Nationale Stotterweek: 'Ik ben met de au-au-au... wagen'
The Per is klaar voor het grote publiek
NIEUW!
GOES
MARCA
3
9
Linda, Roos en Jessica
zingen in Stadsdanszaal
de Klerk parketvloeren
AnneMareL
e
WOENSDAG 5 NOVEMBER 1997
JAARGANG 99 - NUMMER 45
WEKELIJKS HUIS AAN HÜfè^ftGEHEEL WALCHEREN
SALOON - DINER
INPI5CHE AVOND
^Pêlburg
Stotteren. Ruim vijf procent van de Nederlan
ders krijgt er vroeger of later in zijn leven mee
te maken. Waar het onvermogen om vloeiend
te kunnen spreken precies door veroorzaakt
wordt, weet eigenlijk niemand.
„Eigenlijk is er sowieso weinig bekend over de
medische kant van stotteren", vertelt logope-
diste/stottertherapeute Mies Bezemer uit Mid
delburg. Toch wil dat niet zeggen dat er niets
aan is te doen.
PZC WEEKBLADEN
faam/vMÉWl^er
seisplein 5 middelburg
8-62672
100 jaar'De Vlijt'
PROFICIAT!
Het aanbod van huur- en koopwoningen
voor de regio Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland
vindt u vanaf 14 november wekelijks
op de vrijdag/zaterdagmorgen in de
Voor meer informatie:
Tel. (0118) 484316 of (0113) 273020
Fax (0118) 484392
AA A R VXC T
ZEELANDHALLEN
Alleen op donderdag 6 november
Bij AAarca Mode Vlissingen
van 9.00 uur tot 12.00 uur
op de hele collectie
FAMILY FASHION
Zaterdag
15 november a.s.
duffe t
met 11 gerechten
live music
Voor info:
Vlasmarkt 13 Middelburg
0118-629445
Het populaire zangtrio uit Goede Tijden, Slechte Tijden.
Ze worden bejubeld en aanbeden. Hysterische taferelen spelen
zich af waar het drietal verschijnt. Dranghekken en bodyguards
moeten de laaiend enthousiaste fans die om handtekeningen
smeken op afstand houden. Babette van Veen, Guusje Neder-
horst en Katja Schuurman treden vrijdag 14 november op in de
Middelburgse Stadsdanszaal.
Het uiterst populaire zangtrio
is eigenlijk beter bekend on
der de namen Linda, Roos en
Jessica, hun alter ego uit de
Nederlandse soapserie Goede
Tijden, Slechte Tijden (GTST).
Vorig jaar scoorde het drietal
een ongekende hit met het
nummer Ademnood, afkom
stig van de met platina be
kroonde cd Het Album.
Hierop brengen tien acteurs
en actrices uit GTST hun mu
zikale kwaliteiten ten gehore.
Een paar maanden geleden
brachten Linda, Roos en Jes
sica een eigen cd uit, gepro
duceerd door het uiterst suc
cesvolle producersduo Jo-
chdtn Fluitsma en Eric van
Tijn. Opmerkelijk is dat de
naam van Babette van Veen
behalve als zangeres ook als
componist en tekstschrijver
voorkomt.
Voor de gelegenheid heeft de
Stadsdanszaal de gebruikelij
ke leeftijdsgrens van achttien
jaar voor één keer laten val
len. Kaarten zijn verkrijgbaar
in café Seventy Seven en bij
de Stadsdanszaal.
Volgende week (van 9 tot
en met 15 november)
wordt in heel Nederland
de Nationale Stotterweek
gehouden. Dat betekent
vooral veel aandacht voor
het spraakgebrek in de
media. In Zeeland worden
daarnaast ook voorlich
tingsbijeenkomsten ge
houden om ouders en leer
krachten van met name
jonge kinderen te informe
ren over de mogelijkheden
voor therapie.
„Er bestaan nog steeds veel
onduidelijkheden over stotte
ren", weet Bezemer. „En zelfs
huisartsen of andere verwij-
zers weten vaak nog steeds
niet goed wat ze met een stot
terend kind aan moeten van
gen. Wat je bijvoorbeeld vaak
hoort is dat je vöór een kind
zes jaar oud is, niets aan stot
teren hoeft te doen. Maar dat
is echt een misvatting".
Stotteren ontstaat meestal
vroeg in de jeugd. Bezemer:
„Ergens ontstaat dan een
soort zwakke schakel in het
spreken. Wat die zwakke scha
kel precies is, weten we niet.
Maar we denken dat het te
maken heeft met de coördina
tie van spieren die nodig zijn
bij het spreken. Of stotteren
erfelijk bepaald is, is ook niet
precies bekend. Ik denk zelf
van wel, omdat ik merk dat in
sommige families stotteren
echt heel veel voorkomt. Dat
kan dan geen toeval zijn".
...stotteren is
eigenlijk alles wat je
doet om niet te
stotteren...
Het niet vloeiend kunnen
spreken, zoals Bezemer stotte
ren omschrijft, is overigens
niet alleen te wijten aan een
zwakke coördinatie van de
spraakspieren. „Nee. Stotte
ren is eigenlijk een combinatie
van een aantal factoren. Want
met het stotteren ontstaat te
gelijkertijd een soort angst om
te stotteren. Die angst zorgt
ervoor dat je bepaalde moei
lijke woorden gaat omzeilen
of zelfs helemaal je mond niet
meer open wil doen. Wie bij
voorbeeld de 'k' niet uit kan
spreken, gaat vaak extra druk
achter de klank leggen. Maar
je kunt je voorstellen dat hoe
meer je probeert de klank uit
je mond te persen, hoe moei
lijker het wordt om die ook
werkelijk uit te spreken. De
druk om vloeiend te spreken
wordt dan heel hoog, wat het
stotteren verergert. Iemand
verwoordde het eens heel
mooi: 'stotteren is eigenlijk al
les wat je doet om niet te stot
teren'. Zo heb je bijvoorbeeld
mensen die consequent moei
lijke klanken uit de weg
gaan".
Anderen maken er op deze
manier echt een potje van.
Proberen moeilijke woorden
te omzeilen maar bouwen dan
ook nog eens grammaticaal
gezien een onmogelijke zin.
En ook dat bevordert de durf
om te spreken niet".
...de angst voor het
stotteren werkt het
spraakgebrek eigen
lijk alleen maar meer
in de hand...
Bezemer heeft kinderen vanaf
drie jaar in haar praktijk. „Ja,
gelukkig zie je steeds jongere
kinderen op therapie komen.
Vroeger werd vaak gezegd dat
spraakontwikkeling eigenlijk
al voltooid. Therapie is vanaf
die leeftijd ook heel moeilijk".
...het herhalen van
hele woorden duidt
niet op stotteren
maar is een normaal
gegeven bij
kinderen...
Wanneer een kind begint met
stotteren, corrigeren de ou
ders het veelal. „Daardoor on-
staat de angst voor het stotte
ren, die het spraakgebrek ei
genlijk alleen maar in de hand
werkt. En juist daar kun je op
jonge leeftijd iets tegen doen.
Mies Bezemer in een sessie met twee jeugdige cliënten.
Ze geeft een voorbeeld. „Ie
mand die zegt: 'ik ben met de
au-au-au.. wagen'. Sommigen
zijn echt heel bedreven in het
vinden van zulke synoniemen
en vooral bij kinderen is dat
heel knap Ma»r het helpt niet,
want meestal zie je na verloop
van tijd dat dan het stotteren
overgaat op andere klanken.
je niets hoeft te doen aan het
stotteren voor een kind zes tot
acht jaar oud is. Maar daar
zijn we toch echt op terug ge
komen. Stotteren ontstaat
zodra een kind zinnetjes gaat
zeg gem Bij losse woordjes is
er vaak nog niet veel van te
merken. Maar zodra een kind
acht, negen jaar oud is, is de
FOTO JAAP WOLTERBEEK
Met die hele jonge kinderen
doen we bijvoorbeeld rollen
spelletjes, waarin ik een stot-
tertje heb. Zo kun je laten zien
dat het helemaal niet erg is
als er iets hapert in de zin.
Bouwen aan zelfvertrouwen is
echt heel belangrijk". Voor ou
ders is het moeilijk om stotte
ren al op jonge leeftijd te Ie-
Het gaat de Walcherse band The Per voor de wind. Een welge
slaagd eerste optreden buiten de provincie, een sponsorcon
tract dat voorziet in een reeks optredens in Middelburg, een
vaste kern fans die de band achterna reist en last but not least
definitieve plannen voor een digitale schijf: The Per is klaar
voor het grote publiek.
Afgelopen zondag trad het
zestal op in het Utrechtse
rockcafé Stairway to Heaven,
vooral bekend door eigenaar/
radiopresentator Henk West
broek. Een bus met vijfenveer
tig fans reisde met het zestal
mee. „Zenuwachtig? Nee, he
lemaal niet", beweert zanger
Olof Sinke. Ook de andere
Per-leden (bassist Richard van
Oplage: 51.110 ex.
Uitgave: Uitgeverij Provinciale
Zeeuwse Courant b.v.
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113) 273000
Privé (0118)417802
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Advertentieverkoop:
Jerry Tupanwel
(0118) 484316 (privé (0118) 615044).
Johnny Saija
(0118) 484312 (privé (0118) 418686).
A. Lammers-Van Otterdijk
(0118) 484313 (privé (0118) 640277).
Redactie:
Ad Hanneman, (0118) 484275 en
Ellen de Dreu-Erkens, (0118) 484276
Redactie-adres: Postbus 18,
4380 AA Vlissingen
fax. nr.: (0118) 472404
Bezorging: (0118) 484216.
Druk: Wegener Nieuwsdruk Zeeland,
Postbus 18, 4380 AA Vlissingen.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
maandag 12.00 uur PZC,
Oost-Souburgseweg 10. Postbus 18,
4380 AA Vlissingen, tel. (0118) 484000
Faam/Vlissinger maakt deel uit van
de Zeeland Combinatie huis-aan-
huisbladen in Zeeland.
Totale oplage: 178.455 ex.
den Berg, co-zanger Tonny
Hooftman, drummer Angelo
Noziglia en gitarist Matthijs
Appner) zien er bij het vertrek
uit Middelburg onbewogen
uit.
Het is yoor het eerst dat de
band een optreden doet bui
ten de provincie. De ogen van
manager Monique van den
Berg schitteren wanneer ze
uitlegt hoe de band aan een
optreden in het gerenom
meerde rockcafé van West
broek is gekomen. „Dit loopt
eigenlijk al vanaf april, toen ik
een keer in Stairway to He
aven was. Weet je dat ze daar
zelfs een speciaal spreekuur
hebben voor bands die er wil
len optreden? We zijn, na Blpf,
de tweede Zeeuwse band die
er een concert geeft. Dat zegt
toch wel wat", vindt ze.
Wanneer dé bus in Utrecht
aankomt spelen de zenuwen
bij de band toch op. Stairway
to Heaven is een rockkroeg in
de sfeer van de internationale
hardrockcafé's, met gitaren
van idolen aan de muren en
daarnaast een prachtig podi
um voor beginnende bands.
Een grote verrassing is de
kleedkamer. Westbroek weet
niet alleen hoe hij een kroeg
moet opzetten, hij weet ook
hoe hij zijn gasten moet ont
vangen. „Heb je dat bad al ge
zien?", klinkt het van alle kan
ten. Voor een aanstormende
band uit Zeeland zijn het
tweepersoonsbad en de dou
che in de kleedkamer een on
gekende luxe. „Ongelooflijk.
Wij zijn vaak al blij wanneer er
een verwarmde kleedkamer
is".
Het optreden begint om vier
uur. De band krijgt een uur de
The Per.
tijd om te laten zien wat hij
kan. En dat lukt. Niet alleen
het meegereisde publiek,
waaronder familie, vrienden
en bekenden, is enthousiast.
Ook de aanwezige Utrechters
worden 'platgespeeld'. Marie-
ken van Ewijk, verantwoorde
lijk voor de programmering in
het café, spreekt lovende
woorden en zegt toe dat The
Per volgend jaar terug mag
komen. Een daverend succes.
Terug in de bus praat de band
over het optreden en de toe
komstplannen. Zanger Olof
Sinke: „Een muzikaal hoogte
punt voor ons, dit optreden.
We hadden vrijdag voor het
laatst geoefend en toen ging
het eigenlijk heel slecht. Maar
dit was echt te gek".
Per staat eigenlijk voor Project
Emotions in a Row, een naam
die in augustus 1995 ont
stond. Sinke: „We waren toen
nog met z'n drieën. Matthijs,
Tonny en ik. Een gitarist met
twee lead-zangers. Dat is ei
genlijk onze basis. Pas daarna
zijn we op zoek gegaan naar
meer bandleden. Het was oor
spronkelijk helemaal niet onze
bedoeling om een echte band
te vormen. We hadden een
project met een afsluitend op
treden waarvan geluidopna
men gemaakt zouden worden.
Ter afsluiting van het project.
Zo zagen we het toen".
Het eerste optreden van The
Per was in café Tramzicht in
Domburg. Zes weken later
volgde de cd-presentatie van
het optreden in Tramzicht.
„Vervolgens zijn we zo'n beet
je allemaal op reis gegaan",
vult Tonny Hooftman aan.
„Olof en ik naar Zuid-Afrika,
toenmalige bassist Pieter Kop-
mels naar Californië, Matthijs
naar Indonesië en Angelo
naar Chili. Maar we hebben
toen wel gesproken over
doorgaan wanneer we alle
maal weer terug zouden zijn".
In april 1996 was het zover. De
bandleden zochten elkaar
weer op en gingen serieus
aan de slag. Bassist Pieter
Kopmels had andere activitei
ten en werd vervangen door
Richard van den Berg, en zo
ontstond The Per in de huidi
ge bezetting. Vorig jaar was
de band veel te vinden in - op
nieuw - het Domburgse café
Tramzicht. Sponsoring was
hiervoor de reden. Sinke: „We
konden toen een PA-systeem
kopen op kosten van Tram
zicht. In ruil daarvoor traden
we gedurende het seizoen
daar in totaal twaalf keer op".
Het zestal heeft onlangs overi
gens opnieuw een sponsor
contract af weten te sluiten,
dit keer met Martin Priem en
Rob van Poepele. Zij zijn de
eigenaars van een nog te ope
nen café op de Middelburgse
Markt en helpen de nog jonge
band aan een cd. The Per
hoeft daarvoor geen muzikale
consessies te doen. Olof Sin
ke: „We krijgen van Priem en
Van Poepele de opnamen van
de cd bekostigd. In ruil daar
voor doen we een stuk of tien
optredens als het café straks
klaar is. Martin was echt heel
enthousiast over wat hij van
ons kent. We mogen zelf we
ten wat er straks op cd ver
schijnt, zolang het natuurlijk
maar binnen onze huidige stijl
past". De bandleden zijn seri
eus wanneer zij vertellen dat
ze uit zijn op succes. „Dromen
stuwen ons voort. We zijn er
van overtuigd dat als je iets
echt wil, het ook lukt. Kijk
maar naar die cd, die gaan we
nu toch ook uitbrengen. We
doen alles in stappen".
Tonny Hooftman legt uit wat
de volgende stappen zijn:
„Optredens in De Melkweg,
Paradiso. Een keertje op Tor-
hout/Werchter staan. Dat is
toch het doel, je muziek delen
met zoveel mogelijk mensen".
l{Jij CA,
I Éi
MMA V# l
namens
De Vlijt Mode BV h/o
Opril Grote Markt 11, Goes
Opril Grote Markt 13, Goes
Langeviele 11-13, Middelburg
Het Andere Verlangen. Zo heet het homo en lesbisch
filmfestival dat 14 november begint in het Middel
burgse Schuttershoftheater en 't Beest in Goes.
Middelburgse modelbouwers kunnen weer lekker aan
de slag. Onlangs werd in de Gravenstraat namelijk
speciaal voor hen een hobbyzaak geopend. Eigenaar
John Visser: „Zelf heb ik er het geduld niet voor".
Verder deze week: Rotary steunt midden-Java,
Bassie en Adriaan in Vlissingen, punk en Belgische
gitaarrock in De Piek, Sint Laurens in vroeger tijden,
rijwielshop De Driehoek, La Boca Middelburg
wordt De Schrans, praktische informatie van
overheden en andere instanties en handige
van dag tot dag overzichten.
ren herkennen. „Veel kinderen
spreken in een bepaalde pe
riode niet echt vloeiend. De
hersens werken sneller dan de
spraak en om dat te compen
seren wordt er vaak gehak
keld. Waar je dan op kunt let
ten is of kinderen hele woor
den herhalen of juist moeite
hebben met beginklanken. Het
herhalen van hele woorden
duidt namelijk niet op stotte
ren, dat is een normaal gege
ven bij kinderen", weet Beze
mer uit ervaring. „Toch advi
seren wij ouders om gewoon
eens langs te komen voor een
onderzoek als je denkt dat je
kind stottert. Dat doe je per
slot van rekening ook als je
kind een lui oog heeft. Of als
je denkt dat hij of zij niet goed
hoort. Dus waarom niet als je
denkt dat hij stottert?" Naast
het leren herkennen van stot
teren kunnen ouders en ande
re opvoeders tijdens de voor-
lichtingsbijeekomst in de Na
tionale Stotterweek ook te we
ten komen hoe zij zichzelf het
beste op kunnen stellen te
genover een stotterend kind.
„Vooral geen druk op het kind
leggen. Veel ouders hebben
de neiging om tegen hun kind
te zeggen dat het eerst goed
na moet denken voor het iets
zegt. Of om rustiger te praten.
Maar daar ligt het probleem
niet. En voor een kind wordt
het er niet makkelijker op als
ouders het constant verbete
ren".
...voor een kind
wordt het er niet
makkelijker op als
ouders het constant
verbeteren...
In Zeeland worden tijdens de
stotterweek verschillende bij
eenkomsten gehouden. In
Middelburg is er donderdag
13 november één in Peuter
speelzaal Meneer Koekepeer
(Buitenhove 161), speciaal ge
richt op jonge kinderen in de
leeftijd vanaf twee jaar. Deze
bijeenkomst begint om 20 uur.
Geïnteresseerden kunnen zich
opgeven bij Mies Bezemer:
0118- 638748.
ZATERDAG
NOVEMBER
9.00 TOT 17.00 uur
ZONDAG
NOVEMBER
li 0.00 TOT 17.00 uur
apfu
KRAAMVERHUUR 0164-257521 INFO 0164-235916
PE GEZELLIGSTE ROAAMELAAARkT VAN NEDERLANP
VROEGE VOGEL
VOORDEELDAG
10%
Walstraat 140, 4381 GS Vlissingen, Tel (0118) 430 950
