K'£
Freddy Wolf: 'Van slaapkamer tot verkeersschool'
Oktober woonmaand
Kwakernaat Niehof bv
Terug naar de natuur
OPENING
MOONLIGHT-SHOPPING
FmnkSaul
GOES LEGT DE LOPER UIT
op zaterdag 14 oktober met
BIJZONDERE DIERENDAG SCHILDPADDEN
m-
zaterdag 7 oktober
Zie onze feestelijke
openingspagina
op pagina 8
VERSCHOORE
door Ad Hanneman
Hij verwacht een top
drukte aanstaande
zaterdag. De 7e okto
ber wordt namelijk de
splinternieuwe ver
keersschool open
gezet. Wat Freddy
Wolf zelf betreft mag
heel Walcheren komen
kijken naar - vooral -
wat deze grootste
Zeeuwse rijschool het
publiek heeft te bie
den. „Dat wij zo groot
zijn hebben we te dan
ken aan de Walchena-
ren. Daarom hopen we
dat heel veel mensen
komen kijken".
PZC WEEKBLADEN
Jongensdroom
Handelsgeest
Afbouwen
Van de Hema
EXTRA KOOPAVOND
van 19.00 tot 22.00 uur
(gratis parkeren)
ACCOUNTANTS/BELASTINGADVISEURS
Aerremuu (1)
Vorig jaar december werd op Schiphol een
groep Afrikaanse sporenschildpadden in beslag
genomen. Verzwakt, vermagerd en uitge
droogd. Om weer op krachten te komen werden
de schildpadden naar Reptielenzoo Iguana in
Vlissingen gebracht. Afgelopen vrijdag begon
voor acht van deze dieren de terugreis naar Afri
ka, waar ze nog voor dierendag (4 oktober) ver
wacht worden.
Doorreis
Slechterik
SCHITTERENDE
NIEUWE
COLLECTIE
TRUIEN
NIEUW!
JACKS SWEATERS
SHIRTS - PULLOVERS
FREDDY WOLFAVma
01 18-461915
A
Sinds 1919, dè Zeeuwse
portretfotograaf!
WIM UILIMItö fMfLQDO®
Recht t.o. C&A en Blokker
95e JAARGANG NUMMER 40
4 OKTOBER 1995
Freddy Wolf.
Ooit was hij de jongste
gediplomeerde rij-instruc-
teur van Nederland. Nu
rekent hij zichzelf tot een
van de toppers in Neder
land, en de modernste en
grootste van Zeeland. Dat
hardop zeggen lijkt in zijn
bijna spierwitte kantoor
aan de Nieuwe Vlissingse-
IE)© IFtam
Oplage: 25.200.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren In
combinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 48.710.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
J.L. Saija,
(0118) 484312
(privé (0118)418686).
Redactie: Ad Hanneman,
(0118) 681271
en Ellen Erkens (ai), (0118) 681270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. (0118) 681215.
Bezorging: 0118-484215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36,4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 51, 17.00 uur,
Postbus 5017,4330 KA
Middelburg, tel. (0118) 681000
Oost-Souburgseweg 10,17.00
uur. Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen, tel. (0118) 484000.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 172.550
FOTO ANDA VAN RIET
weg taboe. Van opschep
pen heeft hij geen kaas
gegeten. Toch maakt hij
een uurtje of twee vrij om
uit te leggen hoe het alle
maal begon en hoe hij
hoopt verder te gaan. „Hou
het asjeblief sober", vraagt
hij voorzichtig.
Alfred Wim Wolf was achttien
toen hij baalde als een stekker.
Zijn jongensdroom was hem
afgenomen. „Al op m'n vierde
brabbelde ik tegen mijn moe
der dat ik machinist op een
grote stoomboot wilde wor
den. Maar de tbc-kruisjes
gaven een positieve reactie
zodat ik voor de tropen werd
afgekeurd". De opleiding tot
scheepswerktuigkundige had
dus verder geen zin meer. „Op
een bepaald moment vroeg
mijn rij-instructeur, Ko David-
se uit Meliskerke, me of ik
geen zin had om ook rij-
instructeur te worden. Op slag
veranderde mijn stemming".
In chronologische volgorde
vertelt hij vervolgens van de
hoed en de rand. Zijn ogen
stralen als hij vertelt altijd
vooraan te willen staan als het
om vernieuwen gaat. „Onze
school was zelfs op de televi
sie toen we de cd-i-rom intro
duceerde in het theorielokaal".
Ook de spectaculaire wijze
waarop ooit de diaprojector uit
het plafond kwam en vervol
gens geheel automatisch beel
den ging tonen voor de weet
grage leerlingen op weg naar
het felbegeerde rijbewijs, ziet
hij als een mijlpaal in zijn inno-
vatiedrift. En dan natuurlijk de
nieuwbouw aan de Nieuwe
Vlissingseweg. Niettemin rela
tiveert hij: „Ach. We hebben
voortdurend gedacht dat we
eindelijk klaar waren met ver
bouwen. Maar misschien is dit
lokaal op gegeven moment
ook wel te klein. Dankzij deze
nieuwbouw hebben we name
lijk deze maand een record
aantal nieuwe leerlingen".
Hoe het allemaal begon? De
vijftigjarige Wolf denkt even
na en geeft aan bij het begin te
beginnen. Dat was begin jaren
zestig toen Ko Davidse hem
introduceerde in de rijschool
wereld. Maar hij moest wel
drieduizend gulden cash heb
ben. „Die had ik dus niet. Ik
leende ze onder meer van
meneer Thoma, van de papier
handel in Souburg. Die zag wel
handelsgeest in mij. Ook in
Den Haag, waar ik op gesprek
moest, kreeg ik alle medewer
king. En voordat ik het wist
reed ik in een Ford Cortina met
dubbele bediening naar Zee
land. Ik heb nog nooit zoveel
politie-auto's gezien als die
dag. Het was een hele rit naar
Zeeland toen".
Dat hij de uitdaging aankon en
dat hij zelfverzekerd overkwam
had wellicht te maken met he'
feit dat hij als zoon van de poli
tieman in Oost-Souburg een
„wat andere opvoeding
genoot. Wat je deed moest je
goed doen. En dankzij de
naamsbekendheid van mijn
vader kreeg ik vrij snel veel
leerlingen. Mijn moeder hielp
me enorm. Die zag het hele
maal zitten. Ze had heel graag
willen doorstuderen. Maar van
een meisje werd in haar tijd
andere dingen verwacht. Mijn
moeder deed het zakelijk deel.
Ik denk dat mijn broers zich in
die peridoe wel eens verwaar
loosd voelden. Vaak genoeg
was het eten niet op tijd klaar
en zo omdat mijn moeder met
mijn rijschool bezig was"
Na zijn huwelijk toen hij een
maal in een eensgezinshuis
woonde, kwam de na-oorlogse.
bevolkingsexplosie op een
leeftijd om een rijbewijs te
halen. Ook de auto werd
steeds minder een luxe-artikel.
Het ging ons toen allemaal
voor de wind. Ik kocht een
autootje en een paard en ik
dacht dat het allemaal niet op
kon. Ook had ik drie instruc
teurs in dienst". Later moest
hij afbouwen omdat de perso
neelskosten uit de hand liepen.
Freddy Wolf bleef toen als klei
ne zelfstandige in z'n eentje
opereren.
Maar het aantal leerlingen
bleef groeien. Uiteindelijk
besloot hij dat hij wel z'n naam
wilde laten gebruiken. Maar de
instructeurs die met een les
auto met het opschrift Freddy
Wolf over de Walcherse
wegen jong en oud voor een
rijbewijs opleidden, zouden als
zelfstandige geboekt blijven.
Franchisen dus. En dat beviel
zo goed, dat er inmiddels zes
tien wagens rijlessen verzor
gen en nog zo'n vier instrcu-
teurs in opleiding zijn. „Maar
allemaal volgens de methode
van deze rijschool. Ik heb daar
speciaal een instructieboekje
voor geschreven".
Hoewel Freddy Wolf zelf nog
maar af en toe naast een leer
ling zit, blijft hij volop betrok
ken bij het lesgeven. In het
theorielokaal voelt hij zich lek
ker. Ook daar heeft hij nog wel
wat geschiedenis in te vertel
len. „Toen de theorie belang
rijk werd verzorgden we die
lessen eerst in de huiskamer.
Later hebben we een slaapka
mer in ons eigen huis vrij
gemaakt. Met tafels en stoelen
van de Hema zijn we begon
nen. Je zou kunnen zeggen",
lacht hij, „van slaapkamer tot
verkeersleerschool".
Van het eensgezinshuis ver
huisde Freddy Wolf en zijn
gezin naar de Dongestraat in
Oost-Souburg. En met het
gezin verhuisde gewoon auto
matisch de rijschool. Die twee
horen gewoon bij elkaar. In de
Dongestraat volgde de ene
verbouwing de andere op en
moest het gezin nog wel eens
inschikken om de verkeer-
school voorrang te geven.
„Mijn vrouw riep ooit vertwij
feld uit toen ik haar tuin had
afgenomen en er een contai
ner had neergezet om de
motoren in op te bergen: 'nou
heb ik helemaal geen tuin
meer'. Maar ook zij helpt nu
volop in het bedrijf mee. Ook
mijn beide zoons. We hebben
hier nu een prachtig gebouw
waarmee we verder kunnen.
Vrijdag wordt de school
offcieel geopend. Mevrouw
Elly van Driel, waarnemend
directeur van het CBR komt
dan hierheen. Zij opent onze
school samen met burgemees
ter Van der Doef. En zaterdag
mag heel Walcheren een kijkje
komen nemen. Dan houden
we open huis".
Oktober is vanouds de woonmaand. In deze krant drie pagina's uitgebreide
informatie over wonen en alles wat er mee heeft te maken. Hoe een inrichting
er uit moet zien is uiteraard afhankelijk van de smaak. Toch is het handig om
te weten wat er in de trend op weg naar het jaar 2000 allemaal te koop is in de
woonwinkels.
Afgelopen vrijdag werd het junior Drum Bugle Corps
Johan Friso uit Middelburg Nederlands kampioen. In het
FC Utrecht stadion Galgewaard haalden de jonge
Zeeuwen nèt genoeg punten om concurrent Jong Jubal
te verslaan.
Eens per jaar komen de Dubliners naar Nederland.
Binnenkort treedt de wereldberoemde Ierse folkband op
in Heinekenszand, in het kader van een twee weken
durende tour door Nederland.
De rubriek Bedrijfskundig Bekeken gaat deze week in op
de grote omnummeringsactie van PTT Telecom en de
gevolgen die dat heeft voor consument en bedrijfsleven.
badhuisstraat 28, 4381 Is vlissingen
telefoon: 01 18-416961 fax: 01 18-413253
Het ir me pas weer eens over
komen dat me in Middelburg
gevraagd werd of ik uit Arne-
muiden kom. Nee dus. Zou dat
komen omdat ik glad geen
moeite doe om géén dialect te
praten Tenslotte is Aerre
muu zo dicht bij de Walcherse
steden de plaats waar oud en
jong nog het meeste dialect
spreken en dat ook bewust
doen. De verschillen tussen
oud en jong die je op de ande
re Walcherse dorpen meestal
ziet, zijn er wat dialectgebruik
betreft, veel kleiner.
Wel verdwijnen hier ook lang
zaam een aantal uitdrukkingen
die een vorige generatie nog
gebruikte en slijt het zangerige
van het 'Aerremuus' wat af.
Enkele van die uitdrukkingen
zijn: voo gêên rugje vervaerd
(nergens bang voor), da' fok-
kedeer nie (dat past niet) en
graeg (hongerig).
Aerremuu ligt aan de Zuid-
Bevelandse kant van Walche
ren en dat is te merken aan de
spraak. Men zegt 'graeuw' en
niet 'gries' en de Walcherse
woorden 'strange' en 'grippe'
zijn er onbekend. Net als in
heel Oost Walcheren zegt men
'böömen' en 'ööge' (hoog),
jongers en donker (geen 'oe').
'Geweest' wordt in Aerremuu
'gewi', een oudere vorm, zoals
ook het Zuid-Bevelandse
'gewist'. Ook 'dust' (durf en
durfde) is een woord dat op
Walcheren vooral nog bij
•ouderen (en alleen voor durf-
de) wordt gebruikt. Bij g'ao
(gehad) ontbreekt op Aerre
muu de 'd' aan het eind en de
verleden tijd van houden ('iel)
is juist moderner dan in Wal
cheren ('ieuw). Eveneens kent
Aerremuu niet meer de oud-
Nederlandse inversie van 'hij'
tot 'n zoals in het Walchers. Op
Aerremuu zeggen ze 'um'. Dus
niet: Leit 'n op straete maar:
Leit um op straete
(Even wat anders: zojuist ver
scheen van oud-Nieuwlander
Wim Joosse zijn nieuwste
bundel met psalmen in dialect:
'Op aessem komme'. Dit boek
je van 32 blz. is te bestellen
door storting van 12,50 op
giro 79675 van W.Joosse te
Rotterdam)
Jan Zwemer
Na aankomst in Iguana, bijna
een jaar geleden, bleek dat vier
van de in beslag genomen die
ren er heel slecht aan toe
waren. Hulp was niet meer zin
vol en de dieren overleden al
snel na hun aankomst in
Nederland. De minder ver
zwakte dieren, twintig in
totaal, knapten tijdens hun ver
blijf in Iguana weer helemaal
op. Een paar weken geleden
konden daardoor twaalf
schildpadden naar Italië
gebracht worden, waar ze
weer langzaam gewend zullen
raken aan het leven in de vrije
natuur.
De acht dieren die na het ver
trek van de eerste groep over
bleven, vier mannetjes en vier
vrouwtjes, zijn sterk genoeg
om zonder zo'n tussenstop
terug te keren naar Afrika, zo
verwacht Ad Bom, coördinator
van de Vlissingse Reptielen
zoo.
Hij bracht de schildpadden
vrijdag persoonlijk naar Schip
hol en reisde mee in het vlieg
tuig naar Nice. In deze Franse
plaats werden de dieren over
gedragen aan de stichting
Soptom, die een schildpad-
denopvangcentrum in beheer
heeft. De mensen van Soptom
zorgen voor vervoer naar
Dakar (in het Afrikaanse Sene
gal) waar de schildpadden in
een natuurreservaat worden
vrijgelaten.
Het is de bedoeling dat de
schildpadden zichzelf zullen
voortplanten in dat reservaat.
Om uitsterving van de soort te
voorkomen zullen hun nako
melingen dan op hun beurt de
wildstand in andere gebieden
in Afrika weer op peil brengen.
De sporenschildpadden, die
officieel de latijnse naam Geo-
chelone Sulcata dragen, zijn
de grootste Afrikaanse land
schildpadden. De dieren leven
van nature in de droge step
pen en woestijnachtige gebie
den in Midden-Afrika. Ze kun
nen een maximum pantser
lengte bereiken van maar liefst
vijfenzeventig centimeter.
De vierentwintig schildpadden
die de douane vorig jaar ont
dekte waren via Nederland op
doorreis naar de Verenigde
Staten. „Nederland is al van
oudsher een transito-land. Dat
geldt niet alleen voor drugs,
ook voor dieren", vertelt Ad
Bom. Als de schildpadden
onopgemerkt waren gebleven,
zouden ze volgens hem in
Amerika als hobby-dier zijn
verkocht aan particulieren.
„De schildpadden werden aan
getroffen in vrij kleine dozen,
waar ze met z'n tweeën inza
ten", vertelt hij. Het mag
inmiddels bekend zijn dat voor
veel illegaal geïmporteerde
dieren het vervoer een bron
van veel dierenleed is. Toch
was de manier van vervoeren
bij de schildpadden niet de
hoofdoorzaak van hun slechte
conditie, zegt Ad Bom.
„Schildpadden worden meest-
Eén van de landschildpadden, vlak voor het vertrek naar Afrika.
FOTO: ANDA VAN RIET.
al door particulieren gevangen
in Afrika", vertelt hij. „Ze lopen
vanaf dat moment aan een
touwtje dat vastgebonden is
aan een paaltje, zoals je hier
wel geiten ziet. Als er een
opkoper langskomt - en dat
kan maanden duren - wordt
zo'n schildpad verkocht en
meegenomen. Als het dier
geluk heeft is er dan geen tus
senhandelaar meer en gaat het
gelijk naar een exporteur. Het
dier zit dan in een kooi tot
iemand een bestelling doet, en
ook dat kan weer maanden
duren".
Zo'n exporteur heeft vaak
allerlei soorten dieren (levend
en dood) in de 'aanbieding'.
„Toch is de échte slechterik,
die verantwoordelijk is voor de
dierenmishandeling, meestal
niet de exporteur", vindt Bom.
„Exporteurs zijn vaak mensen
uit het land van herkomst zelf.
Zo iemand heeft een gezin dat
krepeert van de honger en hij
doet alle moeite om geld bijel-
kaar te sprokkelen. Ja, hij ziet
dieren als handel, maar dat is
de mentaliteit in veel Afrikaan
se landen. Gelukkig is dat
steeds meer aan het verande
ren. Nee, de echte slechterik
ken zijn de mensen die vanuit
het Westen die dieren bestel
len. Die zijn verantwoordelijk
voor de ellende".
Bom is blij dat de dieren nu
kunnen terugkeren naar hun
natuurlijke leefomgeving.
„Maar toch, als je die dieren
een jaar verzorgd hebt is het
niet gemakkelijk om ze zo
maar te laten gaan. Je wordt
een soort moederkloek: zou
het echt wel goed gaan tijdens
het transport? En in het reser
vaat? Maar ja, dat hoort erbij.
Als je eenmaal de beslissing
genomen hebt dat ze terug
gaan moet je die ook doorzet
ten".
Na aankomst van de dieren in
het reservaat blijft Iguana
betrokken bij de schildpadden.
Ad Bom: „Na verloop van tijd
proberen we of we zelf eens
kijken of het goed gaat met ze.
Als dat niet lukt - Senegal is
niet naast de deur - kijken we
of een betrouwbare instantie
in het land zelf dat voor ons
kan doen".
bij
St. Jacobsstraat 18
Vlissingen
DAMES/HEREN/KINDEREN
KLEINE MARKT 9, VLISSINGEN
