IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
d. 1847
Zaterdag 14 Augustus 1920.
Zes en dertigste jaargang
UP
Firma J. M. C. POT - Tholen.
Publicatiën.
Uit onze omgeving.
m.
0 N D E R W IJ S.
Van onze berichtgevers.
Dit blad ïerschijnt eiken Zaterdag,
rij» per kwartaal fO,75; met Geïllustreerd Zondagsblad fl,325, franco
ir poat J 1,40. Voor het buitenland 11.10, ronder Geïll. Zondagsblad.
UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
i Burgemeester van Tholen maakt bekend, dat
eenige paren kousen van de verschillende for-
d te bekomen zyo, vanaf 1.45. Ook zyn nog te
rygen enkele paren schoenen van no. 27 (kleine
voet) voor i 8.50. 26103
lolen, den 0 Aug. 1920t 6
Borgemeester van Tholen maakt bekend, dat
aancien van de ingeschrevenen voor de lichtingen
militie van 1920 en 1921, die vrijstelling van
dienst verlangen_ op grond van den broeder,
lot den landstorm behoort of heeft behoord, geldt
het volgende
reden van vryi telling moest op 1 Augastus
bestaan
ior of vanwege den ingeschrevene, die de vrij
ing verlangt, wordt behoudens het bepaalde
•t. 39 van liet Militiebesluit tusschen 1631
ter secretarie aanvraag gedaan tot het opmaken
een getuigschrift. 14
holen, 10 Augastus 1920.
Plaatsing bij de Motorafdeelingen.
Borgemeester van Tholen brengt ter kennis
belanghebbenden, dat dienstplichtigen van de
lie lichting 1920 die er prijs op stellen te dienen
de Motorafdeeling, hun verlangen daartoe vóór
September a.s. schriftelijk moeten mededeelen
den Commandant van de Motorafdeeling te
Het schrijven behoeft niet gezegd te zyn.
behooren daarbij op te geven
slachts- en voornamen
turn van geboorte
meente, waar zy voor de militie zijn ingeschre-
en indien ze reeds hebben geloot, ook het
gsnummer.
et is noodig, bij het schryven verklaringen over
eggen, waaruit hun bekwaamheid in het chauf-
vak of als motorryder blijkt. Een rijbewijs kan
als zulk een verklaring worden aangemerkt.
die voor detacbeering bij de Motorafdeeling
inmerking zouden kunnen komen, worden inge-
by de infanterie. Eerst na V-fa maand van hun
0 oefening te hebben vervuld, kuDnen zy bij de
"rafdeeliog worden gedetacheerd. De Chef van
Generalen Staf bepaalt wie van hen voor deze
iheering worden bestemd.
ioofd| lolen, 9 Augustus 1920.
aan
nu
jdcn,
)1 mii
iterkt
p' 'eT e Burgemeesler *an Tbolen brengt ter algemeene
Igemi li, - - -------
dat krachtens Koninklyk besluit van 6 Juli
9, do. 58, in 1920 alleen de verlofgangers van
andweerlichtingen 1918a, 1918b en 1919 zullen
[en onderworpen aan het onderzaek, vermeld in
29 der Landweerwet (z.g. inspectie over de
>fgangers der landweer.)
evens heeft de minister van Oorlog bepaald, dat
oefening, als bedoeld in het tweede lid van ge
ld wetsartikel, niet aan het onderzoek wordt
onden.
plaatsen, dagen en uren. waarop het onderzoek
geschieden, zullen nader bij openbare kennis-
ig worden bekend gemaakt,
jolen, 9 Aug. 1920. 19
.f21
n
bij H
36
net c
ïelaa
'00(
luti
1—5
\NT
LANDWEER.
Jaarlijksoh Onderzaek.
De Burgemeeiter,
H. GOOSSEN, lb.
m 1632 Aug. 1920 kunnen gebruikt worden:
qo. 46 van de auikerkaart voor pond auiker.
ighoidaduur van coupoooen dor BRUINBROOD-
RTEN voor het 147e tijdvak van 1726 Aug.
broodkaarten cgu groen gekleurd,
tolen, den 13 Aug. 1920. 8
De Burgemeeater voornoemd,
J. W. WAGTHO.
[eD had zich dus te St-Maarlensdijk tot Prini
trits gewend in zake het St-Jacobsgilde. Bij
▼an donatie in 1624 verleend, werd door
Prins uit bijzondere gunst en op voorwaarde
de stadswallen en poorten te herstellen, de
lering van St-Maartensdijk in het bezit en
gesteld van het inkomen van het Gilde
alleen, maar ook van het recht om de
eren te nemen en zoo noodig te verkoopen.
Magistraat liet ingevolge die voorwaarden
IK6I volgende jaar, overeenkomstig de schenking,
oederen en landerijen inzetten, maar er werd
its weinig voor geboden. De gildebroeders
en blijkbaar niet berusten in de verkooping
hun goederen en vandaar dat men niet
ie bieden voor de landerijen. Hoewel de
istraat besloot de noodige maatregelen te
om de inkomsten voor de stad in te
eren, besloot de broederschap van St-Jacob
daaraan niet te storen, het gilde bleef in
bezit en genot der goederen van hare con-
Adverteutiënvan 1 tot 4 regels 60 centsiedere regel meer 15 cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
fièrie en werd verder door de Regeering
niet bemoeilijkt, althaBs tot aan het jaar 1657.
Ondertasschen begonnen de kerkelijken zich
tegen het gilde van St-Jacob te weren en al
het mogelijke te doen 3e confièrie te vernietigen.
Zeker tegen Rhetorijkers enz. werd door predi
kanten en kerkeraden van die dagen zeer streng
opgetreden, maar de uitdrukkingen betreffende
het St-Jacobsgilde en de bijeenkomsten der leden
dier confièrie doen aan meer denkeo.
In de kerkeraadshandelingen van 24 Juli 1632
leest men
Alzoo den kerkeraad beeft bevonden, dat
eenige van ledematen Christi oock zich verge
selschappen in het gilde van St-Jacob, 't welck
zij geacht hebben te strijden tegen de eere Gods,
als oock tegen den troost haerder consciensiën,
naerdien men niet can deelachtig werden de
tafel des Heereu en de tafel der duijvelen (1
Corinth 10 21), soo heeft den kerkeraad goet
gedacht, sulke ledematen de gemeijnte aan te
dienen, dat sy haer soodanige vergaderinge sou-
den onthouden, oft dat sy andersindts sonden
absenteeren van het gebruik des H. Avondmaels
des HeereD." Den 9 April 1640 werd een lid
van de gemeente gedaagd voor den kerkeraad
„overdieu hij hem selven heeft begeven in St-
Jacobsgilde, alwaer bij segt professie gedaen te
hebben, en in bedenkinge heeft genomen, welke
van beide tafelen hij soude verlaten oft aan
hangen, de tafel des Heeren Christi, ofte de
tafel van St-Jacobsgilde. Den 21 April 1648
betuigt Adriaan Spirynck, sijne groote genegen
heid tot het gebruik des H. A. en ziju droef
heid daerover, dat hij St-Jacobsgilde heeft helpen
staende houden." Op den 11 December 1650
werd besloten: ^alsoo Jan Smalbeer tot sijn
huis, soo men zegt, heeft gehouden het St-
Jacobsgilde, zal hij daerover aengesproken en
bestraft worden, en indien bij geen belofte doet,
van dat hij hem zal afaonderen van het Jacobs-
gilde, dat hij ten Avondmael niet sal mogen
gaen, en indien hij het gilde beeft gehad in
sijn huis, sal hij voor den kerkeraad verschijnen
en schuld bekennen".
Sedert deze laatste aanteekening kon de schrij
ver niets meer vinden, dat de broeders van St-
Jacob, leden zijnde van de Hervormde gemeente,
om hun deelname aan de confrérie werden ge
censureerd. Denkelijk zal die maatregel weinig
afdoende geweest zijn, en waarschijnlijk zal ook
de kerkelijken ijver tegen de confrérie ziju behaald,
toen deze niet meer gevaarlijk kon geacht worden
voor het Hervormde geloofen, met afwijking
van haar oorspronkelijk doel, vermoedelijk slechts
nog als eeu vergadering tot gezellig verkeer werd
in aanzien gehouden. Naderhand hoopte men
nog wel op haar ontbinding, maar toen om
geheel andere redenen.
Ofschoon de bemoeiingen der Regeering van
St-Maartensdijk in 1623 tot ontbinding van de
broederschap en naasting van haar bezittingen
voor de stad, schipbreuk geleden hadden op het
verzet en de standvastige volharding der gilde-
broeders, zoo gaf men het nog niet op. Men
wachtte slechts op een geschikt tijdstip. Dit
kwam in 1657. De Noordpoort der stad moest
worden hersteld en daar zulks, als voorwaarde
in de acte van donatie door Maurits verleend,
begrepen was, zoo achte de Magistraat het tijd
stip gunstig, om andermaal te beproeven het
Gilde te ontbinden en de goederen aan de stad
te trekken. Men kreeg daarvoor dan ook toe
stemming der autoriteiten. De gerechtsbode
zeide de pachters van de St-Jacobs-land, hoofd
voor hoofd aan, dat in de komende tijden de
pachten niet andera mochten betaald worden
dan aan den thesaurier der stad Adriaan Cats-
houck.
Wordt vervolgd.
LANDBOUW-VEETEELT.
Het Dagelijksch Bestaar van de Maatschappij
tot bevordering van Landbouw en Veeteelt in
Zeeland, heeft het volgende schrijven rondge
zonden.
Het heerschend optreden van de runderpest
in de omgeving van Gent geeft het Dagelijksch
Bestuur der Z.L.M. aanleiding onze leden in
Zeeuwsch-Vlaanderen inzonderheid hen, die
veehouder in een der grensgemeenten zijn
te wijzen op het groote gevaar hetwelk is ge
legen in het bezoeken van veestallen over de
grenzen en het toelaten tot hun vee van per
sonen uit. België, die aldaar met vee in aan
raking komen.
Naar het veeartsenijknndig Staatstoezicht ons
meldt, is de omvang van bet kwaad nog niet
volkomen bekend, doch de berichten zijn in
allen gevalle zeer verontrustend en bestaat de
mogelijkheid van een insleepiDg van de runder
pest in ons land.
Zoodra het eerste geval zich hier te lande
voordoet, moet dit onmiddellijk ter kennis van
het veeartsenijkundig Staatstoezicht worden ge
bracht, opdat door onverwijld ingrijpen getracht
kan worden een ramp voor Nederland te voor
komen.
Daarom is het van het grootste belang, dat
de veehouders bij elk geval van ziekte onder
hun vee dadelijk hun veearts raadplegen of aan
gifte doen bij den Burgemeester, opdat van
Rijkswege een onderzoek kan worden ingesteld.
Ons Dagelijksch Bestuur vertrouwt in deze
op de medewerking van alle veehouders.
Laten allen in het oog honden, dat runder
pest zeer besmettelijk is en zich ontzettend snel
verbreiden kan, moeilijk en niet anders dan
mei zeer groote offers tot staan te brengen is
en in vroeger tijden onze Nederlandsche vee
houders herhaaldelijk millioeDen en millioenen
beeft gekost.
De vorige epidemie van runderpest.
We lezen in de Middelb. Ct.
We hebben, nu de veepest van over de
grenzen dreigt, en de meesten die ziekte slechts
van hooren zeggen kennen, nog eens den jaar
gang van de Middelburgsche Courant van 1866
opgeslagen, het jaar van de laatste epidemie
van die ziekte in ons land.
Het was toen ook in ander opzicht een luguber
jaar, want er was toen onder de menschen een
epidemie van cholera, door welke ziekte toen
31.655 personen werden aangetast, van wie er
19.490 overleden. Maar behalve de wekelijksche
opgave dier cholera-gevallen, vonden we in de
Midd. Crt. ook geregeld de opgaven van de
vee-typhos zooals men toen zei. Dat duurde
nog laDger dan de cholera, want eerst eind Juni
1867 begon de epidemie te bedaren. Ed toen
was de samenvatting van het aantal slachtoffers
sedert het uitbreken der ziekte in afgeronde
cijfers aldus voor de vier provincies die toen
voornamelijk er door werden aangetast
Z.-Holl. N.-Holl. Gelder!. Utr.
Aangetast 97.000 8200 900 50.000
Gestorven 46.000 900 48 30.000
Afgemaakt 16.000 9800 3900 4.0G0
Hersteld 35.000 800 4 16.000
Dus gestorven 77.000 en afgemaakt 33.000,
samen 110.000 1
Vooral die cijfers voor het afgemaakte vee in
N.-Holland en Gelderland, grooter dan die van
't aangetaste vee spreken duidelijk van de groote
opofferingen om de ziekte tot staan te brengen.
Over de gevolgen van zulk een slachting
onder het vee, ten opzichte van de voorziening
van melk, boter, kaas en vleesch, kan men zich
ter nauweruood eeu voorstelling vormen. Voor
millioenen en millioenen schade werd er door
de boeren geleden. En vleesch was er bijna niet,
want al bleef ook in sommige provincies het
vee vrij, het was toch niet te verkoopen omdat
het niet vervoerd kon worden, en bovendien
door de koopers gewantrouwd werd.
Trouwens de uitvoer stond ook stop, waot de
andere landen verboden uit zelfbehoud den
invoer. Ook Engeland, dat zelf zijn veestapel
door dezelfde ziekte dat jaar zag verminderen
met 278.740 aangetaste, en 56.947 afgemaakte
dieren.
De gewone Rijksnajaarskeuring voor dek
hengsten zal te Tbolen plaats hebben op 8
October.
RECHTZAKEN.
Onder de Dinsdag voor de rechtbank te Mid
delburg behandelde zaken was die tegen Adr. W.
nit St-Philipsland en betrof het per motor rijden
door de bezoekers van de ringrijderij te Nieuw
en St-Joosland op 25 Mei jl.
Aan bekl. was ten laste gelegd, dat hij bij
het rijden door die meü9chenmenigte met zijn
rijwiel A. Adriaanse heeft aangereden, waardoor
deze werd verwond en zich een week lang onder
dokter's behandeling moest stellen.
Getuige Adriaanse weet nu niet zeker of hij
aangereden is of zooals bekl. zegt, het rijwiel
is omgevallen en hem toen verwondde. De ge
tuigen P. van Eenennaam, J. K. Mesu en W.
Jobse verklaren dat bekl. zachtjes den hoek om
reed en toen dicht bij de menschen sneller ging
rijden, zeker te snel voor de omstandigheden
ter plaatse. Beklaagde is door de omstanders
mishandeld en het rijwiel ernstig beschadigd.
Er was door dat ter plaatse de baan voor het
ringrijden was, slechts weinig plaats om te
passeeren, en die plaats stond nog vol menschen.
De getuige a decharge, mejuffrouw C. Verhulst,
heeft achter op het rijwiel gezeten en verklaart
dat bekl. signalen gaf, wat de andere getQigen
zich niet goed weten te herinneren.
Uit de verklaringen der getuigen bleek ook
nog dat ook andere menschen zijn verwond.
De officier eischte tegen bekl. 14 dagen ge
vangenisstraf.
De verdediger, mr. Evers, wees er op dat het
bij dagvaarding ten laste gelegde niet is bewezen,
het staat niet vast dat bekl. Adriaanse aanreed.
En ook is niet bewezen, dat bekl. roekeloos
heeft gereden, hij is al genoeg gestraft door de
ondervonden mishandeling en de schade aan zijn
rijwiel toegebracht. Spr. vraagt vrijspraak of een
zeer lichtè, zoo mogelijk voorwaardelijke straf.
Geslaagd te 's-Gravenhage, voor de akte
Teekenen L. O. de heer A. G. Engelvaart,
Tholen.
LANDBOUW.
Oud-Vossemeer. Bij de keuring van stam
vaders en afstammelingen werden o.m. te Steen
bergen van den hengst Fiston de Vedrin, welke
de eerste zilveren medaille erlangde, de afstam
melingen geprimeerd de veulens van de land
bouwers Van der Riet en De Wit alhier.
SPORT.
Onze buren aan de overzijde der Eendracht
zijn, zooals algemeen bekend, bijzondere lief
hebbers van de handboogschutterij en dat zij
meester daarin zijn is dezer dagen weer bewezen.
De heer A. Marriëoboer, lid van een der hand
boogschutterijen te Oud-Gastel werd op de
Olympische spelen te Antwerpen kampioen-
schutter in een wedstrijd, waaraan door tal van
natiëu werd deelgenomen.
ST-ANNALAND. In de vergadering van den
gemeenteraad alhier, waarin afwezig was de heer
A. J. Bierens, werd met algemeene stemmen
voorloopig vastgesteld de rekening der gemeente
over 1919 en wel in ontvang op f 62507.605
en in uitgaaf op f57461.33, sluitende alzoo
met een batig saldo van f5046.275. Eveneens
werd goedgekeurd de rekening van het Weezen
Armbestuor over dat jaar. De ontvangsten hier
van bedroegen f 8655,32 en de uitgaven
f 12430.69. Nadeelig saldo f3775.37.
Aan de orde kwam weder het verzoek van
den kerkeraad der Ned. Herv. Gem. alhier om
de kermis dit jaar niet te doen doorgaan eo
deze af te schaffen, over welk verzoek in de
vorige vergadering de stemmen hebben gestaakt.
Ook nu weder staakten de stemmen en werd
het desbetreffend voorstel tot afschaffing alsnu
beschouwd niet te zijn aangenomen.
Aan de hand van art. 117 der politieveror
dening verzocht de heer Goedegebuure nn om
de kermis slechts 2 dagen te doen houden en
niet ook des Zaterdagsavonds en Woensdagavonds
maar alleen op Maandeg en Dinsdag, alsmede
om te zorgen dat des Diosdagsuachts om 12
uur alles was afgeloopen. Omdat de bevoegdheid
daartoe berust alleen bij Burgemeester en Wet
houders zal dit College dat verzoek in over
weging nemen.
Op de voordracht ter benoeming van 2 leden
van het College van Zetters der Dir. Belastingen
werden geplaatst de aftredende leden de heeren
L. Polderman en M. J. Heijboer, benevens de
heeren M. C. van Eleacker en H. Gaakeer.
Bij de rondvraag werd wederom de aandacht
gevestigd op de openbare spreekcel aan het
telefoonkantoor alhier, en zal nu door deu Bur
gemeester daarnaar een persoonlijk onderzoek
worden ingesteld en getracht de noodige verbe
tering te krijgen. Nog wordt besloten een lan
taarn te plaatsen op den Hoenderweg bij B. v.
Dommelen en gaf de heer J. van Houdt in
overweging te bepalen met welke snelheid in
deze gemeente met auto's en motorfietsen ge
reden mag worden.
ST-MAARTENSDIJK* Ondanks de lang
niet algemerac medewerking en de toeleg om
het Koninginnefeest schipbreuk te doen lijden,
heeft de commissie zich niet laten afschrikken
en eeD programma samengesteld, dat er op wijst
om de herdenking van Koninginues's jaardag
integendeel waardig te doen zijo
Een schoolfeest is door het afwijzen van het
desbetreffend verzoek aan den gemeenteraad uit
geschakeld.
Maar daar het comité niet de kinderen de
dupe wil laten zijn van de geestelijke verwar-
