KLEVER, FILOSOOF
MET DE HAMER
Kleine
misdaad
en
erotiek
Candida van G.B. Shaw
nog steeds actueel
Schuttershoftheater met twee
Nederlandse documentaires
Nederlandse Studenten Orkest
op tournee ook in Middelburg
Het Orlandokwartet op vele
fronten actief met kamermuziek
Russische
film van
grote
kwaliteit
De moed om te doden
Woensdag 13 januari 1988
DE FAAM - DE VLISSINGER
14 T/M 20 JANUARI
IN MIDDEN ZEELAND
"Spinoza leert mij zo ontzettend veel"
Spinoza's methode
DE MENS VERRE VAN VOLMAAKT
BEROEMD STRIJKERSENSEMBLE IN MIDDELBURG
Dr. Wim Klever is ongetwijfeld één van Nederiand's meest opzienbarende filosofen. De radikaliteit
waarmee hij in zijn colleges, geschriften en boeken tal van 'heilige huisjes' neerhaalt, wordt zowel
bewonderd als verketterd. Zo noemde een boze student hem eens spottend de "Don Quichotte van
de Nederlandse wijsbegeerte". De verwarde man had ongelijk. Want dankzij een formidabele kennis
van ondermeer zijn grote inspirators Plato, Hegel, Wittgenstein en Spinoza, is deze hoofddocent aan
de Erasmusuniversiteit Rotterdam, er in toenemende mate in geslaagd om tot de finesses van de
grondproblemen van de filosofie door te dringen. Vooral de methode van Spinoza's denken draagt vol
gens Klever ongekende mogelijkheden in zich om tot inzicht van ons zelf, de maatschappij en de ons
omringende werkelijkheid te komen. Op donderdag 14 januari legt hij hiervan getuigenis af in de
Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg.
Een aantal jaren geleden pre
senteerde Wim Klever in zijn
college kennis- en weten
schapsleer een scherp artikel
over "Spinoza's methodebe
grip". In dit geschrift onder
groef hij aan de hand van deze
17 eeuwse denker het hele
pretentieuze gebouw van de he
dendaagse wetenschapsfiloso
fie. De rigoureuze wijze waarop
deze Rotterdamse filosoof de
ene na de andere ingeburgerde
opvatting met de grond gelijk
maakte, sloeg bij menig student
in als een bom. Vooral de (veel
vuldige) aanhangers van de
Duitse filosoof Kant
(1 724-1804) en de moderne lo
gica gingen na afloop van het
college woedend tekeer. Je
hoorde: "Wat een arrogantie!",
en: "Wat hij zegt is onzin, want
reeds Kant heeft toch volledig
met Spinoza afgerekend?"
Maar er waren ook deelnemers
die in de 'zevende hemel' waren
beland. Zij werden met name
gefascineerd door de wijze
waarop Klever de Oostenrijks-
Britse filosoof Ludwig Witt
genstein (overleden in 1951) in
het artikel met Spinoza ver
bond. Klever zelf werkte na de
revolutionaire introductie van
zijn Spinoza-interpretatie
gestaag verder aan het zelfbe
wustzijn van zijn leerlingen,
door in elk nieuw Spinoza-
college onder andere de verhan
deling "Vertoog over de verbe
tering van het verstand" van
deze Nederlandse filosoof van
Portugese afkomst, tot een ver
plicht onderdeel van het reper
toire te maken.
De verbetering van het ver
stand. Het "vertoog over de
verbetering van het verstand",
dat Spinoza ooit als boekje wil
de uitgeven, maar waar hij van
afzag uit vrees voor de toorn
van de technologen in die tijd, is
één van de beste inleidingen in
diens denkmethode en kenleer.
De student die Wim Klever's
uiteenzetting hiervan bewust
ondergaat, komt tot de bijzon
dere ervaring dat hier een do
cent aan het werk is die, behal
ve een grote kennis, kennelijk
een zeer diepe herkenning in de
ze 17e eeuwse wijsgeer heeft
gevonden. Deze herkenning
verklaart de betekenis van de
radikale wijze waarop de Rot
terdamse filosoof, in een tijd
waarin denkers als Foucault en
Herbermas hoogtij vieren,
strijdt voor de erkenning van
Spinoza als "de scherpzin
nigste filosoof aller tijden".
"Spinoza leert mij zo ontzet
tend veel", verklaart Klever.
"Ik heb vele filosofen bestu
deerd, maar hfj beschrijft het
meest adekwaat hoe de werke
lijkheid in elkaar zit, en daar
mee, wat ik ben. Eigenlijk is Spi
noza de enige denker die werke
lijk tot de oorzaak van alles is
doorgedrongen. De betekenis
van zijn denken voor het begrij
pen van onze tijd is zo groot,
dat ik momenteel het grootste
gedeelte van mijn onderzoek
aan hem wijdt".
Over het nieuwste resultaat
hiervan geeft dr. Wim Klever
morgenavond in de Zeeuwse Bi-
bliotheek een lezing over de titel
"Het surrealisme van Spinoza".
Deze begint om 20.00 uur.
Anthonie van den Buuse
Sjoukje Hooymaayer en Ivo Hagen in Candida.
De toneelschrijver Shaw laat ons zien, dat de mens verre van vol
maakt is. Dat hij niet in staat is onderscheid te maken tussen illusie
en werkelijkheid. Zeker niet als het om de liefde gaat. Hij brengt
Candida op het toneel, een vrouw tussen twee mannen. Aan de
ene kant de liefdevolle echtgenoot en aan de andere kant de ver
liefde dichter. Beide beweren ze, ieder op hun eigen manier van
Candida te houden. Zij verwijten elkaar onoprechtheid, maar reali
seren zich niet, dat hun gevoelens uitsluitend worden ingegeven
door zelfzucht. Hoe zet Candida deze twee heren weer met beide
benen op de grond?
Deze comedie van Shaw, met in
de hoofdrollen Sjoukje Hooy
maayer, Manfred de Graaf,
Teuntje de Klerk en Pieter Lutz
is te zien op 23 januari in de
schouwburg van Middelburg
Aanvang 20.00 uur.
In het kader van hel circuit van
de korte Nederlandse film
brengt het Schuttershoftheater
twee documentaires. Dinsdag
19 januari kan de bezoeker daar
zien: "Onder het plaveisel" van
Barbara den Uyl en "De stem
van de vermisten" onder regie
van Erik van Zuylen. Aanvang
20.30 uur. De entree is gratis.
Deze maand maakt het Neder
lands Studenten Orkest voor de
36ste keer haar jaarlijkse tour
nee door het land. Zij treedt
daarbij op tien grote concertpo
dia op. Ook Middelburg valt
hieronder. Zondag 17 januari
om 20 uur geeft het orkest een
concert in de Concert- en Ge
hoorzaal.
De samenstelling van het orkest
wisselt ieder jaar. Honderd
amateurmusici van universitei
ten en HBO-instellingen kunnen
in de maand oktober meedoen
aan een auditie. Na het eerste
repetitieweekeinde in novem
ber komen de studenten direkt
na de jaarwisseling weer sa
men. De eerste tien dagen van
het nieuwe jaar worden dan ge
vuld met intensief repeteren,
negen uur per dag. Na een eer
ste concert in Bergen trekt het
Nederlands Studenten Orkest
het land in.
De opbrengst van het tournee
komt ten goede aan de gehandi
capte medestudenten. Voor
hen worden aangepaste hulp
middelen aangeschaft zoals on
dermeer brailleboeken, casset
terecorders en gehoorappara
ten. Middelen, die het studeren
voor hen gemakkelijker maken.
De tournee van het afgelopen
jaar bracht circa 60.000 gulden
op.
Lucas Vis is dit jaar de dirigent
van het NSO. Het orkest opent
het concert met 'Tala' van Jan
Rokus van Roosendael.
Daarna
zal Fred Oldenburg soleren in
het pianoconcert in G van Mau
rice Ravel. Na de pauze volgt de
2de symfonie van Sergej Rach-
maninov.
De liefhebbers van kamermuziek kunnen op
woensdag 27 januari in de Concertzaal in Mid
delburg terecht voor een strijkkwartetprogram
ma van Mozart, Bartok en Beethoven. De avond
begint om 20.00 uur.
Het in Nederland gevestigde Orlandokwartet
ontleent zijn naam aan de 16e eeuwse compo
nist Orlando di Lasso en stelt zich ten doel de
Europese kamermuziektraditie in al haar facetten
uit te dragen. Het kwartet maakte zijn debuut in
1976 en behaalde vele prijzen in binnen- en bui
tenland. Bovendien is het kwartet initiatiefnemer
van het Orlandofestival, dat sinds 1982 in Rol-
duc gehouden wordt. Momenteel is dit ensemble
verbonden aan het Koninklijk Concervatorium in
Den Haag om ensemblespel te doceren, het Or
landokwartet wordt thans gerekend tot de
meest vooraanstaande strijkkwartetten.
Het Orlandokwartet van links naar rechts John Harding viool, Heinz Oberdorfer viool, Fer
dinand Erblich altviool en Stefan Metz cello.
"Onder het plaveisel" voert ons
mee in de wereld van aktievoer-
ders: Corien een anti-
militairiste, Jenneke een fullti
me aktievoerster, Paul een ha
venarbeider die tegen zijn bazen
in opstand komt, Frits steeds
weer opnieuw in heftige con
frontaties met de overheid en
Rob een querillastrijder. De in-
MIJN VRIEND IWAN LAPSJIN
van Alexej German. Met Andrej
Boltnev, Nina Roeslanova, An
drej Mironov. In het Schutters
hof theater in Middelburg vanaf
vrijdag 15 januari.
Voor menig bezoeker van de
bioscoop heeft de Russiche
filmmaker Alexej German met
zijn film "MIJN VRIEND IVAN
LAPSJIN" een zeldzame pres
tatie geleverd. De critici zijn
unaniem lovend in hun oordeel
en spreken van een uniek
meesterwerk. De film, die geba
seerd is op het gelijknamige
boek van Germans vader Joeri,
handelt over een commissaris
van de criminele politie in een
havenstad in Rusland in de jaren
dertig, die de strijd opneemt te
gen een stel misdadigers. Te
midden van deze strijd is deze
commissaris, Iwan Lapsjin, een
eenzame man die met een paar
mensen een treurige flat in een
woonkazerne bewoont.
Lapsjin is verliefd op een actri
ce, die op haar beurt van zijn
vriend en collega Chanin houdt.
Dwars door het verhaal heen
speelt de tragiek van het Stalin-
tijdperk, waarvan German de
troosteloosheid naar al zijn
aspekten belicht. De film wordt
om deze reden wel als een ei
gentijds produkt van 'glasnost'
beschouwd. Dit verhinderde de
Russische autoriteiten niet om
aanvankelijk deze film te verbie
den. LAPSJIN zou een 'te ont
hutsend beeld geven van de
verloedering van de socialisti
sche idealen in het Stalinisti
sche tijdperk'. De opheffing van
deze sanctie betekende voor
German al snel een wereldwijde
bekendheid. De nederlandse
filmrecenten riepen MIJN
VRIEND IVAN LAPSJIN uit tot
de beste film van 1987. Boven
dien ontving de rolprent op het
filmfestival van Rotterdam de
persprijs.
terviews met deze mensen wer
pen een licht op vragen als:
Waarom zulke ingrijpende keu
zes in levenshouding? Hoe hou
den ze hun verzet vol en wat
voor perspectieven zien zij? Een
film met stof tot nadenken.
"De stem van de vermisten"
laat ons getuigenissen horen
van mensen die ten prooi vielen
aan het systeem van clan
destiene arrestatie en opsluiting
in geheime gevangenissen en
concentratiekampen: de ver
dwijningen waar Amnesty In
ternational zich zo sterk mee
bezig houdt. In 25 landen in de
wereld spelen zich deze
toestanden af. Voor familie en
vrienden lijken deze vermisten
van de aardbodem verdwenen,
maar altijd horen zij de stem van
hen, die er niet zijn.
Voor beide films geldt dat de
gekozen interviewvorm bij
draagt tot identificatie en mede
leven. mede door de volgorde
van beide documentaires ont
staat er een climax die via ver
bijstering naar kwaadheid
loopt.
MIDDELBURG
Amro-Bank (Vrijlandstraat 73).
Fotogroep 'De sluwe sluiter'
met div. thema's. Tijdens ope
ningsuren bank.
Autobedrijf Goedbloed (Oost-
perkweg 35). Defecte onderde
len en oorzaken. Tijdens ope
ningsuren garage.
Balans 17. Linifjorden '86,
Joop Dam. Wo., do. en vr. van
1 2 tot 17 uur, za. van 11 tot 1 6
uur.
Galerie Dauvillier (L.
Noordstraat 56). Gera Dauvil
lier, schilderijen: thema het
geestelijk licht. Ma. t/m za. van
9 tot 18 uur.
Galerie Wim Vader (Gortstraat
48). Wim Vader, schilderijen:
thema Science Fiction. Ma. t/m
za. van 9.30 tot 11.30 uur en
van 1 3 tot 17 uur.
Kunstuitleen (Kuiperspoort 22).
In de vitrines sieraden van Tina
Gehlen, poëzie en originele il
lustraties uit boekwerken van
Albert Verburg. Tevens Cor
Knops, schilderijen. Di. t/m za.
van 13 tot 17 uur, do. van 19
tot 21 uur.
Rabobank (Lange Geere 3).
Wim Bakker, schilderijen. Tij
dens openingsuren.
Jacob Roggeveenhuis (Noord
singel 106). Corry Blaas, Tine
Visser en Anneke van der Vos
sen, etsen, aquarellen en goua
ches. Dagelijks van 10 tot 17
uur.
Roosevelt Studiecentrum (Ab
dij). Leven en werk van drie
Roosevelts: president Theodore
Roosevelt (1858-1919), presi
dent Franklin Delano Roosevelt
(1882-1945) en zijn echtgeno
te Eleanor Roosevelt
(1884-1962). Wo. en do. van
10 tot 12 uur en van 14 tot 16
uur.
Zeeuws Kunstenaarscentrum
(p/a Zeeuwse Bibliotheek) Roel
Kimpe - fotografie, Mike Werk
hoven - grafiek, Rob Brandt -
keramiek. Ma. van 1 7.30tot 21
ur, di. t/m vr. van 10 tot 21 uur,
za. van 10 tot 13 uur.
Zeeuws Museum (Abdij 4). Hei
ligen uit de modder. In Zeeland
gevonden pelgrimstekens. Ma.
t/m vr. van 10 tot 17 uur.
OOSTKAPELLE
Zeeuws Museum/Natuurhisto-
rie (Duinvlietweg 6). Zeehon
den in de Zeeuwse wateren. Di.
t/m vr. van 11 tot 17 uur, za.
t/m ma. van 13.30 tot 17 uur.
Aanvang vr.
VLISSINGEN
Art-Titude (Singel 14): Vitrine
galerie. Jan Haas, sculpturen en
tekeningen ondergebracht in
drie thema's: "Icarus" - "De
droom van de tuinman" - "Over
hoofden".
Bellamy 19 (Bellamypark 19).
Koen van Sparrentak, schilderij
en en tekeningen: Di. t/m vr.
van 10 tot 1 2.30 en van 1 3.30
tot 17 uur, za. van 13 tot 17
uur. T/m wo.
Iguana (Bellamypark 35). Le
vende reptielen, amfibieën en
insekten. Dagelijks van 14 tot
1 7.30 uur.
Veerboot Vlissingen-Breskens
Wim Bakker, vier werken in ge
mengde techniek.
Toneelstuk van Lars Norén,
gespeeld door het Brailmont-
theater. Vertaling en regie: Kars
Woudstra. Donderdag 14 ja
nuari 20.00 uur in de Schouw
burg te Middelburg.
Het stuk toont ons de laatste
halte, de laatste confrontatie
tussen een vader en een zoon.
We zien hoe een vader, een
oude kelner, een feestje organi
seert voor zijn zoon Erik en
diens vriendin Radka in de flat
van de zoon. ledereen, ook de
personages van Norén, graaien
naar een beetje geluk, maar een
dodelijke vader-zoon relatie
staat dat beetje geluk in de
weg. Het kenmerkende is dat
beiden zo dubbelzinnig aan el
kaar gebonden zijn: enerzijds is
er de natuurlijke en onontkoom
bare vader-zoon relatie, ander
zijds is er de onmogelijkheid tot
enige communicatie.
Daar staan beiden onmachtig
tegenover en om daaraan te
ontkomen zoeken beide figuren
enige bescherming. Sarcasme,
cynisme en bijtende humor zijn
uitwegen, overlevingsstrate
gieën. Dat duurt zolang tot zelfs
die uitweg er niet meer is.
Gaandeweg leidt dat ertoe dat
we de moord van de zoon op de
vader als de enige mogelijke uit
weg zien. "De moed om te do
den" betekent bij Norén de
moed om een eind te maken
aan een onmogelijke relatie.
DONDERDAG 14 JANUARI
*De moed om te doden to
neelstuk van Lars Norén door
het Brialmont-Theater,
Schouwburg Middelburg, 20
uur.
•Lezing door prof.dr. W.N.A.
Klever over het surrealisme van
Spinoza, Aula van de Zeeuwse
Bibliotheek, Middelburg, 20
uur.
*Theaterstuk 'The Meeting'
van Jeff Stetson, 't Beest Goes,
21 uur.
VRIJDAG 15 JANUARI
•Theodore Geraets (viool)
Carlos Moerdijk (piano) vertol
ken werken van o.a. Beethoven
en Prokoview, Concertzaal Zie-
rikzee, 20 uur.
•Voorstelling 'De kraai en de
hond' door Fred Piek en Fiedrich
Hlówatsch, Jongerencentrum
De Piek, Vlissingen, 21 uur.
♦Concert van 'Obscure sig
nals', Jeugdsociëteit "Walk
Inn", Vlissingen 21 uur.
ZA TERP A G 16 JANUARI
•Concert 2 bands: The Land
lords en Scream Therapy, Jon
gerencentrum De Piek, Vlissin
gen, 22 uur.
•Concert van 'Bad to the Bo
ne', 't Beest en Waterput',
Goes, 22 uur.
•Orgelconcert van Erwin Neve,
Gereformeerde Kerk Koudeker-
ke, 20 uur.
•Nedpho Kamerorkest en Koor
Nieuwe Muziek (muziek). Geof
frey Madge (piano); Huub
Kerstens - dirigent. Uitvoering
van Webern (Das Augen licht
en 1e Kantate); Shostakovitsj (4
gedichten); Mossolow (1e pia
noconcert), Centrum Nieuwe
Muziek, Middelburg, 20 uur.
ZONDAG 17 JANUARI
•Uitvoering van het Nederlands
Studenten Orkest, Concertzaal
Middelburg, 20 uur.
WOENSDAG 20 JANUARI
•Theater Sirkel speelt 'Blok',
een voorstelling voor kinderen
vanaf 4 jaar en volwassenen.
De Prins van Oranje, Goes, 15
uur.
SOMETHING WILD van Jona
than Damme. Met: Jeff Daniels,
Melanie Griffith, Ray Liotta. In
het Schuttershoftheater in Mid
delburg vanaf vrijdag 15
januari.
Jonathan Damme's film SOME
THING WILD wordt beschouwd
als een bijzonder geslaagd film-
produkt dat het midden houdt
tussen een komedie en thriller.
Een jeugdige hooggeplaatste
belastingdeskundige ontmoet
een woeste meid die hem
meesleurt op een wilde reis
over het asfalt van de Verenig
de Staten. Het leven dat zij lei
den vindt plaats in een roes van
erotiek, sensatie en misdaad.
Jonathan Damme kreeg voor
deze film uitstekende kritieken!
Niet alleen vanwege zijn
volstrekt eigen filmstijl, maar
ook voor de wijze waarop hij
gaandeweg het verhaal op een
zeer originele wijze verdiept tot
een thriller.
Alhambra theater, Coosje Bus-
kenstraat 144, tel.
01184-12260
Grand theater Goes, Sin
gelstraat 5A, tel.
01100-15165
Filmtheater Electro, Markt 79,
tel. 38900
Schuttershoftheater, Schutter-
hofstraat 1, tel. 13482
Bibliotheektheater, Kousteen-
sedijk 7, tel. 01180-30235.
DONDERDAG 14 JANUARI
•Electro Middelburg 'Donna
Donna' 20.30 uur.
•Schuttershoftheater Middel
burg 'My friend Ivan Lapshin'
20.30 uur. *Alhambra 1 Vlissin
gen 'Dirty Dancing' 20 uur.
•Alhambra II Vlissingen 'Full
metal Jacket' 20 uur. *Grand
Theater Goes 'Full metal Jac-
ket' 20 uur.
VRIJDAG 15 JANUARI
•Electro Middelburg 'Raising
Arizona' 19 uur. 'Donna Donna'
21.30 uur.
•Schuttershoftheater Middel
burg 'My friend Ivan Lapshin'
20 uur. 'Something wild' 22.30
uur. *Alhambra I Vlissingen
'Dirty Dancing' 19 en 21.30
uur. *Alhambra II Vlissingen
'Donna Donna'19 uur. 'Full me
tal Jacket' 21.30 uur. *Grand
Theater Goes 'Bigfoot en de
Hendersons' 19 uur. 'Full metal
Jacket' 21.30 uur.
ZATERDAG 16 JANUARI
•Electro Middelburg 'Hector'
14 uu.'Raising Arizona' 19 uur.
'Donna Donna' 21.30 uur.
•Schuttershoftheater Middel
burg 'Walhalla' 14 uur. 'My
friend Ivan Lapshin' 20 uur.
'Something wild' 22.30 uur.
•Alhamba I Vlissingen 'Dirty
Dancing' 14, 19 en 21.30 uur.
•Alhambra II Vlissingen 'Peter
Pan' 14 uur, 'Donna Donna' 19
uur. Full metal Jacket' 21.30
uur. *Grand Theater Goes 'Big
foot en de Hendersons' 19 uur.
'Full metal Jacket' 21.30 uur.
ZONDAG 17 JANUARI
•Electro Middelburg 'Hector'
14 uur. 'Raising Arizona' 19
uur. 'Donna Donna' 21.30 uur.
•Schuttershoftheater Middel
burg 'Walhalla' 14 uur.'My
friend Ivan Lapshin' 20.30 uur.
♦Alhambra I Vlissingen 'Dirty
Dancing' 14, 19 en 21.30
uur.*Alhambra II Vlissingen
'Peter Pan' 14 uur. 'Donna Don
na' 19 uur. 'Full metal Jacket'
21.30 uur. *Grand Theater
Goes 'Taran en de toverketel'
14 uur. 'Bigfoot en de Hender
sons' 19 uur. 'Full metal Jac-
ket' 21.30 uur.
MAANDAG 18 JANUARI
•Electro Middelburg 'Donna
Donna' 20.30
uur.*Schuttershoftheater Mid
delburg 'My friend Ivan Laps
hin' 20.30 uur. *Alhambra I
Vlissingen 'Dirty Dancing' 20
uur. *Alhambra II Vlissingen
'Full metal Jacket' 20 uurr.
•Grand Theater Goes 'Full me-
tal Jacket' 20 uur.
DINSDAG 19 JANUARI
•Electro Middelburg'Donna
Donna' 20.30 uur.
•Schuttershof theater Middel
burg 'De stem van de ver
misten' en 'Onder het plavei
sel'. *Alhambra I Vlissingen
'Dirty Dancing' 20 uur.
•Alhambra II Vlissingen 'Full
metal Jacket' 20 uur. *Grand
Theater Goes 'Full metal Jac-
ket' 20 uur.
WOENSDAG 20 JANUARI
•Electro Middelburg 'Hector'
14 uur. 'Donna Donna' 20.30
uur. *Schuttershoftheater Mid
delburg 'Walhalla' 14 uur. 'My
friend Ivan Lapshin' 20.30 uur.
•Alhambra I Vlissingen 'Dirty
Dancing' 20 uur. *Alhambra II
Vlissingen 'Full metal Jacket'
20 uur. *Grand Theater Goes
'Full metal Jacket' 20 uur.
