Zeeuwse Komedie opent nieuw theater
Groots winterfestijn Middelburg
Bevrijding herdacht
L
Ten offere komme
3-2^9 C
KOOPZONDAG
VLISSINGEN
Juwelier%k/^
\AN DERJMADEN
A.S. ZONDAGMIDDAG
GEOPEND
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP GEHEEL WALCHEREN
WOENSDAG 27 OKTOBER 1999
JAARGANG 101 - NUMMER 43
^seBiBuor/^
^/ddelb
door Joep Bremmers
Het Vlissingse amateurtheatergezelschap De
Zeeuwse Komedie opent 30 oktober haar
nieuwe theater Vestzak 99 in de Willem 3-ka-
zerne met een opvoering van De Meeuw van
Tsjechov. Met de opening van het nieuwe
theater komt definitief een einde aan ruim der
tig jaar Vlissings amateurtoneel in het ver
trouwde Vestzaktheater aan het Bellamypark.
Om de verhuizing te markeren wordt zaterdag
30 oktober één van de decorstukken van het
'eerste uur' symbolisch naar de nieuwe stek
van De Komedie overgebracht.
m
li
Als het aan de Stichting Evenementen Mid
delburg (SEM) ligt, krijgt Middelburg deze
winter een waar winterfestijn op de Markt.
Compleet met ijsbaan, schaatsende menigte en
natuurlijk koek en zopie. Een Kerstmarkt, zoals
die de afgelopen jaren steeds in Middelburg is
gehouden, is van de baan.
Ballorig
Ijsbaan
Spannend
Kaartje
Vanaf 1 november:
Gratis
grenzeloos Internet
(0113) 37 77 78
Middelburg werd op 6 november 1944 be
vrijd van de Duitse overheersing. Daarmee
was de oorlog op heel Walcheren voorbij. Al
eerder werd de bevolking van Zeeuws-Vlaan-
deren en de Bevelanden na zware strijd door
de geallieerde troepen bevrijd. Het Zeeuws Do
cumentatie Centrum schenkt aandacht aan de
gebeurtenissen van toen in een kleine tentoon
stelling met materialen van de Middelburger
M. Sanderse.
Op eigen getogen
of meer dage's* Kaar:iEg|j||::
a.s. zondag 31 oktober
door Jan Zwemer
Bij het schrijven van mijn boek over Zeeland
tussen 1945 en 1950 ben ik enkele keren
door mijn begeleiders op de vingers getikt om
dat ik te Zeeuwse uitdrukkingen gebruikte. In
een in het Nederlands geschreven boek geeft
dat geen pas. Meestal veranderde ik dan de
tekst, maar in één geval heb ik dat geweigerd.
Informatie over de gemeente
Middelburg vindt u op pagina 2 3
Deze week:
TROPHY
ADVENTURE MICHES
KLEINE MARKT 1 VLISSINGEN Tel. 0118412605
WalstraatpramenadeVrijdag koopavond
faam/
S¥1
EX
REVV
Het nieuwe onderkomen van
de Zeeuwse Komedie maakt
deel uit van het kunstcentrum
dat door Opus Civitatis, een
volle dochter van woningcor
poratie Basco, in de voormali
ge Willem 3-kazerne aan de
Oranjestraat is gerealiseerd.
Voor de Komedie markeert de
opening het einde van jaren
lange onderzekerheid wat be
treft de huisvesting van het
toneelgezelschap. „In 1993
bestond de Zeeuwse Komedie
vijfentwintig jaar en toen
hoorden we eigenlijk voor het
eerst dat de gemeente Vlissin-
gen plannen met de gebou
wen aan het Bellamypark had
waarin wij niet voorkwamen",
vertelt Leonard van den Ber
ge, bestuurslid van De Zeeuw
se Komedie. „Sindsdien kon
eigenlijk elke voorstelling de
laatste zijn". Omdat de drei
gende sluiting de Vlissingse
toneelspelers boven het hoofd
hing is er de afgelopen jaren
niet veel onderhoud meer ver
richt aan het Vestzaktheater.
Van den Berge: „Uiteindelijk
heeft het nog tot dit jaar ge
duurd voordat we echt de
laatste voorstelling in het ou
de theater speelden. Inmid
dels was het gebouw zo lek
als een mandje en stoken we
zo ongeveer voor de hele Vlis
singse binnenstad".
Het vinden van een nieuwe
stek was voor De Zeeuwse
Komedie geen eenvoudige
opgave. Van den Berge: „De
gemeente Vlissingen wilde
ons laten oefenen in een gym
zaal en onze voorstellingen
konden we dan in het Arse
naaltheater houden. Maar dat
zagen we niet echt zitten. We
willen echt een eigen theater
tje zodat we kunnen repeteren
op dezelfde vloer als waar we
uiteindelijk de voorstelling
gaan opvoeren. Daarnaast is
het zo dat we het allemaal
leuk vinden om op de planken
te staan en een grotere zaal
zoals in het Arsenaaltheater
zouden we maar een paar
keer vol krijgen".
Om ervoor te zorgen dat Vlis
singen een klein theater zou
houden heeft De Zeeuwse Ko
medie in 1997 door middel
van forumavonden de ge
meente zo ver gekregen om
serieus over een nieuwe loca
tie na te gaan denken. „Toen
is alles in een stroomversnel
ling gekomen", legt Van den
Berge uit. „Er werd ons een
ruimte in de Willem 3-kazerne
aangeboden en daar hadden
wij wel oren naar. We zijn
druk in de weer gegaan met
het werven van sponsors en
donateurs om ook het finan
ciële plaatje rond te krijgen.
De ruwbouw is door de aan
nemer gerealiseerd en met
een voorschot van de ge
meente zijn de leden sinds ju
ni druk in de weer om het
theater helemaal gereed te
maken". De Zeeuwse Kome
die wist zich bij het werven
van gelden gesteund door een
comité van aanbeveling waar
van naast locale 'bobo's' als
oud-burgemeester Van der
Doef en commissaris van de
koningin Van Gelder ook
grootheden als acteur Hugo
Metsers en cabaretier Youp
van 't Hek hun naam aan ver
bonden hebben.
„Ook de professionele toneel
wereld heeft baat bij een klein
theater", is Van den Berge van
mening. „In het verleden heb
ben in het oude Vestzak
theater ook veel artiesten ge
staan die pas later echt zijn
doorgebroken, in het nieuwe
theater hopen we ook weer
andere producties als onze ei
gen voorstellingen te kunnen
programmeren om zo als een
soort kweekvijver te kunnen
fungeren". De nieuwe thuis
basis van De Zeeuwse Kome
die in de Oranjestraat bestaat
uit een zaal met 99 zitplaat
sen, een foyer met bar, kleed
kamer, opslag voor decors en
een keuken. Van den Berge:
„We hebben bewust gekozen
voor 99 zitplaatsen. Voor elke
voorstelling moeten opvoe
ringsrechten worden betaald
en vanaf honderd stoelen zijn
die een stuk hoger. Daarnaast
willen we de intieme sfeer van
het oude theater bewaren".
Voor de inrichting van Vestzak
99 kreeg de komedie steun uit
onverwachte hoek. „Met de
komst van bioscoop Cinecity
in Vlissingen zijn de biosco
pen in Vlissingen en Goes ge
sloten", doet Van den Berge
uit de doeken. „Van Ad West-
strata, de directeur van Cineci
ty, hebben we daaruit mogen
halen wat van onze gading
was. Zo is onze bar een deel
van de bar uit Alhambra en
hebben we ook het filmdoek
en spullen als lampen en
spotjes gekregen". Speciaal
voor leden en donateurs van
De Zeeuwse Komedie wordt
zaterdag 30 november toch
nog even afscheid genomen
van het podium aan het Bella
mypark. „We verhuizen dan
een decorstuk dat in één van
de eerste voorstellingen in het
Verstzaktheater is gebruikt
naar het nieuwe theater", ver
klapt Van den Berge. Hoewel
afscheid nemen altijd pijn
doet kan de Vlissingse toneel
speler toch wel leven met het
afscheid van het vertrouwde
Vestzaktheater. „Het is er nu
kaal en koud, de ziel is er uit.
Maar in ons nieuwe theater
begint die ziel er langzamer
hand in te komen, en dat
maakt alles goed", besluit Van
den Berge.
m
ÉÉÉI
1 W
„We konden de kwaliteit die
we minimaal wilden hebben,
niet meer waarborgen", ver
tellen SEM-woordvoerders
Arend de Jonge en Cora van
Antwerpen.
„En dus hebben we ons vorig
jaar teruggetrokken uit de or
ganisatie". Middelburg kreeg
nog wel een kerstmarkt, geor
ganiseerd door de Centrale
Vereniging voor Ambulante
Handel.
Begin van dit jaar werd de
gang van zaken rond de Kerst
markt '98 door SEM, CVAH en
gemeente Middelburg geëva
lueerd.
„Daaruit bleek eigenlijk ook al
dat wethouder Strous niet zo
veel oren had naar weer een
veredelde weekmarkt als
Kerstmarkt", vertelt Arend de
Jonge. „Uit ballorigheid riep
ik toen op een bepaald mo
ment; we zouden er een ijs
baan bij moeten doen en het
winterfestijn moeten noemen.
De wethouder sprong er gelijk
op in en zo is het idee gebo
ren", legt De Jonge uit.
In het plan van de SEM komt
er van 16 tot en met 28 de
cember een grote ijsbaan van
dertig bij vijftien meter in een
grote tent op de Markt te
staan.
„Dat worden dan van die ou
derwetse circustenten, lekker
gezellig", verhaalt de SEM-
woordvoerder. Om de ijsbaan
kunnen een aantal onderne
mers ruimte vinden voor
koek- en zopiekraampjes. De
Jonge: „En we zijn nog op
zoek naar bedrijven die
schaatsen verhuren, zodat je
die niet helemaal mee de stad
hoeft in te nemen".
Dwars op de tent waarin de
ijsbaan wordt geplaatst komt
nog een tent. „Daarin is dan
het Winterfestijn, met enter
tainment en kraampjes rond
het thema 'winter'.
Dat kan van alles zijn, varië
rend van dikke wintertruien
tot cosmetica voor het kerst
feest", vertelt Cora van Ant
werpen.
Voor het eerst zal de SEM dan
ook kaartjes gaan verkopen.
De Jonge: „Ja, dat is nieuw
voor ons. Tot nog toe organi
seerden we alleen evenemen
ten die helemaal gratis waren.
Trouwens, iedereen kan de
tenten zonder kosten binnen
lopen.
Maar het neerzetten van die
ijsbaan kost ongelooflijk veel
geld. Dat moeten we voor een
heel groot deel terug zien te
verdienen door de kaartver
koop voor het schaatsen. ';t Is
haalbaar, hebben we uit cij
fers van Bergen op Zoom,
waar dit al eens eerder ge
beurde, kunnen zien. Maar
spannend blijft het wel, aan
gezien we als SEM geen eigen
geld hebben wat we achter de
hand kunnen houden".
Een kaartje - voor twee uur
schaatsen - zal naar verwach
ting ƒ8,50 kosten. „Onderne
mers hebben daarbij de mo
gelijkheid om kaartjes te ko
pen waarmee een uur ge
schaatst kan worden. Die kun
nen zij dan weer weggeven
aan klanten", besluiten De
Jonge en Van Antwerpen.
(advertentie)
Een initiatief van Zeeland Net
ZLM verzekeringen
Zeeuwse Rabobanken
NV DELTA Nuisbedrijven
tele free zeel andnet.nl
http://telefree, zeelandnet.nl
(advertentie)
r\ a WÊÊKÊÊÊKÊÊÊÊKÊt
Tegen sterk gereduceerd tarief in
samenwerking tussen
Thames Travel en de PZC Huis-aan-Huis Kranten.
Zie pagina 11
Sanderse schonk vorig jaar
zijn enorme collectie docu
mentatie uit de Tweede We
reldoorlog aan het ZDU. Sinds
die tijd is gewerkt aan een in
ventaris om de omvangrijke
collectie toegankelijk te ma
ken voor publiek.
Sanderse maakte de oorlog
als jonge jongen mee en start
te zijn collectie in de jaren ze
stig. Hij kocht en kreeg mate
rialen niet alleen van mensen
uit Zeeland, maar uit heel Ne
derland. Zijn collectie bestaat
uit een grote hoeveelheid
boeken, internationale, natio
nale, regionale en lokale tijd
schriften en kranten, losse
krantenknipsels, plaatselijke
verordeningen, pamfletten,
strooibiljetten, affiches, foto's,
gedichten, plakboeken en
dagboeken. De verzameling
bevat informatie over
Zeeuws-Vlaanderen, de Beve
landen, Walcheren en in het
bijzonder Middelburg.
De tentoonstelling geeft een
beeld van het begin van de
oorlog en schenkt aandacht
aan 17 mei 1940, de dag dat
Middelburg werd gebombar
deerd. In de jaren daarna ver
anderde het dagelijks leven:
levensmiddelen en kleding
gingen op de bon. 's Avonds
moesten de ramen worden
verduisterd. Er verschenen
wervende pamfletten, illegale
krantjes en propagandabla
den. In de expositielijsten ziin
bijvoorbeeld Engelse pamflet
ten, het illegale blad Vrij Ne
derland en NSB-krant De
Zeeuwse Stroom te zien.
In de vorm van pamfletten, fo
to's en strooibiljetten worden
in het tweede deel van de ten
toonstelling de laatste jaren
van de oorlog belicht. Geal
lieerde troepen trokken in
1944 vanuit Normandië
noordwaarts en bevrijdden in
september het oostelijk deel
van Zeeuws-Vlaanderen.
Daarna kwamen de kusten
van West-Zeeuws-Vlaanderen
en Walcheren in zicht. Deze
gebieden lagen immers stra
tegisch ten opzichte van de
stad Antwerpen waar, via de
Westerschelde, geallieerde
schepen oorlogsmaterialen
voor het front aanvoerden.
Een bombardement op de dij
ken van Walcheren volgde,
waardoor het land over
stroomde.
De Duitse troepen op Walche
ren raakten compleet geïso
leerd. Vanuit Zeeuws-Vlaande
ren en de Bevelanden vochten
geallieerde soldaten zich een
weg naar Middelburg. Dat is
in de tentoonstelling te zien
op foto's.
De titel van de tentoonstelling
'Kom vanavond met verhalen'
is afgeleid uit een gedicht van
Leo Vroman: Kom vanavond
met verhalen hoe de oorlog is
verdwenen. En herhaal ze vele
malen. Alle malen zal ik we
nen.
De tentoonstelling is van 1 no
vember tot en met 8 januari
tijdens openingsuren te zien
op de tweede verdieping van
de Zeeuwse Bibliotheek in
Middelburg.
IEDERE LAATSTE
ZONDAG VAN DE MAAND
MEER DAN 80
WINKELS GEOPEND!!
Thuis bioscoopkaartjes reserveren én betalen.
Het kan allemaal sinds de invoering van de
ThuisChipper. Een primeur voor Cine City Vlissingen.
pag
11
Het derde Zeelandboek ligt in de winkel. In het boek
schijnen meer en minder prominente Zeeuwen
hun licht over actuele onderwerpen.
Leonard van den Berge (midden) geflankeerd door Irene Wunneberg en Dick Zwitser jr. van de Zeeuwse Komedie.
Foto Jaap Wolterbeek
In Cine City
gaat deze
week de
werkelijk
angstaanjagende
thriller Deep Blue
Sea in première.
Verder aandacht
voor ex-Dubliner
Jim McCanm,
die 11 november
optreedt in
De Parel
in Domburg.
Opus Civiatus, een dochteronderneming
van de Basco, heeft de voormalige
Willem 3-kazerne in Vlissingen grondig aangepakt.
Na de renovatie heeft het bureau best trek in
iets nieuws. Bestuurder Adrie Raas: „We zouden
best wel iets met de oude Zeevaartschool kunnen".
Advertentieverkoop
(0118) 484 3 1
Redactie
(01 18) 484 276
Bezorgklachten
(0800) 023 1231
Uitgebreid colofon:
zie pagina zoekertjes
De mooie uitdrukking ten offere komen heb ik gewoon laten
staan. Dialect is tenslotte ook een onderdeel van het Nederlands.
De uitdrukking wil ongeveer zeggen: terecht komen bij, zich moe
ten vervoegen bij: As je vroeger iets gedae wilde kriege op de ge
meente, dan moch je bie de sicretaris ten offere komme.
Er zijn heel wat van die woorden of uitdrukkingen waarvan je op
't eerste gezicht denkt dat ze gewoon Nederlands zijn, maar die
toch specifiek Zeeuws blijken te zijn. Biebeldruk bijvoorbeeld, het
Zeeuwse woord voor de oude gotische drukletter waarin vroeger
de meeste Bijbels werden gezet. Nom Siemen kan nog biebel
druk leze. Net zö makkelijk, 'oor!
Een woord dat in geen enkel woordenboek staat is landfiets.
Geen wonder: het wordt alleen maar op boerderijen gebruikt en
het is ook geen oud agrarisch woord met een lange geschiede
nis. Een landfiets is een fiets die de boer alleen gebruikt om naar
(of op) zijn land te rijden, dus meestal over eigen terrein. Land-
fietsen zijn dus meestal ka va Ijes oftewel ouwe beêstjes.
Ook een klokje, een afwasteiltje, is zo'n Zeeuws woord waarvan
je niet eens zou vermoeden dat het geen echt Nederlands is. Vol
gens de dikke Van Dale wordt het woord 'klok' wel meer gebruikt
voor klokvormige voorwerpen - maar een teiltje wordt daar niet
genoemd.
Tenslotte heeft het woord veropperen mij ook altijd in de oren
geklonken als gewoon Nederlands, terwijl het dat niet is. Verop
peren (verbeteren) staat niet in de Van Dale, wel in het Zeeuws
Woordenboek. Ze bin d'r mee veropperd dat ze ver'uusd bin. Vee
korter bie de wienkels en Kees kan gae biljarte as 'n 't op z'n 'eu-
pen kriegt...
(advertentie)
Avond nieuwe inwoners
Herdenking Sloedam
Gemeentebegroting 2000
Middelburg wordt bevrijd, 6 november 1944.
