IERSEKSCHE EN
THOOLSCHE COURANT
t:
v
ur;
Zaterdag 21 Februari 1920.
Vijf en dertigste jaargang
un
ier£
SL
ven
ïk.
Firma J. M. C. POT
Publicatie n.
ITE1
irdeu
i, en;
Ie!
2'
BINNENLAND.
laaCuud.
0 N D E R W IJ S.
1RINF-
GEMENGD NIEUWS.
igisti
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag,
per kwartaal f 0,75 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1,25, franco
lost f 1,32®. "Voor het buitenland f 1.—, zonder Geïll. Zondagsblad.
UITGAVE
Telef. Intero. no.
IAdvertentiëo van 1 tot 4- regels 60 centsiedere regel meer 15 cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
iurgomeeiter van Tholen maakt bekend, dat
een kleine party schoenen, afkomstig van
^derlandsche leger, op het gemeentehuis te
:n zyo tegen f 8,60 per paar.
den 18 Februari 1920. 6
VEV
KR
he
fles
.20 p
3. vordering 's Rijks directe belastingen.
Burgemeester van Tbolen maakt bekend, dat
{J. Sliier der Personeele Belasting over het dienst-
ip920, invorderbaar is verklaard en aan den
ger ter invordering ter hand gesteld.
daarop voorkomende belastingschuldige is
L doAi rijnen aanslag, op den bij de wet bepaal-
et, te voldoen.
)*Eien, 17 Februari 1920. 11
iurgemeester van Tholen zal, op Zaterdag
des middags te 12 uur, ten Raad-
Do^1(jaar
rjp* EEN HOOP COMPOST,
k verkoopen. 9
OBBVoorwaarden van den verkoop liggen van heden
[OOIY-lezing ter secretarie, iederen werkdag des
12 ddags van 912 nar.
■■■ten, 19 Februari 1920. 25811
)T |329 Febr. 1920 kunnen gebruikt worden:
21 van de snikerkaart voor l/2 pond suiker,
f beidsduar van conponnen der BROODKAAR-
-^-Voor het 127e tijdvak van 1927 Febr.
at 2broodkaarten voor wittebrood, waarop geen
7nnfeeen DQmmer voorkomen zijn \oor het 127e
^^fzwart gekleurd op gelen ondergrond.
ien, den 20 Febr. 1920. 11
De Burgemeester,
J. W. WAGTHO.
Kon. Besluit is op zijn verzoek eervol
;en met daok voor langdorige diensten
A. J. Bieren» als Burgemeester van
I
liohting onroerend goed landarbeiders.
Kon. Besluit dd. 7 Februari is o.m. toe-
0 de stichting volgens Laudarbeiderswet
y^0;den kring der gemeente Oud-Vossemeer.
e vroegere stadgenoot de heer H. Moelker
bij het deze week te Amsterdam ge-
exameo, als semi-arts.
IGGEf
29.
M OP
ijk.
bevelelf
llaagd voor het examen nuttige baod-
a:n mej. J. A. M. van Oost te St-Maartens-
leerlinge der R.N.L. te Tholen.
rrgybenisse. Tot tijdelijk onderwijzer alhier is,
door ziekte van persoueei, benoemd de
>n A. Mosselman te Poortvliet.
LANDBOUW.
Omtrent de geitenfokkerij in Zeeland wordt
919 gemeld, dat uit Dagenoeg alle kringen
bericht, dat de belangstelling voor deze
ij nog steeds toenemende is. De hooge
irijzen dragen daartoe zeker niet weinig bij.
litiatief van de vereeniging tot verbetering
trimt*1 geitenras werd een stamboek voor geiten
kken opgericht met A en B afdeeling.
vereenigiug telt thans 63 aangesloten ver-
.OuMi ogen met 4000 leden en ruim 6000 geiteD.
den Kring Tholen der Z. L. M. werd
subsidie toegekend aan het fokstation te
kerke.
e druk
AKING DER TRANSPORTARBEIDERS.
jandbo
iciëele |len
moet
loor di
pen en
lel lan
udigen
delijk is dan de staking uitgebroken,
agochtend hebben de bestaren van den
Bond van Transportarbeiders (de
oen) en de Ned. Fed. van Transportar-
s (de Syndicalisten) de staking geproclameerd
gaan dien middag om 1 nar.
staking omvatde niet gemonsterde zee-
civiel personeel inbegrepen, bootwerkers,
itie- en veemarbeiders, controleurs eo wegers
et porti
26
er posl
uwsche den en assistenten, technisch personeel der
nale bedrijveD, sleepers te Rotterdam,
ie uite
OT™
envoeders te Amsterdam, classificeerders
jroploegers.
i Hbl. geeft een overzicht van de voorge-
"enis van het conflict. Dit broeit feitelijk
van Nov. 1918 af. In de revolutiemaand
Loonraad voor de Vervoerbedrijven opge-
waarin werkgevera en werknemers ver-
postwii woordigd waren en die ten doel had in
ÜDg overleg de arbeidsvoorwaarden vast te
1, opdat stakingen en conflicten zonden kun
nen worden voorkomen. De Loonraad heeft even
wel in dit opzicht niet aan de verwachtingen vol
daan. Noch over principieele, noch over practische
kwesties werd overeenstemming verkregen en in
Sept. 1919 dreigde reeds de staking. Eenige
weken heeft het toen gespannen, maar ten slotte
hebben de arbeiders onder protest de voorwaarden
door de patroons aangeboden, aanvaard omdat zij
niet de onderhandelingen over het collectieve
contract, dat met 1 Jan. 1920 zon ingaan,
wilden bemoeilijken of onmogelijk makeo.
Die onderhandelingen werden daarop voort
gezet, maar leidden niet tot eenig resultaat.
Beide partijen hielden aan hun voorwaarden vast
en op het einde van December werden door de
werknemers-organisaties de voorwaarden der
patroous afgewezen, terwijl deze antwoordden,
aangaande het loon geen concessies meer te
willen doen.
De eischen der arbeiders-organisaties zijn
havenarbeiders een dagloon van f 8, 's Zaterdags
f5.50 met een garantie voor vaste arbeiders van
f 40 per weekvoor vaste expeditie- en veem
arbeiders, euz. een minimum weekloon van f 45
8-urendag en vrije Zaterdagmiddag: zeelieden:
f 180 per maand voor matroos en stoker.
Daartegenover bieden de patroons een dagloon
van f 7 voor vaste arbeiders een gegarandeerd
loon van f 36, en 't zelfde minimum voor hen,
die leidende werkzaamheden verrichtenvoor
matrozen f 145 per maand.
Van patroonszijde wordt er op gewezen, dat
het door de werkgevers aangeboden loon, ver
geleken bij dat van 1914, beteekent een ver
hooging van 112 voor bootwerkers en van
154 voor expeditie- en veemarbeiders. Vau
de zijde der werknemers betoogt meD, dat bij
inwilliging der eischen het gemiddelde loon van
eeD arbeider in de havenbedrijven slechts t 36
zal zijn, doordat er gemiddeld maar 4'/i dag
per week gewerkt wordt. Het aanbod van de
patroons gaat maar tot 1 31.50.
Aan werkgeverzijde meeut men, dat de staking
een diepere oorzaak beeft dan bet loongeschil
en dat het feitelijk een macbtskwestie is ge
worden. Om die reden wenscben de werkgevers
den strijd dan ook uit te vechten.
Intnsschen doen in verband met de staking
zonderlinge geruchten de rondte. Te Amsterdam
is een internationaal congres gehouden van de
bolsjewiskische leiders. Daar moet zijn besloten
geldelijken steun te verleenen aan de stakers
en zoo mogelijk te trachten ook andere stakingen
uit te lokken waardoor dan revolutie mogelijk
zou zijo. Tot dit doel komt een millioenenscbat
aan edelgesteenten uit Rusland. Aan deze con
ferentie hebben ook deel genomen de leiders
der onafhankelijke bootwerkers.
Deze feiten zijn niet kuimen worden tegen
gesproken en dit maakt de stakingsbeweging
reeds heel wat zwakker. De stakers ontvangen
van bet comité f 8 per week, zoodal er per
week f 100.000 uoodig is.
Thans komt echter bericht oit Amerika en
Engeland dat ook vandaar de arbeiders geldelijk
znlleD worden gesteund.
Volgens het stakingscomité neemt het aantal
stakers toe, terwijl arbeiders van buiten, wien
een loon van roiui f 38 wordt aangeboden, door
de stakers werden bewerkt, terugkeerden, bier
onder waren er naar vermeld ook uit Zeeland.
In tegenstelling biermede is bet bericht dat
aaö de Holl. Amerikalijn 40 arbeiders meer
zijn opgekomen en bij de steenkolenmaatscbappij
zijn weer 300 mau aan het werk gegaan. Te
Amsterdam hebben zich op een advertentie reeds
bonderden andere arbeiders aangemeld.
De arbeidersleiders hebben in een vergadering
van Donderdag verklaart dat het een strijd is
om de macht. Ala de scbeepvaartonderuemingen
er eveneens zoo over denken kan de stryd nog
van langen duur zijn.
Nederlands aansluiting bij den Volkenbond.
Het wetsontwerp is thans bij de Tweede
Kamer in debat. Een hooge stemming is er niet.
Over 't geheel is de matte nilspraak der Kamer:
't is nog maar beter toe te treden, dan ons te
onthouden. Maar alle enthousiasme zal aan die
toetreding vreemd ziju.
De heer Dresselhoys, samen met de beeren
Treub, Koolsn, Rntgers en Schokking zijnde
leden van vijf verschillende partijen heeft
een motie ingediend, waarin de volgende drie
wenscben zijn geformuleerda. verplichting tot
vreedzame beslechting van alle internationale ge
schillen en in verband daarmede de instelling
van een internationaal Hof van Justitie; b.
vermindering der bewapeningen krachtens iuter-
nalionale regelingen; c. toelating tot den
Volkenbond van alle beschaafde staten, die huft
wenscb daartoe te kennen geven.
De beer Dresselbuys betreurde het ten zeerste,
dat over de ganscbe wereld nog schier geen
enkele ernstige poging tot oplossing van het
probleem der stelselmatige internationale ont
wapening gedaan is. Wat het Volkenbondsver
drag in dat opzicht bood, gispte hij als vaag
en onvoldoende.
De heer Van de Laar verklaarde zich een
tegenstander van den Volkenbond. Hij protes
teerde tegen de voorgenomen „opoffering van
neutraliteit en souvereiniteit, dat uit den we
reldoorlog geboren is." Hij voor zich gaf boven
dezen Volkenbond, welken hij een utopie achtte,
de voorkeur aan een West-Europeeschen Staten
bond, welke front zou moeten maken tegen bet
Russische gevaar. Deze statenbond zou econo
misch herstel en beveiliging van Midden-Europa
op zijn programma moeten
Predikanten, die bijverdienst zoeken.
Men zou groote oogen opzetten, zegt de N.
Rt. Ct., als wij een lijstje publiceerden van bet
aantal predikanten, die gedwongen zijn voor het
noodzakelijk levensonderhoud bijbetrekkingen
waar te nemen en de wijze, waarop zij dit doen.
Velen werken als agent voor verzekeringsmaat
schappijen, anderen geven les, zelfs muziekles;
er zijn er zelfs, die schrijfwerk verrichten voor
een notaris, ja adressen schrijven Dezer dageu
boorden wij nog vao een predikant, die, tot
groote ergernis van zijn gemeenteleden, als
monteur er op uit trok om electriscbe geleidingen
aan te leggen.
Nederlandsche Scheepsbouw.
Op 't gebied van den scheepsbouw is Neder
land niet zoo achterlijk als de leek wel zou
veronderstellen. Vrij groote zeeschepen worden
iu ons land gebouwd, al moeten we dan voor
de allergrootste naar 't buitenland gaan. En wat
de moderne drijfkracht dier zeeschepen betreft,
staat Nederland mee vooraan in de rij. Ons land,
o.l. de „Werkspoor", levert ruwe-olie-motoren,
welke meer en meer de stoommachines gaan
vervangen. Dezer dageu is vau Rotterdam uit
een proeftocht gehouden met de „Saleruo", een
nieuw motorschip, op een scheepswerf te Kinder
dijk gebouwd voor een Noorscbe firma. Het schip
is 9700 too en wordt gedreven door twee Die
selmotoren van 1400 P.K., geleverd door de
„Werkspoor". De proeftocht is uitstekend ge
slaagd. De deskundige, onder wie Eugelscben en
zelfs een Japanner, vertegenwoordiger van een
groote scheepvaartmaatschappij, die zich ook op
de motoren-fabricage wil toeleggen, waren enthou
siast.
De Hbl.-verslaggever, die den tocht meemaakte,
deelt mee, dat „Werkspoor", behalve een Deeu-
sche firma de eenige ter wereld is, die met
succes Diesel-motoren-installaties voor groote
zeeschepen vervaardig!. Bij 't begin van deo
oorlog wareu er van de Nederlandsche firaia al
25 in de vaart, eu nu is de vraag naar deze
motoren zoo groot geworden, dat „Werkspoor'
er in de verste verte niet aan kan voldoen.
Daarom koopen verschillende scheepsmachine-
fabrieken nu de teekeningeu van haar, terwijl
zij zelf ook nog een groot aantal orders heeft
uit te voeren voor bnitenlandsche en Neder
landsche firma's en ouze regeering moet zij nog
motoren leveren voor 30 schepen.
Deze motoren geven groote besparing. De
„Salerno" gebruikt per dag 10 ton olie, dat is
voor f 1000. Een even groot stoomschip heeft
40 ton kolen noodig of voor f 2400. Besparing
f 1400 per dag. Een reisje naar Buenos Aires
heen en terug donrt 60 dagen en geeft dus een
besparing van f 84.000.
Daar komt bij, dat het aandoen van kolen-
stations voor 't aanvullen der koleovoorraden
vervalt. Zoo is de „Seleoe", ook van Werk
spoor-motoren voorzien, in één stuk van Paoama
naar Tientsin gevaren. Het was het eerste schip,
dat in ononderbroken vaart den Stillen Oceaan
overstak.
Treurig.
Zondagavond heeft een 23-jarig jongmeusch
te Amsterdam op den O. Z. Voorburgwal zijn
21-jarig meisje met een revolverschot gedood en
vervolgens zichzelf eeu zoo ernstige schotwonde
toegebracht, dat hij iu levensgevaarlijken toestand
'4. „;~i,r,u•vin ïo rrpltftif.hi waar hii a ande-
l'/j jaar, tegen de eigenlijke brandstichters ieder
2 jaar gevangenisstraf.
Tooh niet de eeuwige jeugd.
Uit Otlawa wordt berfcht, dat Sir James Grant,
eeu bekend geneesheer, aldaar overleden is.
Grant was 86 jaar oud. Tien jaar geleden ver
wekte zijn mededeeling, dat hij er in geslaagd
was zichzelf weer jong te maken, een geweldige
opschudding. Hij beweerde, dank zij de door
hem oitgevooden machine, de neurastone, in
staat te zijn electriscbe kracht over te brengen
naar niet werkende zennw-centra, zoodat de
werking van deze zenuwen hernieuwd werd. De
geheele mensch zon een soort verjongingskuur
ondergaan. Toen Grant het op zich zelf toepaste
was hij 76 jaar en na de behandeling zag hij er
uit alsof hij 50 was en voelde zichzelf weer even
krachtig als op dien leeftijd. Of er thans wat
aan de machine gehaperd heeft
Een nieuwe truc.
Een huiseigenaar heeft een huis te hunr....
wat niet alle dagen voorkomt. Hij doet daarvan
mededeeliDg, vertelt de „Resb.", door een adver
tentie in de bladen en krijgt een menigte brieven.
Tot zoover is de zaak in orde.
Wat doet nu de huiseigenaar
Hij deelt aan degenen, die een brief hebben
ingezonden, mede, dat zij zich, tegen betaling
van f 1.50, van een volgnummer kunnen voorzien
om het huis te bekijken.
Natuurlijk is dat bekijken vergeefsche moeite.
Het doel van den huiseigenaar is niet te ver
huren, maar om een aantal malen f 1.50 op te
strijken. Want de huizeoserhuurder gaat, als de
eerste stroom vau kijkers is verloopen, door
middel vau een nieuwe advertentie z'n truc her
halen.
Het geval is bij een der hnurcommissies te
Den Haag aa
naar 't ziekenhuis is gebrachi, waar hij
ren morgeus is overleden.
Brandstichting.
Een kuiper te Amsterdam had dure vaten
gekocht of laten maken, toen lot zijn spijt de
oorlog beëindigd werd, en de prijs der vaten
enorm terog liep. Eeu brandje zou hem uit den
brand helpen, want de vaten in 't pakhuis waren
voor f 32000 verzekerd. In October 1919 brandde
de loods met inhoud af. De politie, reeds vooraf
gewaarschuwd, stelde een onderzoek in, met het
gevolg, dat thans drie personen hebben terecht
gestaan, een 39-jarige kuipersknecht, diens bijzit,
en een kennis van den kuecht. De beide laat-
sten moeten den brand gesticht hebben, waartoe
de knecht hen aanzette, en waarvoor hij f 250
betaalde. Er werd geëischt tegen den aanstichter
De toestand in Weenen.
Geregeld komen nn in ons land de „zendin
gen" Weensche kinderen aan. Ze zijn in den
regel van enkele ouderen, b.v. onderwijzeressen,
vergezeld. Van een dezer onderwijzeressen, Fiau-
lein Geneweiü, die met een aantal kinderen te
Winschoten was aangekomen, vernam de Winsch.
Ct. eeu en ander omtrent den toestand te Weenen.
Zoo florissant en aantrekkelijk Weenen vóór
den oorlog was, aldus mej. Genewein, zoo ver
armd en somber ziet het er thans oit.
Vóór den oorlog telde de stad oDgeveer twee
millioen inwoners. Blijkens den heerschenden
woningnood is dit getal eer vermeerderd dan
verminderd. Gedurende den oorlog zijn n.1. dui
zenden vluchtelingen uit Galieië, Boekowins,
Triest en Zuid Tirol naar Weenen gekomen.
Wel zijn velen dezer later naar hun geboorte
grond teruggekeerd, maar duizenden zijn nog
gebleven. Vooral veel handelaren, die door smok
kelen, enz. rijk zijn geworden en nu te Weenen
mee de eerste viool spelen.
Betreffende den economisohen toestand treft
men de grootste wanverhoudingen aan". De loonen
voor den arbeider en den handwerksman zijn
buitensporig hoog. Schoenmakers eu kleermaker»
verdienen van 20,000 tot 30,000 kronen per
jaar (één kroon had in normale tijden een waarde
van 50 cent). Daartegenover maken de salarissen
van b.v. professoren, die met 12,000 tot 14,000
kronen tevreden moeten zijn, wel een pover
figuur. Ondanks de hooge loonen zijn stakingen
aan de orde van den dag.
Wegens gebrek aan licht worden alle bedrijven
te"en 5 uur gesloten, 's Avonds om 8 onr
moeten alle huizen gesloten zijn eu houdt bijna
alle verkeer op straat op. De café's moeten om
half tien sluiten.
Voorts deed mej. Genewein verschillende mede-
deelingeD omtrent de rantsoenen brandstoffen en
levensmiddelen, die zoo gering en daarbij zoo
dour zijn, dat er veel konde en hoDger wordt
geleden.
De bijstand, die door Nederland wordt ge
boden, wordt ten zeerste gewaardeerd. Het Ned.
hulpcomité is ondergebracht in eenige zalen van
het Angarten-Paleis, vroeger oewoond door de
moeder van ex-keizer Karei.
Als aardige bijzonderheid deelde de onder
wijzeres mede, dat de iu de Nederlandsche taal
geschreven brieven, die uit ons land door de
pleegondors san de Weensche kinderen
gezonden, door een der te Weenen
dames vau dit hulpcomité wordeD vertaald. De
pleegouders kunnen dus hunne brieven gerust
in 't Nederlandsch schrijveo. Overigens is het
interessant te vernemen, dat er in heel Weenen
bijna geen enkel leerboek der Nederlandsche
taal meer is te verkrijgen. De voorraad is door
de ouders der kinderen leeggekocht, opdat zij
zooveel mogelijk van onze taal zullen te weten
komen.
worden
werkeüde
