f PP
Mystique wil verbreding en
verbreiding van danscultuur
Zeeuwse Dag van het Paard heet
in België 'den Ollandse Dag'
4 WEKEN
ELKE ZONDAG OPEN
Mooi Walcheren
VOOR 14,25
JA, ik wil:
52bS q-O
VERKOOP - EXPOSITIE
SCHILDERIJEN
oei
VERSCHOORE
Van toen naar nu
PZC WEEKBLADEN
Benarde tijden en
bloeiperioden
Plunderende Noor
mannen
Informatieve reeks
7 DAGEN PER WEEK TOT 9 UUR 'S AVONDS
As een 'ond an 't kot
MELLOW, TRANCE EN TECHNO OP ZATERDAGEN
landschap, natuur en geschiedenis
van een Zeeuws eiland in beeld
een prachtig Zeelandboek
De Koperen Tuin
vanaf 29 juni in de boekhandel
Boekhandel Fanoy
Boekhandel De Ruiter
Wetering de Rooy 1877 -
uit de periode 1850 -1950
t/m 13 juli
GALERIE het 'NOORDERLICHT'
NOORDSTRAAT 13 DOMBURG
Inl. via tel. 0344-681356
geopend van 17.00 tot 22.00 uur
zondag gesloten
Ruim 75 jaar
huwelijksreportages
op maat
ÊEIELË) m êUÊLQJJlJ®
Recht t.o. C&A en Blokker
96e JAARGANG NUMMER 26
26 JUNI 1996
Nieuw boek over Walcheren
De uitgever omschrijft 'Mooi Walcheren' als een boek dat is
bestemd voor zowel de inwoners als bezoekers van Walcheren.
'Mooi Walcheren' geeft een breed overzicht van het landschap,
de geschiedenis en de momenten in de dorpen en steden van
het voormalige eiland.
Het boek is geschreven door
Robbert Jan Swiers en Jan
Kuipers. De auteurs wilden
zowel in woord als beeld veel
informatie geven. Naast de uit
voerige tekst hebben ze daar
om een grote verscheidenheid
aan illustratiemateriaal uitge
zocht. Dat behelst zowel histo
risch als recent plaatwerk:
tekeningen, schilderijen,
foto's, gravures, kaarten,
luchtfoto's en plattegronden in
kleur en zwart/wit. Behalve aan
de geschiedenis en natuur van
Walcheren is aandacht
besteed aan de archeologie.
Cultuurhistorie geniet ook
onder de inwoners en bezoe
kers van Walcheren een groei
ende belangstelling. Het leek
de auteurs nuttig een boek te
schrijven, waarin in grote lij
nen de veelbewogen geschie
denis van Walcheren werd
geschetst, waarbij niet werd
voorbijgegaan aan verwante
onderwerpen als historische
geografie, het landschap en de
natuurlijke historie. Beschrij
vingen van landschappen, dor
pen en steden en hun monu
menten bieden de lezer aan
knopingspunten voor 'veld
werk'. Na lezing kan de lezer
desgewenst zelf op pad om al
het moois te ontdekken of
opnieuw te zien; of men nu
Walchenaar, toerist of toevalli
ge bezoeker is.
„Strandvertier, boerinnetjes in
dracht, ringrijdersfeesten,
oude stadsgevels die zich in
dromerige grachten spiegelen.
Dat is bij velen nog het alge
mene beeld van Walcheren",
zegt auteur Jan Kuipers.
„Maar er is natuurlijk veel
meer. De aantrekkingskracht
van Walcheren beweegt zich
tussen het verre verleden en
de actualiteit. Veel mensen
weten bijvoorbeeld niet dat er
in de Romeinse Tijd bij Dom
burg door handelaren en zee
lui een specifiek Zeeuwse go
din werd vereerd: Nehalennia.
Er zijn in 1647 talrijke aan haar
gewijde altaren onder de dui
nen tevoorschijn gekomen. In
de late Middeleeuwen werd
een eindje verderop, in Vrou
wenpolder, Onze Lieve Vrouw
Oplage: 25.795.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 50.295.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113) 273000
privé: (0118) 642078
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18,4380 AA Vlissingen.
Advertentieverkoop:
J.L. Saija, (0118) 484312
(privé (0118)418686).
Redactie: Ad Hanneman,
(0118) 681271
en Ellen Erkens, (0118) 681270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. (0118) 681215.
Bezorging: 0118-484216.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36,4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 51,17.00 uur.
Postbus 5017, 4330 KA
Middelburg, tel. (0118) 681000
Oost-Souburgseweg 10, 17.00
uur. Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen, tel. (0118) 484000.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huls-aan-hulsbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 176.000 ex.
van de Polder vereerd. Zij was
ook weer bij uitstek polulair bij
zeevarenden. Het ontwaren
van zulke historische lijnen
maakt een streek extra interes
sant".
„Om bij het water en de zeelui
te blijven: de maritieme actu
aliteit kun je uitstekend waar
nemen aan de Vlissingse Bou
levards", vult collega-auteur
Robbert Jan Swiers aan. „Als
je je in de buurt van de gevan
gentoren posteert, lijken de
zeeschepen uit alle wereldde
len recht op je af te varen. Een
heel aparte gewaarwording is
dat. Uniek voor Nederland,
volgens mij".
Net na de Tweede Wereldoor
log, toen Walcheren nog onder
water stond wegens geallieer
de bombardementen op de dij
ken, is even met de gedachte
gespeeld het eiland maar aan
het water te laten. Alleen de
dorpskernen, een enkele pol
der en de binnensteden van
Middelburg en Vlissingen
waren droog gebleven. Het
leek een gigantisch karwei te
worden om Walcheren weer
'toonbaar' te maken. Deze nog
recente periode was bij lange
na niet de enige benarde tijd in
de geschiedenis van het
eiland. Uiteraard vormt het
gevecht tegen de zee een rode
draad in de Walcherse
geschiedenis. Maar ook moed
willige verwoesting door de
mens eiste zware tol. Het
begin van de Tachtigjarige
Oorlog tegen Spanje (1568-
1648) was zo'n periode van
grote verwoesting. De meeste
geestelijke gebouwen op het
eiland hadden al tijdens de
Beeldenstorm het nodige
moeten doorstaan, maar de
'troebelen' tijdens het beleg
van Middelburg (1572-1574)
veranderden het eiland in een
puinhoop. Ook gedurende de
Middeleeuwen was Walcheren
vaak het toneel van vijandelijk
heden. Oorlog tussen de Hol
landse en Vlaamse graaf, maar
ook interne onlusten waren
schering en inslag. Voordien
leed het eiland onder invallen
van de Vikingen. Nog weer
eerder was er van een eiland
eigenlijk geen sprake. Het
moerassige gebied achter de
duingordel was tussen ruw
weg de vierde en zevende
eeuw na Christus niet of nau
welijks geschikt voor bewo
ning. In de Romeinse tijd en
daarvoor werd wèl in het bin-
Een Walcherse boer, zoals
is opgenomen in Mooi Wal
cheren.
nenland gewoond, maar
slechts sporadisch. De meeste
menselijke activiteiten speel
den zich toen in de duingordel
af.
Walcheren was militair altijd
van groot belang. Sinds de
Westerschelde zich in de late
Middeleeuwen had ontwikkeld
tot de belangrijke vaarroute
die zij nu nog is, lag Walcheren
op een cruciale plaats ten
opzichte van grote havens als
Antwerpen en Gent. Veld- en
zeelslagen zijn op en rond het
eiland uitgevochten. Plunde
rende Noormannen, invallen
de Vlamingen en Engelsen,
Franse en Duitse bezettingen:
Walcheren maakte het alle
maal mee.
Walcherse steden als Middel
burg, Veere en Vlissingen
behoorden vanaf de late Mid
deleeuwen tot de grote han
delssteden in de Nederlanden.
De Walcherse koopvaardij en
kaapvaart bloeiden sinds het
eind van de zestiende eeuw.
Walcherse schepen bevoeren
alle wereldzeeën, Vlissingen
grossierde in zeehelden, maar
ook slavenhalers maakten for
tuin. Rijke regenten bouwden
buitenplaatsen, vooral in het
noorden van Walcheren, tus
sen Oostkapelle en Domburg.
In Middelburg waren vestigin
gen van de Oost- en West-Indi
sche Compagnie. Naast de
handel bloeide de cultuur,
getuige de talloze kunstwerken
en monumenten waarvan vele
nog te aanschouwen zijn in
dorps- en stadsgezicht, en in
musea op Walcheren en ver
daarbuiten.
Het grootste deel van de
recente foto's in 'Mooi Wal
cheren' is gemaakt door de
Middelburgse fotograaf en
filmer Jaap Wolterbeek. Uitge
ver Jan Bruijns van De Kope
ren Tuin: „We hebben met
opzet naast het gevarieerd his
torisch materiaal veel nieuwe
opnamen gebruikt. We willen
naast de aandacht vóór het rij
ke verleden ook de actuele
stand van zaken goed belich
ten: de natuur, het aanzicht
van de steden aan het eind van
de twintigste eeuw. Ook flora
en fauna moeten steeds aan
bod komen".
Bruijns koestert plannen voor
vervolgen op 'Mooi Walche
ren': „Na dit boek willen we
soortgelijke werken gaan uit
brengen, die interessant moe
ten zijn voor inwoners èn
bezoekers. Vergelijkbare boe
ken over heel Zeeland en
Beveland staan op het pro
gramma. We willen daarbij per
se het concept van een praatje
bij een plaatje vermijden. De
tekst moet weliswaar prettig
lezen, maar ook een behoorlijk
informatie-gehalte hebben.
Teven getroosten we ons veel
moeite om mooie en boeiende
illustraties op te nemen. We
willen de lezer prikkelen en
enthousiast voor de Zeeuwse
regio's maken. Om een zo
breed mogelijk publiek te
bereiken, maken we zowel
gebonden als paperback-edi-
tie's.
„Wie staat er bij stil dat de mol
nog maar een betrekkelijke
nieuwkomer op Walcheren
is"? zeggen Kuipers en Swiers.
„Dat dier is uit Zuid-Beveland
gekomen, via de in 1871 vol
tooide Sloedam. Kijk, zulke
opmerkelijke feitjes vinden wij
óók aardig om in ons boek te
vermelden. Walcherse gazon-
bezitters die wanhopig de
molshopen in hun tuin bestrij
den, weten nu dat ze een klein
offer brengen aan de vooruit
gang...".
Zowel voor Vlissingen als Middelburg hangt de toekomst
van speelstad aan een zijden draadje. Materiaal is er genoeg,
maar hoe voer je het afval af.
Vlissingen maakt zich op voor het Straatfestival. Eerder dan
andere jaren en een 'prima programma'.
Voordeelschotel deze week:
Steak Caribbean style. Kalkoenfilet, gegrilde ananas in
romige kerriesaus en cajun baked potatoes.
van JU^5€r voor 10.-
nESIAUgAtt»
Bij Konmar Superstore. Pottenbakkerssingel 2, Middelburg.
Dikwijls komt ze nog ter spra
ke, de armoede van 'vö den
oorlog'. Veel mensen hadden
maar net het hoognodige,
enkelen verkeerden in een
schrijnende situatie. 'Die leeë
aermoe as een 'ond an 't kot' is
een uitdrukking daarvoor.
Hiermee wordt een soort
gevangenschap aangeduid:
een 'ond an 't kot komt nooit
los van zijn benarde situatie.
Over onze trouwe viervoeters
zijn in 't Walchers wel meer
uitdrukkingen. Eén van de
bekendste is voor mij: 't staet
as 'aer op den 'ond. Dat wordt
meestal gezegd van plantjes
op 't land, die heel dicht naast
elkaar groeien. Als haar op een
Met de verbreding en verbreiding van de danscultuur in Zeeland
wil Edwin Haas het bezoedelde blazoen van zijn discotheek
Mystique (voorheen Cosmo in Vlissingen) oppoetsen. Hij heeft
daarvoor Ewald Hulleman en Jorn Hanneman ingehuurd. Die
pakken het meteen groots aan met bekende dj's, live-acts onder
de naam The Kinky Club.
De eerste wapenfeiten van het
tweetal staan geboekt op alle
zaterdagen in juli, met zater
dag 29 juni als eerste proef-
avond. Dan staat een M&M-
party gepland met bekende
dj's als Michel de Hey (Night-
town Rotterdam), Marvin
(Houseparty 96 cd) en Coen
(Talk of the Town).
Centraal voor de discotheekei
genaar staat iets nieuws te
brengen, wat andere discothe
ken niet in hun pakket hebben.
„Dat er een markt is voor dan-
ceparty's blijkt uit het feit dat
veel Zeeuwen voor dergelijke
feesten in de weekeinden naar
de Randstad gaan".
Hulleman en Hanneman heb
ben ervaring met het organise
ren of bespelen van de fees
ten. Hulleman deed dat al een
aantal keren met succes in de
provincie, onder meer in Vlis
singen en Goes. Ook Hanne
man werkte mee aan een groot
aantal feesten in binnen- en
buitenland. De Brabander
maakte furore in de house-sce
ne met platen en cd's onder de
naam Public Domain en Dr.
Philomanski.
„Deze avonden mag je beslist
geen houseparty's noemen.
Die zijn beladen met allerlei
vormen van drugsgebruik. Wij
brengen mellow, trance en
techno. Daarnaast zijn er tij
dens de feesten allerlei acts,
zodat het publiek zich ook pas
sief kan vermaken. Om te laten
zien wat de avonden van The
Kinky Club inhouden, hoeven
de bezoekers zaterdagavond
geen entree te betalen" leggen
Hanneman en Hulleman uit. In
de maand juli komt nog een
aantal dj's van naam in The
Kinky Club. Voor de kenners -
aldus Hanneman en Hulleman
- zijn ook Ronald Molendijk,
Macello, 100 procent Isis en
Remy begrippen.
De discotheek Mystique moet
volgens De Haas afrekenen
met de minder goeie naam die
Cosmo had opgebouwd. „Er
kwam bijna geen publiek
meer" Hij wil dan ook liever
niet naar het verleden kijken
maar toekomstgericht denken.
De Haas: „Mystique is de
naam van het gebouw waarin
we de Foyer hebben, maar ook
projecten als The Kinky Club
en de The Cotton Club. Verder
denk ik nog aan een aantal
projecten die succes moeten
opleveren. Wat en hoe weet ik
nog niet tot in de details, maar
er wordt in elk geval over
gedacht en sommige dingen
worden al uitgebroed".
Andrie de Buck, al 22 jaar ccn enthousiast mede-organisator van de Zeeuwse Dag van
het Paard. FOTO ANDA VAN RIET
De hengstenhouder Andrie de Buck uit Oostkapelle is er al voor
de 22e keer bij betrokken. Niettemin is zijn enthousiamse groot.
Superlatieven als 'uniek''een bijzondere dag' en 'een dag waar
niemand zich verveelt', vliegen om beurten over tafel. „En ver
geet niet", voegt hij er aan toe, „dat manege De Eendracht in
Vrouwenpolder, waar het allemaal gebeurt, dertig jaar bestaat".
Aanstaande zaterdag (29
juni)trekken naar verwachting
weer zo'n tienduizend bezoe
kers naar Vrouwenpolder om
te kijken naar paarden en
ponies. De viervoeters zijn
opgepoetst en getraind om
hun beste beentje voor te zet
ten tijdens de 27e Zeeuwse
Dag van het Paard. De terrei
nen van Manege De Eendracht
van Jan en Lenie Meijers vor
men het decor. De Buck, sinds
veertien jaar secretaris van de
organisatie, noemt deze dag
van nationaal en zelfs interna
tionale betekenis voor mensen
die zich op welke manier dan
ook met paarden bezig hou
den. „In België spreken ze zelfs
van 'den Ollandse Dag' als ze
het over de Zeeuwse Dag van
het Paard hebben", weet
Andrie de Buck. Hoogtepunten
kan de hengstenhouder niet zo
één-twee-drie uit zijn mouw
schudden en verwijst naar het
uitgebreide programma.
„Voor iedereen is er wel een
hoogtepunt. Dat ligt er zo'n
beetje aan waar je voorkeur
ligt".
Op de weilanden en de pad
docks achter de manege aan
de Rijkebuurtweg wordt een
aantal rassen gekeurd en wor
den dressuur- en menwedstrij
den alsook springrubrieken
gehouden. Zowat alle stam
boeken zijn er vertegenwoor
digd met veulens, jaarlingen,
twenters en volwassen paar
den. Ze worden allemaal aan
strenge beoordelingsfactoren
van de verschillende jury's
blootgesteld. Om te beginnen
is er de eigen Zeeuwse knol,
ook wel trekpaard genoemd.
Verder komen fokkers en eige
naren met Haflingers, Welsh
pony's en Cobs, het Groninger
stamboek is aanwezig en er
zijn Fjorden, Shetland pony's,
Friese paarden en New Forest
pony's om gekeurd te worden.
Ook het NRPS (Nederlandse
Rijpaarden en Ponystamboek)
keurt fokproducten in alle
maten. De keuringen beginnen
rond negen uur zaterdagmor
gen.
Voor het grote publiek - zoals
De Buck die groep bezoekers
omschrijft - is vooral het mid
dagprogramma de moeite
waard. Alle stamboeken ver
zorgen dan een shownummer,
er is een menparade, spring-
wedstrijden, een concours
één- en tweespannen en een
défilé met de hoogst bekroon
de paarden en pony's van de
ochtendkeuringen.
Jan Meijers verzorgt die mid
dag een demonstratie in het
kader van het dertig jarig
bestaan van zijn manege en er
is een zesspan trekpaarden
van de Palmbrouwerij. Dat
gezelschap trekt tussen zater
dag 13 en vrijdag 26 juli door
Zeeland in het kader van een
(verbroederings)rally en geeft
nu alvast een voorproefje. Ver
der toont een vierspan Friezen
zijn kunnen en als afsluiting
komt wisselend een vier-, acht-
twaalf- en zestiespan in actie.
Spektakel wordt ook verwacht
van een ren met Shetlanders
waarop jongelui onder de
veertien jaar een race houden.
Het zogenaamde strodorp is er
voor kramen waar van alles te
koop is. Voor het natje en
droogje wordt eveneens
gezorgd.
een prachtige, rijkelijk geïllustreerde uitgave
ingenaaid 29,90; gebonden 39,90
geschreven door Jan Kuipers en Robbert Jan Swiers
f
uitgegeven door boekhandel en uitgeverij
Gasthuisstraat 12-14 - Goes
tel.:0113-231072 - fax:0113-230241
Nieuwe Burg 28 - Middelburg
Paul Krugerstraat 55 - Vlissingen
hond dus. Hoe dicht dat is,
weet elke hondenbezitter. Min
der bekend is: as 't 'ondje nog
is moch' biete. Dat wil zeggen:
in voorkomende gevallen, bij
geval. „Ik aoltied van dat
spul op reserve, as 't 'ondje
nog is moch' biete, kom je mè
langst!"
Een hond wordt in kindertaal
in 't dialect trouwens een
'boefje' genoemd en heel oude
mensen gebruiken in plaats
van 'blaffen' het woord 'bas
sen'. „Wat bast dien 'ond toch
wi vandaege". Het woord 'loe-
bas' voor hond is niet alleen
Zeeuws, maar komt ook elders
voor. Het is een vervorming
van 'lobbes'. Je zegt het bij
voorbeeld tegen een onbeken
de hond: „Zóó loebas, waer is
je baosje?" De mooiste uit
drukking waar een hond in
voorkomt hoorde ik op Noord-
Beveland: Ie ziengt as een
sluus'ond, voor iemand die
bar slecht kan zingen. Een
sluus'ond (in het Engels:
slutchhound) is een bloed
hond. Op Walcheren werd
vroeger 'brulle as een
sluus'ond' gebruikt voor heel
hard 'juule' (schreien). Zeg
maar gerust: janken.
Jan Zwemer
(eenmalig binnen zes maanden)
J een proefabonnement van
4 weken voor 14,25
O een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen:
per maand met automatische
afschrijving a 31,50
O per kwartaal met
automatische afschrijving
a 89,50
Naam:
Voorletters:
m/v
Straat:
Postcode;
Plaats:
Telefoon:
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC. afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: (0118) 484216
De PZC
'n dijk van een krant
S.V.P. TELEFOONNUMMER
INVULLEN I.V.M. NAVRAAG
BEZORGING
