UITVERKOOP
Walcherse 'Alpen' gekiekt
breed
Kerstnacht met De Niro
VERVROEGDE AFSLUITING
DELSCHER
Voor Compaq Presario's moet
u bij een Best'Saler zijn.
Fries-zeeuwse taalverschijnselen
WOENSDAG 22 DECEMBER 1999
JAARGANG 101 - NUMMER 51
0ÊÊ
M
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP GEHEEL WALCHEREN
S p U i straat Vlissingen
tel: (0118) 422100
door Jan Zwemer
De taalkundige G.S.Overdiep (1885-1944)
was gespecialiseerd in het kustnederlands.
Verwonderlijk was dat niet: hij kwam uit een
Fries-Groningse familie en groeide op in Voor
schoten aan de Zuidhollandse kust, waar hij
onder meer het Katwijks leerde kennen.
Informatie over de gemeente
Middelburg vindt u op pagina 3
Deze week:
De Zeeuw
se rock
groep De Ni-
ro treedt vrij
dag 24 de
cember op in
café Brook
lyn aan de
Markt in
Middelburg.
De bandle
den presen
teren er ge
lijk hun laat
ste aanwinst: een cd-
tje met live-opnamen
van een concert eer
der dit jaar in Utrecht.
De demo-cd is direct
na verschijning geno
mineerd als beste
Zeeuwse demo van
1999.
Combi de Milliano: Burchtstraat 4,4501 BJÖostbtirg. Tel.: 0117-452867
Hacktic computer products; Stationsweg 63-B,4538 AC Teroeuzeu
Imha computers software: Kreiikelmarkt 7,4461 HW Goes
m
Rond de komende feestdagen hoeven de
theaterliefhebbers in Zeeland niet thuis te
blijven zitten. Er wordt een grote Kerstproductie
gebracht in de Stadsschouwburg te Middelburg.
Het gaat om het muzikale theaterstuk Oliver
Twist, dat in een vrijwel geheel Zeeuwse cast
wordt gebracht. Zelfs de teksten zijn door beken
de Zeeuwse auteurs aangepast, te weten door
Ans Schilders uit Kapelle en Frans Doeleman.
Geen musicai
Het verhaal
faam
Zeeuwse Oliver Twist in kerstsfeer
Alle PZC kantoren zullen op vrijdag
24 december a.s. vanaf 16.00 uur gesloten zijn.
Voor dringende zaken kunt u ons kantoor in
Vlissingen (0118- 48 40 00 bellen en volgens
de instructies van het antwoordapparaat
handelen.
Directie
PZC HUIS-AAN-HUIS KRANTEN
(advertentie)
De medewerkers van
Bibliotheek Vlissingen, Boekhandel De Ruiter Fanoy,
VVV/ANWB Uitwinkel Vlissingen en NH1 Kopieservice/Inlern
wensen u fijne Z Boekhandel De Ruiter Fanoy presenteert van-
kerstdaeen toe daag woensdag 23 december de nieuwe uitgave
5 "Zeeland 1900 - 2000", 29,50
Z Op de vrijdagen 24 en 31 december
tp sluiten de bedrijven in 't Spui om 16.00 uur
Van de vele bijzonderheden
van de Nederlandse dialecten
waar hij in zijn boeken op
wees, kan er een deel gerang
schikt worden onder de ver
schijnselen die wijzen op de
verwantschap tussen het Fries
en het Zeeuws.
Die verwantschap gaat terug
tot de vroege middeleeuwen,
toen uit het Noorden (Dene
marken en Noord-Duitsland)
Angelen en vooral Saksen
over zee de Nederlandse kust
bereikten en er zich vestigden.
Volgens de taalkundige dr C.
van Bree bevonden zij zich in
het cultuurgebied van de han
delaars rond de Noordzee,
waar toen het Fries de toon
aangaf; ongeveer zoals het
Engels nu. Dat betekende
diepgaande beïnvloeding van
de Saksische spraak, die
voortgezet werd toen zij in on
der andere de Zeeuwse kust
gebieden woonden. Veel van
de taalverschijnselen die op
die tijd teruggaan, hebben we
in deze rubriek al eens behan
deld, meestal onder verwij
zing naar de verwantschap
tussen het Zeeuws en het En
gels. Een deel van de Saksen
en de Angelen gingen immers
naar de overzijde van de
Noordzee. Maar er zijn taal
kenmerken die uit de periode
nadien stammen, de periode
waarin het Fries nog altijd in
vloed uitoefende op het oud
ste Zeeuws en veel minder op
het oud-Engels.
Een aantal van die gemeen
schappelijke trekjes vond ik
terug in Overdieps boek 'Volk
staal en dialektstudie' dat in
1947 verscheen.
Ten eerste: Twee opeenvol
gende bijvoeglijke naamwoor
den (of bijwoorden), waarvan
de eerste niet iets zegt over
het zelfstandig naamwoord
dat volgt, maar over het twéé
de bijvoeglijk naamwoord of
bijwoord. Dat lijkt nogal moei
lijk, daarom enkele voorbeel
den: Wat een stom raor
gedoe. Of: Moe je noe zö rot
'ard riee? En: Die Minder'ouds
stoenge 'r vó bekend da ze zö
brutaol sterk waere. In het Ne
derlands is zo'n opeenvolging
onmogelijk!
Ten tweede: Krachtige uitroe
pen als inleiding op een zin, of
die soms midden in een zin er
tussen gevoegd worden. En
kele Zeeuwse voorbeelden:
Me komme daè en roeftem
loopt dien ezel ineêns d'r van
deur! Deze geeft het ook goed
aan: Ie loopt op den diek en
klis daè leit 'n!
Ten derde: Enkele constructies
met een voorzetsel die afwij
ken van het algemeen Neder
lands. Fries: Hai zegt fan nee.
Zeeuws: Ie zei van neê. Fries:
Van 't winter (déze winter).
Zeeuws: Van de winter. Fries:
Vandat ik hier woon (sinds...).
Zeeuws: Vanda 'k 'ier weue.
Ten vierde: Het woord 'daar
om' in de betekenis 'niette
min'. Fries: Ze zeedn aal drij
dastoe nait wolte, mor doar-
om wait wie wel béter!
Zeeuws: Ze kunne dat noe wè
zeie, maer ik bin daerom nie
gek. Ik 't zelf geziee. Het
Walchers kent zelfs het tus
senwerpsel o daerom, dat zo
ongeveer wil zeggen 'wacht
eens eventjes'. Soms wordt er
verbazing mee uitgedrukt. Een
laatste voorbeeld: O daerom!
Da's 't nieuwste da'k wete!
Van wien ei jie dat g'oore?'
advertentie)
In verband met nieuwjaar dient kopij voor de editie van
woensdag 29/12 vervroegd aangeleverd te worden.
Uiterste inlevertijd van materiaal voor:
redactie is donderdag 23/12 12.00 uur,
advertenties vrijdag 24/12 12.00 uur.
(advertentie)
Nieuwjaarsreceptie Stadhuis
Aangepaste openingstijden gemeentelijke kantoren
Millenniumnacht
(advertentie)
Lange Vorststraat 12 Goes
Elk jaar verkoopt Brammetje Dump vuurwerk. In
Middelburg is er dit jaar zelfs een apart verkooppunt
gekomen: compleet met bunkers voor de opslag.
Het Middelburgse café Kanaalzicht- bij vaste klan
ten beter bekend als De Reutel - bestaat dit jaar
125 jaar. Om dat te vieren is een fotoboekje ge
maakt met beelden van bekende en minder beken
de stamgasten.
In 's-Gravenpolder is onlangs het vijfjarig bestaan
van Woonzorgcentrum Zorgvliet gevierd. De oude
renhuisvesting is tot stand gekomen door een sa
menwerking van Woonstichting Borsele (WSB), de
Oosterschelde Thuiszorg en de Stichting Poelwijk.
Na het succes van Vorsvliet is woningcorporatie
WSB bezig met de bouw van een vergelijkbaar,
maar iets groter woonzorgcentrum in Heinkenszand.
Advertentieverkoop
Redactie
Bezorgklachten
Uitgebreid colofon:
(01 18) 484 316
(0118) 484 276
(0800) 023 1231
zie pagina zoekertjes
Tel.: 0115 - 64 85 01Fax: 0115 - 64 85 06, www.hacktic.com
Tel.: 0113 - 23 10 25, Fax 0113 -23 11 43 en Badhuisstraat 60,
4381 LV Vlissingen. Tel.:0118-41 19 00, Fax: 0118-41 19 11
De duinen bij Zoutelande zagen er vorige week, na de sneeuwval van woensdag, betoverend uit.
En wie niet beter wist, zou gemakkelijk denken met een Alpenlandschap te maken te hebben.
Niets is echter minder waar. Foto Jaap Wolterbeek
pag-
15
(advertentie)
PRESARIO 5471
Minitower met een Intel Celeron 500 MHz processor
met MMX-technologie en Intel 810 Chipset
64 Mb SDRAM geheugen
cachegeheugen mMDAn
128 Kb WÊÊÈk. V-Si r COMPAQ.
vaste schijf 10,0 Gb
CD-ReWriter 4 speed
17 inch scherm §11
Kleur de kleurplaat van de nieuwste Disney-film
Tarzan zo mooi mogelijk in en win één van de door
Intertoys beschikbaar gestelde prijzen! Verder aan
dacht voor de knotsgekke film Guesthouse Par-
adiso: over het slechtste hotel ter wereld.
De Niro treedt op kerstnacht op in café Brooklyn aan de Markt
in Middelburg.
De Niro was de afgelopen tijd
maar weinig te zien op
Zeeuwse bodem. Concerten
buiten de provinciegrens wa
ren er wel.
Van dat in het Utrechtse rock-
café Stairway to Heaven (van
Henk Westbroek) werden op
namen gemaakt. Vijf - eigen -
nummers zijn te horen op het
demo-cd'tje, dat inmiddels tot
de Stichting Popmuziek Zee
land genomineerd werd als
beste demo van 1999. Wie er
kerstnacht (het optreden be
gint om 24 uur) in Middelburg
niet bij kan zien, kan De Niro
in januari ook live via Internet
volgen.
Het vijftal treedt dan op in de
studio's van Delta Net in Kam
perland.
Gerard Peijs van de Stads
schouwburg Middelburg ver
telt: „Na het succes van de
grootschalige Kerstproductie
'Scrooge en Marley' in 1997
kon een vervolg natuurlijk niet
uitblijven. Toen een productie
team in de zomer van 1998
ging zoeken naar een geschikt
stuk, dat te bewerken was voor
een grote cast, kwam men
haast als vanzelfsprekend uit
bij Oliver Twist van dezelfde
schrijver, te weten Charles Dic
kens."
Ans Schilders uit Kapelle heeft
een groot deel van de teksten
geschreven. Ze vertelt: „Het
mocht beslist geen musical
worden zoals Joop van den
Ende ervan heeft gemaakt. We
zijn daarom zo oorspronkelijk
mogelijke teksten gaan schrij
ven met alleen het verhaal van
Oliver als leiddraad. Dat was
best een uitdaging. Want het
moest een voorstelling worden
voor jong en oud. Ik moest er
dus voor zorgen dat de teksten
door kinderen konden worden
begrepen, zonder dat voor de
ouders de pit eruit zou gaan.
Er zitten ook best pikante
kroegscènes in en wil je die le
vensecht maken, dan moet je
ook de taal spreken die er in
een kroeg wordt gebruikt. Er
zit ook veel humor in, soms
balancerend op het randje van
wat kan. Maar dat maakte 't
juist zo spannend om aan te
werken, flitsend ook en in een
moderne context." Uitgangs
punt bij het verhaal was dat
Oliver, ondanks het criminele
milieu waarin hij terecht komt,
toch blijft geloven in het goe
de, in het rechtvaardige.
Als regisseur werd Katinka
van den Dool aangezocht. Ka
tinka wilde er zeker geen mu
sical van maken. Als er muziek
en liedjes toegevoegd zouden
worden dan moest dat in de
vorm van muziektheater ge
schieden, waarbij met name
de muziek het klankbeeld, de
sfeer moet scheppen beho
rend bij de handelingen op het
toneel. Als componist werd
vervolgens Douwe Eisinga
aangetrokken. Jenny van
Kampen kreeg de leiding over
het koor. Met deze artistieke
staf werd er vervolgens een
auditie gehouden onder spe
lers uit het Zeeuwse amateur
circuit. In september startte
men met de repetitities. On
dertussen is er al veel ge
beurd. De decors zijn en wor
den onder leiding van Bob
Goedhart in het AZC gemaakt.
De kleding is ontworpen en
gemaakt door Sylvia van Dam-
Merret terwijl het geluids- en
belichtingsplan is opgezet
naar een idee van de techni
sche staf van de stadsschouw
burg. Het gaat om een groot
schalige productie, aangezien
Eén van de repetities voor de de Zeeuwse muziektheatervoorstelling 'Oliver Twist'
er totaal ruim negentig men
sen meewerken.
Het verhaal van Oliver Twist is
vrij eenvoudig. Oliver zit in
een weeshuis. Als de vader
van het weeshuis hem wil ver
kopen, vlucht hij. Hij raakt ver
zeild bij een zakkenrollersben
de, echter voordat Oliver de
eerste stappen op het slechte
pad zet, wordt hij in plaats van
zijn 'vrienden' gepakt. Echter,
het slachtoffer van de zakken
rollerij meent het goed met
Oliver, hij gelooft in diens on
schuld. Hij neemt hem op in
zijn huis. Dit geluk duurt voor
Oliver niet lang. Spoedig we
ten de bendeleden hem te vin
den en nemen hem mee terug.
Gelukkig gaat het allemaal
goed aflopen. De man die be
stolen is ontdekt dat Oliver zijn
kleinkind is. De slechteriken
worden gestraft of beteren
hun leven en Oliver... die gaat
wonen bij zijn grootvader.
Oliver Twist is een co-produc
tie van het Zeeuws Centrum
voor Amateurtheater, Stich
ting Scoop en de Stads
schouwburg te Middelburg.
Het productieteam bestaat uit
Ron Lubberse (Scoop), Ron
Thiry (ZCA) en Gerard Peijs
(Stadsschouwburg). Dat het
om een grootschalige produc
tie gaat blijkt wel uit de begro
ting. Deze komt uit op
75.400,Voor de productie
is een subsidie ontvangen van
de Provincie Zeeland groot
17.500,De overige inkom
sten moeten uit de recette ko
men. Er worden tussen Kerst
en de Jaarwisseling zeven
voorstellingen gegeven in de
Stadsschouwburg van Middel
burg. Verwacht wordt dat er
uit heel Zeeland belangstelling
zal zijn voor deze typische fa
milievoorstelling. Er zijn overi
gens al drie voorstellingen uit
verkocht, te weten op zondag
foto Ron Thiry
26 december Tweede
Kerstdag), dinsdagavond 28
december en woensdagavond
29 december.
De nog niet uitverkochte voor
stellingen zijn op: maandag 27
december, aanvang 15.00 uur;
dinsdag 28 december, aan
vang 15.00 uur woensdag 29
december, aanvang 15.00 uur;
donderdag 30 december, aan
vang 15.00 uur (extra voor
stelling)
Kaarten kosten f 20,jeugd
tot en met 12 jaar f 15,en
zijn te bestellen bij de kassa
van de Zeeuwse Theater
Stichting telf: 0118-659659 da
gelijks vanaf 11.00 uur.
