V/issings bureau Rutgerstichting gesloten
Het werk was nog niet af
poe/>ie -
ROOVERS LEER
ROOVERS IJZER
Zomervakantieaktiviteiten
'79 in het teken van
wind, zon en water.
BIJOU
Zomer
kamp
rr
"OVERS SCH0EHEH
FA. MIDAVAINE
ZOMERMODE!
HELMO lilüï
rr
middelburg
f 50
f 53
f 55
per set van 3 NOG VOORDELIGER
55-
59,-
63,— thans hele set
65,-
66,— voor 1 79,—
69
VOLOP
SUEDEen LEREN
KLEDING
BESPAAR ENERGIE!!!
SNELKOOKPAN.
VOORJAARS
MODE NIEUWS
Black Gang.
Uw reis waar ook naar toe begint met
VEEL VOORDEEL BIJ BIJOU
Vóórseizoenprijzen in koffers.
thans hele set
voor 150,
samen
179,-
samen 198,—
Bijzondere
kerkdienst.
81e jaargang no. 23 - woensdag 6 juni 1979
Emancipatie
Geboorteregeling
3000 stuks
Neem een
Diverse merken.
Naast V D
Lange Delft 31.
In onze gemoderniseerde zaak
L. DELFT Middelburg
Mensen met vragen
HOTEL-RESTAURANT
Gas- en
Loodgietersbedrijf
DE GAS- EN
SANITAIR
SPECIALIST
met de grootste sortering
in Middelburg
Allibert 3 deurs
Toiletkast
voor 149,—
GEKLEURDE
LIGBADEN
tijdelijk 249,—
GEKLEURDE
DUO BLOCS
vanaf 260,—
REGENTON
AANSLUITING
DOE-HET-ZELVERS
KUNNEN BIJ ONS
TERECHT VOOR AL
HUN MATERIALEN
Domburgs Schuitvlot 21
Middelburg, tel. 12330
Thema en programma.
65 cm
70 cm
75 cm
65 cm
70 cm
65 cm j
75 cm
70 cm
75 cm
Maar ook los
verkrijgbaar.
Nog meer EXTRA VOORDELIGE AANBIEDINGEN IN KOFFERSETS. Zie etalage
en kofferetage.
Telefonisch bestellen kan ook: 01180-13172. T huisbezorging mogelijk.
DE ZAAK OP DE HOEK.
Lange Delft 44/Segeersstraat 4a - Middelburg
Grote keuze in:
JACKS, T-SHIRTS,
BLOUSES en CORDUROY-
IBROEKEIM van
LEVIS, LOIS, SLOOPY,
enz.
LANGE DELFT 61
MIDDELBURG
De Faam
WAARIN OPGENOMEN "GROOT \N AI.CHEREN"
IN COM BIN ATI K MKT DF.VLISSINGKR Hl IS-AAN-Hl IS OP GEHEEL WAIT HEREN
Vlissingen - Vorige week stapten er twee
jonge meisjes voor het eerst het consu-
latiebureau van de Rutgerstichting aan
de Leliestraat binnen. Ze hadden van dit
bureau gehoord. Ze hadden een wens: de
pil. Naar hun huisarts durfden ze niet. Ze
dachten dat hij misschien hun ouders zou
inlichten. Toen ze weg gingen lachten ze:
'Over een half jaar zijn we wat verder,
dan durven we misschien wèl naar onze
huisarts'. Ze zullen er voor de pil wel
heen moeten, want de avond dat ze er
voor het eerst kwamen, was tevens de
laatste. Wegens financiële redenen bes
taat de Vlissingse afdeling van de Rut
gerstichting niet meer.
Mevrouw S.J. Weststrate-Sommeijer is
er al bij vanaf 1958. Vijf jaar daarvoor
was het bureau geopend aan de Paling
straat. Toen heette het nog: de Neder
landse Vereniging voor Sexuele Her
vorming (NVSH). Deze vereniging hield
zich aanvankelijk bezig met de ver
spreiding van voorbehoedsmiddelen en
het geven van adviezen op sexueel ge
bied. Toen de NVSH zich ging bezig
houden met andere dan - voor die tijd -
gangbare vormen van sexualiteit: ho
mofilie. pedofilie, enzovoort, kwamen er
wrijvingen. Dat ontaardde in een schei
ding tussen de NVSH en de Rutgers-
huizen in 1970. De stichting ging eigen
bureau's openen (momentcel rond de
zestig door heel Nederland). De nadruk
werd daarbij in de eerste plaats gelegd
op medische kant van de sexualiteit.
Vandaar dat de spil van de 'hulpploeg'
ook altijd door een arts werd gevormd.
Echter, omdat men nu inziet dat sexuele
problemen mede hun oorzaak kunnen
hebben in het sociaal-maatschappelijke
vlak of met opvoeding, of met verkeerde
relaties voelde men de behoefte de hulp
uil te breiden met iemand of meerdere
personen, gespecialiseerd op dat terrein.
Daarvoor nu. is geen geld. Daarom
verdwijnt het bureau in Vlissingen. Een
redelijk alternatief is misschien het bu
reau in Bergen op Zoom, de NVSH in
Zuid-Beveland, het Medisch Opvoed
kundig Bureau in Middelburg, het Bu
reau voor Levens en Gezinsmoeilijkhe
den. eveneens in Middelburg, of de tot
nog toe consulterende, Vlissingse arts.
De stichting dankt haar naam aan Jo
hannes Rutgers die van 1850 tot 1924
leefde. Rutgers, theoloog én arts was
gehuwd met Marie Hoitsma. Deze
vrouw was diep betrokken in de bewe
ging voor de emancipatie van de vrouw.
Op 14 december 1910 sprak zij in Mid
delburg over het gedwongen celibaat
voor onderwijzeressen.
Je hebt misschien wel eens van Het Rode Kruis gehoord. Weet je dat er ook een Jeugd
Rode Kruis is? Vorige week kwam er in Middelburg een boot aan m^t zeven en twintig
bejaarde mensen. Die mensen kwamen uit Amsterdam-Osdorp. Ze mochten een week
op een schip door Nederland varen. In Middelburg werden ze opgewacht door leer
lingen van de Nijverheidsschool De Waayenburg. Die duwden de bejaarden met hun
rolstoelen door de stad. Je begrijpt hoe die mensen genoten! De leerlingen merkten
hoe plezierig het is om iets voor iemand anders te doen. Toen ze weer aan boord
waren, kregen de mensen allerlei prenten van Middelburg. Die hadden de leerlingen
zelf ingelijst.
Wibaut. ooit wethouder in Amsterdam
en gehuwd met een vrouw die toevallig
ook uit Zeeland kwam, zei over Rutgers:
"Hij behoort tot de niet zeer talrijke
mannen, voor wie vaststaat, dat rede
lijke verhoudingen tussen man en
vrouw, gehuwd en ongehuwd, slechts
algemeen kunnen worden, naarmate de
economische zelfstandigheid voor de
vrouw te allen tijde volledig in haar be
reik zal liggen, in precies dezelfde mate
als voor den man".
Dat was in 1924. In 1897 al gaf Rutgers
de stoot tot georganiseerde zorg aan on
gehuwde moeders. Als leider van de
Nieuw-Malthusiaansë Bond propageer
de hij de regeling van geboorte. Hij
stond op het standpunt dat het de vrouw
moest zijn die besliste hoeveel kinderen
zij wilde. Hij hield gratis spreekuren
voor arme vrouwen. Maar er kwamen er
niet veel: hij sprak immers over het
pessarium een ring. eigenlijk: soepel
rubber kapje dat de baarmoeder afsluit
tegen zaad), en dat vond men maar
vreemd!
Samen met Atteke Jakobs (Nederlands
eerste vrouwelijke arts) hield hij zich
bezig met het verspreiden van voorbe
hoedsmiddelen. totdat de Duitse bezet
ters hun bureaus in 1941 sloten. Een
vervolg Kwam pas in 1946, toen de
NVSH werd opgericht.
In de ruim 25 jaar dat het bureau in
Vlissingen is gevestigd, is men daar ge
confronteerd met zeer uiteenlopende
problemen. Zo is er een tijd geweest dat
met name vragen op het gebied van ge
boorteregeling in zwang waren. Meestal
verschenen er dan jonggehuwden of
echtparen met al eem aantal kinderen.
Ruim 75 procent van de vragen ging
hierover. Dat is veranderd. Vroeger was
trouwen en (soms veel) kinderen krijgen
een heel gewone opvatting. Nu is men
daar wal anders over gaan denken. Men
is zich wat bewuster geworden, men is
wat meer gaan plannen. Trouwen en
helemaal geen kinderen krijgen werd
óók een mogelijkheid. Later gingen de
vragen in de richting van de moeilijkhe
den én mogelijkheden bij sexueel ver
keer in het eventueel gebruiken van
voorbehoedsmiddelen. Men vertelde
van zijn of haar angst bij de gemeen
schap. over het gespannen zijn. over te
koel zijn. over het maar niet kunnen
komen tot orgasme, over het impotent-
zijn, of het óver-potent-zijn, over licha
melijke klachten, over moeilijkheden in
de relatie, over geslachtsziekten. o\ r de
eigen opvattingen in verband met g xls-
dienst en opvoeding, over tijdelijke re
laties. En later: over abortus.
Mevrouw Weststrate: 'Bij die kwestie
denken veel mensen dat de jeugd maar
aanrommelt. Zo van: hup zwanger, hup
abortus. Maar zo ligt het niet. Jonge
mensen laten zich niet klakkeloos abor
teren. We moeten niet vergeten dat het
een enorm ingrijpende ingreep is. We
hebben ze hier gehad die het er maar
wat moeilijk mee hadden. Geluklig
hebben we ze kunnen helpen: we bege
leidden ze tot aan de abortuskliniek in
Groede en daarna. Veelal waren ze op
gelucht. Men zegt wel eens: hoe kan dat
nou. die abortus, terwijl er zóveel voor
behoedsmiddelen zijn. Tja, het kan
allerlei oorzaken hebben. Als een jon
gen aan een meisje laat zien dat hij een
condooms bij zich heeft, kan zij zeggen:
- oh! ben jij daar op uit? Verder gebeurt
het vaak dat een meisje wel zegt dat ze
de pil gebruikt maar dat dat helemaal
niet waar is, of dat ze hem vergeten is in
te nemen. En ook gebeurt het dat men
gewoon te laat is met het aanwenden
van voorbehoedsmiddelen."
Mevrouw Weststrate staat afwijzend
tegenover de eis van de regering om de
ongewenst-zwangere vrouw vijf dagen
bedenktijd te geven alvorens tot abortus
besloten wordt.'Men hééft er al over
nagedacht. Bovendien heeft de naaste
omgeving ook al een duit in het zakje
gedaan'.
roovers speciaalzaken
Lange Delft 17,
En de morning-after pil? 'Denk maar
niet dat het allemaal zo prettig verloopt
met die pil. Je moet hem binnen zes en
dertig uur innemen gedurende vijf da
gen. Je wordt er misselijk van. daar krijg
je dan een zetpil voor. en daar krijg je
weer een scheve mond van'.
Het bureau is verdwenen. Hel werk was
nog niet af. Initiatieven op het gebied
van sexuele ontwikkeling ten aanzien
van bijvoorbeeld geestelijk gehandicap
ten en ten aanzien van bejaarden zijn
niet uit de verf gekomen. Uit heel Zee
land kwamen mensen met hun vragen.
Ze werden nagenoeg nooit doorverwe
zen. Er werd altijd naar hen geluisterd.
Velen kwamen van dorpen. Daar vrees
de men - zeker in de tijd waarin sexua-
litiet een enorm taboe was - dat de huis
arts van hen vreemd zou opkijken, dat
hij een en ander zou doorvertellen.
Tegenwoordig schakelen steeds meer
mensen juist wél hun huisarts in.
Mevrouw Weststrate reserveert voorlo
pig haar 'Sinds ik destijds door dokter
Sluijter werd gevraagd om met name het
administratieve gedeelte van het bureau
te gaan verzorgen, ben ik nauw bij de
ontwikkelingen betrokken geraakt. Zelf
ben ik wat vrijer ten opzichte van sexua
liteit komen te staan. Ik herinner me nog
dat een echtpaar geen kinderen kon krij
gen. Die vroegen dus om geboortcbevor-
dering. Later kregen we een geboorte
kaartje. Toen ik zelf hoogzwanger was,
keken de mensen op het bureau me wel
eens medeleidend aan. Sommigen vroe
gen me: - heeft het bij U niet geholpen,
mevrouw? Dat zijn leuke dingen. Het
was een fijne tijd."
de gelegenheid voor het houden
van Uw bruiloft, familiedineetje
en vergaderingen.
Voor elke gelegenheid gepaste
zalen.
Voor bruiloften, diners en feesta
vonden berekenen wij geen zaal-
huur.
Lange Delft 10, Middelburg
Tel. (01180) 13490
SPECIALE AANBIEDING
met verlichting en laden.
Kleur: beige.
Van 199.—
170 x 70 cm, kompleet met
badmengkraan, handdouche en
badoverloopsifon.
Van 498,-
niet automatische overloop ge
makkelijk zelf te monteren op uw
regenwaterafvoer in diverse
maten uit voorraad leverbaar.
Westkapelle - De Middelburgse rock'n
rollband Black Gang zal op vrijdag 8
juni in het Kasteel van Batavia te West
kapelle een Concert geven. Wegens de
uiteenlopende muzikale opvattingen
heeft de groep besloten zichzelf op te
heffen. Johan Wattel zal zich binnen
kort presenteren met een hard-rock for
matie. terwijl John Caljouw met Ad
Meeuwse zich gaan concentreren op het
werk in de studio.
De sektie Kultureel Werk "de Hayman"
(werkzaam in Dauwendaele en Magis-
traatwijk), de sektie Nieuw Middelburg
en de sektie "de Oude Bakkerij" te
Nieuw en St. Joosland van de Stichting
Sociaal Kultureel Werk Middelburg or
ganiseren dit jaar zomervakantieaktivi
teiten voor de jeugd in de week van 16-20
juli. De aktiviteiten zullen evenals in
voorgaande jaren plaats vinden in de
vorm van een bouwspeelplaats. Dit jaar
zullen er echter op 3 plaatsen aktivitei
ten zijn in plaats van 2. aangezien ook in
Nieuw en St. Joosland dit jaar voor het
eerst een bouwspeelplaats zal verrijzen.
De bouwspeelplaatsen vinden plaats op:
- het Meiveld (terrein naast de rol-
sehaatsbaan) in Middelburg-Zuid.
- het terrein naast het wijkgebouw Nas-
saulaan 2. in Nieuw-Middelburg.
- het speelterrein naast de kleuterschool
in Nieuw- en St. Joosland.
De aktiviteiten zullen dagelijks plaats
vinden van 10 uur 's morgens tot 15 uur
's middags en zijn bedoeld voor kinderen
van 6-12 jaar.
De bouwspeelplaatsen staan dit jaar in
liet teken van "de toekomst of hoe het
ook anders kan". Hierbij zal geprobeerd
worden om samen met de kinderen een
eigen samenleving te laten ontstaan
waarbij alternatieven worden gezocht en
(hopelijk) gevonden voor de toekomst
van onze samenleving. Er zal gepro-
Soufflé koffers met riemen en sloten
extra slot in het midden.
Souftlé koffers in luxere uitvoering en
nog betere kwaliteit:
maar ook los verkrijgbaar.
Soufflé koffer extra breed. Luxe gevoerd met zijde. Topkwaliteit.
beerd worden om terug te gaan naar de
oerbronnen van het menselijk en ander
leven om te kunnen blijven voortbes
taan. nl. wind. zon en water. De bouw
speelplaatsen dragen dan ook hiervoor
toepasselijke namen nl.:
hel land van Wiz.owa - in Middelburg
Zuid.
het land van Wazowi in Nieuw-Mid
delburg.
hel land van Zowiwa - in Nieuw en Si
Joosland.
Als rode draad in hel programma zal liet
bouwen van hullen en de vormgeving
van een eigen "wind. zon en water" land
fungeren. Uitgangspunt hierbij zal o.a.
zijn kleinschaligheid in de vorm van
ambachtelijke beroepen en kleine
woonkernen binnen het land. Zo wordt
er gedacht aan het kreëren van hofjes
met een soort holjesraad en aan am
bachtelijke beroepen als een poltcric.
een bakker, een smid. een hergebruik
huis enz. Daarnaast zal een soort lands
raad bestaande uil vertegenwoordigers
van de "holjesradcn" als koördmerende
groep kunnen fungeren. Wat er allemaal
wel en niet van de grond komt en gaat
gebeuren hangt echter van de bezoekers
van de aktiviteiten af omdat geprobeerd
zal worden alles zoveel mogelijk samen
met hen in te vullen.
Naast bovengenoemde aktiviteiten in het
kader van de samenleving zullen er
allerlei aktiviteiten kunnen plaatsvinden
op het gebied van handvaardigheid, mu
ziek, zang. dans en toneel. Ook bij deze
aktiviteiten zal het gebruik van natuur
lijke materialen centraal staan. Moge
lijkheden zijn b.v. gebruiksvoorwerpen
maken van b.v. klei en deze bakken in een
zelfgemaakte oven, een eigen dorpslied
maken, zelf kwasten maken om de hut te
schilderen, zelf brood bakken, een jaar
markt, een muziek/ toneel feest, een
sport- en spelendag, enz.
Arnemuiden - Ook dit jaar wordt op in
itiatief en onder verantwoordelijkheid
van de wijkvereniging Brakenburg door
een speciale werkgroep een jcugdva-
kantieweek georganiseerd voor de jeugd
van Arnemuiden in de week van 13 t/m
17 augustus 1979. Zoals vorig jaar het
zomerkamp het leven van de Indianen
voorstelde, zo zullen dit jaar de kinderen
als Vikingen zich een hele w ek kunnen
uitleven. Er worden boten gebouwd,
waarmee ze dan elke dag weer op denk
beeldige rooftocht gaan. In deze week
zullen dan vele landen bezocht worden,
zoals Schotland, Spanje, Nederland. Lr
kan worden deelgenomen door de jeugd
van Arnemuiden van 6 t/m 12 jaar de
gehele dag en 4/5 jaar ook de gehele dag
mits er voldoende vrijwilliger^ zijn. De
aanmeldingen lopen via de scholen.
Voor de leden die geen aanmeldings
formulier gehad hebben, kunnen dit af
halen bij M. Boogaard. Korenbloem
laan 12. Arnemuiden. Opgeven voor I
juli. ook voor vrijwilligers. Er is een crè
che aanwezig.
Middelburg - O
uur won
zondag 10 juni a.s. om
weer een
14.30 uur wordt weer een bijzondere
kerkdienst gehouden. De/e interkerke
lijke dienst, waarin iedereen hartelijk
welkom is. is afgestemd op hen die ver
standelijk minder begaafd zijn. Ditmaal
wordt de dienst gehouden in de Gelui-
geniskerk te Middelburg. Voorgangers
is Ds. de Bakker. Na afloop is er tijdens
een koffiecontact gelegenheid voor ont
moeting en gesprek.