Kernen als concurrent
van de stad
Knaken oogsten!
^intratuin
Folklore op Middelburgs Abdijplein
'n Grööte klus
Koning regeert Miniatuur
WOENSDAG 16 JULI 1997
JAARGANG 99 - NUMMER 29
WEKEMJKS HUIS AAN HUIS OP GEHEEL WALCHERE
Vergezeld van zijn hofnar Wallie regeert koning
Willem Walcheren deze zomer in Miniatuur
Walcheren. In het kader van het Zomerfestijn is
de koning met zijn bescheiden hofhouding in
de maanden juni en juli te gast in het park. De
koning en hofnar begroeten 's morgens de kin
deren in het recreatiepark. Dagelijks neemt de
koning deel aan activiteiten zoals een ballon-
nenfestival, springkussen en Walcherse volks
spelen.
PZC WEEKBLADEN
faam/vl
Op het Abdijplein in
Middelburg wordt 17
juli de eerste folkloris
tische dag gehouden.
De hele dag worden er
dan wedstrijden ge
houden en het tradi
tionele Zeeuwse ring-
rijden en sjeesjes rij
den. Zo'n veertig pa
ren met sjezen en ze
venentwintig ringrij-
ders te paard strijden
om de ereplaatsen.
De herverdeling van
de gemeenten op Wal
cheren kent nog een
groot aantal onopge
loste problemen. Nu
de gemeente Veere de
kleine kernen, dorpen
en kustplaatsen heeft
opgeslokt is het voor
de dorpsbewoners
zaak om dicht bij het
vuur te blijven. Vooral
de - wat genoemd
wordt - eigen identi
teit dreigt verloren te
gaan en de vergrijzing
van de pakweg twin
tigduizend inwoners
van het Walcherse
platteland staat wel
haast zo zeker vast als
een paal boven water,
gezien de - wat ge
noemd wordt - onder
maatse toewijzing van
nieuwbouwwoningen.
Dorpsraden zijn mo
gelijke waakhonden
om het democratische
gehalte een beetje als
vanouds te behouden.
Ook kunnen die
dorpsraden de ont
wikkelingen bevorde
ren en tegengas ge
ven als het fenomeen
stad teveel uit de be-
lastingruif krijgt toe
gewezen of als er 'te
algemeen' wordt be
stuurd.
...we zullen ons
in november
officieel
presenteren...
i
...we moeten er
voor zorgen dat de
mensen in hun
eigen dorp kunnen
blijven wonen...
...van het zotte dat
er kernen zijn die
het hele jaar door
een parkeerbeleid
voeren...
Voordat ik aan het schrijven van een aflevering
van 'Walchers plat' begin, neus ik altijd eerst
even door m'n aantekeningen. En al neuzend
vond ik op allerhande stukjes papier (variërend
van 'n kauwgomverpakking tot, jawel, een
stukje schuurpapier) bijna een dozijn verschil
lende aantekeningen met betrekking tot het
woord 'klus'. Reden om er aantal van op een
rijtje te zetten.
Het groene warenhuis
"Nieuwe" deuren
zonder timmer-
of breekwerk!
mm-
(zie onze advertentie elders in deze krant)
Koning Willem Walcheren en zijn hofnar Wallie in Miniatuur
Walcheren schminken ook kinderen. FOTO ANDA VAN RIET
Miniatuur Walcheren in Mid
delburg heeft deze zomer ex
tra attracties voor kinderen.
Onder de naam Zomerfestijn
Miniatuur Walcheren zijn ei
dagelijks activiteiten die onder
leiding staan van een echte
koning. Als 's morgens de eer
ste bezoekers bij het recreatie
park komen worden met na
me de kinderen welkom gehe
ten door koning Willem Wal
cheren en zijn hofnar Wallie.
Het duo stoft met ceremonie
de schoenen van de kinderen
af en legt uit wat er die dag al
lemaal gaat gebeuren. Iedere
maandag staat het park in het
teken van het ballonnenfesti-
val. Koning en hofnar lopen
dan de hele dag door het park
en delen ballonnen uit. Op
dinsdag heeft de vorst
een bijzondere verrassing
voor de kinderen in petto. Zo
konden vorige week dinsdag
kinderen hun gezicht laten
schminken. Op woensdag is
het 'moppentappen met wa
terballet'. „Dan is de hofnar
verdrietig", legt Rick Schas-
sws
Oplage: 51.110 ex.
Uitgave: Uitgeverij Provinciale
Zeeuwse Courant b.v.
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113) 273000
privé: (0118) 642078
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Advertentieverkoop:
Jerry Tupanwel
(0118) 484316 (privé (0118) 615044).
Johnny Saija
(0118) 484312 (privé (0118) 418686).
A. Lammers-Van Otterdijk
(0118) 484313 (privé (0118) 640277).
Redactie: Ad Hanneman,
(0118) 484275 en Ellen Erkens,
(0118) 484276
Redactie-adres: Postbus 18,
4380 AA Vlissingen
fax. nr.: (0118) 472404
Bezorging: (0118) 484216.
Druk: PZC Grafische Bedrijven,
Postbus 18, 4380 AA Vlissingen.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
maandag 12.00 uur PZC,
Oost-Souburgseweg 10. Postbus 18.
4380 AA Vlissingen, tel. (0118) 484000
Faam/VUssinger maakt deel uit van
de Zeeland Combinatie huis-aan-
huisbladen in Zeeland.
Totale oplage: 178.455 ex.
foort van Miniatuur Walche
ren uit. „De kinderen moeten
hem dan weer aan het lachen
maken. Daarvoor hebben ze
onder meer een karaoke in
stallatie tot hun beschikking",
vervolgt hij. Donderdag wordt
de boel op stelten gezet. Er lo
pen dan steltlopers op me
tershoge stelten door het
park. Schasfoort: „De kinde
ren mogen het ook zelf probe
ren. Daar hebben we een aan
tal gewone stelten voor". Op
vrolijke vrijdag staat er een
groot springkasteel voor de
ingang van Miniatuur Walche
ren. Oude Walcherse volks
spelen staan op zaterdag op
het programma van koning
Willem Walcheren. „Op zon
dag hebben de koning en zijn
hofnar rust, ze slapen dan uit
van hun drukke week en ko
men niet naar het park", weet
Schasfoort.
Behalve de aanwezigheid van
koning Willem Walcheren en
hofnar Wallie zijn er nog meer
nieuwe attracties in Miniatuur
Walcheren. Jaarlijks komen er
nog schaalmodellen van Wal
cherse gebouwen bij. „In de
winter gaan alle modellen
naar binnen", legt Schasfoort
uit. „Dan bouwen we weer
verder. Dit jaar zijn de Middel
burgse Oostkerk en het
Wooldhuis in Vlissingen erbij
gekomen".
Plannen voor de komende
winter heeft Miniatuur Wal
cheren ook al. In ieder geval
wordt er gewerkt aan het Vlis-
singse straatfestival. „We
bouwen het straatfestival na,
compleet met podium en al
les. Op het podium komt de
band Blpf die het nummer
Zeeuwse kust speelt. In het
podium zit een geluids
chip zodat het nummer ook
echt te horen is", blikt Schasf
oort vooruit.
Het sjeesjesrijden is jarenlang
op het Molenwater gehouden.
Vorig jaar werd het evene
ment bij wijze van proef op
het Abdijplein gehouden. Dat
is de organiserende SEM -
Stichting Evenementen Mid
delburg- zo goed bevallen dat
het sjeesjesrijden er dit jaar
weer wordt gehouden. De ver
sierde sjezen en deelnemers
in klederdracht zijn de hele
dag op het Abdijplein aanwe-
De Walcherse platteland on
dernemers lijken het op dit
moment beter voor elkaar te
hebben. De plannen voor ge
meentelijke herindeling waren
nog maar nipt rond, of de on
dernemers waren er als de
kippen bij om plannen te ma
ken voor een bundeling van
krachten tegen of met de
nieuwe gemeente. J.A. Bou
terse (voor vrienden Jan) was
vanaf het begin betrokken bij
die bundeling en staat nu zijn
mannetje als voorzitter van de
Federatie van Ondernemers
verenigingen Veere. Acht win
keliersverenigingen zijn bij
zijn federatie aangesloten. Het
zijn Koudekerke, Zoutelande,
Westkapelle, Domburg, Oost-
kapelle, Vrouwenpolder, Veere
en Serooskerke. De kerkdor
pen zoals Aagtekerke, Melis-
kerke, Grijpskerke en Melis-
kerke hebben of hadden geen
winkeliersvereniging. „Maar
dat neemt niet weg dat we
ook hun belangen beharti
gen", oppert Bouterse, die zijn
boterham verdient als direc
teur van de Regio Bank in Se
rooskerke, maar ook naam
maakte als CDA-politicus in de
gemeentepolitiek en lid van
de dorpsraad Serooskerke.
De bezoldigd voorzitter weet
dat als hij op het gemeente
huis met ambtenaren en poli
tici praat namens driehonderd
zelfstandigen het woord voert.
Voorzitter J.A. Bouterse van de Federatie van Ondernemersverenigingen Veere:
We zullen het product dorp goed moeten verkopen". FOTO ANDA VAN RIET
„Maar het was ook een wens
van de gemeente om een aan
spreekpunt te hebben", legt
hij uit. „We zijn trouwens
sinds 1 januari actief. We wil
len ons in november presen
teren. We houden dan een
soort receptie om de federatie
wat meer bekendheid te ge
ven".
Het gemeentelijk overleg plat
form heeft sinds het ontstaan
twee keer met de federatiebe
stuurders vergaderd. „De ge
meente wordt heel anders.
We zijn natuurlijk altijd heel
kleinschalig bezig geweest.
Als een winkelier in Westka
pelle vroeger een probleem
had, stapte hij gewoon bij de
burgemeester binnen. De
nieuwe gemeente Veere is
weliswaar geen supergrote
gemeente, maar heeft met
pakweg twintigduizend inwo
ners toch meer handen en
voeten dan voor de gemeen
telijke herindeling. Maar we
moeten ook beseffen dat de
gemeente de problemen ook
anders moet oplossen. Kijk
nou naar de zondagopenstel
ling. Er ligt een voorstel om
voor elke kern een andere op
lossing te bieden". Bouterse
vindt dat een bedenkelijke op
lossing. „Stel je voor dat
Domburg wel open mag en
bijvoorbeeld de winkels in
Serooskerke niet. De gemeen
te kwam met een voorstel dat
er op neerkwam dat de open
stelling verdeeld moesten
worden.
Dat zou er bijvoorbeeld op
neerkomen dat Domburg een
halve dag moest inleveren en
bijvoorbeeld Vrouwenpolder
een halve dag open mocht
zijn.
Andere dorpen zouden weer
niet open mogen zijn. Wij zijn
daar tegen. Wij vinden dat er
een lijn getrokken moet wor
den. Je zit bovendien met de
concurrentie van Middelburg
en Vlissingen.
Die plaatsen mogen het hele
jaar door op zondag open. Je
moet dat niet zo rigoureus be
perken.
Daarmee verzwak je je con
currentiepositie. Wij vinden
dat die zondagopenstelling
van winkels meteen goed en
gedegen geregeld moet zijn.
Je kunt dat niet voor Jantje
zus en voor Pietje zo regelen.
Er ligt nu van ons een voorstel
op tafel waar nog over nage
dacht wordt".
Volgens de 48-jarige federatie
voorzitter Bouterse bepaalt
het winkeliersbestand voor
een groot deel de leefbaar
heid van een dorp. Ook scho
len en verenigingen - zo voegt
hij er aan toe - zijn smaakma
kers als het gaat om het wel
zijn van de dorpelingen. „We
moeten er voor zorgen dat de
mensen in het eigen dorp blij
ven wonen. Het toegewezen
aantal nieuwbouwwoningen
voor de gemeente Veere is
veertig. Dat is gewoon te wei
nig om de eigen bewoners op
te kunnen vangen. Daardoor
creëer je een soort emigratie
sfeer en werk je de vergrijzing
in de hand. Ook op dat soort
zaken moeten we als verte
genwoordigers van de onder
nemers letten. En dan heb je
natuurlijk het probleem van
de tweede woningen. En ga
zo maar door".
Bouterse is er niet de man
naar om zuchtend en steu
nend de problemen in kaart te
brengen. Hij heeft ervaringen
met de dorpsraad in Seroos
kerke en beseft dat op die
plaats veel is te bereiken.
Maar dan moeten de dames
en heren politici die dorpsra
den serieus nemen en er moet
tegelijkertijd voorkomen wor
den dat met „die raden een
tweede bestuurslaag wordt
gecreëerd". En wat de inzet
van die politici betreft heeft
Bouterse geen beste ervarin
gen. „Kortgeleden hadden we
hier een inspraakavond over
de nieuwe rondweg rond Se
rooskerke. Ik heb maar een lid
van de gemeenteraad geteld
en twee wethouders. Dat is
volgens mij te weinig. De
mensen in de raad kunnen het
niet afdoen met een blik over
het verslag van die avond en
op grond daarvan een oordeel
vellen. Zo'n gemeenteraadslid
moet het nodige veldwerk
doen. Hij kan zich daarbij la
ten bijspijkeren door de leden
van de dorpsraad die over het
algemeen heel goed weten
wat er in een dorp leeft".
Dorp en stad zijn concurren
ten, meent Bouterse. Mensen
worden nu vaak naar de stad
gedreven om er inkopen te
doen. „Als we met z'n allen in
de dorpen zouden kopen, zou
het gewoon veel beter wor
den". Hij wijst op de voorde
len. „Het lijkt goedkoper in de
stad, maar als je het parkeer-
geld of zelfs de parkeerboete
er bij telt, ben je veel duurder
uit. Natuurlijk zijn er ook ker
nen die een parkeerbeleid
voeren.
Maar dat is toch van het zotte.
Dat is toch nergens voor no
dig. Hooguit 's zomers zoals
in Domburg. Maar daar moet
je 's winters ook betalen om je
auto te parkeren. Kijk. En dat
zijn zaken waar we als federa
tie aan kunnen werken".
Voordat de consument of een
deel daarvan het dorp als 'ge
zellig winkelcentrum' ontdekt
zal nog veel moeten gebeu
ren, is ook de mening van
Bouterse. „We zullen het pro
duct dorp goed moeten verko
pen. Dat is echter een proces
dat z'n tijd nodig heeft. Bij de
meeste ondernemers ligt het
nog wat moeilijk. Het is nog te
veel als ieder voor zich. De
mensen denken vaak dat het
belang van de een tegenge
steld is aan het belang van de
ander. We moeten met elkaar
bezig zijn om onze sterke kan
ten te tonen, dat kan op veel
manieren. Samen adverteren,
activiteiten organiseren waar
door mensen naar het dorp
toekomen of wat dan ook. Er
zijn voorbeelden in het land
waar dorpswinkeliers met z'n
allen hetzelfde dachten en
daardoor meer klandizie kre
gen. Het zijn oergezellige ker
nen. Uit die voorbeelden zul
len we in elk geval ons voor
deel halen en waar mogelijk
toepassen. Maar zoals ge
zegd: dan zal er nog veel moe
ten gebeuren".
WA
De tweemastklipper De AVontuur maakt in
augustus drie keer per week een avondtocht
vanuit Goes en volgende week vrijdag vaart
de boot vanuit Yerseke naar Antwerpen voor
een mosseltocht. Vroeger nu gebruikt,
zie de uitpagina.
De tweemasterklipper De Avontuur.
Bouwspeelplaatsen in Middelburg moeten de
jeugd vier dagen de avonturen uit de riddertijd
laten herleven.
Alle blaasensembles uit de gemeente Veere
musiceren vrijdag in de Grote Kerk.
De woningen aan de Molenweg in Oost-Souburg
worden niet verkocht, Basco heeft het besluit
teruggedraaid.
Allereerst een betekenis van
'klus' die ook in de standaard
taal wel voorkomt, namelijk
die van een hoeveelheid, een
hoop. 'Is t'r nog eten over?'
"t Vleis is allank a op, mè m'n
'ebbe nog 'n 'êêle klus aerpels
vö je bewaerd.'
'Jaemè, d) bin 'k nie vö op 'n
klusje naer 'uus gekomme',
zou het antwoord kunnen lui
den. Want 'op een klusje' of
'op een klusdrafje' is (in ieder
geval zuid-) Walchers voor op
een drafje. Dat dat woord niet
al te vaak meer gebruikt
wordt, is waarschijnlijk te wij
ten aan het toegenomen ge
bruik van fiets en auto; 't
mènsdom van tegenwoordig
gaet 'ööguut bie de fitness in
draf'.
Die laatste betekenis van
'klus' is duidelijk verwant aan
het werkwoord 'klutse' of
'klusse' (vooral in Zeeuws-
Vlaanderen veelgebruikt), of
tewel slenteren, sjouwen,
"'t Is nog 'n 'êêle gedoente
om bie Valkenisse op strange
te kommen; je moe nogga 'n
ende deu de rulte klusse".
Een betekenis van 'klus' die
tamelijk algemeen is, is die
van een vooruitgestoken kin,
'n 'kluskinne' zogezegd. Voor
al bij de jongere generatie in
gebruik; die zijn immers meer
op uiterlijkheden gericht als
wat oudere mensen.
Vooral een stadswoord is vol
gens mij 'klus' in de betekenis
van slome duikelaar. Ik heb
het namelijk vooral in Vlissin
gen en op Souburg wel horen
gebruiken. Op de dorpen heet
zo iemand eerder een 'zieltje'.
Daaraan verwant zijn 'klusjao-
ne', 'kluskonte' en 'kluskouse'.
Drie woorden die ik in het
Zeeuws woordenboek vond,
maar waarvan ik me afvraag
of ze nog wel gebruikt wor
den. Ze zouden alledrie staan
voor iemand (meestal een
vrouw) die weinig uitvoert en
maar wat heen en weer loopt
te keutelen. Te klussen dus.
Marco Evenhuis
Tot en met 16 augustus is uw bezoek aan Intratuin meer dan ooit de moeite
waard. Want naast een schat aan ideeën voor in en om de tuin, krijgt u
nu bij besteding van elke 25,- een cheque ter waarde van ƒ2,50 cadeau.
P KOUDEKERK Vlissingsestraat
(tussen Koudekerke en Vlissingen)
Tel. 0118-551623
Éfgg v, m WÜW1
zig. Van 9.30 tot 11.45 uur
wordt het sjeesjesrijden ge
houden. De versierde combi
naties rijden over een par
koers dat van het Abdijplein
via de Korte Burg, Groen
markt, Onder den Toren, het
Koorkerkhof weer op het Ab
dijplein uit komt. Tegelijkertijd
wordt op het Abdijplein het
ringsteken te paard gehouden.
Na een pauze gaan de wed
strijden om 13 uur weer ver
der. Het publiek kan door het
invullen van een bon bepalen
welke sjezencombinatie de
publieksprijs krijgt. De bonnen
zijn verkrijgbaar bij de ge
luidswagen op het Abdijplein,
ledereen die een bon inlevert
maakt kans op een verras
singspakket van de folkloristi
sche commissie. Om 15 uur
worden de prijzen uitgereikt
van de mooist versierde com
binaties. De mooist versierde
sjees krijgt een beker van de
Sjeesjesrijden op en om de Abdij in Middelburg
Provinciale VVV. De meest ar
tistieke sjezencombinatie
maakt kans op een Zeeuwse
roemer met een fles VOC-je-
never die is geschonken door
het Zeeuws Museum. De pu
blieksprijs bestaat uit een be
ker die beschikbaar is gesteld
door de SEM. De mooiste
combinatie bij het ringsteken
te paard krijgt een beker van
de NMB. Na de uitreiking van
de schoonheidsprijzen wor
den de finales gehouden. Om
16.30 uur begint de finale van
het ringrijden te paard. Een
half uur later is het de beurt
aan de sjeesjes. Om 17.30 uur
worden de prijzen voor de
meest gestoken ringen uitge
reikt. De tweede folkloristische
dag wordt gehouden op 14
augustus op het Molenwater
in Middelburg. Dan strijden
zo'n tweehonderd deelnemers
in zes banen om de koninklijke
bekers.
Maak kennis met
de PORTAS renovatie
Als uw deuren QOtDTk
versleten zijn. - 1
heett PORTAS
de oplossing. Uw
deuren en deur
kozijnen worden
weer "nieuw",
zonder lawaai of
vuil. Veel varian
ten in wit ot
PORTAS des
sins
Wij renoveren ook
keukens en trappen
Bel ons!
PORTAS vakbedrijf
Zevenbergen
tel. 0168-335002
