Vlissingse op de bres voor gehandicapte jongere
Wegwijs op gemeentehuis
Spiraal naar millennium
Speel-o-theek in 't Spui
faam/
P I
I
1
MIDDELBURG
OP GLAD IJS
D
VERVROEGDE AFSLUITING
ÜJMKISKIQKI
KOOPZONDAG
Zeeuwse uutdrukkingen
'O
101 - NUMMER 49
van 16 t/m 28 december
Millennium winterfestijn
met overdekte ijsbaan,
wintermarkten en
entertainment
WOENSDAG 8 DECEMBER 1999
bew. ex.
door Ellen de Dreu
Naomi Meerman is een telefonische hulp
dienst begonnen voor gehandicapte jonge
ren uit Zeeland. De twintigjarige Vlissingse
heeft een klomp- en een spitsvoet, waardoor
ze maar moeilijk kan lopen. Daardoor weet ze
als geen ander hoe het is om jong èn gehandi
capt te zijn. En dat valt lang niet altijd mee.
Jopla
Luisterend oor
Vijfentachtig leerlingen van de Stedelijke
Scholengemeenschap Scheldemond hou
den zich donderdag 9 december een dagje be
zig met de lokale politiek. De jongeren zullen
plannen bedenken in het kader van de the
ma's welzijn en veiligheid. De gemeente
maakte - vooruitlopend op de plannen - alvast
een bedrag van vijfduizend gulden beschik
baar.
Kunstenaar Jan van Lisdonk uit Dongen ex
poseert van 11 december tot en met 27 fe
bruari in lunchcafé De Orangerie bij het
Zeeuws Biologisch Museum. De tentoonstel
ling 'Nehellennia in spiraalvorm naar 2000' be
vat foto's, installaties en mixed-media. De
meeste foto's werden afgelopen zomer ge
maakt van kunstwerken-op-lokatie in Noord-
Brabant en op Neeltje Jans.
ie speel-o-theek in Vlissingen is onderdeel
'geworden van de bibliotheek in 't Spui. Vol
gende week woensdag, 15 december, kan er
voor het eerst speelgoed geleend worden. Lies
van der Doef is vrijwilligster van de speel-o-
theek: „Vlissingen is de eerste bibliotheek in
Nederland waar op zo'n grote schaal speel
goed geleend kan worden".
ZONDAG 19 DECEMBER
Combinatie
Tentoonstellen
Informatie over de gemeente
Middelburg vindt u op pagina 3
Deze week:
S p u i straat Vlissingen
23
13
15
door Jan Zwemer
Heel rijk is het Zeeuws aan uutdrukkingen.
Aan de vele tientallen die u hier in 'Wal-
chers Plat' in de loop van de jaren hebt kunnen
lezen, voeg ik er graag nog een aantal toe.
er
faam
Via telefoonnummer 0118 -
430 819 kunnen gehandicapte
jongeren haar bereiken. Dat
kan om verschillende redenen
zijn. Naomi: „Want je hebt na
tuurlijk een praktische en een
emotionele kant. Praktisch is
bijvoorbeeld dat je als gehan
dicapte te maken krijgt met
subsidieregelingen en instan
ties die daarbij komen kijken.
En dat die van jaar tot jaar
nogal eens wijzigen. Maar
daarnaast heb je ook een emo
tionele kant. De mensen die je
aanstaren als je over straat
loopt. Hoe eenzaam je je soms
kunt voelen als klasgenoten
met zijn allen in de stad koffie
gaan drinken en jou niet mee-
vragen. Hoeveel pijn dat doet
is moeilijk uit te leggen aan
niet-gehandicapten. Maar ik
heb aan een half woord ge
noeg. Per slot van rekening
heb ik het ook allemaal meege
maakt".
De twintigjarige Vlissingse is
niet op haar mondje gevallen.
Ze weet precies wat ze wil en
hoe ze het aanpakt. Ze is lid
van het Jopla, een landelijk
platform voor jongeren van
achttien tot dertig jaar met een
handicap of chronische ziekte.
„Van daaruit komt ook het idee
van een telefonische hulp
dienst. In eerste instantie was
die er ook, centraal geregeld
vanuit Utrecht". Die landelijke
hulpdienst verdween met de
decentralisatie van overheids
gelden voor subsidies van Den
Haag naar de gemeenten.
„Daardoor was het voor Jopla
bijna niet meer te doen: in alle
gemeenten in Nederland gel
den andere regels en moet je
je als gehandicapte voor subsi
dies of hulpmiddelen bij ande
re instanties melden. Vragen
daarover konden niet meer
worden beantwoord", vertelt
de Vlissingse. „Vandaar dat we
zijn overgestapt op een regio
naal systeem". In alle provin
cies komen aparte telefonische
hulpdiensten, bemand door ie
mand uit de regio.
Behalve praktische informatie
over het Regionaal Indicatie
Orgaan, gemeentelijke regelin
gen en thuiszorg-instanties
kunnen gehandicapte jongeren
Naomi ook bellen als ze be
hoefte hebben aan een goed
gesprek, ,,'n Luisterend oor,
dat willen we zijn", benadrukt
ze. „Maar daar moet ik wel
even bij vermelden dat we
geen hulpverleners zijn. Ie
mand die echt psychische pro
blemen heeft, kan ik ook niet
helpen. Daar heb ik niet voor
geleerd".
Wel heeft ze begrip voor de
problemen waar je als gehan
dicapte jongere tegenaan
loopt. „Je komt op een leeftijd
dat je op jezelf wil gaan wo
nen. Ik ben op zoek naar een
woning die voor mij geschild
De twintigjarige Naomi uit Vlissingen begon een telefonische hulpdienst voor gehandicapte Zeeuwse jongeren, foto Jaap Wolterbeek
is. Maar ik merk dat dat nog
niet eenvoudig is. Ik kan niet
zomaar overal gaan wonen,
heb toch aanpassingen nodig
in mijn huis. De huizen die
voor mij geschikt zijn, zijn te
duur.
En de huizen waarbij je wèl
huursubsidie krijgt, zijn weer
niet geschikt. Tegen dat soort
dingen loop je dan aan".
Daarnaast telt ook het emotio
nele aspect. „Wat ik bijvoor
beeld heel erg vind, is dat
mensen je altijd maar aansta
ren. Ik weet best wel dat het
menselijk is om te kijken naar
dat wat afwijkt. Maar om nu ie
mand echt nog eens uitgebreid
na te kijken, dat is toch ner
gens voor nodig? Laatst fietste
ik op mijn driewieler met zwa
re wind tegen de helling bij de
boulevard op. 't Moet voor an
deren echt wel zichtbaar ge
weest zijn dat het bijna niet
ging. Een oudere meneer haal
de me in en zei: 'Ja, dat is trap
pen, hè?'." Ze haalt haar
schouders op. „Als je iemand
ziet worstelen om vooruit te
komen kun je ook even helpen.
Maar dat gebeurt echt bijna
nooit".
Ook op school ondervond ze
dat ze 'anders' was. „Mijn mid
delbare schooltijd was ver
schrikkelijk. Ik werd constant
gepest en vond dat heel erg.
Tot ik op een gegeven moment
dacht: 'stik allemaal maar, ik
haal mijn diploma en jullie
zoeken het maar uit'. Dat was
voor mij echt een ommekeer".
Eind vorig jaar kwam Naomi in
contact met het Jopla. „En
daar heb ik echt enorm veel
aan gehad. Vooral de contac
ten die je opdoet. Je hebt zo
onder elkaar aan een half
woord genoeg. Dat is fijn.
Maar ik heb er ook veel ge
leerd. Ik heb bijvoorbeeld MD-
GO sociaal juridische dienst
verlening gedaan en zoek daar
nu werk in. Eerst schreef ik in
mijn sollicitatiebrief al meteen
dat ik gehandicapt was. Tot ik
bij Jopla hoorde dat niemand
dat deed, omdat het je kansen
op werk een stuk kleiner
maakt.
Terwijl het als gehandicapte
toch al niet makkelijk is om
aan de bak te komen. Dus dat
doe ik nu niet meer. Ze zien het
bij een sollicitatiegesprek toch
wel".
Om privacy-redenen is de ach
ternaam van Naomi veranderd
in een fictieve naam.
De dag is een initiatief van
het Instituut voor Publiek en
Politiek uit Amsterdam, een
niet-gebonden organisatie
die zich ten doel stelt politie
ke en maatschappelijke par
ticipatie te bevorderen. Het
project 'Wegwijs op het Ge
meentehuis' is daar een
voorbeeld van: het probeert
jongeren meer te betrekken
bij politieke besluitvorming.
Tijdens de dag op het stad
huis voeren de leerlingen
gesprekken met raadsle
den, ambtenaren en verte
genwoordigers van organi
saties. Daarbij moeten de
projectvoorstellen voor de
vijfduizend gulden goed
onderbouwd worden, 's
Avonds is er een bijzonde
re commissievergadering,
waarbij al discussiërend en
onderhandelend één pro
ject gekozen wordt dat ge
realiseerd zal worden. De
ze vergadering wordt voor
gezeten door burgemees
ter Van Dok-van Weele. Be
langstellenden kunnen
donderdag om 19 uur op
de publieke tribune plaats
nemen.
'Dubbele spiraal' op Neeltje Jans, Jan van Lisdonk, 1999.
Jan van Lisdonk werkt met
wat de natuur hem te binnen
doet schieten. Zijn kunstwer
ken-op-lokatie (of: installaties)
krijgen daardoor een onont
koombaar tijdelijk karakter. Hij
vond in de spiraalvorm een
prachtige manier om zijn be
doelingen weer te geven. De
spiraal is bijvoorbeeld in de
DNA-structuur van ieder mens
aanwezig. Maar ook werd ze
als universele vorm gebruikt
in de Keltische cultuur. Vaak
werd de spiraal afgebeeld op
stenen voor de ingang van
een graf in Ierland, Engeland
en Bretagne.'De spiraal wordt
beschouwd als symbool voor
in- en uitademen, voor ontwa
ken en inslapen, voor leven en
dood.
Jan van Lisdonk maakte afge
lopen zomer installaties op
het strand van Neeltje Jans,
waar tienduizende mossel- en
oesterschelpen in een Kel-
tisch-verwante symboliek het
strand vormen. Die vorm
keert terug in een installatie
van spiegels en zeewier.
Tijdens de opening van de ex
positie, zaterdag 11 december
om 16 uur, is een harpspeel
ster aanwezig die Keltische
muziek ten gehore brengt.
De Vlissingse speel-o-theek
heeft een lange geschiedenis:
vijftien jaar geleden opgericht
in buurthuis De Paraplu in
Paauwenburg, vijf jaar gele
den verhuisd naar de kelder
van de bibliotheek in de Lan
ge Zelke.
Lies van der Hoef: „Toen de
bibliotheek in oktober verhuis
de naar 't Spui, kregen wij na
tuurlijk ook veel vragen over
wat we gingen doen.
Toen zijn we eens rond gaan
bellen hoe andere bibliothe-
advertentie)
In verband met Kerst dient kopij
voor de editie van woensdag 22 december
vervroegd aangeleverd te worden.
Uiterste inlevertijd van materiaal voor:
redactie is donderdag 16 december 12.00 uur,
advertenties vrijdag 17 december 17.00 uur.
(advertentie)
Go^s
VAN 13.00 UUR TOT 17.00 UUR
ken met de combinatie van
boeken en speelgoed omgin
gen".
Die combinatie bleek elders in
Nederland een hoogst onge
bruikelijke. „Je hebt wel bibli
otheken die een spelletje of
wat puzzels uitlenen", zegt
Lies van der Doef. „Maar echt
speelgoed, dat zijn we ner
gens anders tegengekomen.
Dat komt misschien ook wel
omdat bibliotheek-medewer
kers niet gewend zijn om
speelgoed uit te lenen. Die
zetten de ingeleverde boeken
weer terug in het rek en dat is
het. Zo werkt het bij speel
goed natuurlijk niet. We heb
ben veel spul van Fisher Price
en Duplo. Dat moet je dan
toch allemaal tellen, kijken of
het nog compleet of niet ka
pot is". Het arbeidsintensieve
tellen hoeft niet door biblio
theekpersoneel te worden ge
daan. „De oude vrijwilligers
van de speel-o-theek doen nu
in de bibliotheek hun werk".
De manier van tentoonstellen
is anders dan klanten van de
speel-o-theek gewend waren.
„In de oude opzet kon je het
speelgoed even uit het rek ha
len om te kijken of je het echt
wel leuk vond. Even aanraken,
dus. Dat kan hier niet meer.
Van al het speelgoed zijn kaar
ten gemaakt met afbeeldingen
en een stukje uitleg. Aan de
hand van die kaarten kun je
het speelgoed bij de uitleen
balie weer ophalen", legt de
vrijwilligster uit. Voor het le
nen van speelgoed wordt een
vergoeding van 15, 25 of 35
cent per dag gevraagd.
Om de opening een extra
feestelijk tintje te geven, is er
vanaf 13.30 uur een ballon-
nengoochelaar aanwezig.
advertentie
Commissievergaderingen
Veranderingen in de
afvalinzameling in Arnemuiden
Brommer verhuist naar de rijbaan
Bereikbaarheid in de
millenniumnacht
Klantenpanels voor verbetering
openbaar ven/oer in Zeeland
advertentie
tel: (0118) 422100
Boekhandel de Ruiter Fanoy: "Eeuw van de Zeeuw"
door Jacques Cats, deel II deze week verschenen, 15,90
15 december, 13.30 uur, opent ballonnenkunstenaar de Speelotheek!
Logeetjes in de kerstvakantie? Leen speelgoed bij de Speelotheek!
voor een kwartje uw persoonlijke wens in de kerstboom
De opbrengst is voor Unicef. Prijzen voor de mooiste wensen
Vuurwerk is gevaarlijk. HALT-expositie met foto's, informatie en video
IMWBOMWMBMMant»11—1 III"
pag.
Miniatuur Walcheren is bezig met een behoorlijke uit
breiding. Bij het miniatuurpark komen een soft-playcen-
trum en een midgetgolfbaan. Eigenaren Sven van Rijs
wijk en Edgar Angelini hebben grootse plannen met het
park.
pag.
Het Najaarsconcert van de Rotary club in Vlissingen
bracht ook dit jaar weer dertigduizend gulden op. Voor
zitter Ben Duurtsema vertelt één en ander over de inter
nationale serviceclub.
pag.
Arnold Schwarzenegger in een rol die hem letterlijk op
het lijf geschreven is in End of Days.
Wwunkmti
pag.
Het milieubeleid van de Nederlandse regering is er voor
een groot deel op gericht om de uitstoot van het
schadelijke C02 drastisch te verminderen. Om ook de
burgers ertoe aan te sporen aan dit beleid bij te dragen
is er vanaf 1 januari een interessante regeling van
kracht. Via de Regeling Energiepremie krijgt de consu
ment tientallen guldens terug bij aanschaf van bijvoor
beeld een energiezuinig huishoudelijk apparaat of bij
isolatie van de woning.
Advertentieverkoop
(0118) 484 316
Redactie
(01 18) 484 276
Bezorgklachten
(0800) 023 1231
Uitgebreid colofon:
zie pagina zoekertjes
Om te beginnen een hele ou
de, die wat uitleg vergt. Een
bejaarde Westkappelaar ver
telde me hoe zijn grootmoe
der wel eens zei: Je zou Ter
Veere vö de poorte loope! Ze
zei het wanneer er een beslis
sing moest vallen, die steeds
maar niet genomen werd. Als
je iets bij de overheid gedaan
wilde krijgen, bijvoorbeeld.
Daar komt de uitdrukking ook
vandaan: de heren van Veere
hadden vöör de Bataafse re
volutie in de Franse tijd de ho
ge rechtspraak over een deel
van het Walcherse platteland,
waaronder Westkapelle. Het
was de gevangentoren van
Veere waar in 1778 drie
Westkappelaars en enige an
dere Walcherse boeren wer
den opgesloten na geruchten
over opstandigheid tegen 'het
gezag'. De macht die de heren
destijds hadden over de
dorpsbevolking was erg
groot. Uit de bronnen uit die
tijd klinkt vooral angst door,
hoewel men toch de corruptie
en het wanbeleid van bepaal
de heren aan de kaak durfde
stellen. Vö de poorte lope in
Veere deed je dus niet zomaar.
Het was eigenlijk een soort
smeken, vragen om een
gunst. Wie voor de poort liep
om een van de heren te spre
ken te krijgen, bijvoorbeeld de
machtige rentmeester Jan
Willem Marinissen, gaf ook
die heren de indruk dat de
nood hoog moest zijn. Ter
Veere was de oude naam van
het stadje Veere, ontstaan aan
het veer naar Campen (nu
Kamperland).
Een andere Westkappelse uit
drukking is in badder gae. Dat
betekent 'gaan zwemmen'.
Een sterke vorm van ironise-
rend-humoristisch taalge
bruik! Heel beeldend is ook de
manier waarop men onder
meer in Arnemuiden zegt dat
iemand moe is: Je luppe 'angt
op 't derde knopsgat! Een va
riant laat niet de lip maar de
tong (je toenge) op het derde
knoopsgat hangen. Denk erbij
aan een hond met de tong uit
de bek en het verband met
vermoeidheid wordt duidelijk.
Tot slot nog twee uitdrukkin
gen die uit Vlissingen afkom
stig zijn en die waarschijnlijk
maar in kleine kring gebruikt
werden, misschien alleen
maar de familiekring. Iemand
herinnerde zich hoe haar
moeder wel eens zei: Ik kan
nie krijte en de lamp vast'ou-
we! Dus: ik kan geen twee
dingen tegelijk doen. Het had
natuurlijk te maken met het
biljartspel: voor het krijten van
de keu heb je twee handen
nodig en voor het vasthouden
van de lamp boven het biljart
ook één. Blijkbaar was de ver
lichting nog niet zo geweldig
in de tijd dat het gezegde ont
stond. Dezelfde Vlissingse
wist ook nog dat haar moeder
dikwijls de volgende spreuk
ten beste gaf als de kinderen
zeurden om moeder: Aer op je
moeder, dan is ze ruug!
