IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
o. 1851
Zaterdag 11 September 1920.
Zes en dertigste jaargang
EN.
Firma J. M. C. POT - Tholen.
Uit onze omgeving.
3RR
BINNENLAND.
ilef.
GEMENGD NIEUWS.
.EN.
a-art:
mi
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Vijs per kwartaal f 0,75 met Geïllustreerd Zondagsblad fl,325, franco
ler post f 1,40. Toot het buitenland f 1.10, zonder Geïll; Zondagsblad.
UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
Adverteutiënvan 1 tot 4 regels 60 cents; iedere regel meer 15 cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
mal
VI.
lierna wordt eenigszins uitvoerig nagegaan
ke historische beteekenis de inschriften der
ftombe hebben, wat wij hier wel kunnen
in rusten. Wat evenwel van meer beteekenis
dat het bedoelde graf reeds gernimen tijd
verwaarloosden toestand verkeert. Vóór de
rvorming schijnt men er uitstekend voor
orgd te hebben, maar in later dagen heeft
zeker gemeend, dat de oude voorwaarden
I meer geldig waren. Voorheen was voorzien
het onderhoud der tombe door bijdragen van
Rentmeesters, terwijl zelfs betaald werd voor
dagelijks branden van de lamp voor de
e eli 1'le' werc' °P een tweeta' Heilige dagen
grre
dal
te
rege;
twerl
ade.
ebrui
fl. f 2
en
iij H
1650
wel Sint-Valentijnsdag en St-Bartholomeus-
respectievelijk 14 Februari en 24 Augustus,
iod verstrekt aan da armen, de dagen dat
„jaargetijde" deed voor de atgestorvenen.
JElet kleine koor der kerk te St-Maarteosdijk
\MArt^ gebezigd voor bergplaats, inzonderheid van
p kmaterialen, zoodat deze hoogstwaarschijnlijk
ik de tombe bedekt eu ouzichtbaar zullen
naakt hebben en dit niet alleen, maar zal
niet oumogelijk zijn, dat ook de schending
de beelden hiervan de oorzaak is.
Terecht zegt de heer Was, inderdaad èen
iderlinge dankbaarheid der nakomelingschap
»ens de bedijkers der meeste polders van St-
n]ai[ >&rtei8dijk. Het is evenwel niet alleen gebleven
de schending van het uiterlijk van de tombe,
lar, wat in de dagen van den heer Was nog
EM! ar een gerucht was misschien, is door nauw-
urige onderzoekingen van den heer Hollestelle
arheid gebleken te zijn en terecht zegt deze,
eenmaal in St-Maartensdijk en omgeving
Kit de indruk was, die het sterven bracht
hen die onder de tombe begraven liggen
langen tijd werden de herinneringen door
laugou nju
^7 f»»ngenoemde
'EK
jaargetijden nog daaraan opge
kt, maar geen jaargetijden en geen gebeden
I ser voor hun zielerust. Een vunzige lacht en
- sombere duisternis beerscht in hnn voor-
De heer Lohman blijft Kamerlid.
Uit vooraanstaande parlementaire kringen
verneemt men dat het Tweede Kamerlid de heer
de Savornin Lohman voorloopig, althans tot aan
de nieuwe algemeene verkiezingen, terng ge
komen is op zijn aanvankelijk voornemen het
Kamerlidmaatschap neder te leggen.
Den 13 September 1880 werd de beer
J. Polderman beëedigd als Ontvanger-Griffier
van het Waterschap St-Annaland. Hij is als
zoodanig nog in functie en zal dns op 13 dezer
zijne 40-jarige ambtsvervulling kunnen gedenken.
LANDBOUW.
ilige kapel, die door nakomende geslachten,
bals boven gezegd, als een nnttelooze ruimte
de Kerk werd afgesloten.
Niet alleen leed het graf uiterlijk, maar ook
wendig werkten grafschenderswerd het
,erlijk verwaarloosd uit zorgeloosheid, onbe-
ndheid met historie, misschien onverschillig-
id, inwendig werd het graf gesehonden uit
bzuchl, althans zoo verhaalt de overlevering,
obachtslieden ze behooren nu reeds sedert
tot hun die op het kerkhof te St-Maar-
ïsdijk .rusten', als grafschenders kunnen
sten zonden, volgens de overlevering, de
oden kisten .arglistiglijk» uit het graf hebben
haald, natuurlijk om zich te bevoordeelen eo
t zon geschied kunnen zijn, zooals gegist kan
irden, bij het tot stand komen van den graf-
lder van den in 1771 overleden drost De
tage, wiens kelder onmiddellijk tegen het graf
n Van Borseie ligt. Hoe het zij, de heer
ollestelle onderzocht nu veertig jaren geleden
i grafkelder van de heeren Van Borseie, en
it bleek hem duidelijk, dat de deksteen er
soit afgenomeu is geweest. In den kelder af-
idaald, werd een nauwkeurig onderzoek inge-
sld en het bleek, dat in den voormuur blijk-
i» lang na de stichting van den kelder een
it was geslagen, dat met anderen steen van
titen af was dichtgemetseldzonder dat de
i* verbroken en gebrekkig aangevulde muren
i uoodige inlichtingen geven, is de gissing,
it het geschiedde bij de begrafenis van den
ossaard De Jonge nog niet zoo erg gewaagd.
In di kelder zelf werden gevonden twee
nelijk gave schedels en deelen van geraamten,
les in een boek van den kelder bijeen, zoodat
it vanzelf sprekend is, dat eenmaal een en
der van den grooten Heer van St-Maartens-
k en zijne gade in de rast is gestoord moeten
irden en dat door rnwe hand, belust op graf-
lit houten of metalen overblijfsels vond men
niet in. zoodat, wij mogen gernst veronder-
sllen, dat de stoffelijke overblijfselen op
vaardige' wijze zijn bijgezet, en dus de
ouden' kisten zijn weggenomen.
Zooals reeds werd gemeld, deelde de heer
as mede, dat volgens Reygersöerch ook bet
■otste de; van het lichaam van Frank van
ai iele rast in dezen grafkelder, maar de heer
estelle zegt daaromtrent, dat niets van zijn
istst rnstp'aats te St-Maartensdijk wordt aau-
Etroffen en bijzetting van zijn lijk in het graf
ijner ouders., stellig nooit plaats heeft gehad
at de afmetingen vau de grafkelders zulks
mvendien niet toelieten.
(Wordt vervolgd.)
Men schrijft ons: In onze omgeving wordt
heel wat gedaan aan de geitenteelt, maar in
West Noord-Brabant doet men daarvoor niet
onderbij een dezer dagen gehouden geiten
tentoonstelling te Steenbergen bleek dit weer;
waar niet eens alle goede en mooie geiten waren
opgekomen uit vrees voor mond- en klauwzeer,
waren toch 120 geiten aanwezig. Pracht
exemplaren en er werd goed verkocht. Men meldt
dat zelfs verschillende buitenlanders aanwezig
waren, o. a. uit Duitschland, uit EDgelaod en
uit Amerika, die hun bewobdering toonden over
lichaamsbouw en melkgift dezer edele diereu. T
Ja, de koe der armen gaat meer en meer
beteekenis krijgen.
De Nat. Schietwedstrijden te Bergen op Zoom.
Het eiland Tholen maakt tot heden geen
slecht figuur met zijn deelnemers aan de schiet
wedstrijden. De stand van 5 September toont
dat in de afd. A. Landstormcorpsen buiten Bra
bant, St-Annaland de 2e plaats inneemt met
190 punten, ver. „Prinses Juliana".
In wedstrijd C. Pers. baan komen nit J. Moer
land te St-Annaland 43 p., J. Goedegebuure
aldaar 42 p., de hoogste schutter behaalde 46 p.
In de vrije baan staat genoteerd J. Moerland
te St-Annaland 56 p., totnogtoe is 59 p. het
Woensdagnacht is te Eefde bij Zntphen
een ambtenaar ter secretarie van Gorssel, door
een auto aangeredeu, bestuurd door eeu dronken
chauffeur, zekere W. uit Gorssel, niettegenstaande
de heer met behoorlijk verlicht rijwiel aan den
kant van den weg stond.
Zwaar gewoud en met gebroken beenen werd
hij opgenomen en naar het ziekenhuis te Zutphen
vervoerd. De beschonken chauffeur wilde door
rijden, doch werd daarin door den chef-veld
wachter van Gorssel verhinderd, die hem een
revolverschot achterna zond, waarop hij de auto
stopzette. W. is daarop gevangen genomen, maar
later weer los gelaten.
Moordaanslag.
Op eenige jongelieden die uit de richting van
Musselkanaal kwamen, werd plotseling een schot
gelost, waardoor de 20-jarige boerenknecht J. T.
in de borst werd getroffen. Door de politie werd
een onderzoek ingesteld. Al spoedig had men
den vermoedelijken dader O. van Nieuw Buineu
te pakken. Hij had zich op een zolder onder 't
hooi verstopt. Tegenover de politie verklaarde
hij in de meening te hebben verkeerd, dat de
jongelieden hem lastig wilden vallen. Hij werd
in verzekerde bewaring gesteld. T. stelde zich
onder geneeskundige behandeling. De kogel kon
niet direct worden verwijderd. Zijn toestand is
niet ODgnnstig. De getroffene staat gunstig be
kend, hetgeen van den dader niet bepaald gezegd
kan worden.
De Nederlandsche haring.
Een kort bericht, van twee, drie regels, ging
dezer dagen door de pers de Duitsche regeeriug
zal voorloopig de grens voor Nederlandsche
haring gesloten honden om eerst de aanwezige
voorraden Noorsche haring op te ruimen.
Maar achter die paar regels zit nog al iets
verborgen, naar het Hbl. schrijft. Deze maat
regel is een gevolg van den invloed van de
„Arbeitsgemeiuschaft" der groote Duitsche visch-
importeurs die gedurende den oorlog het monopolie
vau deu vischinvoer heeft gekregen eu thans de
regeeriog in Berlijn schijnt te hebben overtuigd,
dat zij eerst de millioen ton Noorsche hariDg,
waarover zij beschikt, tegen den garantieprijs
van 800 mark per ton de Duitsche bevolking
in de maag moet stoppen. Ondanks de pogingen
om het invoerverbod opgeheven te krijgen, en
ondanks de toezeggingen, die reeds gedaan zijn,
zpI die opheffing waarschijnlijk niet vóór Januari
geschieden.
Dat de Duitsche bevolking dure haring moet
eten, is iets, wat de Nederlandsche regeering
niet aangaat. Maar wel is het voor haar van
beteekenis, dat deze niets ontziende irustpolitiek
ook Nederlandsche belangen treft. Door toe
zeggingen uit Duitschland is dit jaar onze haring
vloot weer in haar geheel uitgevaren. Nu dreigt
een ramp voor de Nederlandsche visscherij.
Maar dat niet alleen. Het gesloten houden van
de grens is niet in den geest van het tnsschen
beide landen gesloten contract. Onze regeering
heeft deze overeenkomst tot nu toe nog niet
geratificeerd. Krachtens de letter heeft de Duitsche
regeering wel het recht hare grenzen voor onze
haring te sluiten. Maar 't schijnt dat aan onze
regeering een andere houding was toegezegd en
zoolang dat niet geschiedt, ratificeert zij de
overeenkomst niet.
Intusschen hoopt het blad, dat een oplos
sing nog wordt gevonden, niet alleen voor de
Nederlandsche reeders maar ook met het oog
op de Nederlandsch-Duitsche betrekkingen.
Volgen? een later bericht, van niet-officieele
Duitsche zijde, zou het invoerverbod in Duitsch
land binnen zeer korten tijd worden opgeheven,
doch het blad kon hiervan te bevoegder plaatse
nog geen bevestiging krijgen.
Een nieuwe bouwwijze.
Eenige Apeldoomsche aannemers hebben, naar
de T ij d meldt, het initiatief genomen tot massa
productie van alleenstaande huisjes, welke niet
van steen worden opgetrokken, maar toch van
beproefde materialen, welke bestand zijn tegen
weer en wind. Deze woningen bestaan uit 'n
houten geraamte en zijn zoodanig bekleed met
asbest-cementplaten, dat tusschen de I cM. dikke
buitenplaat en de 6 mM. dikke binnenplaat een
afstand van 7 cM. bestaat, zoodat zich tnsschen
de wanden een stilstaande luchtlaag bevindt,
•vj.ardoar des zomers de warmte wordt gekeerd
en des winters behouden. Het dak is beschoten
en met pannen gedekt. Gelijkvloers bevinden
zich het portaal, de W.-C. met waterspoeling,
de woonkeuken van 4,73 bij 3.90 M., een slaap
kamer van 3.10 bij 2.31 M., een bijkeaken
met aanrecht van 2.85 bij 2.31 M., van waaruit
de kelder te bereiken is, terwijl boven nog twee
slaapkamers met een flinke zolderruimte worden
aangetroffen, alles van naar buiten draaiende
ramen.
De huizen rusten op betonfnndeeringen en
ook de kelder wordt iu beton uitgevoerdhet
raamwerk wordt met ijzeren staven aan de fun
deering bevestigd. De afwerking van het inte
rieur geschiedt met stoel- en schilderijlijsten en
voor de wanden wordt spatwerk gebezigd.
Dergelijke woningen zijn reeds in Zwitserland
in gebruik, waar zij meer dan 40 jaren werden
bewoond en nog steeds goed voldoen.
Dergelijke huizen kunnen voor den halven
prijs van steenen woningen worden gebouwd en
zijn in enkele weken gereed j veertien dagen
na aankomst van het materiaal ter plaatse van
den bouw kunnen ze betrokken worden.
Voor rijksrekening is reeds opdracht gegeven
tot den bouw van voorloopig 25 dezer woningen
in de Limburgsche mijnstreek tot deu prijs van
rnim f 100.000, waarin begrepen is de aanleg
van electrische verlichting en waterleiding. De
normale prijs alleen van de woning is f 3800 A
f 3900.—.
De fopper gefopt.
Onlangs heeft de ronde gedaan het komisch
verhaal van een per spoor reizend handelsreiziger,
die zich ruimer plaats verzekeren wilde, ouder
voorwendsel, dat „de mijnheer van die vrije
plaats" eveu naar de W. C. was.
Een tweede geval wordt als historisch vermeld.
Compartiment le klasse. Vier passagiers, een
parapluie op de vijfde plaats.
Heer aau het portier„Is die plaats nog vrij
Heer aan het hoekraam: Bezet. De mijnheer
is even uitgestapt om nog iets te halen".
De ander stapt toch in en ueemteen klapstoel.
Nog een minuut. De „heer, die juist iets is
gaan halen" komt nog niet terug. De trein zet
zich in beweging.
De heer op den klapstoel grijpt bliksemsnel
de op de vijfde plaats liggende parapluie en
steekt ze het portier uit.
Heer aan het hoekraam ontsteld //Wat doet
u, mijnheer Wat doet u Die parapluie is
van mij
Maar de aangesprokene boort maar niets.
Hij wenkt den chef, die komt aansnellen.
„Chef! chef!"
„Wat is er mijnheer?"
De parapluie Pak aan als 't u belieft.
Ze behoort aan een mijnheer, die juist iets is
gaan halen en den trein mist".
De heer aan het hoekraam heeft nakijk op
zijn mooie parapluie.
„Nog juist op tijd zegt de ander hem sar
castisch toe.
Loevesteyn.
Historisch slot. Maar verwaarloosd en veron
achtzaamd.
In de oorlogsjaren is het door 'n 300 man
bezet geweest en ook daarvan is het niet beter
geworden.
Thans, nu Loevestein ontruimd is zoo
lezen we ziet het er deerniswekkend uit.
De dakgoten zijn verteerd, het dak is verrot,
het regenwater dringt naar binnen, de vloeren
verrotten, de balken, schoon nog sterk, vergaan
aan de muurkanten door het water, vensters
waaien stuk en worden dichtgespijkerd met oude
plankeu. Nog een korten tijd en Loevestein,
thans tot uilennest geworden, vervalt tot ruïne.
En dit gebeurt in dezen tijd, waarin met
groote zorg monumenten worden hersteld of voor
oudergang behoed Is 't niet bijkans ongelooflijk
Het tijdschrift „Buiten" protesteert met kracht.
Wat het verlangt Gehéél Loevestein worde
ijlings overgedragen aan het Departement van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, dat eveu
ijlings aan 't werk ga om het gebouw te her
stellen.
Zuigelingen-sterfte.
In vroegere jaren bedroeg de sterfte onder de
zuigelingen gemiddeld 1 op de 5; thans is het
1 op de 20.
Dat is een prachtige vooruitgang, maar de
wetenschap tracht nog steeds gunstiger cijfer te
verkrijgen.
De kinderarts Plantinga te VGravenhage deed
in een voordracht over dit onderwerp uitkomen
dat vele ziekten en nadeelige invloeden gedu
rende de eerste jeugd hnn kwade gevolgen doen
gevoelen door het geheele leven heeD. Borst
kinderen hebben veel betere levenskansen dan
flesch-kinderen. Maagdarmstoringen doen zich
vooral veel voor bij kinderen, die met de flesch
worden grootgebracht.
Er is een tijd geweest, dat de wetenschap
meende, kunstmatige moedermelk te kunnen
maken, en uitgaande van dat beginsel, hebben
verschillende fabrieken zich met kracht geworpen
op het vervaardigen van die melk. Eerst te
goeder trouw, later uit achterlijkheid of misda
digheid hebben zij propaganda gemaakt voor
kunstmatige kindermelk, welke uit eeu samen
stelling bestond, even voedzaam als de moeder
melk. Spreker legde er den nadruk op dat de
wetenschap reeds lang van de kunstmatige voeding
is teruggekomen. De reclame van de fabrieken
is dan ook slechts toe te schrijven aan eeu van
deze beide oorzaken achterlijkheid of misdadig
heid.
De historische sigaar.
Dezer dagen heeft te Kopenhagen de heer
Floor, directeur van de Dcensche Staatsspoor-
wegmachinefabriekeu, onder groote belangstelling
van verschillende hooggeplaatste regeeringsper-
sonen plechtig eeD.... sigaar gerookt.
Alle aanwezigen wachtten in spanning af, zegt
het Hbl., of die sigaar zon „trekken", eu toen
de blauwe rookwolkjes omhoog kringelden, en
de rooker verklaarde dat de tabak best was,
waren al die Denen verheugd en juichten.
De heer Floor rookte de sigaar op tot er
niets dan een klein stompje was overgebleven,
en daarmee was de plechtigheid afgeloopen.
Het was wel een zeer bijzondere sigaar, welke
daar was opgerookt, een sigaar met een geschie
denis.
In Februari 1864 bestormden de Duitsche
bondstroepen de beroemde Düppeler schansen,
die met den grootsten heldenmoed door de Denen
verdedigd werdeü, tot zij voor de overmacht
moesten wijken. Duitschland overwon den kleinen
staat, en Sleeswijk-Holsteiu werd bij het Duit
sche rijk ingelijfd.
Iu de Deensche gelederen streed een bejaard
mao, Ewald van Tastlund, een Jutlander. Hij
was Deen in hart eu nieren, en toen in 1865
een bijeenkomst van Sleeswijkers iu Kopenhagen
plaats vond, getuigde van Tastlund als één der
ijverigste patriotteu voor zijn Deeusch vaderland.
Hij ontmoette in de hoofdstad zijn vrieod
F. Z. Floor, een kassier op een Kopenhaagsche
bank. In den loop van het gesprek haalde hij
een sigaar uit zijn zak, en zei: „kijk, daar wou
ik juist den brand injagen, toeu we in Düppel
aan den dans moesten. Neem die sigaar, maar
rook 'r niet, vóór Sleeswijk weer Deensch is
De heer Floor nam de sigaar aa'del Ieffimen
don bestuurder