K
IERSEKSCHE EM
THOOLSCHE COURANT
eei
!IEll
0. 1834
Zaterdag 15 Mei 1920.
Vijf en dertigste jaargang
CEi
3,
Melk.
BERG
jens
Ifl-
ds al
:ht
Publicatiën.
Firma J. M. C. POT - Tholen.
del.
5 Z(
.ikeu
hulp aan de Weensche kinderen.
DRRi
sief.
BINNENLAND.
stoelen
LANDBOuvn Klap-
wagens.
25!
NG.
R. V
Arnh
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
'rijs per kwartaal f 0,75 met Geïllustreerd Zondagsblad fl,325, franco
isr post f 1,40. Voor het buitenland f 1.10, zonder Geïll, Zondagsblad.
UITGAVE
Telef. Intero. no. 16.
MILITIE.
Zitting van den Keuringsraad.
irijzen
en bie
VER
RiJZE
IE, G|
roo;
0 u
'e Burgemeester van Tholen maakt bekend, dat
Keuringsraad voor de ingeschrevenen voor de
tie, lichting 1921, dezer gemeente zitting zal
den in de Bewaarschool alhier, op Vrijdag, 25
1920, des voormiddags te 9.30 uur.
'oor den Keuringsraad geschieden de meting en
geneeskundig onderzoek naar de geschiktheid
r den dienst.
'ngeschikt voor den dienst worden geacht
o. zij, die kleiner zijn dan 1.55 M.
o. zij, die lijden aan of behept zyn met een der
ten of gebreken, vermeld op eene bij Koninklijk
oit vastgestelde ljjst.
Voorzitter van den Keuringsraad verzamelt
mi de zitting gegevens omtrent de indeeliog.
verband hiermede staat het den ingeschrevene
alsdan aan dien Voorzitter mede te deelen, of
zou wenschen te worden bestemd voor de zee-
tie, voor een bereden korps of voor de ad mini-
ietroepen en ook aan welk korps of garnizoen
zich anders gaarne zou zien toegewezen. Ook
de ingeschrevene den Voorzitter een schriftelijke
:laring ter hand stellen, ten bewijze, dat hij voor
g vak of eenigen arbeid bijzondere geschiktheid
it.
«holen, 11 Mei 1920.
31
MILITIE TE LAND.
40
SN
ANT.
Onderzoek van Verlofgangers.
•e Burgemeester van Tholen maakt bekend, dat
onderzoek van de in het verlolgangersregister
ir gemeente ingeschreven verlofgangers der militie
[land zal worden gehouden te Tholen in de he
rschool op Donderdag, 10 Juni 1920 des voor-
[dags 9 uur.
an het onderzoek behoeven alleen deel te uemen
erlofgangers der lichtingen 1915,1916 en 1917.
'holen, 12 Mei 1920. 15
zullen nog slechts enkele treinen met hongerende
kinderen van hier kunnen laten vertrekken en
dan staat ons werk stil.
Maar wij hebben oog honderden ingevulde
formulieren van reeds onderzochte kinderen in
onze bureaux liggen, die allen op het hun voor
gespiegelde vertrek Daar hst Luilekkerland
wachten, die reeds hun plannen maken en die
hopen, hopen, om toch ook Daar uw land te
gaan. En ze hebben 't allen noodig. Elk van
die roode ingevulde formulieren is een klein,
droog, maar ol zoo trearig romannetje en het
bevat een bede om toch maar vooral een poosje
uit deze omgeving van honger en ellende weg
te mogen.
Wat zullen wij aan bovenstaand toevoegen?
Moeten wij vertellen van de met tranen bevlek
ten brief, waarin een moeder haar dochtertje
in de beschermiog van haar pleegouders aanbe
veelt, hun verzoekt bij mogelijk heimwee haar
kind er over heen te helpen? Och elk vader
en moeder weet, wat een strijd het gekost heeft,
de kinderen naar een vreemd land te zenden,
cao wild vreemde banden toe te vertrouwen,
dus hoe hoog de nood daar gestegen moet zijn
en nog steeds stijgt, hetgeen duidelijk merkbaar
was, aan het uiterlijk der kinderen, van het
transport van jl. Vrijdag, die er slechter uitzagen
'dan de vroeger aangekomenen.
Reeds heel veel is er in Zeeland gedaan.
Zeeuwsch-Vlaanderen en de eilanden boven de
Ooster-Schelde hebben wel het voorbeeld gegeveD,
doch ook daar hebbeo zich meerdere families
teruggetrokken. Het wachten viel zoo lang. Bij
de eerste aanvragen in October waren de harten
opengegaan. Men wilde zoo spoedig mogelijk
zoo'n arm kind te goed doen, vertroetelen. De
aanbiedingen stroomden binnen, maar het werden
weken, maanden enin verscheidene
gezinnen was geen gelegenheid meer tot huis
vesting bij anderen was begrijpelijker wijze het
heilige vuur wat gedoofd.
Maar zouden er toch over geheel Zeelaud nug
niet een 450 geplaatst kunnen worden Is dat
aantal bij elkaar, dan, heeft het Anco, toegezegd,
komt er ook alleen een trein voor Zeeland, ge
haald uit Weenen en in elkaar gezet van eeu
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 60 centsiedere regel meer 15 cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij' abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
1723 Mei 1920 kunnen gebruikt worden:
no. 33 van de saikerk&art voor l/2 pond aoiker.
ligheidaduur van couponnen der BROODKAAR-
voor het 136e tijdvak van 10—18 Mei en
r het 137e tydvak van 1927 Mei.
broodkaarten voor wittebrood, waarop geen meer kdeo ?aD bet Zeeuwsche comité, waar
geen nummer voorkomen zyn voor het 136e
rak brain gekleurd op paarsen ondergrond en
r het 137e tijdvak zwart op groenen ondergrond,
'holen, den 14 Mei 1920. 14
De Burgemeester,
J. W. WAGTHO.
et ffNiederlandische Hilfkomitee für die
ener Kinder in Wien Augarten Palais" zond
rondschrijven aan alle plaatselijke comités
Nederland, waaruit wij het volgende aanhalen:
Eergisteren vertrok onze 12e kindertrein uit
nieU Ienen* Gisteren kwam hier het eerste terng-
Dsport uit Nederland aan. Nooit zagen wij
ru| °tor contrast, nooit kregen wij een sterkeren
ruk van den weldaad, dien het Nederlandsche
k aan het Weensche kind bewijst door het
zijn huis op te nemen, aan zijn disch te doen
zitten, door het eenigen tijd weg te halen
de stad van ontbering en droefheid,
iet waren bleeke, stille, droefgeestige kindereD,
moeite kleine pakjes bagage dragend, die
zagen wegreizen, het wareu rondwangige,
olijke meisjes en jongens met weer levenslust
levensmoed in de lachende oogen, die wij
g zagen komen en ze hadden nu wel weer
kracht om de zware pakken met gaven van
pleegoudera mede te dragen,- Toen ze gingen
'eu het oude mannetjes en vrouwtjes en zij
noen als kinderen terug,
lij allen leden der plaatselijke comités, die
5TS ;cliiks uw 8oe^e zorgen aan de Weensche
deren hebt besteed, die ze eiken dag in uwe
geving gezien hebt, ge hebt niet die over-
digende verrassing van dit contrast onder
den als wij en ge hebt daardoor ook mis-
ien niet zoo sterk het gevoel als wij, dat wij,
1 dit schoone werk voortgezet - moet worden,
zijn enkele duizenden kiadereu, die door
weldadigheidszin van het Nederlandsche
en J k die metamorphose zullen kunnen ondergaan,
het zijn er vele tienduizenden, die hier
wachten. Wij kunnen ze niet allen helpen,
wel kunnen we alle krachten inspannen
een zoo groot mogelijk aantal van die kleine
Ullf] ropers weer tot kinderen te maken.
-j"} Zwitserland, Zweden, Noorwegen, Denemarken,
zelfs Italië, Eogelaud (binnenkort) ja zelfs
ïtschland nemen kinderen op en Nederland
niet ophouden.
Maar het aantal beschikbare plaatsen waarvan
lijsten ia ons beiit ~.ijn loopt ten einde. We
EKK
ruk
dbtii
ele o
;t zij
p de
laniyr
gen
iohe
uitg
>orte
26
post
twis
door groote mogelijkheid bestaat aan de wenschen
der aanvragers eenigzins tegemoet te komeu,
hoewel 't hoopt zooveel mogelijk vrijgelaten te
worden, waar het geslacht en leeftijd van de
kleine betreft.
Wie mede wil helpen dit plan te verwezen
lijken, wende zich tot den Districts-commissaris
G. Amsiug te Tholen of schriftelijk tot de
secretaresse van het sub comité voor Zeeland
van het Anco, mevrouw StutterheimThieme,
Dam C 28 te Middelburg.
De zoogenaamde melkverordening te St-Maar-
tensdijk had in den gemeenteraad aauleidiDg
gegeven tot zoodanige opmerkingen, dat zelfs
wijziging noodzakelijk werd geacht. Men meende
n.1. dat een ingrijpen, eerst na een vierde cou-
stateering van een te laag vetgehalte, de be
doeling der zaak niet kon beoogen. Het raadslid
Hage stelde tegenover die beweriDg een andere,
meer op de praktijk geschoeide couclusie, en
bood zelfs aan te bevorderen, dat de rijkszuivel-
consulent voor Zeeland, de heer C. Zwagerman,
dienaangaande nader toelichtingen zou komen
geven.
Maandagavond was de heer Zwagerman daartoe
overgekomen en hield na door den burgemeester
te zijn ingeleid, eene aangename causerie over
melk, die zelfs verdient tot wijder kringen door
te dringen, dan tot het kleine auditorinm dat
slechts de zaal voor een klein gedeelte vulde.
Melk is een product dat in hare samenstelling
alles )d zich bevat wat een mensch aan voeding
noodig heeft. Maar vooral voor kinderen en voor
zwakken is ze daarom van zoo groot belang,
omdat ze bovendien zoo licht verteerbaar is.
Zuigelingen, die natnarlijkerwijze op moeder
melk zijn aangewezen vinden, bij gebrek daar
aan in de koemelk een plaatsvervangster.
De onvervalschte, Dormale melk bevat 88.4
pet. water, 8 pet. vetvrije droge stof en 3.6
pet. vet; op 100 K.G. melk treffen we dus
88.4 K.G. water, 8 K.G. vetvrije droge stof
en 3.6 K.G. vet.
Nu wisselt dat vetgehalte af tengevolge van
verschillende omstandigheden, zonder dat er van
knoeien sprake is, zooder dat de veehouder het
ms zelfs weet en hij dus allerminst den blaam
van knoeier zou verdienen.
Behalve dat dit afhankelijk is van het voeder
dat men geeft, is ook bijv. de kalftijd en die
van het droogzetten van invloed op de samen
stelling van de melk en is ze van aanmerkelijk
minder gehalte. Zelfs in de volle melktijd, is
de middagmelk het beste. Buitendien is de eene
koe niet de andere, zoodat zelfs onder de meest
gelijke omstaudigheden en onder de beste con
ditiën, er nog een aanmerkelijk verschil in vet
gehalte kan zijn, eenvoudig door het feit dat
melk een natuurproduct is.
Bij die aanmerkelijke verschillen spreekt men
van slechte koeien, in den zin van de productie,
hetgeen te constateeren valt uit eene regelmatige
controle tn waaruit de contröle-vereenigingen
zijn voortgekomen. Het belang van den vee
houder brengt mee die koeien op te ruimen en
door betere te doen vervaDgen.
In hoofdzaak om de groote voedingswaarde
van de melk, is te haren aanzien eene over
heidsbemoeiing outstaan, die van de zijde van
de melkboeren en -slijters wel eens indringerig
is genoemd.
Als het vleesch met 10, 20 cent of meer per
pond zou stijgen, dan kon men even mopperen,
maar men betaalt hel, als men het koopt. Als
daarentegen melk met een paar centen per liter
naar bovea gaat, dan loopt alles te hoop. Bij
geen artikel komt dit zoo uit dan juist bij melk.
En werkelijk, dat is zoo. Doch dat komt
hierdoor dat melk rijk aan voedingswaarde en
daarom een onmisbaar volksvoedsel is, ook om
zijn goedkoopte. Want men kan klagen over
de duurte van de melk, als voedingswaarde is
eu blijft ze de goedkoopste.
Eéu liter melk staat aan voedingswaarde ge
lijk met 5 kipeieren, en zou men bijv. 5 kleine
broodjes (kadetjes) en een pond vleesch eten,
dan slaat dit even gelijk alsof men 3 liter melk
zou drinken.
Voor wat dus de voedingswaarde betreft, is
de melk een zoo goedkoop volksvoedsel, dat het
onder ieders bereik kan komen en de overheid
er voor tracht te zorgen dat ze dit ook komt.
7e moet alzoo daarom aan zekere eischen vol
doen en het moet uitgesloten zijn dat de melk
die als natuurproduct aireede zulk een water
rijke stof is, niet nog kunstmatig een hooger
watergehalte verkrijgt, waardoor de andere be-
standdeelen procentsgewijze verminderen. Zoo'n
winstgevende zaak behoeft de melkslijterij uiet
te zijn dat men voor een liter water 14 cent
betaalt, al gunt men natuurlijk den melkvee
houder een behoorlijke winst in zijn bedrijf.
Op zekere gronden is men gaan beginnen
met het maken van verordeningen om te be
vorderen dat de cousumenten inderdaad goede
melk zonden bekomen en dus ook waar voor
hun geld outvingeD.
Maar met die verordeningen, hoe goed ook
bedoeld, verkrijgt men nog niet altijd datgene
wat men beoogt.
In de desbetreffende verordening te dezer
plaatse komt als grenscijfer voor, beneden het
welk het vetgehalte niet mag komen, 2.6 °/0.
Neemt men nu op een onwillekeurig oogenblik
een monster eu zou dit een lager cijfer aau vet
dan 2.6 °/Q en aan vetvrije droge stof lager dan
8% aauwijzen, dan mag men nog volstrekt niet
concludeeren, dat zoo'n melkboer knoeit. Want
ook het neunen van een monster moet oordeel-
kundig geschieden. Niet van één koe, niet van
boven uit een emmer, maar van alle melkge
vende koeien flink dooreengemengd. Als men
nu eenige malen monsters genomen heeft, waar
van het meerendeel beneden een zeker grens
cijfer blijft, dan kan men veilig aannemen dat
er geknoeid wordt. En daartegen wil de over
heid en terecht waken. Hoofdzakelijk, gelijk we
reeds zagen, uit het oogpunt van de waarde der
melk als volksvoeding, maar niet minder uit dat der
gezondheid, waartegen vaak veel meer wordt
gezondigd eu van veel ernstiger aard is dan een
ietwat te laag vetgehalte.
De eerste vereischten op hygiënisch gebied
zijn een zuivere stal, een schoon gehouden dier,
een rein personeel dat met dito handen en klee-
ren in absoluut zuivere, van binnen ongeverfde
blikken of gegoten emmers, zonder naden.
De melk vindt, na flink gezeefd of gefilterd
te zijn, onmiddellijk een plaats in een koele,
frissche goed geventilleerde kelder, er bovendien
op lettende dat ze niet in de nabijheid komt
van reukafgevende voorwerpen of stoffen, daar
da teere melk die in zich opneemt.
Baitendieu zijn er nog andere factoren waarop
ten nauwste dient gelet, zooals ontstekende uiers
of spenen, tuberculose, mond- en klauwzeer of
andere ziekten ouder de veestapel, waardoor de
melk niet van de hoeve in de consumptie mag
gebracht, evenzeer als er onder de leden van
het gezin van den melkboer eenige besmettelijke
ziekte heerscht de melb^tehuis moet gehouden
worden, hetgeen ook die> plaats te hebben met
melk van een pa9 gekalf|e koe of ten tijde tegen
het droogzetteD, door welk gebruik de kinderen
en de zwakken geheel van streek kunnen ge-
rakeu.
Dat dus maatregelen genomen worden in het
belang van de volksgezondheid, is zeer begrij
pelijk en de bepalingen die in de melkverorde
ning van deze gemeente te dezen aanzien voor
komen, zijn doeltreffend. Maar het komt niet
uitsluitend aan op het in het leven roepen van
zulk eene verordening, doch op de naleving en
op de toepassing daarvan.
En nu zal 't in de praktijk blijken, dat, als
men zoo'n verordening geleidelijk en ook op
voedend te werk wil gaan men veel betere
resultaten zal bereiken, dan indien men hare
letterlijke beteekeDis volgende, het doel zou
voorbijstreven.
Er is op gewezen dat, naar luid van een der
bepalingen, eerst na een viertal malen gecon-
9tateeerd te laag vetgehalte, eene vervolging
wordt ingesteld en meo dus eerst bij een vijfde
overtreding strafbaar zou wezen.
Dit is een verkeerd denkbeeld want zoo als is
aangetoond, kunnen tal van natuurlijke factoren
er toe medewerken, dat dit gehalte niet wordt
bereikt, zonder dat de melkveehouder daaraau
eenige schold heeft.
Alleen een bacteriologisch scheikundig onder
zoek kan aantoonen, door welke oorzaak het
lage percentage ontstaat.
Gelijk reeds te voren is aangetoond, is zoo'n
'grenscijfer niet altijd eeu juiste maatstaf, terwijl
eeu melkboer die verre boven dit gehalte komt,
kan uitgaan van het standpunt zooveel water bij
de melk te werpen, dat hij te dezen opzichte
niet in conflict komt met de verordening en
dus feitelijk toch minderwaardige melk levert.
Tegen eene verhooging van het greoscijfer
had hij dan ook geen overwegend bezwaar.
Hij stelde zich de werking van de verordening
in deze voege voor.
De controleur neemt verschillende monsters,
die door middel van een Herbert-toestel en
melkweger wordt gecontroleerd, het vetgehalte
vastgesteld en het gewicht wordt bepaald. Blijken
daaronder afwijkingen voor te komen, dan worden
de desbetreffende leveranciers gewaarschuwd.
Blijven de afwijkingen desondanks voortbestaan
en is een gegrond vermoeden voor knoeierij,
dan kan de gemeentepolitie een gerechtelijk
monster nemen iu liter-flesscheD, hetwelk ver
zegeld naar een deskundige, bijv. een apotheker-
scheikundige le Bergen op Zoom met wie de
gemeente een contract voor deze onderzoekingen
kan aangaaö, die dan alle bestanddeelen van de
melk blootlegt en voor deu rechter zijne bevin
dingen onder eede bevestigt. De rechter kan,
bij gebleken knoeiïng zoo delinquent veroor-
deelen, behalve krachtens art. 7 der verordening,
ook op grond van art. 6 derzelve, in aansluiting
op het Wetboek van Strafrecht, datieve ver-
valsching van levensmiddelen kan straffen met
teu hoogste drie jaar gevangenisstraf. Men zal
begrijpen dat bij zulk eene toepassing de ver
ordening heilzaam werken zal en het geknoei
in de melk spoedig de wereld uit zal zijn.
Men moet de menscheu dus behoorlijk tijd
geven om zich te betereD, en eerst als dit niet
helpt, dienen ze zelf de gevolgen te dragen.
Maar de praktijk heeft ruimschoots geleerd,
dat er bij zoo'n toepassing een weldadige wij
ziging komt, waarvan natuurlijk de consument
profiteert, maar die toch ook weer zijn gunstige
zijde voor den producent heeft.
Indien de gemeenteraad deze zaak inderdaad
zonde willen regeleD, dan behoort hij 't goed
te doeD, anders is 't beter geene bepalingen in
het leven te roepeu.
Verschillende gestelde vragen werden op aan
gename wijze beantwoord en daarna deze ver
gadering, met dank aan den heer Zwagerman
voor zijDe gewaardeerde wenken en de aanwe
zigen voor hunne onverdeelde aandacht, door
deu heer Anth. L. Hage gesloten.
Bij Kon. besluit van 29 April is aan Jhr.
J. van Vredeuburch, te TholeD, op züffi -«k
eervol ontslag verleend als lid var
van toezicht op de Middelb. GuitSChe
Groningen. vinder-
Oud-Vossemeer. Ouder deZ3root(, T00rraad
jaar enorm Veel vlas uitgezaaid^-j.*
mooi. Bij een wandeling doo
de ruime uitzaai zeer in het o» Wagen$.
uitgezaaid op daartoe verhuur**jjp
landbouwers zaaiden voor eigep****'J
A, 25671
