Vruchtbaar herintreden voor ontslagen Scheldemedewerker 'ledereen kan oude geschriften leren lezen' de Klerk parketvloeren WONEN OP WALCHEREN Slimpie's Beroepenfeest Weer succes voor Deltaband Opening rijwielshop 'DE DRIEHOEK' Zie pagina 4 Wij zijn er niet voor de massa, III maar voor w seisplein 5 middelburg 01 18-62672 ...gek is dat, je krijgt ineens een soort van overle vingsdrang... Ook deze week weer Zie pagina's 9, 10 en 11 Timberland boot Super You trendshop Grote Kade 42a Goes, tel. 0113-228821 Waar komt de naam Wisse vandaan? WOENSDAG 15 OKTOBER 1997 Taalverandering Cracks WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP GEHEEL WALCHEREN PZC WEEKBLADEN faam/iMÉmgerl De bronnen in gemeente- en rijksarchieven zijn openbaar en mogen dus door iedereen inge zien worden. Toch is het aantal mensen dat daadwerkelijk in een archief op zoek gaat naar oude documenten beperkt. De geschriften zijn immers vaak maar moeilijk te ontcijferen. Om leken te helpen bij het lezen verschijnt in de cember het boek 'Werken met Zeeuwse Bron nen'. Normaal ..om nou je eigen collega naar huis te sturen? Nee, zo ben ik niet... De Helse clown Slimpie komt in de herfstva kantie naar Oost-Souburg, waar hij 23 oktober optreedt in wijkcentrum De Zwaan. Slimpie's nieuwe show heeft de titel 'Slimpie's Beroe penfeest' meegekregen. Vorig jaar kregen vierhonderd vijftig werkne mers van De Schelde in Vlissingen na een in grijpende reorganisatie te horen dat er voor hen geen plek meer was binnen het bedrijf. Om deze mensen te helpen bij het vinden van an der werk, bundelden Uitzendbureau Start en De Schelde hun krachten. Vorige week donder dag werd gevierd dat van de groep mensen die deelnamen aan het project ruim 82 procent een nieuwe baan heeft. WIN EEN FIETS!!! VERVOLG OP PAGINA 17 De Zeeuwse Komedie speelt zaterdag de première van de voorstelling 'Kees de Jongen'. Het is de laat ste productie van het amateurgezelschap die uitge voerd wordt in het Vestzaktheater. De Vrienden van het Stedelijk Museum in Vlissingen brengen binnenkort een bezoek aan apotheek Van de Sande in de Vlissingse Badhuisstraat. Een apotheek propvol geschiedenis. Verder deze week: klussen op afroep, zwemvierdaag- se in Poelendaele, halve eeuw ouderenbond Anbo, de Nederlandse première van Tango o Tango in de Stads schouwburg en pubrock in De Piek. ij, J v. ti - i '-)V. A"- Eén van de namen die het langst en in vrij groten getale op Walcheren voorkomt is Wisse. Het was oorspronkelijk een voornaam, zoals meer achternamen dat waren. Men sen met de achternaam Wisse komen al voor in de middel eeuwse papieren van de Pol der Walcheren. Ze hadden functies bij het Polderbestuur, dus ze waren zelfstandige, mogelijk wat grotere boeren. Ik had er nooit bij stilgestaan waar de naam Wisse vandaan zou kunnen komen, tot ik een boek las over de Saksische volken die in de vroege Mid deleeuwen van Noord-Duits- land naar Engeland en in min dere mate naar onze kust overstaken. Een van die vol ken noemen we nu de West- Saksen, maar noemde zich in die tijd: de Gewisse. Dat lijkt een mooie verklaring van de naam Wisse: genoemd naar de West-Saksen die hier dus hun mannetjes achterlie ten voor ze de zee overstaken. Voor de zekerheid heb ik maar eens gekeken in het weten schappelijke 'Spectrum Voor namenboek' van Dr J. van der Schaar. Daarin staat dat het niet zeker is waar de naam Wisse vandaan komt: mis schien van het oude woord 'Wisa' dat 'goed' betekent. Vanouds een typisch Zeeuwse naam, maar vroeger ook ge woon in Holland, weet de naamkundige te vertellen. Uit het boek blijkt wel dat ook an dere voornamen in de vroege Middeleeuwen afgeleid wer den van namen van volken: Saxo, Friso en Wendel (van de Wenden of Vandalen). Een er van kennen we als achter naam op Walcheren: Francke. Natuurlijk heb ik in het Voor namenboek nog wat oude Walcherse namen opgezocht. Mels en Melis (vroeger voor namen, nu alleen nog achter namen) blijken afgeleid van (Sint) Aemilius. Voor de naam Houterman, die alleen op Wal cheren voorkomt, weet men echter geen verklaring. Krien of Krijn komt van het Latijnse Quirinus, de naam kwam uit Oostelijker streken en werd in de 16e eeuw in Zeeland voor 't eerst gebruikt. Ook deze naam werd van een roomse heilige afgeleid. Zou dat de re den zijn dat 'Krien' in de twin tigste eeuw voornamelijk voorkomt in boerenfamilies? Dat heb ik althans geconsta teerd voor het Noorden van Walcheren. Als het klopt, zou dat betekenen dat die families naar verhouding sterker de oorspronkelijke bevolking (van vóór de verhuizingsgolf van de Tachtigjarige Oorlog) vertegenwoordigen. Degenen die toen naar hier kwamen, kwamen uit het Zuiden, waar 'Krijn' niet voorkwam! Jan Zwemer die even oud was maar net ietsje later in dienst was geko men en er dus eigenlijk eerder uit had gemoeten. Volgens de vakbond maakte ik een goede kans, maar om nou je eigen collega naar huis te sturen? Nee. Zo ben ik niet". Tange koos voor het project en moest eerst een oriëntatie cursus gaan volgen. „Om te kijken wat je wil, waar je ster ke en zwakke punten liggen. Een algemene cursus die in zicht geeft in je eigen functio neren. Daarna volgde een sol licitatie cursus. Of die gehol pen hebben? Ik weet het,niet. Je moet er in ieder geval wel open voor staan". Oude teksten zijn niet voor iedereen makkelijk te lezen. je van te voren, als je bezig bent in de dertiende of veer tiende eeuw. Een onderzoek naar kerkgeschriften uit de twaalfde of dertiende eeuw is dan ook eigenlijk alleen weg gelegd voor vakbroeders. Vanaf de zestiende, zeventien de eeuw is het grootste deel van de documenten in het Ne derlands. Dan is het voor amateurs ook leuk om te gaan ontcijferen". Zeeland is niet de enige pro vincie met een boek dat helpt bij het lezen van bronnen. „We zijn eigenlijk op het idee gekomen door een soortgelijk boek in Noord-Brabant, 'Lezen van Brabantse bronnen'. Kijk, in mijn studententijd had ik ook een boek dat hielp bij het ontcijferen van teksten, maar dat bevatte documenten uit heel Nederland. Dit is gewoon leuker omdat het heel dichtbij is allemaal. Er zijn teksten uit heel Zeeland en uit ieder tijds vak gekozen. Zo krijg je een zo goed mogelijk beeld van de taalverandering door de tijd". Een paar dagen voor het ver schijnen van het boek (17 de cember) wordt in de raadszaal van het Middelburgse stad huis de 'Eerste Zeeuwse Pale ografie Wedstrijd' gehouden. De Klerk: „Paleografie is in fei ten het mooie woord voor het ontcijferen van een oud ge schrift. Deelnemers aan de wedstrijd krijgen een kopie van een oud geschrift en moe ten daar een transcriptie, een vertaling, van maken. Die wedstrijd is overigens niet al leen bedoeld voor vakbroe ders. Juist leken die denken dat ze best aardige vertalin gen kunnen maken willen we aanmoedigen om mee te doen". De deelnemers worden ge acht een zo letterlijk mogelijke transcriptie van de tekst te maken. Een jury beoordeelt wie uiteindelijk de beste is. „In die jury zit de redactie van het boek, maar dan zonder mij. Ik kan wel oude geschrif ten lezen natuurlijk, maar ik ben geen expert. Die andere drie zijn echte 'cracks', de ken ners van Zeeland. Zij zijn er ook echt voor opgeleid. Ik praat de boel gewoon een beetje bijelkaar die dag". Voor de wedstrijd hebben zich in middels een tiental mensen opgegeven. „Maximaal kun nen er vijfendertig meedoen, meer passen er niet in de raadszaal. Alle deelnemers krijgen een pen met inscriptie ter herinnering. Voor de num mers één, twee en drie is er een kleine geldprijs, *feen oor konde en een exemplaar van het boek". Wie zich wil opgeven voor de eerste Zeeuwse paleografie- wedstrijd kan terecht op het Rijksarchief in Middelburg. Ondertussen sloeg de paniek toe. „Je bent toch vijfenveer tig. Mijn oudste dochter stu deert in Barneveld en dat heeft ook nogal wat financiële consequenties. Gek is dat, je krijgt ineens een soort van overlevingsdrang. Mijn vrouw Carla en ik hebben van alles verzonnen in die tijd. Zij is toen dealer geworden van een merk hondenvoer om wat bij te verdienen. En ik kreeg het idee om een eigen zaak te gaan beginnen en ben op kos ten van De Schelde een mid denstandsopleiding gaan doen. Klussen was mijn groot ste hobby en dat deed ik er ei genlijk altijd al een beetje bij. Dus ik wilde een eigen klusbe drijf beginnen. Ik kon terecht bij De Rechterhand, een lan delijke organisatie die op Wal cheren iets wilde beginnen. De Deltaband in actie. De Deltaband van de Koninklijke Harmonie Ons Genoegen uit Vlissingen heeft afgelopen zaterdag een eerste prijs behaald tijdens het Topconcours in Barneveld. Met 85,55 punten zag het er heel even naar uit dat de Vlissingers Landelijk kampioen zou worden, maar op het allerlaatste moment werden de am bitieuze Zeeuwen voorbijgestreefd door Drumfanfare Michael uit Nijmegen. Om mee te mogen doen aan het Topconcours in Barneveld moeten de deelnemers zich eerst kwalificeren. De Delta band deed dat tijdens een concours in Heinkenszand waar de benodigde 85 punten ruim werden overschreden. Maar de muzikanten uit de Scheldestad namen dit jaar al meer lauweren mee naar huis. Tijdens het fameuze Wereld muziek concours in het Lim burgse Kerkrade behaalde de Vlissingse band ruimschoots een eerste prijs met gouden medaille. de muzikale leiding van de vijftig muzikanten tellende Deltaband is in handen van Frank de Jong uit Roosendaal. Tamboer en showinstructeur is Peter de Bunder uit Goes en als tamboer-maïtre fungeert Adrie Padmos uit Renesse. Dankzij de successen heeft de Deltaband onder meer uitno digingen ontvangen voor op tredens in België en Frankrijk, voor volgend jaar en 1999. Oplage: 51.110 ex. Uitgave: Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant b.v. Exploitatie: Ch. van den Oosterkamp (0113)273000 Privé (0118) 417802 Administratie: PZC Oost-Souburgseweg 10. postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Advertentieverkoop: Jerry Tupanwel (0118) 484316 (privé (0118) 615044). Johnny Saija •i (0118) 484312 (privé (0118) 418686). A. Lammers-Van Otterdijk jl (0118) 484313 (privé (0118) 640277). Redactie: Ad Hanneman, (0118) 484275 en j Ellen de Dreu-Erkens, (0118) 484276 Redactie-adres: Postbus 18, 4380 AA Vlissingen fax. nr.: (0118) 472404 Bezorging: (0118) 484216. Druk: PZC Grafische Bedrijven, Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Druktechniek: offsetrotatie. Sluitingstijd: advertenties 1 maandag 12.00 uur PZC, I Oost-Souburgseweg 10. Postbus 18, j 4380 AA Vlissingen, tel. (0118) 484000 «K BV h. HL 'mi ■lei Aad de Klerk is consulent re gionale geschiedenis in de provincie Zeeland. Daarnaast maakte hij - samen met Leo Hollestelle (Rijksarchief), Huib Uil (gemeentearchief Schou- wen-Duiveland) en Anneke van Waarden (gemeentear chief Middelburg) - deel uit van de redactie van het boek. Hij legt uit: „Het is een prak tijkgericht boek. Een sleutel of code om mee op ontdekkings reis te gaan. leder hoofdstuk bestaat uit een afbeelding van tekst, de vertaling van die tekst een stukje verhaal erom heen. Tekst èn uitleg, dus. Het is toch heerlijk om in een lees zaal de namen in een oud doopregister te ontcijferen en dan ineens de naam van je betovergrootmoeder tegen te komen?". Overigens hoef je geen oude geschriften te kunnen lezen om gebruik te kunnen maken van rijks- of gemeentearchie ven. „Wie er niet meer uit komt, kan een archivaris altijd om hulp vragen. Maar het is natuurlijk veel leuker om het zelf te kunnen". Het lezen van oude geschrif ten is volgens De Klerk niet moeilijk. „Alhoewel daar na tuurlijk ook weer onderlinge verschillen inzitten. Kijk, vanaf het begin van de negentiende eeuw wordt er in onze ogen vrij normaal geschreven. De documenten vanaf die tijd zien er eigenlijk niet veel an ders uit dan die van tegen woordig. Maar hoe verder je terug gaat, hoe moeilijker het wordt. Het oudste geschrift dat in Zeeland in een archief ligt stamt uit 1189 en gaat over de stichting van de Kapel van Hoogelande". Hij laat een kopie van dat geschrift zien. „Kijk, als je hier goed kijkt zie je ook duidelijk het woordje 'Hoogelande' staan. Maar ver der is de tekst in het Latijn. Dat is trouwens het geval met de meeste geschriften uit de Middeleeuwen. Maar dat weet Faam/Vlissinger maakt deel uit van de Zeeland Combinatie huis-aan- huisbladen in Zeeland. Totale oplage: 178.455 ex. Aad de Klerk: Wie er echt niet meer uitkomt, kan het altijd aan een archivaris vragen". FOTO'S JAAP WOLTER BEEK kregen een envelop mee maar mochten nog een jaar blijven werken". Vervolgens brak er een span nende tijd aan. „We moesten toen kiezen. Normaal gespro ken hoor je, als je je ontslag krijgt, bezwaar aan te tekenen. Anders krijg je geen uitkering. Maar je kon je in dit geval ook aanmelden voor het samen werkingsproject van De Schel de en Start. Dan verviel je recht om in beroep te gaan, maar zij zouden er alles aan doen om je aan een nieuwe baan te helpen. En dat trok me wel. Je hebt dan in ieder geval nog een bedrijf achter je staan. De vakbond zei me dat ik goede redenen had om be zwaar aan te tekenen. De pro cedure was niet helemaal vol gens de regeltjes gevolgd in mijn geval. Maar mijn aanblij ven zou onherroepelijk het vertrek van iemand anders be tekenen. Ik had namelijk één collega die dezelfde baan had, Tweehonderdvijftig ex- Schelde werknemers meld den zich aan voor het pro ject. Inmiddels hebben daarvan 201 personen een andere baan gevonden. De Arnemuidenaar Chris Tan- ge is één van hen. Hij ver telt over de periode die volgde op zijn ontslag en zijn nieuwe baan bij Traas Werktuigbouw en Con structie in Nieuwland. „Ik werkte al 22 jaar voor De Schelde toen ik te horen kreeg dat ik eruit moest", vertelt de 46-jarige kwaliteitscontroleur. „Dat is best moeilijk, ja. Kijk, je weet dan wel ongeveer wat er gaat gebeuren. Het was na tuurlijk niet de eerste reorga nisatie bij De Schelde. Bij de voorlaatste was mijn baan ei genlijk al opgeheven, maar ik had toen nog geen ontslag gekregen. Dan krijg je op een gegeven moment een datum door. Je zit met je hele afde ling bij elkaar en krijgt dan te horen krijgt wat ze nu precies van plan zijn. Èn de namen van de mensen die eruit moe ten. Het was op een maandag of een dinsdag, 's morgens vroeg, gelijk om half negen. Dat was best heel emotioneel. De baas van de afdeling kwam binnen met een stapel enveloppen in zijn hand. De namen werden opgesomd en wie een envelop meekreeg, wist dat het afgelopen was. Je hoopt natuurlijk dat het niet zo is maar, verdikkeme, ik was er toch bij. Niet iedereen ging er gelijk uit, hoor. Sommigen Clown Slimpie staat borg voor humor en een gulle lach. Hij probeert kinderen zoveel mo gelijk bij zijn voorstellingen te betrekken en is behalve vrolijk ook ondernemend en vertede rend. In deze show denkt Slimpie na over wat hij nu eigenlijk wil worden als hij groot is. Hij krijgt verschillende ideeën, maar alles loopt in het hon derd. Steeds opnieuw raakt Slimpie in situaties verzeild waar hij op zijn eigen doldwa ze manier en met hulp van de kinderen in het publiek weer uit probeert te komen. Slimpie's Beroepenfeest is een gevarieerd programma vol spelletjes, liedjes, clownt. rie, grappen en grollen. De voorstelling is bedoeld voor kinderen van vier tot en met twaalf jaar. In de pauze kun nen kinderen zich gratis laten schminken. De voorstelling in De Zwaan begint om 13.30 uur en duurt ongeveer twee uur. Kaarten zijn vanaf een half uur voor de voorstelling verkrijgbaar aan de zaal. Chris Tange is één van de tweehonderd mensen die via een samenwerkingsproject van Start en De Schelde een nieuwe baan vonden. FOTO JAAP WOLTERBEEK

Krantenbank Zeeland

de Faam | 1997 | | pagina 1