PASAR MAIAM
De Roosevelts en de Verenigde Naties
IMOO
mm
Drie keer Circus Royal op Walcheren
KLEURENFOTO'S
0.39
SHOES
AFGE
PRIJSD
STERTEL
OPRUIMING
Een droom van één wereld
donderdag 29 juni begint de
33^ Q
C
organiseert:
MIDDELBURG
30 JUNI
1 EN 2 JULI
op de markt
/W/o o c
wi Ff Mm
mmmssmmsm
BÉÉLD m (ÊÉLQJJOD
Door Hans Krabbendam
Vijftig jaar geleden, op 12 april 1945, nog geen
maand voordat Duitsland capituleerde, stierf
president Franklin D. Roosevelt in zijn kuuroord
te Warm Springs, Georgia, op 63-jarige leeftijd.
Twee weken later zou in San Francisco de
oprichtingsvergadering van de Verenigde
Naties beginnen.
Vier vrijheden
DAMES EN HEREN
ZOMEROPRUIMING
KWALITEIT
bewijst
iiy;ïyni.tsi ri&ui
ode
PZC WEEKBLADEN
Eleanor Roosevelt
Symbolen
Lubbers
Circus Royal verwisselt tussen vrijdag 30 juni en
zondag 9 juli drie keer van plaats op Walcheren.
Van vrijdag 30 juni tot en met zondag 2 juli slaat
het Nederlandse circus zijn tenten op in Middel
burg op het Hof van Tange, maandag 3 en dins
dag 4 juli staan wagens en tenten bij Camping
De Boomgaard in Westkapelle en zaterdag 8 en
zondag 9 juli is Circus Royal in Vlissingen op het
Miroterrein. Op 5 en 6 juli bivakkeert het gezel
schap in Zierikzee.
Ontstemd
MELKA
SHIRTS
l-UUR FOTOSERVICE STANDAARDPRINT: 0.99
FOTO
§j§ ü)[p
VERSCHOORE
Recht t.o. C&A en Blokker
95e JAARGANG NUMMER 26
28 JUNI 1995
wetenschappelijk medewerker Roosevelt Studiecentrum
Roosevelts opvolger, Harry S.
Truman, die door Roosevelt
niet was betrokken bij zijn bui
tenlandse politiek, liet de con
ferentie in San Francisco in de
lijn van zijn voorganger door
gaan.
Al ruim voordat de Verenigde
Staten bij de Tweede Wereld
oorlog betrokken zouden wor
den, had president Roosevelt
stappen ondernomen om tot
een wereldorganisatie te
komen. In 1923 had hij al een
plan opgesteld voor een
'Society of Nations'. Op 6 ja
nuari 1941 sprak hij het Con
gres toe in zijn 'State of the
Union' speech, een soort
troonrede. Daarin formuleerde
hij vier vrijheden die als basis
moesten dienen voor de
bescherming van vrije samen
levingen. Deze vrijheden
(ook tijdens de opruiming)
PLEIN 1940 NR. 20
MIDDELBURG
TEL. 01180-12508
DONDERDAG KOOPAVOND
ZIE VERDEROP PAGINA 10
IE)© IFtam
Oplage: 25.200.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 48.710.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
J.L. Saija,
01184-84312 (privé 01184-18686).
Redactie: Ad Hanneman,
01180-81271 en Ellen Erkens (ai),
01180-81270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. 01180-81215.
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 5117.00 uur,
Postbus 5017, 4330 KA
Middelburg, tel. 01180-81000
Oost-Souburgseweg 10,17.00
uur. Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen, tel. 01184-84000.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 172.550
waren: vrijheid van menings
uiting, vrijheid van godsdienst,
vrijwaring van gebrek en vrij
waring van vrees. Een eerste
concrete uitwerking was het
Atlantisch Handvest dat Roos
evelt en Churchill op 14 augus
tus 1941 ondertekenden. Daar
in werd agressie van landen
afgekeurd, de wens uitgespro
ken voor vrijhandel en een sys
teem van collectieve veilig
heid.
De vier vrijheden waren niet
alleen een richtlijn voor de
Amerikaanse buitenlandse
politiek. Als geen ander reali
seerde Roosevelt zich dat de
wereld onderling afhankelijk
was geworden. Door deze vrij
heden zou een leefbare
samenleving gewaarborgd
worden overal in de wereld.
Hij wist dat armoede elders
een gevaar voor voorspoed
hier kon betekenen. Voor de
Amerikanen en hun bondge
noten werden de Vier Vrijhe
den de uitdrukking van het
streven naar een duurzame
vrede na de oorlog.
Na de dood van FDR zette zijn
weduwe Eleanor de taak bij de
VN voort. Op aandringen van
president Truman nam zij zit
ting in de delegatie die de VS
vertegenwoordigde bij de VN.
Zelf aarzelde ze omdat ze geen
ervaring had in internationale
organisaties. Haar hoogge
plaatste mannelijke collega's
waren dat met haar eens en
stopten haar weg in de 'veili
ge' commissie nr. 3, die zich
bezig hield met sociale, cultu
rele en humanitaire zaken.
Daar werd ze voorzitter van de
commissie voor de mensen
rechten. Vanwege de oplopen
de spanning van de Koude
Oorlog en weerstanden in
Amerika tegen bindende
afspraken, streefde Eleanor
ernaar om eerst een beginsel
verklaring op te stellen om pas
daarna tot verdragen over te
gaan. Ze kon de Sovjetunie,
die de nadruk legde op sociale
en economische rechten, tege
moet komen door verwijzing
naar de vrijwaring van gebrek.
Eleanors persoonlijke inzet en
vastberadenheid droegen er in
grote mate toe bij dat op 10
december 1948 de 'Universele
Verklaring van de rechten van
De tentoonstellingsruimte van
het Roosevelt Study Center.
FOTO AN DA VAN RIET
de mens' werd aangenomen.
Dankzij haar optreden speel
den de Verenigde Staten een
leidinggevende rol in de strijd
voor de mensenrechten. Na
haar vertrek uit de VN in 1951
lieten de Verenigde Staten dat
initiatief aan andere landen.
Gelukkig kon vanaf die tijd de
Universele Verklaring als uit
gangspunt dienen voor veel
andere verdragen.
Zowel Franklin als Eleanor
Roosevelt streefde ernaar dat
hun universele idealen begre
pen konden worden door
gewone burgers. De vier vrij
heden zijn de symbolen bij uit
stek geworden die wereldwijd
erkenning vinden. Zo werd het
podium van het operagebouw
van San Francisco, waar de
grondslag werd gelegd en het
Handvest werd ondertekend,
opgesierd door vier zuilen die
aan deze vrijheden herinneren.
Om deze richtlijnen levend te
houden wordt elk jaar de
Franklin D. Roosevelt Four
Freedoms Award uitgereikt, in
even jaren in Middelburg,
omdat de Roosevelts naar alle
waarschijnlijkheid uit Zeeland
afkomstig zijn, en in oneven
jaren in Hyde Park, New York,
waar FDR woonde. Onder de
gelauwerden van de afgelopen
jaren bevinden zich H.K.H.
Prinses Juliana, J.H. van Rooij-
en, Nederlands eerste afge
vaardigde naar de VN en
Javier Perez de Cuellar.
Ter gelegenheid van de vijftig
ste sterfdag van president
Roosevelt, werd op 3 april jl.
de Four Freedoms Award uit
gereikt aan drs. R.F.M. Lub
bers. Het Franklin and Eleanor
Roosevelt Institute heeft deze
prijs aan de voormalige minis
ter-president toegekend van
wege zijn inzet voor het open
houden en de versterking van
de relatie tussen West-Europa
en de Verenigde Staten, als
mede voor zijn inspanningen
voor het tot stand komen van
de wereldhandelsakkoorden
(Gatt) en het Energie Hand
vest.
President Roosevelt verwoord
de niet alleen de dromen van
een generatie die zwaar getrof
fen was door armoede,
geweld, haat en onderdruk
king, hij leverde met zijn inzet
om de Verenigde Naties op te
richten ook het instrument om
deze wantoestanden wereld
wijd te bestrijden. Daarmee
laat hij een rijke erfenis achter,
die nog steeds gekoesterd
wordt.
De oprichting van de VN was een van de belang
rijkste gebeurtenissen van deze eeuw. Bij de vijf
tigste verjaardag past het om de oprichtingsver
gadering in San Francisco en enkele sleutelfigu
ren bij de totstandkoming en uitbouw van de VN
opnieuw onder de aandacht te brengen.
In het Roosevelt Study Center op de Abdij in Mid
delburg is momenteel de fototentoonstelling
'Een droom van één wereld' te zien. Een fototen
toonstelling biedt - aldus de inrichters - de moge
lijkheid om de oprichting van de VN mee te
maken, in het bijzonder door de conferentiegan
gers en hun uitingen te bekijken. „Foto's vangen
de emoties op van opluchting en blijdschap over
de nederlaag van Nazi-Duitsland en de overwin
ning in Europa, maar ook het verdriet over de
dood van president Roosevelt, en de geest van
'plechtig optimisme' die op de conferentie heer
ste. De tentoonstelling concentreert zich op de
oprichtingsvergadering, de ondertekening van
het Handvest op 26 juni 1945 en de personen die
bij de conferentie aanwezig waren. De aandacht
gaat niet alleen uit naar de 'Grote Vijf' of de vijf
permanente leden van de Veiligheidsraad, maar
ook naar andere delegaties en belangwekkende
historische figuren", melden de samenstellers
van de tentoonstelling.
De tentoonstelling stopt niet in 1945, maar volgt
de eerste bijeenkomsten van de Veiligheidsraad
en de Algemene Vergadering. De serie nadert het
heden door de aandacht te richten op zes secre
tarissen-generaal en hun toenemende activitei
ten ten behoeve van de VN.
De expositie is op werkdagen van 9.30 tot 12.30
uur en van 13.30 tot 16.30 uur te zien tot en met
13 oktober.
Cirus Royal is dit jaar op stap
met de titel 'mooiste tentcircus
van Nederland'. Dat predikaat
kregen de Nederlanders opge
speld door de American Circus
Fans Association. Directeur A.
Teutenberg is enorm trots op
die titel. De geschiedenis van
de Dordtse circusfamilie Teu
tenberg begint al in 1896. Op
de bijna honderdjarige traditie
rust het beleid van nu. „Maar
dan in een modern jasje",
voegt Teutenberg er aan toe.
Het programma van het circus
wordt gevarieerd genoemd en
begint met een zogenaamd
saltimbanco, bestaande uit
steltenlopers, Franse orgelspe
lers, jongleurs en clowns. Ver
der vormen dieren een belang
rijk onderdeel. Volgens de
directeur doen dieren die
kunstjes vertonen recht aan de
oude circustraditie. Er is onder
meer een show met vier Vol
bloed Arabieren - gebracht
door de 21-jarige juniordirec-
teur Tony Teutenberg - twee
olifanten en twee paarden en
een koe en een stier die als
mini en maxi optreden. Veder
krijgt een jongleur ongetwij
feld de handen op elkaar, een
jongleur te paard vertoont
kunsten en een Marokkaanse
springgroep is actief in de pis
te. Een groep in de trapeze ver
toond bloedstollende oefenin
gen met een verrassend slot
en een illusionist laat vraagte
kens achter bij het publiek - is
het nu echt of niet.
Europa's beste muzikale
clowns, Los Gino's, zorgen
voor lachen gieren brullen. Dit
gezelschap heeft naam en
faam en trad op voor diverse
koninklijke families. Ook op de
televisie is dit clownstrio geen
onbekende.
De optredens beginnen in Mid
delburg op vrijdag om 19.30
uur en op zaterdag zijn er voor
stellingen om 15 en 20 uur.
Zondag is er alleen een mati
nee om 15 uur. In Westkapelle
begint de eerste voorstelling
maandag om 16.15 uur en de
avondvoorstelling om 20 uur.
's Dinsdags is er een voorstel
ling om 16.15 uur. In Vlissin
gen zijn drie voorstellingen.
Op de zaterdag - het is dan
inmiddels 8 juli - zijn er voor
stellingen om 15 en 20 uur en
op de zondag is er alleen vanaf
15 uur te genieten van de
optredens in de mooiste tent
van Nederland.
Het muzikale
clownstrio Los Gino's.
ZIE ONZE ADVERTENTIE PAG. 8
LIVERA GOES - MIDDELBURG
'Wat ei je noe wi bestoke (uit
gehaald)? Moeder kiekt zö
effen as een sneetje brie. Ei-je
soms ies miszeid?' Miszeie is
een woord dat niet in het
Nederlands bestaat en bete
kent: verkeerd zeggen, zodat
je iemand kwetst. De beeld
spraak over moeders gezichts
uitdrukking is niet gebaseerd
op een soort Franse kaas,
maar op 'brie', dus brij oftewel
pap.
Het antwoord zou kunnen lui
den: 'Ik dienke 't agauw. Me
zaete zö'n bitje te grielen (gie
chelen) en toen vroge me om
nog een bakje sukelaodemelk
(chocolademelk). Da's zeker
misvalle bie d'r'. Misvallen
(uitspraak: vale) heeft in het
Zeeuws een andere construc
tie dan in het Nederlands. Je
kunt in het Nederlands zeggen:
'Dat is haar misvallen' (dat
stond haar niet aan) maar in
het Zeeuws wordt misvalle
altijd gevolgd door 'bie'. De
betekenis is ongeveer eender.
'Je weet toch dat moeder nooit
een twêêde bakje sukeloa
schienkt? Da's gewoon vraege
nè de bekende pad. Ik staen d'r
nie van te kieken dat ze niks
terugzeit. Je weet toch dat ze
nie mee d'r eige laet leure?' De
laatste uitdrukking wil zeggen:
je niet van je stuk laten bren
gen, je niet laten beïnvloeden
of bedriegen. Er zijn in het
Walchers meer uitdrukkingen
over ontstemming dan over
grote woede. Waarschijnlijk
wist men zich meestal te
beheersen wanneer er reden
tot woede was. Je hoort zelden
iemand zeggen: ik was woest.
Veel gewoner is: ik was vals.
Dat is net iets anders dan woe
de: je kan vals zijn (as een rao-
pe, of as een perebiee) zonder
dat een ander dat merkt. Wie
'netig' is, laat dat echter wel
blijken. Hij of zij is slecht gehu
meurd; de reden komt dus van
binnenuit en hoeft niets met
een ander te maken te hebben
zoals bij
'vals'.
Jan Zwemer
1 voor 69,-
2 voor98,-
VOOR ELKE PRIJS
IN ELKE KLASSE
Kleurenfoto's
al
vanaf
Hulst 's-Gravenhofplein 8
Terneuzen Noordstraat 6
(25 m. naast HEMA)
Middelburg Lange Geere 28 (naast ANWB-kantoor)
Goes Grote Markt 7
E
Middelburg
Vlissingen
Zierikzee
Segeersstraat 9a
Scheldeplein 128
Havenplein 9