IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
m
m
ïo. 1853
Zaterdag; 25 September 1920.
Zes en dertigste jaargang
is
Firma J. NI. C. POT Tholen.
Publicatiën.
'El'll
nevi
Zoo
Uit onze omgeving.
■5
:ki
BINNENLAND.
De Regeering en de Oesterkweekers.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
I Prijs per kwartaal f0,75; met Geïllustreerd Zondagsblad fl,325, franco
per post f 1,40. Voor het buitenland f 1.10, zonder Geïll. Zondagsblad.
UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
Adverteutiënvan 1 tot 4 regels 60 ceutsiedere regel meer 15 ceuts.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
252
Burgemeester en Wethouders van Tholen vestigen
de aandacht op, dat de vervroeging met één uur
in den wettelyken tijd zal eindigen Maandag den
7en dezer om 3 uur voormiddag.
Tholen, den 22 September 1920.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Be Burgemeester,
J. W. WAGTHO.
Be Secretarie
0 H. J. LABAN.
°g
Rotti
itrac
262
VIII.
Men deed te St-Maartensdijk gelijk besloten
ras in de kerkeraadsvergadering. verstoorde de
ourai leedzamegodsdieuslige bijeenkomsten der Doops-
jezinden en hield ook aan bij den Drossaard,
lat deze hun in het weren der Mennonieten
wilde de hand bieden. Gelukkig evenwel voor
le Doopsgezinden was gemelde overheidspersoon
een verlicht en kundig man, wien volstrekt geen
[etterjagende geest bezielde. Mr. Cornelis Liens,
rroeger med. doet. te Zierikzee, zijn geboorte
stad, werd vervolgens Drossaard van St-Maar
tensdijk en Baljuw van Scherpenisse en bewoonde
9 het oude en destijds Dog aanzienlijke slot der
ieeren van St-Maartensdijk.
En hoewel deze eerst de verontrusting der
NDoopsgezinden niet scheen op te merken, of er
zich niet van aantrok, hetzij hij eeuigszins hui
verig was voor den invloed eu de macht der
kerkelijkeo, destijds niet gering, of dat hij eerst
aanklachten der Mennoniten wilde afwachten,
kloekmoedig kwam hij later met zijn gezag
tusschenbeiden, toen het geduld der verdraagzame
Doopsgezinden, nadat ze eeu half jaar lang waren
verontrust en vervolgd geworden, ten einde was,
3n«#en deze met hun klachten zich bij hem als offi-
UA cier aanmeldden. Maar ook hun tegenpartij zat
niet stil, en vertoonde, als commissie van de
eerw. classis van Tholen (welke zich de zaak
middelerwijl had aaugetrokkeü), den drossaard
haar bezwaren tegen de godsdienstige bijeen-
chc komsten der Doopsgezinden. Om een en ander
albi in het noodige licht te stellen, heeft de heer
91
töch
Was het rapport medegedeeld, hetwelk de heer
drossaard, mr. Cornelis Liens, te dezer zake
uitbracht voor den Magistraat en van hetgeen
deze Magistraat besloot. Wij geven dat in de
taal van die dagen, daar he£ overbrengen niet
zoo maar gaat en de waarde misschien zoude
verloren gaan.
„De Magistraet gehoord en verstaen de voor-
stellinge van den Drost, Mr. Cornelis Liens,
hieriune wesentlijk bestaeudedat die van de
bijgenaemde wederdooperen, hem Drost zouden
aengeklaegd hebben, dat si seer onfatsoenlyck
jegens alle reden, orden en gebruyek, in huuue
welgeregeleerde eeuzame, stille vergaderingen,
bij admissie van booger hand toegestaen, tot
noch toe wierden geturbeert (verontrust), ge-
steurt, lelfs souder aenvangen godsdienst te
vermogen voltrekken, en dat voornamentlijk in
hunne jongste bijeencompste, op soodaeuigen
datect, wesende den 14 January 1634, alwaer
zij doleerden gelijck den dag gesleten te hebben
in onnutte, onder twist met de predikanten, met
afpersen tot nootdwanck van conferentie en
onderhandel over religions-zaeken, versochten
algedienstig (hoewel ongeerne) gedisputeert te
mogen werden, van de inhibitie (rechterlijk ver*
bod) der overmachten en de wet, en hen ordon
neren ter contrariedaerbenevens van dese soo
yejle en geduerige steurnissen van haere ver-
gaederingen voorgemeld, dat immers deselve
mogten belet en afgeschaft werden, soo daer en
met order, als den Magistraet best sonde ten
roede syndes te meer, dat sy voorwetig wel
vertrouwden, vat aenschrijven hy Drost vau syn
principaelen daerover voorbereits ontfange hadde.
Ter ander syden, de doieantien (bezwaren) van
de gedeputeerde van het E. Classis van den
eylande van Tholen dat de vernoemde bijnaemde
wederdooperen geduerick stout aeuhielden te
prediken en op eene voorwete conventiculen
(geheime samenkomsten) te houden, daervan (als
roemgierig) open beschuldinge doen jegens hnn
aen den Officier, en ten gevolge alle ooglnykeu
transgesseerden (de wet overtreden)versochteu
dat solx (als in deze diocese (kerkelijk gebied)
ongewoon) mogte provisioneel werdeD geinhibeert
tot naerder adtvys van S. Ex.tie, die sy seyden
hierover gemoeyt te hebben, met voorhopen dat
S. hooggemelde Extie sulx sonde adtmiteren
(toelaten), ofte immers zoo eenig geheym nader
verstaet en eensaem aenscriven hem Drost ge
laste te commeleren, dat si door godsdienstige
iver hunne clandestine conventiculen haddeu
voorcomen bij middel vao conferentie, met ver-
souck daerinne te mogen volherden tot en ter
tyt dat by hooger interdict daerinne soude mogen
voorsien zijn, ooideelende oick dat het kereke-
lyck vermogen iu desen de polyticken ordon.
niets (blijkbaar is dit hier een vergissing, daar
uit het vervolg moet opgemaakt worden, dat zij
het tegengestelde verlangden) en behoorde te
derogeereo, als opperhogst interesseren d' eere
Gods, de kereke en hunnen waeren godsdienst 5
met beslyt den Drost wilde met alle piense
(vrome) officier hun de hand bieden gelyck met
verwacht succes verkoopen met dese oft lijfeigen
gelycke substantie rnaer dat hy Drost weder-
zyts het renvoy de soecke (als den Magistraet
toe eigen) aen hem gedefereert hadde, waerover
hij ons bedencken en resolutie soudeu verwachten.
Over tulkx deze swaerwiohtige saecke van
naer gevolg rijpelijck overwogen hebbeend,
eenstemmig verclaeren, aenmaenen, ordonneeren
alsvolgt
Dat sy tot d'admissie veel min d'inhibitie
van de bijgenaemde wederdooperen nyet syn
volcomen gequalificeertmet tot geeue, want
sulx alhier iusolent en noyt te voren gepleeght
isveel min tot dese, alsoo sy geene geoeraele
noch speciaele placcaten en bonnen uytvinden
van interdict, maar wel particuliere dispensatiën
van de generaliteyt, selffs tot de frontieren
(grenzen) incluys, daerbijnevens in alle provincie
steden toegestaan hunne excercitie van religie
alom en in Zeelandt daertoe de kereken afge-
sondert syn vervoogt, dat wij bericht werden
eensaem aanscriven tot aeselve vridom van hoger-
hant gecomen te syn, soodat den Magistraat in
desen met alle vereijste devoiren sig naeder
zal beraeden met hunne principaelen soo en
wes sy dienst-nodig sullen vinden.
Ende soo de gemelte vemaemte wederdoperen
middelertijd (soodaenige protectie als hen soude
onderhaut vergunt syn) bestaen in desen jaren
deze vergaederiuge te houden, en dat met alle
eenzaeme stilheyt sonder de gemeeoe ruste te
ontlasten, verclaeren sy Magistraeteu gansch
ongevougelyck te syn jegens vermogen, recht,
reden, ordonnantiën, observatien, plegen en ge-
bruyckeD, dat niemant alwie ofte door wyn het
souden mogen syn deselve soo geregeleerde ver
gaderingen sal mogen steuren, turberen off
eeuigszins molesteren, onder wat pretext (voor
wendsel het ook soude mogen wesen, dan alleen
wie officie soodaenige, die daertoe gestelt syn,
als den Drost, synen substituyt, heeren die-
naers enz., soo sy oordeelen 't hunoen perickel
't selve te vermogen, waerinne sy Magistraeteu
vertrouwen, dat sy (met voordachtte radeü) niets
anders sullen doen, dan sy by huuue princi
paelen gelast werden.
Verbieden oick mit desen (naer luyt der
Stateu ordon) dat deselve bijgenaemde weder
dooperen niet en sullen bestaen open noch bedeckt
te disputteren jegens iemanden veel min met
predicauten, als oordeelende 't selve vruchteloos
eu de genoemde ordon te contratreren, ten waere
sy daertoe outidig en te hart geperst ten ver
zoeke van selve predicanten (en iu hun faveur)
sulx toegelaeten wiert, met vereyst fatsoeo, soo
als men bij soodanige voorwal sal ordonueeren,
dat sy hnn oik mogen verseeckert houden, dat
op soodanige onfalsoenliicke, onwettige steuringe
sal gelet werden naer bijgenomen advy8 van
S.Extie. (Wordt vervolgd.)
De Zomertijd
eindigt Maandag 27 September. Zet dus Zoudag-
avond uwe uurwerken een uur achteruit.
In de Dinsdag gehouden zitting der Eerste
Kamer was het volgeud schrijven iogekomen van
mej. J. H. Kuijper
„Mijn vader, dr. A. Kuijper, lid der Eerste
Kamer, gevoelt zich door ougesteldheid niet in
slaat om zich persoonlijk tot U te wenden en
verzocht mij daarom io zijn naam beleefdelijk
te verzoeken ter kennisse van de Eerste Kamer
te willen brengen, dat zijn ingezonken kracht
hem niet l&Dger veroorlooft lid der Eerste Kamer
te blijven en dat hij zich daarom genoodzaakt
ziet hiermede zijn lidmaatschap vaD de Eerste
Kamer neder te leggen on zich verder aan de
bemoeiing van de Kamer met het Staatsbedrijf
te onttrekken.
„Hij verzoekt U beleefdelijk hiervan aan den
voorzitter van de Eerste Kamer kennis te willen
geven en zulks te doeD met oprechte dankzeg
ging voor wat hij in den loop der jaren, zoo
van de Kamer als van hare leden genoten heeft."
In een kort woord, waarin herdacht werd het-
geeu dr. Kuijper voor het Vaderland heeft gedaan,
herdacht de voorzitter het aftredend lid.
De Ned. Vereeniging van Vischhandelaren
en audere belanghebbenden zorgen tegenwoordig
bijna eiken dag voor een bericht in de courant
met de kennelijke bedoeling om stemming, of
althans een groot misbaar te maken tegen de
onlangs door den heer Minister van Landbouw,
Nijverheid ea Handel aangebrachte wijziging in
het //Zeeuwsche Stroomen-Visscherijreglement",
welke wijziging luidt alsvolgt
z/Het is verboJen oesters, uit de Zeeuwsche
//Stroomen afkomstig en voor de consumptie
//bestemd, te verzenden of af te levereD, teazij
rvoorzien van
na. een certificaat van onbesmetheid, afge-
zzgeven door het bestuur
Kb. eene volgens een door Onzen Minister
jvast te stellen formulier opgemaakte verklaring,
//inhoudende, dat de verzending of aflevering
//geschiedt door eene door Onzen Minister aan
z/te wijzen coöperatieve vereeniging, welke ver-
/rplicbt is ook de oesters van niet-leden te
//verzenden en af te lerereD, voor zoover wordt
/voldaan aan de voor de leden met betrekking
/tot de sorteering, de prijzen en het voor den
«verkoop toegelaten gedeelte van den voorraad
/vastgestelde voorwaarden.*
Bij beschikking van den Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel van 27 Juli 1920
is als bedoelde coöperatieve vereenigiDg aange
wezen de te Yerseke gevestigde Coöperatieve
Vereeniging „Centraal Oesterbureau".
Tot het uitvaardigen van dezen laatsten maat
regel is de Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel om zoo te zeggen genoodzaakt ge
worden door den allerdroevigsteu toestand, waarin
het bedrijf der oesterkweekers zich sedert het
uitbreken van den oorlog bevindt. Tal van per
sonen, met de oestercultuur en oesterhandel
sedert jaren bekend, hebben daarover advies
uitgebracht en bijua allen zijn tot de conclusie
gekomen dat geeu anderen uitweg overbleef dan
de uitvaardigiug van den hierbedoelden maat
regel.
Bij artikel 15 der Visscherijwet is bepaald,
dat bij algemeeuen maatregel van bestuur be
palingen worden vastgesteld tot regeling van de
kustvisscherij, waartoe ook de visscherij op de
Zeeuwsche Siroouien behoort.
Artikel 12 van dezelfde wet bepaalt, dat
kustvisscherij verboden is, tenzij men is voorzien
van eeu consent, terwijl de regeling omtrent de
uitgifte dier consenten weer geheel aan den
Minister is overgelaten.
Aan den Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel, is dus met betrekking tot de rege
ling van de visscherij op de Zeeuwsche Stroomen
de grootst mogelijke bevoegdheid bij de wet
toegekeud.
De Minister kan de consenten intrekken, de
visscherij verbieden, hetzij geheel, hetzij gedeel
telijk. En, waar de Minister de visscherij geheel
of gedeeltelijk kan verbieden staat het hem na
tuurlijk ook vrij deze toe te laten ouder bepaalde
voorwaarden. Worden deze voorwaarden niet
nageleefd, dan heeft de Minister volkomen het
recht omlient de uitgifte der consenten eene
zoodanige regeling te treffen, dat alleen aan
hen, die bereid zijn die voorwaardeu na te
komen, consenten om te visschen wordeu uit
gereikt.
Het ia in den oesterhandel reeds langen tijd
een chaos geweest. Tot ontzetteud geknoei, ver
kwisting en prijsverlaging heeft hij aauleidiog
gegeven welke laatste den tnsschenhandel niet
de consumenten ten goede is gekomen.
Aan dezen toestand moet een eind komen
daar anders vele, zoo niet de meeste bedrijven
tot ondergang gedoemd zijn.
Het is moeilijk aan te nemeo, dat zij, die
tegen den maatregel van den Minister van
Landbouw ageeren, éénig besef hebber, van het
enorme nadeel, hetwelk zij, de oe9lerkweekerij
in 't algemeeu toebrengen, wanneer tot den
vroegeren toestand moe9t worden teruggekeerd.
Hun eigen, persoonlijk belang meeuen zij
misschien hoewel volkomen ten onrechte
met hun actie tegeu bedoelden maatregel te
kunnen dienen, doch het groote belang van de
oesterkweekerij als tak van bedrijf in zijn geheel
genomeD, dienen zij daarmede zeker wel bet
allerminst.
hechtenis. J. C. W. te St-Annaland tot f 10
boete of 10 dagen hechtenis.
Overtreding van het wegenreglement.
J. J. te Tholen tot f 1 boete of 1 dag hech
tenis.
Overtreding van het binnenaanvaringsreglement
C. L. te lerseke tot f 300 boete of 3 maan
den hechtenis.
Overtreding van de motor- en rijwielwei.
A. M. d. H. te St-Annaland tot f 2 boete of
2 dagen hechtenis. J. v. H. te St-Maartensdijk,
J. A. en P. J. V. te Aona Jacobapolder, J. A. H.
te St-Philipsland, A. V. te Anna Jacobapolder,
M. W. D. te Tholen, M. S. M. te St-Philips
land, J. Q., I. A., J. A. v. d. W., A. W.,
P. B. A. T. B., A. V., P. d. M., P. M. W,
I. H., allen te St-Philipsland ieder tot f 3 boete
of 3 dagen hechtenis voor ieder hunner. J. B.
te Tholen tot f 1 boete of 1 dag hechtenis. C. V.
te Bergen op Zoom tot f20 boete of 10 dagen
hechtenis beuevens f 2 schadevergoeding aan
L. Polderman. H. J. te Scherpenisse tot 2 boeten
elk vau fl boete of 1 dag hechtenis voor iedere
boete. J. A. H. ie St-Philipsland tot f 10 boete
of 10 dagen hechtenis. J. D. V. tc St-Philips
land eu H. J. G. te St-Philipalaod ieder tot
eene boete van f 5 of 5 dagen hechtenis voor
ieder hunöer en ieder tot eene boete van f 10
of 10 dagen hechtenis voor ieder hunner.
LANDBOUW.
KANTONGERECHT TE THOLEN.
20 September 1920. Door het Kantongerecht
alhier zijn heden veroordeeld wegens
Strooperj.
A. v. R. te Oud-Yossemeer tot f 10 boete of
10 dagen hechtenis.
Baldadigheid.
H. K. te Scherpenisse tot f 5 boete of 5 dagen
hechtenis.
Een trekdier op den openbaren weg onbeheerd laten.
J. C. V. te Tholen tot fl boete of 1 dag
hechtenis.
Openbare dronkenschap.
H. J. D. te Middelburg tot f 10 boete of
10 dagen hechtenis. T. v. B. te Tholen tot f 15
boete of 15 dagen hechtenis. H. J. D. te Mid
delburg tot f 10 boete of 10 dagen hechtenis
Loopen of rijden over verboden grond.
H. B. te St-Philipsland, J. B. te Stad aau 't
Haringvliet, J. v. d. II. te Anna Jacobapolder,
L. F. te Maastricht, L. Q., P. d. M. en J. V.
allen te Anna Jacobapolder, K. v. D. te Slem.
bergen, L. en M. eu C. v. d. S. te Brui u-st-^
L. v. d. W. te Ooaterland, J. L). en A. C. te
Bruinisse, ieder tot eene boete vau f 2 of 2 uagen
hechtenis voor ieder hunner.
Overtreding der leerplichtwet.
C. G. te St-Anualand tot f 5 boete of 5 dagt i.
Kort Verslag.
Op een Vrijdag 17 Sept. jl. gehouden vergadering
van vertegenwoordigers van de Zeeuwsche Landbouw-
Mij., den Chr. Boerenbond in YV.Z. Vlaanderen, den
R.K. Boerenbond in O.Z. Vlaanderen en den Neder-
landscben Bond van Veehandelaren ten kantore en
onder leiding van den Voorzitter der Z L. M. te
Middelburg werd, naar aanleiding van betgeen op
een eenige dagen te voren met den Districtsveearts
gehoaden conferentie hieromtrent werd afgesproken,
besproken, besloten, om zoo spoedig mogelijk dispen
satie trachten te verkrijgen op het verbod van uit
voer van slachtvee uit Zeeuwsch-Vlaanderen. Hiertoe
werd een Commissie benoemd uit de vertegenwoor
digers van de hiervoor genoemde organisaties. Tot
secretaris dezer Commissie werd benoemd de heer
Tj. B. E. Kielstra en is alzoo het secretariaat ge
vestigd in het Zeeuwsch Landbouwhuis te Goes.
Belanghebbenden moeten hunne aanvragen om
dispensatie op formulieren, die daarvoor verkrijgbaar
zullen worden gesteld, in duplo opmaken eu aan het
secretariaat zenden, hetwelk dan voor doorzending
aan den Districtsveearts zorgdraagt. Wanneer deze
alles in orde bevindt zal hy den Commisaris der
Koning adviseeren den gevraagdon uitvoer toe te staan.
De dieren uit Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen
zullen te Breskens en die uit Oostelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen te Terneuzen worden geladen en naar
Vlissingen worden vervoerd om aldaar in gefloten
wagons to worden overgeladen ten verdere verzen
ding naar een abattoir. Alvorens le worden inge
laden zullen de dieren vanwege den Veeartsenij-
kundigen dienst streng onderzocht worden, terwijl de
geheele verdere verzending onder toezicht van dezen
dienst zal plaats vinden.
In verband hiermede wordt er met klem voor ge
waarschuwd, vooral geen vee, dat verdacht wordt te
lijden aan mond- en klauwzeer naar de inlaadplaatsen
te brengen. Vervoer vau verdacht vee is ten strengste
verboden en zou inbeslagname en verbeurdverklaring
van het dier tengevolge hebben, terwijl bovendien
nog proces-verbaal wordt opgemaakt.
Tevens zij nog opgemerkt, dat dit alleen vee be
treft, afkomstig van dat gedeelte van Zeeuwsch-
Vlaanderen, hetwelk ten noorden vau dez.g.n. 1000
M. strook ligt.
Verder k&u nog worden medegedeeld, dat zal ge
tracht worden ook te Walsoorden vee in te laden,
daar de afstand van het Oostelyk doel van O.Z.
Vlaanderen naar Terneuzen te groot is. Het vee cal
dan in plaats van te Vlissingen, aan het station
Vlake gelost moeten worden om daar op den trein
te worden geladen.
Aan h.h. veehandelaren zullen eenige aanvraag
formulieren worden toegezonden. Mochten sommigen
er geen ontvangen, doordat ons hun adres niet be
kend is, dan kannon zij deze aanvragen aan het
Secretariaat. Streng wordt er op gewezen dat deze
formulieren nauwkeurig en duidelijk in tweevoud
worden ingevuld, daar op onnauwkeurig en ondui
delijk ingevulde formulieren geen acht kan worden
geslagen. Slechts als allen medewerken zal het
mogelijk zijn de zware lasten te verlichten, die de
Zeeuwsche landbouwer en handelaar door de ge
troffen maatregelen inznke dc Runderpest ondervinden.
De aanvragen kunnen alleen betrekking hebben
op slachtvee, benevens vette varkens en schapen. De
mogelijkheid bestaat, dat ook voor biggeu, spoedig
dispen ie ken worden verleend.
Bovenvermelde centrale commissie bestaat uit:
Mr. Y Dieleman, voorzitter, A. I. J eenhouts te
Ketrancheruent, L. J. Colson te Terhole, Ph. J. van
Dixhooro to Axc", respectievelijk vooi do afd. Oost-
borg, Axel en Hulst voort» vanwege den Chr.
ren bon «i in W.Z.-Vlaanderen, A. i de Milliano
te Waterlandkcrkje i vanwege don R, K. Boerenbond
I iu O.Z.-Vlaanderen de hee»- P. S. v. Jole te Kloos--
lorzande vanwege de afd. Zeeland van den bond
i i veehandelaren voor W.Z.-Vlaandoren J. Babijn
te Oo^iburg voor O.Z.-Vlaanderen; S. van
Duysse te l":lb|/u P. Audenaarde te Axel, terwijl
de heer Tj. AJI*. Kielstra als secretaris zal optreden.
I Het adreü commissie, waaraan aanvragen voor
onsent inofctf ^gericht worden, is het Landbouwhuis
Markt tc Goe^
