Griekse Week in
Sportfondsenbad
De nakomelingen van Lenie Lievense
Vwi mML94j
RE-caRÜ
870 duizend gulden
voor dorpshuizen
rijles
MOTORRIJLES?
filat
Straks
studeren
Samen naar sprookjes
AFSCHEID VAN EEN KRAAMZORGVERPLEEGKUNDIGE
32 U 'A-
AL VOLOP VOORJAAR
Lichaamsdelen en beeldspraak
°E N,EcoLLect;^MEN
Volop keuze in
prachtige voorjaarsstoffen
TERUG VAN WEGGEWEEST, DE LEZERSREIS
VAN DE MAAND, DEZE KEER MET UW
WEEKBLAD DE FAAM NAAR DE SPROOK
JES VAN DE UTRECHTSE HEUVELRUG.
Spreekdag over
Noord Amerika
jëg
Veranderingen
Met Pen Boer
Verkeersleermiddelen bent
u beter af!
PLAIN TRADITIONAL
Lenie Lievense (56), kraamzorgverpleegkun-
dige bij de Stichting Proviciale Kraamzorg
Zeeland, is de in de gelegenheid gesteld
vervroegd uit te treden. Op 1 februari
maakt de in Middelburg wonende Lievense
gebruik van de wachtgeld/vutregeling. Na
ruim dertig jaar gezondheidszorg verlaat ze
deze sector. Dat is even wennen voor
iemand met een lange staat van dienst.
ACTIE JULIANA WELZIJN FONDS
PZC WEEKBLADEN
IE)® EFtam
Sneeuwkettingen
Om de leefbaarheid in de kleine kernen te behouden
is het Juliana Welzijn Fonds begonnen met een actie
voor de Zeeuwse dorpshuizen. Het fonds wil 870
duizend gulden beschikbaar stellen om die trefpun
ten veilig te stellen. De actie begint in februari en
loopt door tot midden 1995.
Opleiding
Opril Grote Markt 3-9
Bezoekers van het Sportfondsen
bad in Vlissingen krijgen van
dinsdag 1 tot en met zondag 6
februari een Griekse Week voor
geschoteld. Tijdens die dagen
wordt van alles over Griekenland
vermeld met vlaggen, posters en
spandoeken. Verder wordt Griek
se muziek ten gehore gebracht
en worden in het restaurant hap
jes uit die Balkanstaat ge
serveerd.
Uiteraard wordt ook aan de
kleintjes gedacht. Er zijn onder
meer kleurplaten waarmee prij
zen zijn te verdienen en voor de
oudere bezoekers is er een prijs
vraag met veel prijzen. Nu al die
nen de deelnemers aan de
kleurwedstrijd en de prijsvraag
hun formulieren op te halen,
want ze moeten voor 1 februari
worden.ingeleverd. Op woensdag
2 februari worden de winnaars
bekend gemaakt.
Overigens worden alle vaste ac-
tivteiten onder de Griekse vlag
geplaatst. Aquajogging, aquaro-
bic en Meer bewegen voor Oude
ren worden met Griekse muziek
begeleid. Ook bestaat er de mo
gelijkheid om op woensdag 2 en
zaterdag 5 februari (telkens om
14 uur) af te zwemmen voor een
Grieks diploma. De Griekse Week
wordt afgesloten met een Grieks
buffet op zondagavond vanaf
half zes.
Talen en dialecten kennen vele
duizenden uitdrukkingen, waar
van vooral die in dialecten onge
registreerd zijn en naar
verhouding bij weinig mensen
bekend. Ter illustratie een aantal
voorbeelden van Walcherse uit
drukkingen waarin lichaamsdelen
een centrale rol spelen. Vrij alge
meen bekend is 'slopkonte' voor
iemand die slordig is, dingen uit
stelt en tenslotte achterwege
laat. 'Slop' is Walchers voor slap,
dus men kan zich een voorstel
ling maken van de letterlijke be
tekenis.
Wie trots is op een prestatie, heet
'gróós as een 'ond mee zeven
staerten'. Dat zijn zeven li
chaamsdelen tegelijk! Iets minder
bekend is: 'dat is een kouse van
een ander bêên', wat zoveel wil
zeggen als: dat is een ander on
derwerp, daar hadden we het
niet over. 'Een ander chapiter'
zegt men ook wel, de letterlijke
vertaling van 'een ander hoofd
stuk'. Of de uitdrukking 'het
raakt geen keelgat' veel voor
komt, is mij onbekend. Voor mij is
het dagelijks spraakgebruik en
het betekent simpelweg dat het
eten erg lekker is, het gaat zon
der erg naar binnen.
Jan Zwemer
Ja, maar waar...
Kijk op pagina 11
Hojjiscllool Rotterdam Omsirrki
de moeders vaak gehaast en
moeten meer geholpen worden
bij de aanschaf van babyspulle
tjes." Lenie waakt ervoor een
oordeel te geven omdat ieder
mens vrij is in de keus hoe je
leeft. Wel zegt ze dat het belang
rijk is dat de kraamverzorgster
zich inleeft in de situatie waarin
mensen leven. Een kraamver
zorgster kan volgens Lenie Lie-
vense alleen maar goed werk
verrichten als ze beschikt over
voldoende theoretische en prakti
sche kennis wat betreft de
kraamzorg. Ook moet de kraam
verzorgster over sociale en huis
houdelijke vaardigheden
beschikken.
In al die jaren is die zienswijze on
veranderd gebleven. Die kwaliteit
wordt bewaakt. Haar werkgever,
de Stichting Provinciale Kraam
zorg Zeeland, staat daar garant
voor.
In die wetenschap is het niet
moeilijk aanstonds afscheid en
afstand te nemen. Voor de orato
riumvereniging, het vrijwilligers
werk en het zelf musiceren
komen nu meer tijd vrij. Terugkij
kend op haar carrière wil ze nog
wel kwijt dat als Lenie Lievense
weer voor de keus gesteld zou
worden, dan zou ze - ondanks al
le veranderingen - weer voor de
kraamzorg kiezen. Maar een weg
terug bestaat niet.
Op vrijdag 4 februari neemt ze
tussen 16 en 18 uur in het Mid
delburgse restaurant De Abdij af
scheid van degenen waarbij zij
haar taak heeft verricht.
In de Kamer van Koophandel
in Middelburg staan dinsdag
1 februari Canada, de USA en
Mexico centraal. Sprekers die
gespecialiseerd zijn in deze
landen geven een toelichting
en beantwoorden vragen.
Produktaansprakelijkheid,
douanezaken, verzekeringen
zijn belangrijke onderwerpen
voor die dag die zich richt op
ondernemers die zaken willen
doen met de landen. De Ka
mer van Koophandel heeft
ook zakenlieden uitgenodigd
die al actief zijn in de gebie
den waarover wordt
gesproken.
U wilt iemand verrassen, iemand die bijzonder
voor u is. Dat kan via deze krant. Voor het
vierde achtereenvolgende jaar houden de PZC
Weekbladen op Walcheren, de Faam De
Vlissinger, een Valentijnsactie waarbij de lezer
iemand die het afgelopen jaar iets bijzonders
heeft gedaan kan verrassen.
Coureur Ko Kasse uit Veere zag een droom in
vervulling gaan. Volgend jaar rijdt hij op het
nationale en internationale rallycrosscircuit in
een fabriekswagen.
Trees Verwilligen
maakt zich voor het
elfde jaar op om met
amateurschilders naar
elders te vertrekken
om hun hobby verder
uit te diepen.
Het Koninklijk Zeeuws Genootschap begon
225 jaar geleden - in de eeuw van de
verlichting - in het cultureel centrum van
Zeeland, Vlissingen. Dat veranderde. In het
Vlissingse Stedelijk Museum worden die eerste
jaren uitgebreid getoond.
94e JAARGANG NUMMER 4
26 JANUARI 1994
t,
dere kant een mannenstem die
zenuwachtig meldde dat er bij
zijn vrouw ingebroken was. Lenie
op haar beurt adviseerde de poli
tie te bellen.
Bij zijn tegensputteren, drong het
langzaam tot haar door dat de
bevalling begonnen was. Onmid
dellijk werd een kraamverzorgster
naar het adres gestuurd. Diezelf
de politie speelde een rol toen het
op straat spiegelglad was. Een
politie-auto met sneeuwkettin
gen onder de banden bracht haar
en de leerling naar het adres
waar de bevalling zou plaatsvin
den. Aan de sterke politie-arm
glibberden Lenie en de leerling de
woning in waar de dokter al was
gearriveerd. Het duurde echter
nog vele uren voordat het kind
geboren werd.
Bij de fusie met de Stichting Pro
vinciale Kraamzorg Zeeland ver
dween de naam leidster om
plaats te maken voor kraamzorg-
verpleegkundige. Goes werd het
nieuwe hoofdkantoor waar het
beleid werd gemaakt. Een van die
beleidspunten was het besluit
een computer in de Segeers-
straat neer te zetten. Vanuit Goes
werd gezegd dat in de handlei
ding stond hoe de computer
werkte. Na op vele knopjes ge
drukt te hebben kreeg de printer
het op zijn heupen, die een uur
lang papier heeft uitgebraakt
waarop niets stond. Lenie Lieven
se belde het hoofdkantoor in
Goes op met de mededeling dat
ze een geschoold verpleegkundi
ge is maar géén administrateur.
Vanaf die tijd wordt de admi
nistratie centraal gevoerd.
De tijd zorgde voor veranderin
gen. Veranderingen wat betreft
de opleidingen en verhoging van
de leeftijd om een kind te krijgen.
De komst van de nieuwbouwwij
ken in Vlissingen en Middelburg
zorgden voor import van buiten.
Kortom: een samenleving die
sterk veranderde maar die voor
het Walcherse platteland, wat
betreft gezinsuitbreiding, vrij
constant bleef.
Lenie Lievense: "Het krijgen van
zeven kinderen in dorpen als Me-
liskerke is geen zeldzaamheid.
Als je voor de bevalling de kast
inspecteert dan liggen de ba
byspulletjes keurig op een rijtje.
Je vindt geen strootje op de
vloer. De vrouwen zijn thuis, zij
zetten zich volledig in voor het
gezin. In de stad zijn de werken-
praktijkboek voor motorrijles
|an bastmek
Er ligt een kostelijk
praktijkboekje voor u klaar dat
uw lessen stap voor stap
ondersteunt
Vraag er uw rijschool om!
SERVICE KWALITEIT GARANTIE
LANGE DELFT 50 MIDDELBURG
01180-13221 a
Afscheid nemen van de
kraamzorg betekent echter
niet dat je nooit meer aan je
werk herinnerd wordt. Het is
immers werk dat je in contact
bracht bij de meest ingrijpen
de gebeurtenis in een men
senleven: het baren van een
kind.
bij het duizendste kind, dat is al
tijd zo gebleven."
Het verbaast Lenie daarom dat ze
jonge mensen vaak hoort zeg
gen: 'We willen dan en dan een
kind nemen.' Zelf zegt ze daar
over: "Je neemt nooit een kind.
Je krijgt een kind of je krijgt er
geen. Of je er een krijgt is niet
aan de mensen gegeven.
NIEUW IN MIDDELBURG
AUTO HIFI
W AUTO ALARM
r AUTOTELEFOON
INBOUW STATION
KLEIN VLAANDEREN 91-93
MIDDELBURG TEL. O) 180- 40684
Lenie Lievense rekent voor
dat ze in ai die jaren bij zo'n
1200 bevallingen geas
sisteerd heeft. Unieke herin
neringen die in je geheugen
gegrift staan. 'Goede middag,
zuster Lievense, kent u me
nog', zijn woorden die ze re
gelmatig bij het boodschap
pen doen hoort.
Van de week liep Lievense nog
iemand tegen het lijf waarbij ze
achttien jaar geleden bij de ge
boorte van een zoon had geas
sisteerd. Als je zoveel jaren bij de
kraamzorg werkt, dan kan het
voorkomen dat je aan het kraam
bed staat van een moeder. Een
moeder die je als pasgeboren ba
by de eerste levensdagen hebt
verzorgd. Voor Lievense w ,s zo'n
situatie de laatste jaren geen uit
zondering. Ondanks haar grote
ervaring blijkt ze de geboorte van
een kind altijd 'als een geschenk
van God' te zien. Lenie Lievense:
"De geboorte van een kind heb
ik altijd als een wonder be
schouwd. Die gedachte had ik
niet alleen bij het eerste maar ook
Oplage: 24.600.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Vlissinger.
Totale oplage: 49.000.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
L.F. Kuijs,
tel. 01180-27524.
Redactie: Ad Hanneman,
01180-81171 en Liesbet
Mallekoote (ai), 01180-81170.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. 01180-81215.
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Markt 51, 17.00 uur,
Postbus 5017,4330 KA
Middelburg, tel. 01180-81000
Oost-Souburgseweg 10, 17.00
uur. Postbus 18, 4380 AA
Vlissingen, tel. 01184-84000.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 170.025
eerste tien bevallingen. Naast
haar leidsterswerk begeleidde ze
altijd zo'n zes leerlingen. Werken
bij de kraamzorg is verantwoor
delijk en intensief werk waarbij je
altijd op je hoede moet zijn. Maar
het blijft mensenwerk, werk dat
ook wel eens een schoonheids
foutje laat zien.
Zo herinnert Lenie zich als de dag
van gisteren nog haar allereerste
telefoondienst bij de Kraamzorg.
Half vier 's ochtends nam ze sla
perig de telefoon aan. Aan de an-
De Stichting VMC Zeeland in
Middelburg coördineert de
actie. Spil van het project is ir.
L.M. de Putter. Hij is archi
tect. Inmiddels hebben vijfen
twintig dorpshuizen in
Zeeland te kennen gegeven
deel te nemen aan de actie.
Dorpshuizen, zo meent het
Fonds, zijn cruciale voorzieningen
in de kleine kernen. Ze bieden on
derdak aan het verenigingsleven
en zijn tegelijkertijd beschikbaar
voor allerlei andere activiteiten.
„Ze dragen bij aan de leefbaar
heid op het platteland". Momen
teel wordt het voortbestaan
bedreigd door hoge energie
kosten. Volgens de coördinator
kunnen die kosten echter worden
verminderd door energiebespa
rende maatregelen te nemen.
Ons Huis in Meiiskerke.
FOTO ANDA VAN RIET
Maar ook die maatregelen kosten
geld en daarom wil het Juliana
Welzijn Fonds daar een bijdrage
van dertigduizend gulden geven.
Voordat maatregelen worden ge
nomen stelt De Putter een onder
zoek in. Ook het energiebedrijf
Deltan wordt daarbij betrokken.
Het gebouw wordt daarbij door
gelicht op energie- en waterver
bruik. In het onderzoekrapport
komen tevens suggesties te
staan alsook een indicatie van de
terug te verdienen kosten van de
investeringen. Ook de bouwkun
dige staat van de accomodatie
wordt onder de loep van De Put
ter gelegd. De architect helpt bij
het uitwerken van de plannen.
Op 1 maart 1960 stapte Lenie
Lievense als leerling-verpleegster
het Vlissingse Bethesda zieken
huis binnen. Daar haalde ze haar
A-diploma en kraamaantekening.
Tot 1971 werkte ze als eerste
verpleegster op de Kraamafdeling
van dokter Merkelijn. Haar werk
terrein: de verloskamer waar
vrouwen met meestal een medi
sche indicatie bevielen. Intensie
ve kraamjaren waar Lenie ook de
zorg had over leerlingen in oplei
ding. De fusie met het Sint Jo
seph ziekenhuis deed de
kraamafdeling naar dat zieken
huis verhuizen. Zoals elke fusie
bracht de overgang naar het Sint
Joseph ziekenhuis veranderingen
met zich mee. Tussendoor haalde
Lenie nog haar kinderaanteke
ning. Een verzoek van kinderarts
mevrouw dr. Van der Vooren, die
tevens voorzitter van het Kraam-
centrum was, deed Lenie Lieven
se naar het Kraamcentrum
Walcheren verhuizen.
Op 1 januari 1973 begon Lenie
als adjunct-leidster bij het kraam
centrum Walcheren in de Middel
burgse Segeersstraat. Vanuit dat
I'
adres deed ze voorbezoeken, vul
de de formulieren in en verschaf
te de aanstaande moeder
informatie. Talloze kraambezoe
ken werden afgelegd. Tijdens te
lefoondiensten gaf ze de
kraamverzorgster deskundig ad
vies; een leidster is tenslotte de
sociale en medische vraagbaak.
Tot 1980 was de in Westkapelle
geboren leidster belast met de
opleiding van kraamverzorgsters.
Zelf nam ze de leerlingen aan die
eerst een internaatsopleiding van
drie maanden in "De Besselaars-
hof" in Bergen op Zoom volgden.
Diezfelfde leerlingen assisteerde
Lievense in de praktijk altijd bij de
sTiHs.
mwwh*UI
