TT
'Voor de Duitsers een gelegenheid
om de hele kust in beeld te brengen
'ledereen heeft recht
op een leuke finish'
JAMIiN
Et
BIJOU
BIJOU
LEDERWAREN
mmm
^DdJtL
F.
HER/NERINGEN
AAN DE ZEPPELIN
BOVEN VLISSINGEN
Uw reis waar ook naartoe... begint
NATUURLIJK met een koffer van Bijou
MSTERDAMNED
LHAMBRA
"Het lekkerste nieuws komt van dë
banketbakkers van Jam in/'
DRINKSERVIEZEN
De jongere generatie weet vermoedelijk niet, dat
lang voor het trans-atlantisch vliegverkeer van de
grond kwam, reeds regelmatige commerciële
vluchten gemaakt werden tussen Europa en
Noord- en Zuid-Amerika. Dit vervoer vond niet
plaats met vliegtreinen, maar met luchtschepen.
PZC WEEKBLADEN
IFssse
Schreeuwen helpt
niet
Boze gezichten
Bekende plekjes
Onze bakkers introduceren in alle Jaminwinkels een nieuwe serie bakwerk.
Roomboter hernhutters, spritsjes, hazel-
nootsprits en schuitjes
Kanaalstraat
Buitenhove
Amsterdamned
COMPUTERS
Lijnbach
die stijl verraadt
J.P.A. Rossël
Komt u eens kijken in onze speciale kofferetage met de grootste koffercollectie van Zeeland.
U kunt kiezen uit honderden koffers van de merken Samsonite, Delsey, KLM, Rodelle, Jet Bag en
jnog vele andere topmerken.
DESKUNDIGE VOORLICHTING GEBASEERD OP 50 JARIGE ERVARING
De zaak op de hoek
Lange Delft 44 Segeersstraat Middelburg
"sfeervol tafelen"
t^/ODEt^-
SPECIAALZAAK
SERVICE KWALITEIT GARANTIE
LANGE DELFT 50 MIDDELBURG
01180-13221
DE BOEKEN
MET DE
RODE PIJL
uwrfiscAooó/ieefr-?'
89e JAARGANG NUMMER 6
10 FEBRUARI 1988
De pionier op dit gebied was
Graaf Ferdinand von Zeppelin
(1838-1917). Het eerste naar
hem genoemde luchtschip vloog
in 1900, maar blijkbaar had er
toen niemand belangstelling
voor. Na zijn overlijden werd zijn
werk voortgezet door Dr. Hugo
Eckner, die na de tweede we
reldoorlog naar de USA is ver
trokken om in dienst te treden bij
de Goodyear Tire and Rubber
Company.
De modernste Zeppelin, en voor
zover mij bekend tevens de laat
ste die in Europa is gebouwd -
was ongetwijfeld de Hindenburg.
Deze kwam tot stand in het Hit-
Ier tijdperk en het schijnt de be
doeling van de nazi's geweest te
zijn, dit formidabele luchtschip
Adolf Hitler te noemen. Aange
zien Dr. Eckner alles behalve een
nazi was, noemde hij het lucht
schip naar een neutralere figuur,
nl. Maarschalk Von Hindenburg.
De Hindenburg was oorspronke
lijk ontworpen om met helium
gevuld te worden, en niet het
veel lichtere, maar uiterst brand
bare waterstofgas. Het enige
land, dat toen Helium op grote
schaal kon leveren was de USA.
De overheid had echter zo zijn
bedenkingen over het Hitier-
regime en was bang dat het heli
um voor oorlogsdoeleinden ge
bruikt zou kunnen worden. Van
daar de weigering dit gas te
leveren.
De bouwers móesten toen nood
gedwongen op waterstofgas
overgaan, met alle risico's daar
aan verbonden. De gevaren wa
ren nog groter, omdat met de
Oplage: 23.155
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de
Vlissinger totale oplage
46.605.
Uitgave: Provinciale
Zeeuwse Courant b.v.
Administratie/advertenties
Markt 51, Postbus 5017
4330 KA Middelburg
01180-81162.
Privé: C.C. v.d. Oosterkamp,
01184-79548
Redaktie: Ad Hanneman
01180-81170.
Druk: Vink-Rotadruk bv,
Postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
maandag 17.00 u.
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de
Zeeland Combinatie huis-
aan-huisbladen in Zeeland.
Totale oplage: 160.480
klinkconstructies het praktisch
onmogelijk was alle tanks te ma
ken of moeilijker nog, gasdicht te
houden. Daar is men ook niet
volledig in geslaagd, en er waren
vooral in het achterschip nogal
wat lekke tanks.
Ondanks dat werden er regelma
tig transatlantische vluchten ge
maakt en de toenmalige My. Ne
derland, die tezamen met de Rot-
terdamsche Lloyd en passagiers-
dienst op Indonesië onderhield
heeft het enige tijd overwogen
een luchtschip aan te schaffen.
De catastrophe in 1936 op Lake-
hurst heeft een streep door de
plannen gehaald.
Daarvóór kreeg Vlissingen, zoals
de ouderen zich nog wel zullen
herinneren, regelmatig of onre
gelmatig bezoek van de Zeppe
lins, die op hun tocht van Frank
fort naar New York bij Bergen op
Zoom de Westerschelde volgden
(en bij Vlissingen over de Vis
sershaven vlogen alvorens aan
de grote oversteek te beginnen.
Het was een fascinerend gezicht
het bijna 250 m. lange luchtschip
op een hoogte van 200 tot 300
m en met eén snelheid van iets
meer dan 100 km per uur met
zijn 4 dreunende dieselmotoren
over te zien vliegen.
Ik herinner mij, dat tijdens één
van de eerste vluchten, toen mijn
Vader en ik op de Vismarkt ston
den te kijken, hij tegen mij zei:
"Een pracht gelegenheid voor de
Duitsers om met hun geavan-
Vlissingen 01184-12260
*Ook vanuit de Zeppelin bood Vlissingen een prachtig uitzicht,
zoals hier op de Oranjemolen.
Foto van de Zeppelin boven de V/issingse boulevards.
Oud V/issingers weten
het nog: in de jaren
dertig kreeg de
Westerscheldestad
regelmatig bezoek van
Zeppelins. De oud
Vlissinger Lu do F. Dert
haalt in onderstaand
artikel herinneringen op
aan die tijd. Ook vertelt
hij uitvoering over de
Zeppelin met
aansluitend een heel
merkwaardige ervaring
jaren later- a/s Surveyor
to American of Shipping
aan boord van de ms
Bertha Entz.
ceerde foto-apparatuur de hele
kust in beeld te kunnen bren
gen". Aan deze opmerking van
mijn Vader, moest ik meer dan
30 jaar daarna terugdenken, toen
ik in 1969 het m.s. Bertha Entz
DE MACHT VAN HET FLUITJE VAN COR DE VOOGD
De luidspreker schalt onophou
delijk over het parcours in het
Veersebos. Bij de finish krioelt al
les zenuwachtig door elkaar. Ju
ry, toeschouwers en familiele
den: allen in afwachting van de
binnenkomst van de winnaar.
Plotseling een snerpent fluitsig
naal. Als door de bliksem getrof
fen schiet de meute uiteen. In
één tel is de chaos compleet ver
anderd in een strakke organisatie
waarin iedereen zijn juiste plaats
inneemt. De magie van Cor de
Voogd's fluitje' mist ook nu zijn
uitwerking niet. Koploper Leon
van de Velde snelt de bocht om
en kan ongehinderd datgene af
maken waarvoor hij gekomen is:
het winnen van de Galgecross,
die voor de eerste keer in haar
zestienjarig bestaan niet in Vlis
singen wordt gehouden.
Terwijl de meeste atleten al on
der de douche staan of zich te
goed doen aan hete thee, staat
hij nog steeds op zijn post in de
laatste bocht voor de finish. Als
uit de eenzaamheid hekkensluiter
Bertus Walker eindelijk opdoemt,
voltrekt hij die dag voor de laat
ste maal het ritueel, zodat ook
deze veteraan op een vlekkeloze
binnenkomst kan rekenen. Een
langgerekt prrrRRRTTT gaat rich
ting de eindmeet. Dan is het
voorbij.
Zijn fluitje. Hij is er letterlijk gek
van. Jaren geleden, toen hij nog
bestuurslid was van de Vlissing-
se atletiekvereniging Marathon,
ondekte hij het enorme belang
van dit eenvoudige instrument
voor de hardloopsport op de weg
en in het bos. "Ik irriteerde mij
vooral aan de puinhoop bij kin
derwedstrijden", vertelt Cor.
"De ouders van de besten gaan
gewoonlijk volledig door het lint.
Schreeuwen of gillen, niets helpt
bij die lieden. Zelfs met een me
gafoon ben je dan machteloos.
Dat gaat ten koste van de minde
re lopers. Alsof die geen recht
hebben op een leuke finish!".
De Ronde van Frankrijk bracht
hem op het lumineuze idee om
het schelle geluid van het tradi
tionele fluitje orde op zaken te la
ten stellen. "Kijk maar eens hoe
het er bij iedere etappefinish in
de Tour aan toe gaat", zegt hij
enthousiast. "Het is dan een
chaos van jewelste. Maar komt
er weer iemand binnen dan drij
ven de fluitjes iedereen geheid
opzij, zodat de renners op fat
soenlijke wijze de eindstreep
kunnen passeren".
De introductie van het fluitje om
allerlei ongewenste perikelen tij
dens atletiekwedstrijden uit de
weg te ruimen is volgens Cor
door geen enkele organisatie
overgenomen. "Laatst zag ik
nog een crosswedstrijd waarbij
een jurylid zich verschrikkelijk
boos maakte omdat de atleten
het vertikten om achter de streep
te gaan staan" zegt hij enigszins
voor Special Survey bij de Rot
terdamse Droogdok My. moest
begeleiden.
Tijdens het gesprek met de ge
zagvoerder in de kapiteinshut,
werd mijn oog onwillekeurig ge
troffen door een grote luchtfoto,
die boven zijn bureau ging. Ik
meende op een afstand bekende
plekjes te zien nl. een wit hotel
(Noord-Zee-Boulevard) en een
molen (Oranje Molen), terwijl de
vissershaven over de hele lengte
de middenpartij vormde. De kapi
tein vedelde mij dat deze lucht
foto vari Vlissingen vanuit de
Hindenburg gemaakt was, door
de vorige gezagvoerder nl.
Kapt.Ed. Boetius, die kort daar
voor tot inspecteur was bevor
derd en de volgende dag zou
komen.
De heer Boetius vertelde mij de
dag daarop dat hij die foto inder-
met medelijden. "Ze deden ge
woon alsof ze hem niet hoorden.
Wat had ik graag mijn fluitje uit
mijn zak gehaald! Gewoon blij
ven fluiten, net zolang tot ze zo
geïrriteerd zijn dat ze wel luiste
ren. Het werkt altijd!"
De unieke invloed van het sner
pende fluitsignaal wordt volgens
hem te weinig gebruikt, óók bui
ten de sport. Zo werkte Cor jaren
geleden op een sleepboot die een
Grieks schip moest helpen. Het
geluid van de motoren en de
slechte beheersing van de Engel
se taal blokkeerden elke vorm
van communicatie. "Natuurlijk
had ik mijn fluitje bij mij zodat ik
voortdurénd in staat was om
contact met ze te houden. Er
moesten kabels en touwen wor
den vastgemaakt, maar ze be
grepen het niet. Even een fluitje
ter attentie en een duidelijk ge
baar, en alles verliep perfect!".
Helaas gaat dat niet altijd op. De
reakties van sporters en toe
daad vanuit de Hindenburg had
gemaakt en als herinnering bo
ven zijn schrijfbureau had opge
hangen.
Ik zei hem, dat hij blijkbaar geluk
heeft gehad, dat hij bij de ca-
tostrophe op Lakehurst niet aan
boord was. Hij vertelde mij ech
ter, dat Hij wel aan boord was,
maar op het nippertje kon ont
snappen en vertelde mij het vol
gende verhaal: In de crisisjaren
was hij een werkloos stuurman,
maar kon als navigator op de
Zeppelins komen werken. Op de
laatste reis bij aankomst in New
York, was juist zijn wacht om, en
zou hij als navigator, die tevens
het hoogte roer moest bedienen,
vervangen worden door een col
lega. Hij had met het afmeren
van luchtschepen wat meer er
varing opgedaan dan zijn collega
en daarom vroeg de comman
dant Kapt. Pruss of hij tijdens het
"afmeren" nog in de bestuurder
scabine wilde blijven. Het afme-
schouwers zijn ook wel eens
minder prettig. Maar Cor kan er
niet om malen: "Wat ze soms
niet naar je roepen!" zegt hij met
een grote lach op zijn gezicht. Hij
zet zijn handen aan zijn mond.
"Hé klootzak, rot op met die ko-
lerefluit!". Hij laat ze gewoon uit
razen. Tot ergernis van zijn
vrouw, want die verwacht dat hij
binnen afzienbare tijd een knal
voor zijn kop kan verwachten
van deze of gene. "Wat wil je",
zegt ze driftig "hij bezorgd menig
toeschouwer koppijn". Maar
trots is zij wel op haar man die
met zo'n simpel dingetje zo
grensverleggend bezig is...Cor
wil daar echter niet over op
scheppen. Wat hem betreft blijft
hij de stille genieter op de achter
grond die telkens weer met ge
noegen kan constateren dat de
jury dankzij zijn fluit in staat is
om elke binnenkomende deelne
mer op een waardige manier te
ontvangen.
ROOMBOTER
KOEKJESH
\ËW1
LEKKER DE LEKKERSTE
ren van een luchtschip is nl. een
tamelijk delicate handeling. Als
het schip moet zakken, moet
men gas laten ontsnappen, daal
de het schip daarna te snel, dan
moest men ballast over boord
gooien. De trim van het schip
had men niet gemakkelijk in de
hand. De bouwers hadden daar
om een gang ontworpen, die van
voor tot achter door de H. heen
liep. Bij het afmeren moest de
hele bemanning, die niet voor
dringende taken ergens anders
nodig waren, (ook de koks en de
bediendes) zich in die gang op
stellen.
Met behulp van luidsprekers
werden opdrachten gegeven
naar voren of naar achteren te lo
pen. De heer Boetius had eigen
lijk in die gang moeten staan,
maar verbleef in de bestuurders-
kabine. Daaraan heeft hij zijn le
ven te danken.
De heer Boetius, nu 78 jaar oud,
heeft voor zijn kinderen en klein
kinderen het verslag geschreven
over de laatste reis van de H. Dit
verslag, het meest authentieke,
dat vermoedelijk ooit is geschre
ven, staat elders in deze krant in
onverkorte vorm.
De foto van de vissershaven,
noch het negatief had hij meer in
zijn bezit, maar wel een kleine
luchtfoto van de Oranje molen te
Vlissingen, door hem genomen
op een van de laatste reizen van
de H. Verder een foto gemaakt
door mijn Vader vanuit de vuur-
torep op de Boulevard. Het is niet
onmogelijk, dat de foto van de H.
gemaakt vanaf de vuurtoren, op-
dezelfde dag is gemaakt, als de
foto van de Oranje molen vanuit
de H. De schaduwen wijzen in
dezelfde richting (±12 uur) en
op beide foto's is het laag water.
Zie verder: 'De ramp met de
Zeppelin'
B. W. van Vlissingen
vragen de raad ruim
50.000 gulden uit te
trekken voor de verbe
tering van de Ka
naalstraat. De
ondernemers in de
straat hebben de afge
lopen jaren regelmatig
bij het college aange
klopt om de straat op
nieuw in te richten.
De Middelburgse ba
sisschool 'Buitenhove'
bestaat niet meer uit
twee aparte gebou
wen. De vroegere la
gere schoolafdeling en
kleuterschool zijn sa
mengevoegd. Donder
dag vieren de
leerlingen feest.
Deze week gaat in de
Zeeuwse bioscopen de
als 'topper' betitelde
film 'Amsterdamned'
in premiere, met in de
hoofdrollen Huub Sta
pel en Monique van
der Ven. Regisseur is
Dick Maas, bekend
van succesfilms als
'De Lift' en 'Flodder'.
IBM m Tulip ftnoniJ Coiapulm. Doordachte v/l»art
loepawinfctn voor t'w bedrijf o( utclellin*.
Senkf dicht bij butv
Tel 01184 - 15610
ma i/m vrijdag van 0900 tot 1700 uur
AUTOMATISERING
MEESTERLIJK ONDERBOUWD.
tandprotheticus
Kunstgebitten
reparaties
en
vernieuwingen
Spec, voor
slechtzittende protheses
en ingevallen gezichten
Spoedig klaar.
Tel. afspraken 01184-14533
Hobeinstraat 52 Vlissingen
Nieuw!
EDME
JUBILEE
Goudlijn.
Middelburg, Nieuwe Burg 8
Vlissingen, Lange Zelke 26
01180-13266/01184-11477
(exclusief disk, rolfilm en rapid).
FOTO-VIDEO
COMPUTERS
imblFÖÏO Sl Jacobsstraat 27 Vlissingen 01184-12300
w Korte Geere 17 Middelburg 01180-37772
Lange Kerkstraat 31 Goes 01100-27324
s Maandagsmiddags
ook open
L
