IERSEKSCHE ER
TH OOLSCHE COURANT
fc 1848
Zaterdag 21 Augustus 1920.
Zes en dertigste Jaargang
Firma J. M. C. POT Tholen.
Publicatiën.
:kin
Uit onze omgeving.
et
AN
0 N D E R W IJ S.
GEMENGD NIEUWS.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
RAAt'i' Per kwartaal f 0,75 met Geïllustreerd Zondagsblad fl,325, franco
r post f1,40. Voor het buitenland f 1.10, zonder Geïll. Zondagsblad.
UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 60 cents; iedere regel meer 15 cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
- Burgemeester der gemeente Tholen, maakt
I» 19 nd, dat eene openbare Vergadering van den
eenteraad is belegd tegen Vrijdag 27 Augustus
des namiddags te 21/2 ure.
Punten van behandeling
Ingekomen stokken.
Wyiiging van art. 113 der Algemaene Politie
Verordening.
Voorloopige vaststelling der gemeente reke
ning ene. over 1919.
Aanbieding begrootiog der gemeente enz.
voor 1921.
9931
holen, den 20 Augustus 1920.
13
cbeq
talbas.
DfiKtr11 23—39 Anï' 1920 kunnen gebruikt worden:
ino. 46 en 47 van de suikerkaart voor l/2 pond suiker,
"igheidsduur van conponnen der BRUINBROOD-
.RTEN voor het 148e tydvak van 26 Aug.3
Die broodkaarten zijn bruin gekleurd,
olen, den 20 Aug. 1920. 8
De Burgemeester voornoemd,
J. W. WAGTHO.
.5 UBJ
;oodat
[rachlt
door'
rnid-
rzaak D
laag
3. G.
IV.
'e Magistraat scheen het ditmaal ernstig te
oen en de zaak te willen doorzetten, maar
broeders van St. Jaoob waren thans minder
ooit gezind om afstand van huu rechten te
Eeo vijftal hunner, de dijkgraaf Coruelis
Bs, Maljaart van Oost, Johan Craan de Jonge,
tinns Tisteleth en Pieter Couwenhoven stel-
zich in tegenweer. Het waren maar niet
de eersten de besten, want Liens, was
s. in 1654 burgemeester, Van Oost procn-
en Craan de Jonge, penningmeester en
MaarteDmeester. De zaak werd zoo, dat de
Jederschap niet werd ontbonden en in het
765C ^'ee' ^er S'^ebroeders, wat bleek uit de
teekeningen van den kerkeraad.
loewel minder ijverend tegen de broederschap
■fSt. Jacob, hoopte de kerkeraad steeds op
^^Jontbinding en was er op uil, dit voordeel te
uit de inkomsten der confrérie. Het schijnt
ook, dat de gildebroeders, misschien wel om
kerkeraad eenigermate te verzoeoen met de
andhoodiDg van het gilde, en om niet meer
hen, wegens deelneming aau de bijeeokom-
1 en maaltijden, te worden bemoeilijkt, be-
e hadden gedaan, van, na een matig gebruik
spijs en drank, bet jaarlijksch provenu der
egoederen te zulleu uitdeeleo tot spijziging
kleeding van arme en gebrekkelijke menschen.
inderdaad loffelijker en nuttiger konden voor-
sr de gilde-broeders hun overvloed niet ge-
iken.
lenschelijke beloften worden niet altijd nage
len en ook de gilde-broeders schenen de
ine wel eens te vergeten. Immers in 1684
j d de kerkeraad goed,om de confraters
't St. Jacobsgilde, leden zijnde van de ge-
Hknte, ernstig te vermaenen dat sy gedenken
f houden sonden de serieuse beloften, voorheen
ijpljïrmaeleu gedaen." Ja, toen in genoemd jaar
lig geschil was ontstaan tusschen de gilde-
ceders onderling waarover wordt niet ge
ld en dit geschil hangende was voor den
hter, hoopten de kerkelijken niet slechts, dat
rop de vernietiging van het gilde volgen zou,
»r wendden ook daartoe alle moeite aan bij
gildebroeders, „teneinde het jaerlijks inkomen
i 't gilde mog gebragt worden tot godvruchtig
an(ti "uick." Dan, wat ook de kerkelijken mochten
len en doen, het was alles vruchteloosde
enigheid tusschen de broeders van St. Jacob
:d vereffend en hun confrérie bleef nog wel
jaren daarna in stand.
Veel bijzonders valt er verder evenwel van
gilde niet te melden. In 1699 besloteu de
debroeders„dat de rendant, hun medebroe-
in bewaring nemen zou de zilveren cop met
1 deksel, gemerkt met de nameu van verschei-
te gildebroeders in den jare 1595, mitsgaders
zilveren schale, als nog een zilveren lepel,
<E-
408
reksf
st.
Vgen
)T t
UW
este
DE
ïd,
idijktt
iM twee schelpen." Deze schelpen worden in
register der ontvangsten en uitgaven van
St. Jacobsgilde ook genoemdeen grooten
kleinen hoorn deze voorwerpen waren tijdens
I beschrijving van het gilde door den heer Was,
i
meer aanwezig, waarschijnlijk waren het
g] Je zoogenaamde St. Jacobsschelpen, die de
Igrims denkelijk als relequien uit Compostel
dden medegebracht.
In den winter 1701 overleed de confrèrent,
praeses Couwenhoven, een man, die steeds
ijver was geweest voor de instandhouding
confrérie. Den 28 Mei 1702 werd docjor
esar Roelaudi burgemeester in 1707
gildebroeder aangenomen. De broeders van
Jacob vonden goed, 4 Jan. 1707, dat het
a voortaan, wegens het kwade slot, slechts
de twee jaar zou teren en ramen. In Jan.
14 werd tot gildebroeder en ontvanger voor
>Oft
zijn leven aangenomen Josias Sjncke, aan wien
twee voorgaande registers van St. Jacobsgilde
werden overgegeven, die tot leedwezen van den
heer Was, niet meer voorhandenwaren; uit die
zoude de wetten en statuteD, den oorsprong en
de strekking van het gilde duidelijk blijken.
Op 6 April 1739 traden tot de confrérie toe de
heer drossaard mr. Jacob Vleugels en Marinus
Catshonck, schout, de laatst aangenomen leden
van het St. Jacobsgilde waarvan melding wordt
gemaakt. De kwijning begon en de ondergang
neigde. In 1747 werd de laatste rekening in
het register voor. Op een los stuk papier nog
een rekening gedaan over de jaren 1745—1753
sluitende met een batig elot ad 16 pond 11
Sch. VI.
De broeders znllen waarschijnlijk né het midden
der 18e eeuw vrijwillig besloten hebben, om de
bezittingen van bet Gilde aan de stad te schen
ken. In een stadsrekening van 1772 worden
onder het kapittel van ontvang verantwoord niet
slechts de meergemelde zilveren ornamenten
(voor memorie), maar ook de renten en pachten
der landerijen, voor dezen aangekomen hebbende
aan de confrérie of het gilde van St. Jacob,
destijds bedragende 11 gemeten 84 roedeu,
welke nog behooren onder de gemeente-eigen
dommen, zoo schreef de heer Was, van St-Haar-
tensdijk, terwijl ook de zilveren voorwerpen reeds
meermalen vermeld, berustende waren en dus
nog zullen zijn onder de Regeering van St-Maar-
tensdijk.
Het St. Jacobsgilde geeft dus een eigenaardig
stukje uit het dorpsleven in vroegere jaren, alleen
jammer dat nergens duidelijk blijkt wat eigenlijk
de bedoeling en strekking van het gilde was.
Een volgende maal iets anders uit onze om*
geviug.
(Wordt vervolgd.)
LANDBOUW.
Als het getij verloopt....
Eeu raad aau onze landbouwers.
Na de kanstmest door de veranderde tijds
omstandigheden zoo verbazend daur geworden
is, dient de landbouwer bij het gebruik ervan
met meer overleg te werk te gaan. Het gaat met
de kunstmest, die over het land wordt verspreid,
ongeveer als met het stuifmeel der bloemen in
de lucht. De natuur zorgt voor een reusachtige
voorraad, opdat wanneer ook slechts een klein
gedeelte zijn doel bereikt, er toch nog voldoende
bestuiving plaats hebbe. De landbouwer werpt
eveneens zijn kunstmest in groote hoeveelheden
op het land en evenals bij het stuifmeel komt
slechts een min of meer belangrijk gedeelte tot
zijn recht.
De vraag is, of de wijze waarop de kunstmest
over het land verspreid wordt., niet voor verbe
tering vatbaar is. Namelijk zoo, dat men juist
zóóveel geeft als men noodig acht en dat Alle
kunstmest of althans zooveel mogelijk aan de
planten ten nutte komt.
Wanneer kali- en phosphorzunrhoudende
meststoffen in grootere hoeveelheden op deo
bodem gebracht worden dan de eerstvolgende
oogst behoeft; of wanneer deze laatste wat
onregelmatig verspreid wordeo, dan is dat niet
zoo heel erg, daar zij toch door den grond wor
den vastgehouden en, is het niet aanstonds dan
toch later de planten ten goede komt. Iets anders
is 't met de stikstofhoudende meststoffen, welke
niet zoo sterk of in 't' geheel niet geabsorbeerd
worden. Daarbij is het zeer wenschelqk, dat ze
zoo regelmatig mogelijk verspreid worden en in
zulke hoeveelheden, als de op het veld komende
of staande gewassen binnen de eerstvolgende
oogitperiode noodig hebben.
Nog altijd worden in de meeste streken chili-
salpeter e.d. met de hand gestrooid. Er bestaan
echter uitstekende kunstmeststrooiers o.a, hand
machines, n.1. de Dnplex en de Koerier, welke
zeer geschikt zijn om de kunstmest regelmatig
en in zoo groote hoeveelheden als men wensche-
lijk acht, uit te strooien. Daartoe is echter
noodig, dat deze meststof droog en eenigszins
fijnkorrelig is. Gemalen chilisalpeter is uitstekend
geschikt om met een handmaohine uitgestrooid te
worden. Het spreekt vanzelf, dat men moet
zorgen dat de kunstmest zoo weinig mogelijk
vocht inhoudt. Vandaar dat Norgesalpeter
ook wel kalksalpeter genoemd Ca (oo3)2
die Dog altijd in zoodanigen toestand in den
handel wordt gebracht, dat ze erg hygroscopisch
is, m.a.w. zeer veel vocht tot zich neemt, niet
geschikt is om met den kunstmeststrooier te worden
□itgeworpeD. Met de hand is Norgesalpeter al
moeilijk te behandelen maar voor een kunst
meststrooier is ze in 't geheel niet, geschikt. Bij
het uitzaaien van vochtigen kuustmest krijgt
men nooit een goede verspreiding. Hier eu daar
komen er hoopjes of kluitjes te liggen en elders
komt niets, zoodat er veel verloren gaat en
daarenboven de stand van het gewas zeer onge
lijk wordt. Nu de stikstofmest vooral zeer daur
is, is het dus nog meer noodig dan vroeger om
kunstmeststrooiers en liefst handmachines te
gebruiken en te zorgen voor droge kunstmest,
die voor het uitzaaien geschikt is, zooals 't is
reeds gezegd, gemalen chilisalpeter.
Men moet de bakens verzetten.
Men meldt uit het Eiland. De oogst is binnen
was het voor veertien dagen maar dunnetjes
met het inhalen van rogge en gerst en werd
ook nog menig schoof tarwe binnengehaald
feiieljjk niet geschikt voor opberging, daarna
trad een gunstiger periode in en werd het
leeuwendeel prachtig ingezameld, zoodat we op
goede qualiteit graan kunnen rekenen.
Oud-Vossemeer. De heer W. B. van Bezooijen,
onderwijzer te Kralingen, slaagde voor de akte
Duitsch L. O.
Er wordt medegedeeld, dat met 1 Sept.
a.s. te Bergen op Zoom een cursus wordt geopeud
voor de hoofdaktedeze cursus word gegeven
vanwege den R.-Catb. Ouderwijzersbond in het
Bisdotn Breda.
Ernstige brand te Amsterdam.
Te Amsterdam heeft Maandag een felle brand
gewoed in een papierzakkenfa'oriek een hoekhuis,
dat greDst aau de Prinsengracht en de Lauriers
straat. Aan deze zaak is een winkel verbonden,
waario o.m. vuurwerkartikeleu en allerlei huis
houdelijke artikelen worden verkocht.
Tegen kwart voor vijf kwam de in de
bourt wonende mej. v. d. Haast in den
winkel om eenige bengaalsche luciters, met het
oog op hartjesdag. De wiukelierster streek er
een aan, ouj zich te overtuigen, of ze wel ont
vlamden. De luciferskop sprong er af, viel in
een papier- en vunrwerkvoorraad en deed het
lichtontvlambare goedje met een vrij harden
kaal ontploffen. Ia een oogenblik stond de winkel
iu een lichtelaaie, de winkelierster liep vrij
ernstige brandwonden aan de armen op, de
andere vrouw kreeg lichte kwetsaren. De politie
agent Rooze, op zijn ronde in de bourt, die
onmiddelijk pogingen aanwendde om de beide
vrouwen uit den winkel te halen, verwondde
zich aan de polsen. Ze werden direct naar het
Binnengasthuis overgebracht.
De brand greep intusschen snel om zich
been, zoodat de bewoners van de drie verdiepings-
perceelen iu allerijl, met achterlating van hun
have en goed, huu wouingen moesten verlaten.
Na ruim een halt uur wa9 de braudweer het
vuur echter volkomen meester.
Verschilllende vertrekken zijn uitgebrand ter
wijl een zestal gezinnen door den brand hun
woning en een belangrijk deel van hunDen in
boedel hebben verloren, want niet allen zijn tegen
brandschade verzekerd.
De toestaud van den agent Rooze en mej.
v. d. Haast is redelijk goedde winkelierster
is overleden.
Te Haarlem werd in April ruim t 12000
ten nadeele van hel Levensmiddelenbureau ont
vreemd. In verband met dezeu diefstal zijq thans
een viertal Haarlemmers aangehouden, die daar
indertijd werkzaam waren. Een bedrag van f 1300
en verschillende van het geld gekochte voor
werpen, een motorrijwiel, eeu naaimachine, een
vier-persoons bokkenwagen, enz. zijn in beslag
genomen.
Op de Veluwe heerscbt weer de rupien-
plaag. 100 H.A. denoenbosch nabij Beekbergen
en in de orogeviog van Loenen is er reeds door
aangetast. Ook tiet het er voor vele bosschen
tusschen Nunspeet en Epe slecht uit, daar de
nonrups er is gesignaleerd.
Te Amsterdam is iemand uit New-York
een portefeuille ontrold, inhoudende een crediet-
brief, groot f 12.500 benevens nog een bedrag
aan geld.
Een vliegterrein te Rotterdam.
Rotterdam heeft zijn vliegveld al, in verband
met den luchtpostdienst van Amsterdam op
Londen. Dit vliegveld zal nu, in den trant van
de Eransche en Engelsche terreinen gemoderni
seerd worden. B. en W. van Rotterdam stellen
voor om verschillende gebouwen voor den dienst
op te trekken. Verder een restaurant voor de
luchtreizigers, dat ook logies kan bieden voor
de bemanningen der vliegtuigen. Een autogarage
en een douane-gebouwtje ontbreken ook niet.
De kosten worden geraamd op f 1.033.000.
De veepest in België.
De gevreesde runderpest of veepest, welke
sedert langen tijd niet in Europa heeft geheerscht,
in ons land voor 't laatst omstreeks 1866
heeft thans het vee in tal van Belgische dorpen
aangetast.
De ziekte kan ontzettende verliezen teweeg
brengen, schrijft de heer Hoefnagel in de Vee-
en Vleeschb., zelfs 75 pet. van den veestapel
kan bezwijken en behalve rundvee, ook schapen
en geiten aantasten.
De smetstof van de runderpest is tot nog toe
onbekend en zoo klein, dat zij met behulp van
den microscoop bij de tot heden gebruikte lenzen
niet kan worden ontdekt. De smetstof zetelt
tijdens de ziekte van het aangetaste dier in alle
weefselsappen.
Als eerste ziekteverschijnsel bij 't aangetaste
dier treedt groote vermoeidheid en lusteloosheid
aan het lichthet herkauwen vertraagt, en het
haar slaat min of meer recht overeind. Reeds
op den tweeden dag wordt het geheele slijmvlies
van alle spijsverteringsorganen aangetastde ont
lasting wordt dun en is veelal met bloed ver
mengd. De ademhaling versnelt, het dier hoest
pijnlijk, de melkgift vermindert, en na eDkele
dagen vertoont het dier diep ingevallen oogen,
welke sterk tranen, met slijm en speeksel uit
de mondholte en met vuile neusgaten. Gewoonlijk
treedt dan binnen een week de dood in.
1q Zuid-Afrika, waar de ziekte herhaaldelijk
heerscbt, gaat men de nog niet besmette run
deren inspuiten met de gal of het bloed van
aan runderpest gestorven dieren, om aldus verdere
besmetting tegen te gaan.
De ziekte is, naar meegedeeld wordt, nog niet
onmiddellijk aan onze grenzen. Bij Limburg is
het dichtst bijzijnde aangetaste plaatsje 15 K.M.
van de grens verwijderd.
De kunst om oud te worden.
Een Londensche arts heeft een9 nauwkeurig
nagegaan, hoe een honderdtal zeer oud geworden
menschen geleefd hadden en toen bleek, deelt
de H. P. mede, dat ze bijna allen steeds zeer
matig lecfdeD, veel in de buitenlucht verkeerden,
en slechts zeer weinig vleesch ateD.
Om lang te leven is het vooreerst noodig de
doodsoorzaak van ouders en grootouders te kennen.
Dan zijn, in verband hiermee allereerst maat
regelen te nemen. Algemeen weet en erkent men
dit voor de tuberculose, doch voor andere ziekten
als aderverkalking en beroerte geldt dit evenzoo.
Die menschen doen bijv. goed niet te rooken
en niet veel te drinken. Om het vaatstelsel jong
te houden, aderverkalking te voorkomen, zijn
verschillende lichaamsoefeningen uitstekend. Een
der beste oefeuiügen is wel het wandelen, waar
door èa de hartwerking èn de ademhaling krach
tiger wordt. Een wandeliog van drie uur, over
den geheelen dag verdeeld, is voldoende. Slecht
weer mag geen beletsel zyd.
Behalve die kleinere dagelijksche wandelingen
is het zeer nuttig eens per week een wandel
tochtje te maken van vier tot zes uur. Een
gewichtsverlies van drie tot zeven pond is daarvan
wel het gevolg, mits men dien dag matig is met
eten en vooral met drinkenOok voor oudere
menschen, mit9 zij vrij van kwalen zijn, is het
geoorloofd dergelijke grootere wandelingen te
maken. Evenzoo is dit het geval met de zoo
nuttige zomervoettochten van liefst minstens
Jrie- vier wekeD. Wandelen, bergbeklimmen,
kortom sport, is dus een aitstekeDd middel om
de gezondheid te verbeteren, het leven te ver
lengen. Toch moet meD ook in dit opzicht matig
zijn. Anders zoo de sport niet het leven harer
beoefenaars verlengen, maar integendeel verkorten.
Moltke gaf den raad, matigheid in alles. Groote
matigheid vooral is noodig bij het gebruik van
vleesch en eiereD, ook als zoogenaamde verster
king. Hoe ouder de mensch wordt, des te mioder
heeft hij behoefte aan voedsel. Het magerder
worder is voor oudere menschen niet nadeelig.
Dat de mensch zich hoeden moet voor alco
hol- en nicotine-vergiftiging, spreekt wel van
zelf. De mensch heeft slaap noodig, maar te
lang slapen, (meer dan acht uur) is nadeeliger
dan te kort. Slapen op den dag is voor iedereen
slecht en ook onlogisch.
Arbeid is nuttig en noodig voor de gezond
heid. Dat het leven verlengd wordt door goede
huidverzorging, zindelijkheid eu baden, weet
tegenwoordig iedereen, al doet lang niet iedereen
er aan mede. Bij de aanmoediging tot arbeid,
geestelijk en lichamelijk, moet gezegd worden,
dat ook hier weer, zooals overal, een teveel
schadelijk is. De boog kan niet altijd gespannen
zijn, daarom moeten tijden van voldoende rust
op gedanen arbeid volgen. Vacautietijden ziju
daarom ook een middel tot verbetering der ge
zondheid, ter verlenging van het leven.
Een wonderdokter.
Te Warfstermolen, in de prov. Groningen,
nabij de Friesche grens, woont Peter Poelstra,
die als „wonderdokter" een groote vermaardheid
bezit.
Want groot is het aantal menschen, dat bij
„dokter Peter", zooals hij in de wandeling ge
noemd wordt, genezing zoekt; zelfs van uit de
zuidelijke provincies van ons land wordt de hulp
van dezen eenvoadigen man ingeroepen.
