01184-84316
VOCAAL ENSEMBLE SINT LAURENS TIEN JAAR
Wa
OPHEFFINGS
UITVERKOOP
WIJ STOPPEN ERMEE
Korting
\L'il*±*-
WONEN
IN
MIDDELBURG
DE LAATSTE WEEK
ALLES
MOET
WEG
Korting
van 18 - 82%.
DOE NU HET ARSENAAL
MET (Sr KORTING!
fUC
Opvallend
adverteren op
deze plaats
met gebruik van
steunkleur!
Interesse? Bel:
Zie pagina 7
Het Vocaal Ensemble Sint-Laurens (VES)
bestaat dit jaar tien jaar. De festiviteiten rond de
groep amateur-zangers, die onder leiding van
Hans van den Broeke meerstemmig a capella
zingen, beginnen zaterdag 14 januari met een
jubileumconcert in de Nederlands hervormde
kerk in Sint Laurens. Dan gaat een lang gekoes
terde wens van dirigent Hans van den Broeke in
vervulling en wordt de Missa sine Nomine van
Thomas Tallis (1505-1585) ten gehore gebracht.
„Het is iets heel anders dan we tot nu toe zon
gen, maar het moet kunnen. Een jubileum is een
mooie aanleiding, dus nu moest het maar eens
een keer."
Buiging
P2C WEEKBLADEN
Uitdaging
Buttere
en muggele
TÖDAGt^J
oC
VANAF M
HIT
OOR
DEZE
WEEK
95e JAARGANG NUMMER 2
11 JANUARI 1995
'Geen bloemen, geen hulde
het draait om de muziek'
door Liesbet Mallekoote
Het ontstaan van VES ('op een
mooie zomeravond tien jaar
geleden...') is inmiddels
genoegzaam bekend, vinden
dirigent Hans van den Broeke
en voorzitter Hans de Kuijper,
dus dat onderwerp laten we
rusten. Wat wel duidelijk
wordt uit het gesprek is dat de
toen opgerichte zanggroep in
tien jaar weinig verloop heeft
gekend en tot een hecht
ensemble is uitgegroeid. Hans
van den Broeke: „Het is een
sociale groep. Voor een diri
gent is het heel belangrijk hoe
de leden met elkaar omgaan.
Dat er geen wrijvingen zijn en
dat ze een eenheid vormen.
Zeker met een kleine club - we
tellen ongeveer tien leden - is
dat belangrijk. De groep is heel
spontaan begonnen en heeft al
zoveel samen meegemaakt:
zo'n honderdvijftig concerten,
radio- en tv-opnames (met
kerst het NCRV-programma
'Geen spoor zonder dwarslig
gers'), concoursen. Daaruit is
een ensemble gegroeid dat
iets heel eigens heeft."
Nadeel van zo'n kleine groep is
dat een lege plaats - bijvoor
beeld door verhuizing eigen-
IE)® Usiaiim
Oplage: 25.200.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
comoinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 48.710.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
J.L. Saija,
tel. 01184-18686.
Redactie: Ad Hanneman,
01180-81271 en Liesbet
Mallekoote (ai), 01180-81270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. 01180-81215.
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: oflsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 51, 17.00 uur,
Postbus 5017,4330 KA
Middelburg, tel. 01180-81000
Oost-Souburgseweg 10, 17.00
uur. Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen, tel. 01184-84000.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 172.550
lijk altijd opgevuld moet wor
den. Hans van den Broeke:
„Het is niet noodzakelijk, maar
het wordt een beetje eng als je
het niet doet. Als je maar twee
zangers per stem hebt en er
worden één of twee leden ziek,
kan je het concert afzeggen."
Maar het formaat heeft ook
een voordeel: „Het is overal
inzetbaar, je kunt het ergens in
een hoekje kwijt." Ook qua
repertoire is het ensemble
flexibel, zegt voorzitter De
Kuijper. „Het is eenvoudig aan
te passen aan formeel of ont
spannen." Daarnaast komen
de leden regelmatig zelf met
een stukje dat ze willen zingen.
„Dat verbouwen we dan een
beetje of doen er een act
omheen en hup, je hebt weer
een hit. Dat is ook het leuke
ervan. Als ik maar af en toe
mijn eigen zin mag doen," zegt
Van den Broeke. „Kijk, zonder
hen ben ik niets, ik kan niet
vierstemmig zingen. Ik heb
hun nodig om mijn hobby,
mijn muzikale ideeën uit te
voeren. De eer is voor hun.
Alleen ben ik degene die altijd
de buiging mag doen."
In de tien jaar van zijn bestaan
heeft het ensemble een vast
publiek aan zich weten te bin
den dat de groep overal ach
terna reist en de afzonderlijke
leden bij naam en toenaam
kent. „Dat zijn de beste critici,"
vindt Van den Broeke. Zij zor
gen ervoor dat het werken met
VES ook echt werken is. „Het is
geen ontspanning meer," zegt
de dirigent. „In het begin wel,
maar een concert is nu een uur
werken. Daarna ben ik hele-
Hans van den Broeke: Zonder hen ben ik niets: ik kan
niet vierstemmig zingen.
maal leeg. Je wilt het niet min
der doen dan je laatste con
cert. Daar komen de mensen
voor. De ene keer gaat het
beter dan de andere keer,
maar echt slechte concerten
zijn er niet geweest. Misschien
dat er muzikaal gezien wel
eens fouten worden gemaakt
maar, hoe zeg ik dat nou net
jes..." Hans de Kuijper: „Zeg
het maar niet netjes." „Ik heb
dus schijt aan wetten en regel
tjes. Muziek komt van binnen,
dat moet je beleven. Dat is
belangrijker dan regeltjes. Ik
ben ook niet de dirigent, ik ben
de gids: ik leid jullie volgens
mijn intuïtie." De Kuijper sput
tert een beetje tegen. „Hoor
eens, in elke zaal klinkt het
anders. Dat is afhankelijk van
de sfeer, van de klank van de
omgeving et cetera. Zonder
een dirigent lap je dat echt
niet."
Het Vocaal Ensemble zal zijn
tienjarig jubileum op meerde
re manieren vieren. Zo werkt
de groep aan een provinciale
tournee. In de maanden mei
en juni zal VES - samen met
het eveneens jubilerende Sou-
burgs Koper Quintet - vijf
regioconcerten verzorgen op
Walcheren, Zuid-Beveland,
Schouwen, West- en Oost-
Zeeuwsch Vlaanderen. In
november volgt het festvial
VES Friends. In de Concert
zaal in Middelburg zullen op
twee plaatsen tegelijk musici
en koren waarmee VES in de
afgelopen jaren 'muzikale
ervaringen heeft gedeeld',
optredens verzorgen, waarbij
het publiek de gelegenheid
krijgt om het half uur van posi
tie te wisselen. Ten slotte volgt
15 december een slotconcert
in de Koorkerk in Middelburg.
Hans de Kuijper: „En dat zijn
nog maar de dingen waartoe
we zelf het initiatief nemen. De
rest van het jaar wordt gevuld
met uitnodigingen, zomer
avondconcerten, kerkdiensten,
festivals en dergelijke."
Tijdens het jubileumconcert
kan het publiek ook kennisma
ken met het pas opgerichte
gemengd ensemble Voci Miste
Hans van den Broeke. „Al die
tien jaar dat ik met VES bezig
wès, zei Sanneke, mijn vrouw,
waarom doe je niet iets met
vrouwen. Ik zei toen, prima,
maar dan moet je het zelf
opzetten, dan wil ik het wel
dirigeren. Binnen een week
had ze elf mensen bij elkaar,
vier heren en zeven dames. Ze
hadden de muziek al bij zich en
wilden meteen beginnen." Het
ensemble Voci Miste heeft nog
geen vaste lijn in het repertoi
re, maar zingt voor de gele
genheid tijdens het jubileum
concert ook een religeus werk:
vier motetten van Willem
Vogel. „Ontzettend mooi,
m.vziek van nu, geschreven bij
bijbelsteksten. Een mooie
tegenhanger voor de oude
muziek van Tallis. Jammer dat
het zo weinig wordt gebruikt,"
vindt Van den Broeke. De diri
gent verwacht dat het jubi
leumconcert een succes zal
worden. „Ik hoef geen bloe
men, geen hulde. In de kerk zal
de sfeer van muziek heersen
en daar gaat het om."
De mis die wordt uitgevoerd
tijdens het jublieumconcert
zaterdag 14 januari is een uit
daging voor het ensemble.
„De meeste mensen kennen
VES nu wel. Ze weten wat we
zingen: per concert zo'n der
tien tot vijftien nummers met
steeds een andere kleur, emo
tie en stijl; opgebouwd met
een rustig begin, dan het
zwaardere werk, dan wat luch
tiger stukken. Het publiek wil
ook wel eens wat anders. Het
was al jaren een wens om een
helemaal a capella gezongen
mis op te voeren. Deze mis is
27 pagina's lang, ongeveer 25
minuten zingen aan een stuk.
Omdat je niet alle delen achter
elkaar kunt zingen, worden ze
onderbroken door het voor de
gelegenheid opgerichte blok
fluitensemble Ateba-kwartet.
De uitdaging is in een kort
tijdsbestek zo'n groot werk in
te studeren." De Kuijper:
„Bovendien is dit werk een
aantal eeuwen oud. Meestal
zingen we moderner repertoi
re. Dit vraagt een heel andere
manier van zingen en de hele
sfeer eromheen is anders.
Daarbij moet je ontzettend
geconcentreerd blijven en ont
zetend tellen, want het stuk zit
vol met herhalingen die tel
kens een klein beetje afwij
ken."
Op de vraag hoelang de heren
nog door denken te zingen,
wordt wat gegniffeld. Van den
Broeke: „Ik heb altijd gezegd:
tot mijn vijfenveertigste. Dat
zou nog vier jaar zijn. De afge
lopen tien jaar hebben we
intensief aan muziek gewerkt,
met de voorbereiding, de
spanning, ledereen is altijd
bezig, soms harder met een
nieuw pak of de kleur van het
strikje dan met muziek, maar
dat hoort erbij. Ik vind, op je
top moet je stoppen. De fase
van het opbouwen is voorbij,
het zingen is goed. Dat zo te
houden kost minstens zoveel
werk, maar op een gegeven
moment is het mooi geweest.
Ik wil niet op mijn 65e nog
staan ploeteren. Misschien
doe ik nog tien jaar Voci Miste,
en wie weet is er dan weer wat
anders. Het is meer dan
muziek, het zit van binnen. De
vraag is of je dat kunt missen."
i Het Vocaal Ensemble Sint Laurens.
In het Walchers bestaat een
grote variëteit aan woorden
voor 'prutsen' en dergelijke
weinig opleverende bezighe
den. Zou dat komen doordat
men in het verleden met rela
tief heel veel mensen op wei
nig grond de landbouw
bedreef? Walcheren had lange
tijd immers de grootste 'agra
rische bevolkingsdruk' van
Nederland. „D'r waere een
'oop van die kampboertjes die
butterde op een kroterietje
van een paer met (gemeten)."
Het woord 'butteren' duidt op
een tobberig ploeterend be
staan, evenals 'boezeneren',
waarvan het Zeeuws Woor
denboek het volgende voor
beeld geeft: „Ze boezeneerde
aoltied mee z'n tienen in dat
kleine kotje achter den diek."
Boezeneren betekent scharre
len of je behelpen. Ongeveer
in de zelfde richting zit 'sabbe
ren': „Wat sabber je di noe?"
Volgens de dikke Van Dale
betekent het knoeien, maar in
het Walchers betekent het eer
der sappelen, ploeteren.
Wie letterlijk aan het prutsen
is, dus tijdrovend handwerk
doet, heeft ook een keur-uut
(grote uitzoek) aan termen om
zijn bezig-zijn mee aan te dui
den. „Noe bin 'k a een 'êêle
middag an 't muggelen om die
tillefon angeslote te kriegen!"
Muggelen zou in het Neder
lands 'pielen' of 'martelen'
heten. In Aagtekerke gebruikt
men ook 'murzeke': „Jan die
zit mè te murzeken mee dat
'out. Inplekke dat 'n noe is om
goeie spiekers gaet!" Een wei
nig meer gebruikte variant is
'munnike', dat aan 'monniken
werk' herinnert. Zou 'murzeke'
er van afgeleid zijn Snikkeren
tenslotte, is afgeleid van snip
peren, maar heeft net als de
vorige woorden soms de bete
kenis van onproduktief bezig
zijn. Het wordt nog wel vaak
voor werken met hout
gebruikt. „Kees zit mè te snik
keren an dat kozien, mè dat 't
ooit nog in z'n fatsoen komt,
geloof ik nooit."
Jan Zwemer
Onder de titel 'De Heelal Hoed' begint de Vleeshal in
Middelburg het nieuwe jaar met een
kunstenaarsfilmprogramma, samengesteld door Lex ter
Braak en Nelly Voorthuis. De Heelal Hoed toont 'klassieke'
films van Nederlandse beeldende kunstenaars, onder wie
Bas Jan Ader, Aernout Mik en Teun Hoeks. De laatste jaren
bestaat zowel bij de kunstenaars als bij de musea en
organisatoren van exposities hernieuwde belangstelling
voor het medium film. De getoonde werken zijn
geselecteerd op eenvoud en zeggingskracht.
Het Midden- en Noordzeeuwse bedrijfsleven heeft zich in
1994 onder invloed van de economische opleving in Europa
gunstig ontwikkeld. Vooral bedrijven die naar het
buitenland exporteren doen het goed. Dat blijkt uit een
enquête die de Kamer van Koophandel het afgelopen
najaar heeft gehouden onder ruim veertienhonderd
bedrijven. Voor het komende jaar verwachten de meeste
bedrijfssectoren een positief resultaat.
Verder in deze krant nieuws van provincie en gemeenten
en de rubrieken Psychoconsult, Bedrijfskundig Bekeken en
Gelezen.
m
Sint Jacobsstraat 11 -
Vlissingen (in de Sint Jacobspassage)
Intnuh hndn Lange Delft 3 - MIDDELBURG
irnpuiykuuu Lange Vorststraat 43 - GOES
Bij inlevering van deze bon
ontvangt u 5,- korting p.p. op
de normale toegangsprijs bij
Maritiem Attractie Centrum
Het Arsenaal in Vlissingen.
Geldig voor max. 2 personen
tot 1 - 3 - 1995.
Januari Koopjesmaand bij
De Jonge Hoek van Dijke: Wie het eerst komt,
wie het eerst maalt!
Stenevate 2 Heinkenszand 01106 1482