt, spr. kan zich hier niet mee
de enigen omdat ook de aodere gemeenten deze
ning hebben goedgekeurd.
heer Wagemaker merkt op dat hij heeft
aagd of de raad indertijd niet bij meeider-
van stemmen het beslnit heeft genomen
Tf niet meer mee te gaan in het verleenen van
[,C dnortetoeslag aan den secretaris, het gaat
om die 36 voor de gemeente, doch om
recht, daar wij eeo besluit hebben genomen,
e heer Goossen zegt te moeten toestemmen
de raad indertijd een desloidend beslnit met
stemmen heeft genomen,
e heer Wagemaker merkt op dat de gezond-
scommissie zich niets vin ons genomen
bnit aan schijnt te trekken.
)e heer Moelker wijst er op dat zoodoende
Gezondheidscommissie beschikt over de
uciën van Tholen en dat gaat niet op.
)e voorzitter zou dan de rekening maar niet
sillen kenren.
)e heer Moelker vindt dit voor deze keer te
doch zou de rekenfng goedkeuren onder
wijting naar het genomen raadsbesluit.
■oi Wordt met alg, at. daartoe besloten.
7an het gemeentebestunr van St-Maartensdijk
een verzoek ingekomen om adhesie te be-
jen aan een adres aan H.M. de Koningin
de Stateo-Generaal, om de totstandkoming
een betere verbinding met het eiland te
orderen.
;p voorstel van den voorzitter, die mededeelt
steun aan dit adres overbodig mag heeten,
dat de gemeenteraad reeds een opdracht
gegeven om een brogplan te ontwerpen,
'dt met alg. at. besloten geen adhesie te
eigen.
kan de schietvereeniging eu de gymnastiekver.
den subsidies verleend ten bedrage van 175
(150.
Van A. Janssen is een adres ingekomen om
aanmerking te mogen komen voor leveranties
de gemeente.
Oe voorzitter deelt mede dat aan adressant
gend jaar weder gelegenheid zal worden ge
en om prijs op te geven.
'e heer Goossen deelt mede dat adressant
jaar ook was gevraagd, doch hij slechts van
artikel prjjs opgaf.
Van de helpsters der bewaarschool is verzoek
[ekomen om hou September a.s. eindigende
chtgeld, weder met een jaar te verlengeo.
De voorzitter deelt mede, dat B. en W.,
te^ien den fioanciëelen toestand der gemeente,
vrijmoedigheid hebben een voorstel te
sn. Wordt met alg. st. van de hand geweien.
Van eenige huismoeders is eeo verzoek ioge-
men om weder een bewaarschool op te richten,
gj Ook hier wijzen B. en W. op den slechten
'stand der gemeeotefioanciën.
De heer Moelker zegt overtnigt te zijn van
wenschelijkheid van het oprichten van een
waarschool, doch waar dit een uitgaaf zal vragen
n vijfduizend galden per jaar kan spr. hieraan
stem niet geven.
De heer Goossen herinnert er aan dat, toen
sprake van was de U.L.O. school te stiehten
en de bewaarschool toen opgeheven moest worden
er van regeeriögszijde een wet in het vooruit
zicht was gesteld, waarbij het stichten van be
waarscholen met rijkssteun mogelijk was. Nu we
echter de volle 100% zouden moeten opbrengen
en de bouw van een school allicht f 20.000 zou
bedragen, kan spr. wegens den minder guustigen
financieëlen toestand zijn stem hieraan niet geven.
Op het verzoek wordt afwijzend beschikt.
Van het R.K. Kerkbestuur is verzoek inge
komen om in overweging te nemen een nienwe
rooilijn vast te stellen in het Venkelstraatje,
daar ten behoeve van den bouw van een pastorie
daar terrein is aangekocht van den heer Haaijer
en na blijkt dat door het bestaan van een rooilijn,
waarvan het Kerkbestuur onkundig was, dit
terrein voor het doel niet meer geschikt it.
De voorzitter zegt dat B. en W. niet tot
overeenstemming kanoën komen. In 1906 stelde
de toeumslige gemeenteraad een rooilijn vast, als
deze gehandhaafd blijft, gaat voor het Kerkbe
stuur 2/3 van het terrein verloren.
De beer Goossen merkt op, dat indien het
verschil liep over een breedte van 8 of 4 kop-
steenen, bij niet tegen inwilliging van het ver
zoek soa zijn. Na is echter de zaak anders,
wij kunnen niet anders dan het besluit van
den raad vao 1906 eerbiedigen, daar toch zeker
zoo maar niet zonder reden de toemalige raad
heeft besloten tot het leggen van een rooilijo,
wij zouden er ons zeiven belachelijk mede maken,
Trouweus is het hier de schuld van het Kerk
bestuur, immers wie een huis of grond koopt,
vergewist zich toch zeker eerst of er ook be
zwaren aan zijn verbonden of er rechten op
rasten, er is een rooilijn aangenomen om een
straat te kannen aanleggen van 4.40 Meter en
dat is niet eens zoo bizonder breed, later zoa
de grond genaast moeten worden.
De heer Moelker zegt dat de heer Goossen
hem het gras voor de voeten heeft weggemaaid,
die rooilijn is in 1906 niet maar willekeurig
vastgesteld en het toestaan van het verzoek is
niet mogelijk omdat het bovendieu nog een ge
vaarlijk precedent zoude scheppen, immers er
ligt door meerdere perceelen eeu rooilijo, en die
eigenaren zou dan evenmin eeu verzoek om ver
nietiging vau zoo'n besluit, kunneu worden ge
weigerd. We dienen er geheel niet aan te tornen
anders steken we onze banden in eeo wespennest.
De heer Aertsen vraagt of er in 1906 wel
voldoende kennis is gegeven van het leggen van
een rooilijn door dit perceel, is de toemalige
eigenaar er wel mede in kennis gesteld Gaat
het wel aan een rooilijn te leggen door een
bestaand huis zonder dat op dat gedeelte be
slag wordt gelegd, of dit wordt oneigend Indien
men zou willen bouwen, dau zou men den muur
kunnen laten staan en zou de gemeente toch
nog geen gewenschte rooilijn hebben. Kan men
niet tot schikking komen.
De heer Goossen heeft den heer Aertsen aan
dachtig aangehoord.
Spr. wil zijn best doen om de zaak te schikken
doch als de heer Aertsen meent dat men zoo
maar voetstoots zon kunnen gaau bouwen, moet
9pr, toch wijzen dat de gemeente haar rechten
zon doen gelden. Het gemeentebestunr heeft
recht.
Spr. gaat nog de geschiedenis van bet tot
standkomen van de huisjes daar na en wijst er op
dat de straat tot de heining particulier eigendom
is en daarom is in 1906 besloten een roolijn
door het perceel van den dhr. Haaijer te leggen.
Indien men tot een schikking kau komen zal
dit beter zijn.
De heer Aertsen merkt op dat ook hij gaarne
tót een schikking zoo willen komen.
De heer Wagemaker weet niet of de raadsleden
ter plaatse zijn geweest. Het beste is dat men
zich persoonlijk orienteert, het gaat niet om iets
▼an de breedte van de rooilijn af te nemen,
niemand kan zeggen hoe we daar ter plaatse
in de toekomst nog een straat uoodig zollen
hebben, en het doel is geweest er eeo berijd
bare straat te hebben. We kunnen dos niet
aan deze rooilijn tornen die door den raad in
1906 is vastgesteld.
De heer Moelker wijst er op dat de gemeente
raad eerder getracht heeft om' in het bezit
te komen van het reeds bestaande straatje, doch
dit is afgestuit op het bezit van eeo regenbak
▼an een der eigenaren.
De heer Wagemaker stelt uitstel voor iot de
volgende vergadering, dan kan men eerst per
soonlijk kennis nemen van den toestand daar
ter plaatse.
De voorzitter vindt een goede straat mooi,
doch de menschen zijn indertijd daar begonnen
te bouwen en dan mag later de gemeente de
straat overnemen. Spr. ziet er niets van komen
en een straat van 4 Meter breed acht hij niet
noodig. Hij is er voor ook in ovetleg de rooi
lijn daar t wijzigen.
De heer Wagemaker vindt dat de burge
meester een verkeerd staodpunt inneemt, in
1906 bestonden die huizen er reeds en wij
dwingen het Katholiek kerkbestuur niet, daar
dit io 1906 nog geen eigenaar van het terrein
was, doch dit nog slechts eenige maanden in
eigendom heeft.
Bovendien is dit niet het eenigste terrein dat
bezwaard is, neem b.v. de prachtige tuin van
den heer Blok, hier ligt een bouwverbod om
daar later dwars door heen een straat te kunnen
maken.
De heer Moelker, er op wijzende dat het niet
zijn bedoeling is het Kath. kerkbestuur dwars
te zitten, meent dat, indien we voor A dit toe
staan we het nimmer aan B kunnen weigeren.
De heer Wagemaker merkt op dat we in de
20e eenw leven en een straat van 3 Meter zooalt
overblijft, is geen straat meer.
De heer Geluk zegt dat Prov. waterstaat min
stens 8 meter stelt.
De heer Aertsen meent dat dit nimmer een
belangrijke weg zal worden, daar men in de
onmiddellijke nabijheid van den zeedijk uitkomt.
De heer Wagemaker zegt dat de heer Aertsen
schijnbaar is vergeten het plan tot vergrooting
van de haven door burgemeester Wagtho opge
maakt, waarbij de havenvergrooting is gedacht
juist achter dien dijk, terwijl we dan geen toe
gang zouden hebben tot onze eigen haven.
Wordt met alg. st. besloten in de volgende
vergadering een beslnit te nemen.
Een verzoek van K. Janssen om een stukje
grond in erfpacht en van de bewoners van de
Molenvlietsche straat om betere bestrating en
verlichting, worden uitgesteld tot een volgende
vergadering.
In verbaud met een schrijven van Ged. Staten
wordt het salaris van den keurmeester B. Krijger
vastgesteld op f 800 en voor den chef van dienst,
op f350.
Een wijziging dtr begrooting 1921 wordt
goedgekeurd.
Eenige verouderde verordeningen worden inge
trokken.
Kohieren hondenbelasting en plaatselijke be
lasting worden vastgesteld.
Besloten wordt de tijdelijke geldleeuïng van
f 20.000 met een half jaar te verlengen.
Aan den heer van Overbeeke wordt een ge
meentewoning aan de Hoogstraat verhaard voor
f97.75 per kwartaal.
Besloten wordt tot aankoop van een ijzeren
pont ten bedrage van f 10.000.
Voor aanschaffing van een gzeren roeiboot
vraagt men f 600. Op voorstel van den heer
Moelker wordt besloten prijs aan te vragen van
een houten roeiboot.
De heer Janssen wijst op hel gevaar dat bij
een hevigen donderbui de verstopte riolen op
leveren.
De voorzitter zal deze na laten zien.
De heer Stoutjesdijk wijst er op dat bij 97
verstopte gemeenteriolen beeft geteld, hij vond
het een schandaal dat de gemeenteopzichtei er
niet naar omziet.
De voorzitter zal trachten den gemeente
opzichter te spreken te kunnen krijgen.
De heer Stoutjesdijk zegt dat diens plicht is
naar zijn zaken om te zien. Ook de waterplaat
sen zijn erg vervuild. Ook een rioolput bij Blok
is io jaren niet gereinigd en is ook verstopt.
De heer Goossen zegt dat de heer Stoutjesdijk
gelijk heeft, echter veel is te wijten aan het
opbreken van de straten ten behoeve der water
leiding en het daarop gevolgde droge weder,
dat veel stof veroorzaakte dat maar blijft liggen.
De voorzitter zal ook de karreman er op wijzen.
Daarna sluiting der openbare vergadering.
Bijeenkomst oud leerlingen L. B. Wintercursus.
ST-MAARTENSDIJK, 21 Juni.
Met de afdeeling Stavenisse c.s. van deu Bond
van Oad-leerliogen aan landboawwintercnrsussen
in Zeelaud was tevens de gemeente St-Maartens-
dijk aangewezen als concentratiepunt voor hare
dit jaar te honden algemeeue Vergadering.
De mime zaal van het hotel de Rniter was
geheel gevuld met afgevaardigden uit alle deelen
der provincie die eeu 16 tal vereenigingen ver
tegenwoordigden en met leden die uit satnen-
hoorigheid in grooten getale ware opgekomen
en als 't ware een corps van reünisten vormde.
De vergadering stond onder het goede ge
sternte van prachtig frisch zomerweder, dat on
willekeurig gunstig reflecteerde op de aanwezigen
en tot niting kwam in den meest aangenamen
kout bij herinneribg aan vroegere kennismaking
of aanknoopiog van nienwe aanrakingspunten.
De voorzitter, de heer J. Bom van Waarde
riep onder die gunstige omstandighedeu allen
een hartelijk welkom toe en sprak de hoop uit
dat deze dag een succesvolle zou zijn, waarbij
het aaDgename aan het leerzame kan worden
gepaard.
De heer Hage van Scherpenisse sloot zich alt
voorzitter der afdeeling ^Stavenisse er gaarne bij
aan en hoopte dat deze vergadering zoo wel
moge slagen dat allen van onze afdeeling en
en van on» eiland een gQDstigen indrnk mogen
meenemen.
Nadat de notulen gelezen en onveranderd
werden goedgekeurd, deed de secretaris enkele
mededeeliugen van de bemoeiingen van het
bestuur.
De Geldersche Zasterbond die mede was uit-
genoodigd, kou niet aanwezig zijn doch zond
niettemin welgemeende wenschen voor dezeu dag.
Aan eene te Kerkwerve te openen school is
het door bemiddeling van het bestuur gelokt
een onderwijzer met landbonw-akte te doen be-
noemeo, terwijl voor het selfde doel te Haamstede
het bestour der afd. Renesse zich reeds heeft
geïnteresseerd.
Te Weuaeldinge is eene vereeniging van oud-
leerlingen opgericht en te's Gravenpolder werkt
men ook aan eene organisatie, waarvan men
hoopt dat zij zich als afdeelingen zullen aan
sluiten. De oude afd. Ter Neuzen heeft zich
van den Bond afgescheiden, maar men heeft
hoop dat een nienwe in het leven zal worden
geroepeD, die weer zal aansluiten.
Als intnsschen alle afdeelingen zich inspannen
om mee activiteit te ontplooien, zal ook de
Bond tot meerdere bloei kannen komen.
Aan de afd. Waarde, Veere, Biezelinge Re-
nesse en Flakkee zijn kleine subsidies toegekend,
die het Bestuur zich voorstelt te bestemmen
voor de oprichting van bibliotheken in den
geest van het Hennequin-fonds.
Door het bestuur waren als lid en plaatsver
vangend lid in het hoofdbestuur der Z. L. M.
benoemd de hh. J. Bom en W. de Buck van
Meliskerke, waaraan de vergadering hare sanctie
hechtte.
De afd. Renesse had een voorstel ingediend
om, met het oog op de minder gunstige resul
taten van den particulieren aankoop vau Frieschë
zetaardappelen, dit door middel van den Bond
te doen.
De voorz. moest dit ontraden omdat elk der
verschillende deelen van Zeeland weer andere
eischen aan de soorten stelt en das bijna niet
uitvoerbaar zou zijn. In de afdeeling of de dorps-
I vereeniging zal men betere resultaten bereiken,
hetgeen bevestigd werd door dhr. A. L. Hage,
uit ervaring met den aankoop door de dorps-
▼ereeniging te dezer plaatse.
Renesse trok daarop haar voorstel in.
Daarna werd het woord verleend aan dhr.
L. K. van Dijk van Tholen, die op zich ge
nomen had een bijdrage te leveren voor deze
vergadering, doch het langen tijd niet eens was
met deu aard daarvan, tot hij meende een en
ander uit de geschiedenis op te diepen, om te
laten zien dat, hoewel reeds iu de ondste tijden
de wijsgeereu Aristoteles, Cicero en Cats lof
brachten aan de landbouw en later van onze
eigen voorvaderen Cats en Huygeus haar in ver
beven dichtregelen gedachten, de landbouw niet
temin een zeer veronachtzaamde plaats in de
samenleving innaai. Tijdens de republiek wat
uitsluitend de handel die de voorrang had en
was de boer niet vrij om over ziju prodocten te
beschikken, hij was wel weinig meer maar ook
weinig miuder dan een slaaf.
De heerlijke rechten die vau hem werden ge
nomen uamen een zeer belangrijke plaats in de
verhouding van heer tot boer. De heer Van
Wassenaar was pluimgraaf vau Rilland, die
tegen de dolste bepalingen het houden van
zwanen verbood.
De betaling der cijnsen of pachten ging ge
paard met een zoogenaamd cijnsmaal, waar het
alles behalve toeging dau op onze tegenwoordige
polderrekeningen. Het werd gehouden in den
koestal, waar de eea de staart van een koe om
zijn hals kreeg, de ander bij eeu hone op een
aschhoop moest zitten en dergelijke meer.
Tot dat het roemrijke tijdperk van den Neder-
landschen handel verbleekte en de republiek door
bare bloedige oorlogen met Frankrijk eu Enge
land uit de rij der mogendheden werd gestooteo
en de landbouw de knrk werd waarop men dreef.
Het tweede tijdperk vau onzen landbouw, dat
vau 1850—-1877 kenmerkte zich door een
stijging der prijzen wegens de vraag naar het
buitenland en beleefde men een ongekende bloei.
Men noemde dien tijd de champagne-jaren om
dat een bovenmatige weelde ten toon werd ge
spreid en champagne een veel gebruikte drank
was geworden.
Maar daarop is eene inzinking gevolgd oendat
voornamelijk Amerika is opgetreden als de grootc
concarrent op de wereldmarkt en onze producten
daarvan verdreef, waardoor bare prijzen snel
daalden. Ons vee had men niet meer noodig
en ouze zuivel konden we thuis houden.
Totdat de internationale tentoonstelling te
Amsterdam in 1884 de oogen deed opengaan
en ons liet zien, dat we bijna in allee te kort
kwamen bij het buitenland,
