Vlissingse terug van conferentie Beijing
3 c
GROOTSE
SKIBEURS
Middelburgse Oostkerk schenkt
Roemeense kinderen schoolbusje
GEDENKBOEK OVER VIJFTIG JAAR GOESE OPERETTE VERENIGING
Wa
JAN JONGEPIER
VERSCHOORE
Door Ad Hanneman
Via de gedreven vingers van Frans P.J. Doeleman heeft de Goese Operet
te Vereniging haar gouden bestaan in een boekwerk samengevat. In
negentien hoofdstukken plus voorwoord en afsluiting wordt de geschie
denis tussen 1945 en 1995 uit de doeken gedaan. In het verlengde van de
operette (en musical) worden de hoofdstukken aktes genoemd, het voor
woord ouverture en de afsluiting slotakkoord.
Dagdromen
Musical
Wereldtaal
Veugels (1)
PZC WEEKBLADEN
Van 30 augustus tot en
met 8 september is in
de Chinese hoofdstad
Beijing het Forum van
niet-gouvernementele
organisaties gehou
den. Dit NGO-forum,
dat deels tegelijkertijd
met de wereldvrou
wenconferentie op
regeringsniveau werd
gehouden, diende
voornamelijk als lobby
van vrouwenorganisa
ties uit hele wereld
met de politiek. In
totaal waren er in
Beijing zo'n vijftiendui
zend vrouwen van
over de hele wereld
aanwezig, daarvan
kwamen ruim driehon
derd uit Nederland die
ongeveer honderd
organisaties vertegen
woordigden.
Optimistisch
Sporthuis Jan Jongepier
organiseert i.s.m. Auto-Poppe
aan de Gildeweg in Viissingen
donderdag 28 september t/m
zaterdag 30 september 1995
3 DAGEN LANG OPRUIMING
WINTERSPORTARTIKELEN
Voor
info:
the pom oi spon Sporthuis
Lange Viele 33-37, Tel. 011^-612514, M'burg
Ruim 75 jaar huwelijks-
reportages op maal
IBM ML® MRS ®MLUJ)D®
Recht t.o. C&A en Blokker
95e JAARGANG NUMMER 39
27 SEPTEMBER 1995
Tegen de stroom van
culturele beterweters
Het begon allemaal kort na de
oorlog. De bevrijders waren
nog druk doende om het Rijk
van Hitier op zijn nummer te
zetten toen in Goes de mannen
en vrouwen vergaderden. Wat
toen werd gezien als 'er moet
nou maar eens wat leuks
gebeuren', is nu uitgegroeid
tot een vereniging die op een
zeer hoog niveau het luchtige
in het klassieke op de planken
'M:
1 üs ÊilM
Eind september vertrekt een delegatie van het Middelburgse comité Oostkerkwijk
naar het Roemeense dorp Viforasa om daar een personenbus aan de plaatselijke
kerkvoogdij te overhandigen. Het busje zal daar worden gebruikt om de kinderen,
die nu zo'n vier kilometer moeten lopen, naar school te brengen. Ook wordt de bus
ingezet om mensen naar het ziekenhuis te brengen. Met het openbaar vervoer duurt
zo'n reis drie uur. Het geld voor de aanschaf van de bus is afgelopen winter bijelkaar
gebracht door een sponsorloop, benefietconcert en giften. Op de foto ontvangen
leden van het bestuur van het comité de sleutels van de personenbus.
brengt. De eerste schreden
werden gezet op 17 september
1944. Niet alleen een gedenk
waardige dag voor Goes - zo
ongeveer beschrijft de Wal-
chenaar Doeleman de oprich
tingsvergadering. Op die dag
nameljjk vielen Amerikaanse
bommenwerpers Duits lucht
doelgeschut aan. Daarbij kwa
men 23 Vlissingers en 45 men
sen uit Biggekerke om het
leven. „Een grotere tegenstel
ling was daarbij niet denk
baar", meldt Doeleman. Want:
„In operettes worden conflic
ten zonder bloedvergieten en
met hooguit wat galant degen-
gekletter beslecht".
Dat de operette in Goes van de
grond kwam had te maken met
de hang naar verstrooiing. De
wereld is hard, en een mens
heeft wel eens een verzetje
nodig, wil dagdromen en kij
ken door een rose bril. Ruim
vier jaar hadden de mensen
geleefd tussen angst en ver
driet. En nu er een eind aan
leek te komen, werden de
bakens onmiddellijk verzet. Er
was weliswaar van alles te
doen in het Goese uitgaansle
ven, maar meer dan de Duit
sers toestonden kreeg het
publiek niet te zien of te horen.
Dat zal wel van een 'bedenke
lijk karakter' zijn geweest, stelt
Doeleman vast in de ouverture.
Overigens was operette
behoorlijk populair. En net
zoals de house-muziek nu door
velen wordt verguisd, haalden
de gevestigde smaakmakers
hun neus op om zoveel luch
tigheid in de uitvoeringen in
de theaters. Wat niet drama
tisch was, werd afgebroken tot
aan de grond. Geen enkel
begrip voor noviteiten in cul
tuurland, totdat - wellicht - een
meerderheid onder de culture
le vaandeldragers is te vinden
die anders beweert. Ook Doe
leman stelt dat vast en gaat -
wellicht - iets te veel in op de
excuses die moeten worden
gemaakt voor het feit dat
iemand van operette kan hou
den. En was het trouwens niet
Emile Zola die bij zijn verslag
over het Drefusy-proces vast
stelde dat de geschiedenis zich
steeds maar weer herhaald?
Doeleman neemt in zijn
gedenkboek over de jarige
operettevereniging de lezer
mee naar veranderingen en
stelt historische feiten vast die
te maken hebben met de gou
den operettevereniging, de
operette in het algemeen en
wat anderen er van vinden.
Ook een vergelijking met de -
made in USA - musical maakt
hij, waarbij het stigma 'onvol
doende niveau' al net zo mak
kelijk werd geplakt. Maar hij
haalt er ook grootheden bij die
de operette (en musical) wel
degelijk op het niveau der
muzen tillen. De door Fritz
Hirsch in 1933 als 'sprookjes
voor grote mensen' betitelde
operette en de door de wereld
vermaarde dirigent Herbert
von Karajan tot leerschool
voor orkestleiders verheven
muziek-comedie kan - zo stelt
Doeleman met afstand vast -
zien de cultuurbaronnen dan
ook met graagte als kunst voor
het kleinburgerlijke deel van
het volk. Doeleman ietwat
cynisch: „In Nederland heeft
alleen Fred Bredschneyder
ooit een boek over de operette
geschreven".
Over publieke belangstelling
heeft de Goese operettevereni
ging nooit te klagen gehad.
Sterker nog: de theaters en
Zeeuwse schouwburgen
stroomden vol als de Bevelan
ders voor hun zelfgebouwde
decors tot actie overgingen.
Maar zelfs in de provincie
werd die populariteit meteen
aangegrepen om de avond uit
voor velen uit alle lagen van
het volk te bagataliseren. In
het vervolg van het boek gaat
hij daarop in.
Breed meet hij uit wat de Goe-
senaren in de loop der jaren
aan werk verzetten. Alle ope
rettes die werden ingestu
deerd worden versierd met
foto's in herinnering opge
haald. De lezer ziet de verande
ringen voorbijtrekken. Juffrou
wen worden mevrouwen, het
aanspreken met 'de heer zo en
zo' wordt gewoon Jan, Piet of
Henk. De tableaus met mede
werkers veranderen. Stevige
jaren vijftig kuiten in witte
maillots gehuld blijven de
sfeer echter bepalen. En er is
ook nog die opera ooit uitge
voerd en de crisis die ont
stond. Ook werden regelmatig
beroepskrachten ingehuurd
om het niveau nog hoger te til
len, hoewel degelijk aan de
ontwikkeling van de spelende
leden werd gesleuteld.
En zo zegt Hans Swinnen in
het 'slotakkoord': „Wij hebben
een zekere kwaliteit opge
bouwd". En - zo meent de
auteur Doeleman - het laatste
woord over de Goese Operette
Vereniging is nog niet gespro
ken. Het saamhorigheidsge
voel - aldus Doeleman in zijn
slotwoord - komt misschien
wel door de simpele verhaal
tjes die de operette kenmer
ken. Maar beter nog vat de eer
ste dirigent van het gezel
schap, Jan Kousemaker, het
samen. „Ik heb wel eens aan
mijn leerlingen gevraagd: wat
vind je de wereldtaal: Dan zei
den ze: Engels. Ik zei: zeg maar
tegen je leraar dat dat niet
waar is. Muziek is de wereld
taal".
Aanstaande vrijdag begint in de
Middelburgse filmtheater Schuttershof het
zevende Filmfestival Zeeland. Op de Uit-
pagina een programma-beschrijving.
In de Vlissingse Piek herleven
oude tijden als aanstaande zaterdag
twee punkbands optreden.
Modehuis Souplesse verhuist binnenkort
naar het voormalige pand van Autorijschool
Freddy Wolff in Viissingen.
Directeur Ilse Swint: „Nu kan ik het
cursusaanbod vergroten".
In de maandelijkse rubriek
Kinderboeken bespreekt
Margreet Meulmeester deze
keer een aantal boeken
voor en over kleintjes.
Verder deze week de vaste rubrieken
Bedrijfskundig Bekeken en Psychoconsult.
Ergens is het opvallend hoe
veel typisch Walcherse vogel
namen er in de loop der tijd
zijn verdwenen. Misschien
heeft het te maken met het
feit dat er steeds minder men
sen geregeld buiten op het
land werken.
Het oude woord voor merel,
'mèrelaer', wordt bijvoorbeeld
weinig meer gehoord, al lijkt
het hier en daar bewaard
gebleven in 'mèrelaersnistje',
een wat spottende benaming
voor een veel te klein hoofd
deksel.
Een 'gouwe mèrelaer' is ook
zo'n oud-Walcherse vogel
naam. In het Nederlands heet
het beestje wielewaal, een
vogel die behalve zijn
geel/zwarte kleur inderdaad
veel van een merel wegheeft.
Vogels worden in het Wal-
chers wel meer op basis van
kleur vernoemd. Zo is een
'gospieper' niet hetzelfde dier
als de Nederlandse graspie
per. De graspieper leeft op de
grond (tussen het gras), terwijl
de 'gospieper' (groenling) in
het bos leeft en grasgroen van
kleur is.
De witte en de gele kwikstaart
heten in het Walchers respec
tievelijk 'paerewachtertje' en
'koeiewachtertje', terwijl het
'paerewachtertje' ook nog
bekend staat als 'blauwlenter-
tje'. Een 'fernienbietertje' is
een klein vogeltje dat net als
zwaluwen ('zwèlmpjes') op
'fernien' (kleine viegende
insekten) jaagt. Maar ze doet
dat niet door net als de zwaluw
continu rond te vliegen, maar
door in duikvluchten vanaf een
uitkijkpost toe te slaan.
Hoogstwaarschijnlijk gaat het
hier om de (grauwe) vliegen
vanger.
Heel mooi is tenslotte 'troenk-
mosse' voor de ringmus, u
weet wel zo'n mus met een wit
halsbandje. Ringmussen broe
den en slapen namelijk vaak in
boomholtes en waar vind je
die meer dan in 'troenken'
(knotwilgen). Slapende
'troenkmossen' werden vroe
ger overigens wel door kinde
ren gevangen in jampotjes aan
een steel en in kooitjes gezet
('slaopers/slaepers vange'). De
meesten overleefden dit 'spel'
helaas niet.
Marco Evenhuis
Oplage: 25.200.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 48.710.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18,4380 AA
Viissingen.
Advertentieverkoop:
J.L. Saija,
0118-484312 (privé 0118-418686)
Redactie: Ad Hanneman,
0118-681271 en Ellen Erkens (ai),
0118-681270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. 0118-681215.
Bezorging: 0118-484215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: ollsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 51, 17.00 uur,
Postbus 5017, 4330 KA
Middelburg, tel. 0118-681000
Oost-Souburgseweg 10, 17.00
uur. Postbus 18, 4380 AA
Viissingen. tel. 0118-484000.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 172.550
Eén van de Nederlandse deel
neemsters aan het NGO-forum
was Ina van Gelder-Leenheer
uit Viissingen. Ina van Gelder-
Leenheer nam aan het forum
deel namens de Nederlandse
Christelijke Vrouwen Bond -
NCVB - waar zij bestuurslid
van is. Van vlak voor tot vlak
na het congres bivakkeerde
Van Gelder-Leenheer in Huai-
rou, zo'n zestig kilometer bui
ten Beijing. „Het forum diende
om vanuit de vrouwenorgani
saties signalen door te geven
aan de regeringsdelegaties.
Die moesten het op de VN-
conferentie eens worden over
een twaalftal hoofdthema's
zoals armoede en gezond
heidszorg. Tijdens het forum
werden er dagelijks work
shops gehouden waar je aan
deel kon nemen. In totaal zijn
er vijfduizend verschillende
workshops gehouden.
Zelf heb ik voornamelijk geko
zen voor bijeenkomsten over
mensenrechten, religie en cul
tuur", vertelt Van Gelder-Leen
heer. De workshops werden
gehouden van negen uur 's
morgens tot zeven uur 's
avonds. Daarna volgde nog
een cultureel programma. Van
tegenwerking door de Chinese
overheid zoals die in de media
werd vermeld heeft Van Gel
der-Leenheer weinig gemerkt.
„Je hoort wel geruchten maar
zelf heb ik er weinig van
gemerkt. Bovendien golden op
het conferentie-terrein de
regels van de VN. Voordat je
daar binnenkwam werd je wel
uitvoerig gecontroleerd maar
binnen het terrein waren zelfs
demonstraties toegestaan".
Eén van de meest interessante
aspecten aan haar verblijf in
Beijing vond Ina van Gelder-
Leenheer de contacten met
vrouwen uit andere landen.
„Je hebt natuurlijk wel gelezen
over de omstandigheden
waarin vrouwen leven in ande
re werelddelen maar het is
toch heel anders als je iemand
over haar eigen ervaringen
hoort praten. Ook het wereld
nieuws wordt ineens heel
anders ervaren als alle natio
naliteiten vertegenwoordigd
zijn.
Bijvoorbeeld de berichten over
de bombardementen op voor
malig Joegoslavië werden
door vrouwen die daar van
daan kwamen natuurlijk zeer
gelaten ontvangen".
Hoewel de Vlissingse voor
vechtster van vrouwenrechten
de officiële tekst die is opge
steld op de VN-conferentie
nog niet onder ogen heeft
gehad is ze optimistisch over
de uitkomst van de bijeen
komst. „Het document is door
honderdvijftig van de hon
derdtachtig deelnemende lan
den aangenomen. De landen
die voor hebben gestemd die
nen zich daar ook aan te hou
den. De conferentie is eigenlijk
nog beter verlopen dan ver
wacht.
Met name de erkenning van de
seksuele rechten van de vrouw
als mensenrecht vind ik een
enorme vooruitgang". Terug
in Zeeland gaat Van Gelder-
Leenheer verder met haar
werkzaamheden voor de
NCVB. „Ook in Zeeland is er
nog genoeg aan de rechten
van de vrouw te doen. Ik denk
dan bijvoorbeeld aan geweld
tegen vrouwen, vluchtelingen
vrouwen en beeldvorming in
de media".
Ina van Gelder-Leenheer: „De conferentie is eigenlijk nog beter verlopen dan verwacht". FOTO ANDA VAN RIET.