IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
Bt
^o. 1849
Zaterdag 28 Augustus 1920.
Zes en dertigste jaargang
re
Firma J. M. C. POT
Tholen.
Uit onze omgeving.
v.
•tors
lug
3.,
GEMENGD NIEUWS.
50
2612
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per .kwartaal f0,75; met Geïllustreerd Zondagsblad fl,325, franco
per post f 1,40. Voor het buitenland f 1.10, zonder Geïll. Zondagsblad.
UITGAVE
Telef. Intero.
no. 16.
Voor eenigen tijd werd de aandacht in de
oote dagbladen gevestigd op de verwaarloozing
;r graftomben der Van Borselens van 8t-Maar-
osdijk. Die verwaarloozing is evenwel niet van
in laatsten tijd. De meergemelde onderzoeker
Was schreef er reeds over nu 70 jaren ge-
den in „Zeeland". Hij was destijds predikant
Waterlaadkerkje, maar overleed daar reeds
29 November 1852, slechts 42 jaren ond.
Hij meldde het volgende De bedoelde graf-
imbe treft men aan in den Zuidwestelijken
>ek van het kleine koor der kerk van 8t-
aartensdijk. Zij is geplaatst vóór- en met haar
ikstuk omtrent 2 palmen diep ingeschoven in
- een nis in den muur, tusschen de beide
>rendeze nis is niet schelpvormig, maar vlak
opende en men ziet er eenig pleister- of stu-
idoorwerk op, voorstellende acht gotische
,pellekens van dezelfde grootte, op één lijn
plaatst en even boven het dekstuk der tombe
ch vertoonende. De graftombe zelf is zeer
nvoudig en laag; zij bestaat nit reeds ge-
Dernd dekstuk van blauw arduin, lang ongeveer
M., breed 1,6 M. en 2 dm. dik, rustende
een muurtje, dat 1 */2 dm. boven den beganen
•ond uitkomt en denkelijk een verhoogsel is
ui den muur des grafkelders onder den grond.
o?en op het dekstuk liggen de overblijfselen
no een mannelijk en vrouwelijk beeld van wit
duin aan bet eerste, waaraan hoofd en beenen
Dtbreken, en dus slechts de romp is, ontwaart
en nog teekens van een ridderlijk gewaad
rwijl van bet vrouwelijk beeld alleen de schoot
nwezig is, of van het middellijf tot aan de
>eten. Op den rand van het dekstuk, die voren
n de tombe gepolijst en van een schninsch
doop ii, leest men deze inscriptiën
„Int jaer ons heeren MCCCC én XXII opten
irtientsten dach in Februario doe starf her
trens ud borssel heer Van Sulen éa van Sinte
aertensdijck.
Int jaer om heeren MCCCC én XX opten
XlIIsten dach in lentemaent doe starf
ede van berghen vrouwe van Sulen én van
nte Maertensdjck.
bid voer de zielen."
In het bekende woordenboek* van Van der Aa
>rdt zoo zegt de heer Was, is melding ge-
Kaakt van deze graftombe op het woord
-Maartensdijkverder, zooals hij zegt, wordt
nergens melding van gemaakt, voor zoover
n bekend. (In latere dagen evenwel zeker
i. door den heer Hollestelle)de vermelding
bedoeld Aardrijkskundig woordenboek is on-
i\J illedig, zoodat zelfs het voornaamste over het
iofd is gezien, de inschriften, welke geenszins
n historisch belang zijn ontbloot, en boven-
en onjuist.
Zoo heeft men daar bericht„dat de tombe
deele in den grond is gezakt", doch dat is
o niet, want het dekstuk ligt zuiver horizon-
al, terwijl ook het muurtje niet het minst
leden heeft, maar het wordt ook weersproken
or de plaatsing der gotische kapellekens in
nis gesteld toch, dat de tombe oorspronke-
meer verheven was, dan zonden immers
ze voorwerpen door haar zijn bedekt geworden
derhalve in het geheel niet zichtbaar zijn
weest, iets, wat wel niet de bedoeling van
n vervaardiger geweest kan zijn.
Ook is de voorstelling aldaar onjuist als zonde
POfif0 hier zien„de tombe van Frank van
irielen, en het beeld van dien edelman, en
J 991 zijner schoone gemalin", De inscriptiën
ren anders. Schrijver vermoedt, dat Frank
a Borselen, de liefhebbende zoon, boven den
tfkelder zijner voorvaderen want denkelijk
llen de vroegere Van Borselens van St-Maar-
'sdijk ook hier begraven liggen dit mo
ment heeft doen vervaardigen voor zijn ouders
)ris van Borselen en Oda van Bautersen en
dejbeelden genoemde personen moeten aan-
iden. Overigens weet men dat in dezen graf-
u der ook grootendeels het stoffelijk overschot
Bt van Frank van Borselen.
Reigersbergh zegt in zijn Chron. van Zeeland
nde nae dat hij lange sieck in den Briele,
't landt van Westvoorne, ghelegen had, is
HOL leste sijne siele van deser ellendiger werelt
idel. Sinte Elisabethsdach in Slachtmaend ge-
leijden. Ende zijn ligchame werdt gebracht
ie begraven binnen der Kerken van Sinte-
irtensdijck bij sijn voorouders'
Grootendeels werd daar zijn stoffelijk over-
lot begraven, want naar de gewoonte dier
1 len, zijn het hart en het ingewand van den
roemden man bijgezet voor het hoogaltaar in
Maarlandsche kerk te Briele, een stad zeer
prijzor h0m geliefd, waar hij den laatsteo tijd
verbi08 l6Tens meestal doorbracht en op vorstelijken
133
t ehr
ORK
atsch
iteer
25
kND
Adverteutiënvan 1 tot 4 regels 60 centsiedere regel meer 15 cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij' abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
voet leefde, Ende het hart èn ingewanden sijns
ligchaems worde begraven binnen de stede van
den Briel in Sinte Pieters Prochy Kerk van
Maerlandt in theylich Crncè Choer voir het
Outoir, zoo zegt een oude chroniek.
Voorts mag men ten aanzien van den deerlijk
verminkten toestand der beelden gissen, dat
moedwil en baldadigheid hieraan niet vreemd
zullen geweest zijn; indien al de laatste dagen
der 18e eeuw zoo noodlottig voor historische
gedenkteekenen, deze beelden ongeschonden
lieten hetgeen echter nauwelijks denkbaar
is, daar destijds de koperen schilden en platen
uit de grafzerken der Dekens en Kanunniken
van St-Maartensdijk zijn uitgehakt dan zullen
zij waarschijnlijk niet onaangerand gebleven zijn
bij het woeste beeldenbreken, hetwelk hier plaats
vond, niet in het beruchte jaar 1566, maar in
het beroemde 1572.
(Wordt vervolgd.)
Provinciale Sohietwedstrijd te St-Annaland.
Ter herdenking van baar tienjarig bestaan
werd door de ScherpschuttersvereenigingPrinses
Juliana" te St-Annaland op 14, 20 en 21
Augustus jl. een Provinciale Schietwedstrijd
gehouden, waaraan werd deelgenomen door elf
Schietvereenigingen, twee Landstormafdeeliogen
en twee Burgerwachten.
De uitslag hiervan was alsvolgt
Afdeeling A. Korpswedstrijd. Maximum 300
punten.
lfi prijs. Een verguld zilveren medaille, uit
geloofd door den Eere-Voorzitter der vereenigiug
Mr. J, J. Polderman te Amsterdam door de
Schielvereeniging Domburg", met 287 ponten.
2e prijs, Een zilveren medaille uitgeloofd door
den Beschermheer der vereeniging de heer J.
Poldermau, door de Schietvereeniging «Koningin
Wilhelmina" te Vrouwepolder met 283 punten.
3e prijs. Een zilveren medaille, uitgeloofd
door het Hoofdbestuur der Volksweerbaarheid
te 's-Gravenhage, door de Schietvereeniging
nrPrinses Juliana" te Scherpenisse met 279
punten.
Een zilveren medaille voor den besten korps-
schutter, aangeboden door Jhr. Mr. A. F. de
Savornin Lohnian te 's-Gravenhage door J.
Geerse te Vrouwepolder, met 59 punten, bij
loting.
Afdeeling B. Vrije baaD. (Personeel.)
Ie prijs. J. Pieterse te Heinkenszand, 2e prijs
L. Lous te Hoedekenskerke, 3e prijs G. van
der Leden te Middelburg, 4e prijs G. Kristeleju
te Heinkenszand, 5e prijs D. Trieier te Domburg, eF me
Savornin Lobman te 's Gravenhage door A.
Provoost te Domburg met 46 punten.
Afdeeling F, Vrije Baan
le prijs D. Trieier te Domburg, 2e prijs
W. Bosmau te Middelburg, 3e prijs Jacques
Frank te Middelburg, 4e prijs M. Kleinepier
le Biggekerke, 5e prijs J. Wisse te Domburg,
6e prijs J. de Looff te Cortgene, 7e prijs A.
Duindam te Kruiningen, 8e prijs S. de Pagter
te Domburg, 9e prijs A. de Pagter te Domburg,
10e prijs L. van Willigen te Ierseke.
Afdeeling G Eerebaan (personeel):
le prijs een zilveren medaille, geschonken
door H. M. de Koningin door D. de Vries te
Middelburg met 45 punteD, 2e prijs een zilveren
medaille nitgeloofd door N. Bruijnzeei te St-An
naland door M. Kleinepeer te Biggekerke met
44 punten, 3e prijs een bronzen medaille, uit
geloofd door Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman,
winnaar onbekend, met 44 punten.
Een zilveren medaille voor hem die de meeste
rozen schoot in afd. E. en G. samen door
G. W. Graafhuis te Middelburg, bij loting.
6e prijs A„ de Pagter te Domburg, 7e prijs
H. A. Enkelaar te Middelburg, 8e prijs J. Pol-
vliet te Middelburg, 2e prijs J. de Looff te
Cortgene, 10e prijs S. Blok te Cortgene.
Afdeeling C. Eerebaan. (Personeel.)
le prijs. Een zilveren medaille uitgeloofd
door den heer Commissaris der Koningin in
Zeelaud, door J. de Looff te Cortgene met 59
punten.
2e prijs een verguld zilveren medaille uitge
loofd door den heer A. Klontje te Middelburg
door N. de Regt te Goes met 58 punten.
3e prijs een bronzen medaille uitgeloofd door
den Prins der Nederlanden door P. Vleugel
te Hoedekenskerke met 58 punten. Een bronzen
medaille voor hem die de meeste rozen schoot
in afd. A en E te samen door P. Schoe ie
Vrouwepolder, bij loting.
Afd. D. Eerebaan korps maximum 300 pnnten.
le prijs een zilveren lauwerkrans uitgeloofd
door het Gemeentebestuur van Siut-Annalaud
en den Oud-Secretaris de heer J. PoldermaD
door de schietvereeniging „Koningin Wilhelmina"
te Vrouwepolder met 283 punten.
2e prijs een zilveren lauwerkrans uitgeloofd
door Jhr. Mr. A-. F. de Savornin Lohmau door
Landstormafdeeiing Walcheren" met 277 punten
3e prijs e^n verguld zilveren medaille uitge
loofd door den heer A. C. Polderman te Scherpe
nisse dooï de schietvereeniging „Domburg" met
277 purvten.
Afdeeling E. Korps wedstrijd, maximum 250
puntea.
le prijs een vergald zilveren medaille uitge
loofd, door Jhr. Mr. E. A. O. de Casembroot te
Mid.delburgdoor de schietvereeniging „Domburg"
mös 199 pnnten.
2e prijs een medaille uitgeloofd door den heer
E\ C. Labrijn door de burgerwatht „Middelburg"
'met 176 ponten.
3e prijs een zilveren medaille uitgeloofd door
den heer Mr. P. Dieleman te flfiddelburg, door
;de schietvereenigiug /,Tot Oefening en Out-
spanning" te 't Zand met 172 ponten.
Een zilveren medaille voor dei besten korps-
schutter, uitgeloofd door Jhr. Mr. A. F. de
De Zuiderzeewerken.
Maandelijks wordt een overzicht gegeven van
den stand der werkzaamheden. Het .jongste
maandbericht meldt o. a.
De eerste boorploeg beëindigde de boringen
langs de Friesche kustvoor zooveel de weers
gesteldheid het toeliet, werd vervolgens voort
gegaan met 't onderzoek naar de aanwezigheid
van kleileem in den zeebodem nabij Stavoren
overigens werden boringen verricht langs de
Noord-Hollandsche kast, in verband met de
aldaar te ontwerpen werken ter voorziening in
de afwatering.
De tweede boorploeg zette de boringen in de
rv.hting van den ontworpen afsluitdijk tusschen
Wleringen en de Friesche kust voort.
Voor de beteugeling van het Amsteldiep (tus
schen Wieringen en Noord-Holland) werd met
het storten van klei en zand voortgegaan. De
kleidam in de kleine geul kwam gereed. Het
voor het zinkwerk benoodigde Geldersche rijshout
werd op Wieringen aangevoerd. De aanroer van
rijshout is afgeloopen en met den aanvoer van
zink- en stortsteen werd voortgegaan.
Bij een wisselkantoor te Rotterdam kwam
iemand binnen, die 100 dollar wenschte te
koopen. Toen het geld voor hem uitgeteld was
wierp hij den beambte peper in het gelaat en
het geld van door. De beambte
wam geen letsel.
^hb Te Philippine is een graanmijt van den
landtiv^Swer Van Acker verbrand. Aan tarwe
en haver ging voor f 20.000 verloren. Het ver
brande was nog niet verzekerd. Er zijn twee
personen aL verdacht van brandstichting aan
gehouden.
Een nieuwe broodsoort.
Een nieuwe broodsoort, voedzamer en daarbij
goedkooper dan de bestaande, is zeker de ver
melding waard. Het is een Duitsche vinding
en men wil, naar het Hbl. meedeelt, trachten
in Duitschlaiid overal dat brood in 't groot
te doen bereiden om er stelselmatig de onder
voeding mee te bestrijden.
De bestauddeelen van het brood zijn, behalve
meel, gekookte aardappelen en zeeviech.
Het zorgvuldig van grateu en onzuiverheden
ontdane vleesch van gekookte zeevisch (b.v.
schelvisch, kabeljauw en andere groote zeevischen)
wordt met gekookte geschilde aardappelen fijn
gewreven en met de noodige hoeveelheden rogge-
of boekweitemeel en de andere voor de brood
bakkerij benoodigde ingrediënten tot een deeg
gekneed en vervolgens op de gebruikelijke wijze
gebakken.
Gedurende 't bakproces verdwijnen reuk en
smaak van de visch volkomen.
De mee3t gunstige verhouding van de in
grediënten (bij gebruik van schelvisch) i3
twee deelen vischvleesch, drie deelen aardappelen
en vijf deelen meel.
Dit brood is in Duitschlaud minstens 30
pCt. goedkooper dan gewone broodsoorten.
Suiker.
De suiker is duur, uaar véor-oorlogsche be
grippen. Eu toch is de wereldprijs van dit artikel
nog belangrijk booger dau wat wij voor vrije
suiker moeten betalen.
Er zijn echter aanwijzigingen, meent de
schrijver van 't financieele overzicht in 't Hbl
dat wij het hoogste prijsniveau op de wereld
markt reeds achter den rug hebben en dat de
voorziening in het jaar 1921 heel wat beter
zal zijn, dan dit jaar het geval was. Weliswaar
lijdt de beetwortelaanplani in Europa nog steeds
aan de gevolgen van den oorlog, voornamelijk
aan gebrek aan meststoffen en werkkrachten,
maar de aanplanticgen zijn overal uitgebreid,
zoodat het zeer waarschijnlijk is, dat het vaste
land van Earopa zich zelf zal kunnen bedruipen
en geen Indische suiker zal behoeven in te voeren.
Men rekent er zelfs op dat Tsjecho-Slowakije
nog een hoeveelheid van 500.0U0 700.000
ton zal kannen uitvoeren.
Duitschland i9 er, wat de 9uikervoorziening
betreft, het minst gunstig aan toe. Hoewel de
oogst gunstig belooft te worden, zal er zeker
nog een tekort zijn. Toch zal men door beper
king van 't binnenlandsch verbruik nog eeu
hoeveelheid van 150.000 ton trachten uit te
voeren naar Frankrijk als afbetaling op de
In Engeland is of wordt de voorraad zoo
groot, dat waarschijnlijk de controle zal worden
opgeheven.
Over 't algemeen heeft de sterke opdrijving
van de prijzen op de wereldmarkt het verbruik
allerwege vrij wat ingekrompen.
Valsche Bankbiljetten.
Door den Commissaris van politie te Bergen
op Zoom, wordt gewaarschuwd tegen de uitgifte
van valsche baukbiljetten van f 25.Zij zijn
van minderwaardig papier, dragen de serieletters,
BX, en zijn de nummers achter de serieletters
met ietwat violetten inkt bedrukt. Overigens is
de namaak zeer goed eu zijn van de echte bank
biljetten moeilijk te onderscheiden. Verschillende
biljetten zijn hier in omloop.
Bij een botsing te Rotterdam van de uit
Oostvoorne gekomen stoomtram met een vracht
auto van de gemeentereiniging is een aanhang
wagen van de vrachtauto geheel versplinterd,
de locomotief van de tram is omgevallen, het
volgende postrijtuig gedeeltelijk vernield en het
voorbalcon van een personenwagen ingedrukt.
De materieele schade is groot, maar persoonlijke
ongelukken vielen niet voor.
De Delftsche studenten zallen, met het
oog op den kamernood en de kamerprijzen, tot
zelfbouw overgaan. Ze zullen 125 blokwoningen
laten bouwen, bestaande uit een woonkamer met
slaapkamer. Er komen negen coociergewoniDgen
bij. Men hoopt een studentenwoniug te kunnen
verharen tegen f 40 per maand.
Een jeugdige oplichster.
Een net gekleede jonge dame, naar schat
ting 28 a 24 jaar, arriveerde enkele dagen
geleden te Kampen en nam haar intrek in een
hotel. Na een koit verblijf aldaar vertrok ze,
maar vergat af te rekenen. Ze verliet echter de
stad niet, maar verhuisde naar een ander hotel,
waar ze zich uitgaf voor de zuster van een der
leerlingen van eeu inrichting. In diezelfde hoe
danigheid trachtte zij bij een rijwielhandelaar
een fiets te huren, doch deze informeerde eerst
eens- t Bleek dat geen der leerlingen van de
inrichting zoo gelukkig was een zuster in 't
laatste hotel gelogeerd te hebben. De hotel
houder, nu gewaarschuwd, vond het raadzaam
haar beleefd de deur te wijzen. Daar zij ook
weer haar logies niet kon betaleD, werd de
aandacht der politie op deze avontuurlijke jonge
dame gevestigd.
Ongeveer gelijktijdig werd uit Apeldoorn 't
signalement van hetzelfde meisje opgegeven,
met verzoek tot aanhouding. Daar had zij niet
alleen dezelfde trucs in toepassing gebracht
logeeren en fiets huren zonder betaling, maar
tevens de gehuurde fiets voor f 20 verkocht.
De oplichtster bleek te zijn een pas 16-jarig
maar buitengewoon vroeg ontwikkeld meisje,
dat het ouderlijk huis ontloopen was om de
wereld ia te gaan en avonturen op te doen.
Een sommetje geld, dat ze had meegepakt, was
spoedig verteerd en toen had ze op deze wijze
getracht zich le redden. Prikkellectuur schijnt
ook hier weer een voorname rol bespeeld te
hebben.
Te Parijs heeft zich de 38-jarige Russische
kolonel Dorchproong, van den generaleu staf
van generaal Wrangel, doodgeschoten. Hij had
een spoedorder ontvangen, om naar Rusland te
gaan waar hij echter te Parijs kennis had ge
maakt met een jonge vrouw, vermoedt men,
dat hij op geen andere wijze den strijd tusschen
liefde en plicht heeft weten op te lossen.
Den bolsjewiki in Rusland kan zeker niet
worden verweten, dat ze voor krasse maatregelen
terugdeinzen. Naar wordt gemeld, heeft Trotzky
gelast dat wegens de tegenslagen van het roode
leger tegen geueraal Wramgel, de chefs van het
desbetreffende leger moeten worden gefusilleerd.
Zoo zijn dan een generaal, een politieke corn-