Rabobank Q
VOLWAARDIG WERK OIMDER
AANGEPASTE OMSTANDIGHEDEN
EEN WEEK FEEST
ZOMERMODE!
HELMO UHIi
FA. MIDAVAINE
De tas voor 1001 mogelijkheden...
C.V. AANLEG
EN ZELFBOUW
PAKKETTEN
CjOLlfSG
VOLOP
TASSENZAAK BIJOU E
Werkplaatsen Walcheren
DISCO-AVOND
DAYAN
Straatfestival in Vlissingen:
PINKSTERDIENST
Grote keuze in:
JACKS, T-SHIRTS,
BLOUSES en CORDUROY-
BROEKEN van
LEVIS, LOIS, SLOOPY,
enz.
81e jaargang no. 22 - woensdag 30 mei 1979
Gas- en
Loodgietersbedrijf
Domburgs Schuitvlot 21
Middelburg, tel. 12330
DOE-HET-ZELVERS
KUNNEN BIJ ONS
TERECHT VOOR AL
HUN MATERIALEN
VRIJBLIJVEND PRIJS
OPGAAF EN 2 JR.
GARANTIE OP
MATERIAAL
ENERGIEZUINIGE
GASBOILER
ETNA 4 PITS
v KOOKPLAAT
van 330,— voor 289,-
VAILLANT
KEUKENGEISER
van 335,50
NU TIJDELIJK
275,—
*j Q- In leer vanaf 125,-
Lange Delft 44/Segeersstraat 4a - MIDDELBURG
OP DE HOEK
Eigenwaarde
Meubelmakersgilde.
Concurrentie
Subsidies
LANGE DELFT 61
MIDDELBURG
De Faam
'WAARIN OPGENOMEN "GROOT WALCHEREN"
IN COMBINATIE MET DE VI.ISSINGER HUIS-AAN-Hl'IS OP GEHEEL W \LCHEREN
Sparen bij de
Rabobank in uw
buurt betekent altijd
geld bij de
hand. Dus ekstra
makkelijk, dat
sparen bij de
I persoonlijke bank!
geld en goede raad
115 Itr. kompleet met inlaat
kombinatie HIOC
NU TIJDELIJK U£ü,
Supcrlicht. Vele vakken. 17,—23. -29.
Voor uw vrije lijd. werk, vliegtuigreis, wandeling.... enz. tol 87.—
en vult u zelf maar in.
Middelburg - In plaats van de eerste za
terdag van de maand houdt de soos
Disco Dayan haar maandelijkse avond
op vrijdag I juni. Met begeleiding van
een lightshow en de mogelijkheid tot
swingen, zal ook deze avond de betere
popmuziek weer centraal staan. De
avond vindt plaats in het Ontmoetings
centrum Dauwendaele en begint om
20.00 uur. Verder draait de soos iedere
woendagavond in dezelfde ruimte van
half acht tot half elf.
werken hun eigen verantwoordelijk heul
voor wat ze doen. Hoe ze ook zaten niet
aan de lopende band. maar ieder op zo 'n
eigen stekkie, aan z'n eigen tafel met z'n
eigen werk.
De afdeling lichamelijke gehandicapten
is gescheiden - om reden van psycholo
gische ^ard - van die van geestelijk ge
handicapten. De laatste groep leidt een
zelfstandig beslaan tussen de elfde mu
ren. Op die afdelingen woid-n dingen
gemaakt die eenvoudiger van aard zijn:
hobbylampen, speelgoedauto's, spotjes,
vloerwissers. enz. Maar ook daar: een
ontspannen en werklustige sfeer.
Directeur De Lange: "Dat werk geeft de
mensen een ontzaglijk gevoel van ei
genwaarde. Het geeft hen een stukje
status. Voor sommigen geldt da5 ze hier
op weg geholpen worden om buiten de
ze muren verder te gaan. Voor anderen
geldt dat ze hier doen wat ze altijd zo
graag wilden doen. maar waar ze nooit
toe in staat waren. I let geeft hen in ieder
geval een ander gedragspatroon. Je zou
kunnen zeggen: ze ervaren weer een
stukje menswaardigheid. En, omdat wij
zo vanuit die menselijkheid uitgaan, en
daarbij afsteken bij het bedrijfsleven,
hebben wij ook een kritische maat
schappelijke funktie. Wij brengen in
praktijk datje de juiste man op de juiste
plaats moet zetten, dat iedereen recht op
arbeid heeft".
Voor wie nu benieuwd is geraakt naar het
werk in de werkplaats Walcheren: op
vrijdag 31 mei is er een open dag. Van 10
tot 16 uur kunt U terecht, en wordt U
opgevangen door de mensen zelf, die U
over hun werk willen vertellen. U kunt
met een bus meerijden naar de kwekerij,
U krijgt een boekje met plattegrond. De
Lange: "Dan kan men eens zien dat we
deze mensen niet maar een beetje bezig
houden. Voor mensen die dat maar niet
kunnen geloven is zo'n dag goed. Voor
hun begripsvorming".
Vlissingen- 'Hel is niet vaak voorgeko
men dat zoveel personen en organisaties
elkaar gevonden hebben voor hetzelfde
doel. Dat kunnen we dus een unieke
zaan noemen', aldus Sjaak van der Ein
den bij de presentatie, van het VTissing.se
straatfestival 1979. Dit festival, dat van
vrijdag I tot en met zaterdag 9 juni
duurt, /al Vlissingen danig op zijn kop
zetten. Het begint vrijdag wanneer een
aantal leden van b en w op een specifie
ke. nog niet precies bekende, wijze om
half tien het festival zullen openen. Ge
combineerd aan het festival is de Ruy-
terjaarmarkt, die zich bevindt op de
Zeemanserve, Lange Zelke en Oude
Markt. Wethouder Adan zal op de tijd
van de opening deze markt voor geo
pend verklaren.
Heel speciaal op deze markt is het
.standwerkersconcours met 27 deelne
mers uil verschillende branches. Op het
Bcllamypark zal zich een tent bevinden.
Daarin treedt onder meer op hel Witte
Circus uit Amsterdam, dal ook op een
wagen door de stad zal rijden en enkele
horecabedrijven zal aandoen. Het op
treden in de tent is onT 20.30 uur. Daar
voor kan men pottenbakken zien en
-naar alle waarschijnlijkheid- een op
treden meemaken van de popgroep
Cashmere. Vanaf 22.30 uur is er op de
Grote Markt een openluchtfilm te zien:
'Een blok aan je been' met Jacques Brei.
Tot zover de vrijdag.
Zaterdag: Op de Nieuwcndijk komen de
ringrijdersverenigingen van Souburg.
Ritthem en Lammcrenburg tegen elkaar
uit voor het kampioenschap van Groot
Vlissingen. Het zal gaan om het per
soonlijk en reserve kampioenschap. Het
Witte Circus treedt op voor de kinderen
om 14.00 uur, om 20.00 uur is er een
openluchtbal op het Bcllamypark en de
van huis gehaald, ze hebben de beste
apperatuur. er is. zoals gezegd, een
complete medische staf.
"Wij gaan ervan uit dal we het verschil
tussen wel en niet gehandicapte mensen
hier zo klein mogelijk moeleit maken.
Dat betekent, mede omdat wij hier te
maken hebben met alle voorkomende
handicaps: van fysieke handicaps door
bedrijfsongevallen tot psychische als
aangeboren stoornissen (maar ook va
riaties als astma en epileptic), dat wij ons
moeten aanpassen aan de mensen die
hier komen werken, en dat daarom
werkomstandigheden en apperatuur zo
optimaal mogelijk moeten zijn. In het
bedrijfsleven voert men een werk uit.
ronselt daar de mensen bij en die moe
ten zich maar aanpassen bij dat werk en
bij die omstandigheden. Hier gaat het
andersom: we hebben eerst de mensen,
en daar zoeken we werk bij. Het gevolg
is dat de werknemer zich mens blijft
voelen en het daarom prettig vindt zijn
werk zo goed mogelijk te doen". Aldus
de heer De Lange.
De timmerafdeling. Bedrijvigheid, op
een rustige manier. Men maakt hier al
het meubilair voor de inrichting van een
kleuterschool. Of men nu zaagt, timmert
of schuurt, alles gebeurt met zo'n preci
sie. dat men zich bij een meubelma
kersgilde waant. Iemand toont vol trots
een voetpedaal van een elektronisch or
gel. dat binnen deze muren volledig in
elkaar gezet wordt. Er zijn er ruim 2000
afgeleverd. Tussen 1978 en 1980 zal men
drie types kunnen leveren.
In de timmerhal is de lucht schoon: vele
afzuigkappen zorgen ervoor dat de at
mosfeer niet van fijne stofdeeltjes be
zwangerd raakt. De arbeidsinspectie is
hier strenger dan elders. Maar veel con
trole op de naleving van de gezond
heidsvoorschriften is nauwelijks nodig:
men zorgt hier zelf voor de juiste wer
komstandigheden.
Horren en vliegendeuren. draaibouten
voor de deuren van bussen articulators
voor tandtechnici. frituurketels - olie-
dicht gelast - speclwcrktuigen en
schommelstellingen, dat wordt er ge
maakt in de metaalhal. "Kijk", zegt ie
mand. "ik ben kranen aan het reviseren.
Die kranen zijn van de PZEM. Ze lek
ken aan alle kanten". Bij navraag blijkt
deze man vroeger, voor zijn handicap bij
de PZEM gewerkt te hebben. Nu werkt
hij hier nog voor het bedrijf dat hij
vroegtijdig verlaten moest. In de spuite-
rij ontvet men. spuit men antieke lan
taarns of de carrosseries van speelgoe
dauto's. moffelt men. lakt men af.
Wéér zijn het afzuigkappen die voor een
gezonde, schone lucht zorgen. Op de
graveerafdeling graveert men alle typen
letters op alle ondergronden: hout. me
taal, folie, enz.
In de test kamer neemt iemand liet toet
senbord van het elektronisch orgel op en
sluit het aan. Dan klinken er allerlei
wijsjes. Eén toon doel het niet. Die moet
nog eens bekeken worden. Wanneer de
fout gelokaliseerd is, weet men waar men
moet zijn: bij diegene, die dal onderdeel
gemaakt heeft. Zo heeft iedereen zijn ei
gen verantwoordelijkheid ten aanzien van
hei produkl. Zelfs als het orgel opges
tuurd wordt naar de fabriek die de op
dracht gaf wordt er nog een lijstje bijge
voegd van wie er wat aan deed. Blijkt er.
na een tijdje, toch nog iels aan te haperen,
dan komt het orgel terug en wordt de fout
hersteld door degene die de fout veroor
zaakte. Zo dragen de mensen die hier
Middelburg- Evenals voorgaande jaren
zal ook dit jaar weer op Pinksteravond,
zondag 3 juni, een interkerkelijke dienst
worden gehouden in het Openlucht
theater Toorenvliedl. In deze open-
luchtdienst, die meestal döor honderden
mensen wordt bijgewoond, zal de in
druk vooral op de samenzang liggen.
Ook dit jaar tekent de Chr. Brass-band
ONDA uit Middelburg weer voor de
muzikale begeleiding. De dienst begint
om 7 uur. De leiding is in handen van ds.
F.C.M. Roodenburg. Bij slecht weer
wordt uitgeweken naar de Ontmoc-
tingskerk. op een steenworp afstand van
het Openluchttheater.
lowntjc tromp
popgroep Windsor uit Liverpool treedt
op in de tent. Zondag zijn er geen acti
viteiten.
Maandag: In plaats van het jaarlijks
slrandpoplé.slival is er een popfestival in
de tent. met als enlre-acl hel Witte Cir
cus.
Dinsdag: Vanaf 16.00 uur wedstrijden
touwtrekken door de sportvereniging op
het Bcllamypark. om 19.00 uur een
concert door Vlijt en Volharding en dan
om 20 .30 uur een totaalprogramma met
Barend Servet. Sjellce van Oekcl. Rini
van der Lee, Bonnie St. Clair. Lee Lo
wers en de groep Springfield. Woens
dag: Vanaf L3.30 uur een speel- en
rommelmarkt op de Nieuwcndijk en het
Ruyterplein en een zeepkistenrace vanaf
de oprit Boulevard De Ruyter. Boven
dien een country en western festijn op
het Bcllamypark met medewerking van
Silver F.aglc Express. Om half vijf strooit
Kees van Eersel zijn carillonklanken
over de stad. en om half acht vindt er een
muzikale rondwandeling plaats door het
jachthoorn- en trompetterkorps 'Oranje
Nassau'. Om half acht ook geeft MP. de-
Bruin een le/ing in het Om negen uur:
'Een zwoele zomeravond', een spel door
het Werktheater uit Amsterdam.
Donderdag: Om 14.00 uur weer het
Werktheater met Welterusten - voor de
kinderen - en de slichting Bevordering.
Wegenbouw, die een sierbestrating zal
aanleggen op hel Bellamypark. Na hel
Werktheater (negen uur), om 22.30 uur:
De groep Champagne in de tent.
Vrijdag hetzelfde: Werktheater,
beiaardconcert, sierbestrating, maar ook
een demonstratie door het volksdanst-
heater Vranje (20.00 uur in de binnen
stad) met Hollandse dansen, die ze ook
op het komende Balkanfestival in Joe
goslavië zullen tonen.
Zaterdag om twee uur het Werktheater
voor de kinderen, de sierbestrating, het
beiaardconcert, de muzikale rondwan
deling door Vlijt en Volharding, het
Werktheater en de afsluiting om 22.30
uur in de tent met Maggie MacNeal
Straatartiesten, goochelaars, poppen
spelers, buiksprekers, tekenaars, schil
ders. gitaarkunstenaars enz. zijn gedu
rende de hele weck vrij om hun kunsten
te vertonen. Zij behoeven daarvoor geen
vergunning te hebben. In de etalage van
de Verfbron in de Walstraatpromenade
wordt werk geëxposeerd van Erie
Brandts: 'Groeten uit Vlissingen' en in
het Stedelijk Museum aan het Bcllamy
park stellen amateur beeldende kunste
naars hun werk ten toon. Eddy Quitte
exposeert in de vitrine Arabesk (tegen
over hei VVV in de Walstraat) met 'De
Straat'. Ook in verschillende café s /ui
len groepen optreden. Vlissingen is een
week lang een stad van plezier en ver
maak. Een vrijstad.
Middelburg- Op de fotozuil in de hal
staat de volgende zin: 'volwaardig werk
onder aangepaste omstandigheden, ge
richt op herstel en bevordering van ar
beidsongeschiktheid'. Die zuil staat in
het gebouw van de werkplaatsen Wal
cheren aan. de Grcvelingcnstraat 16 in
Middelburg. Algemeen direkteur A. de
Lange: "Vroeger heette zoiets sociale
werkplaats. Maar hoewel die naam op
zich prima is. heeft dat om de een of
andere reden een wat merkwaardige bij
klank gekregen. Dat merkte je aan de
buitenwacht. De mensen gingen er rare
dingen hij verzinnen. Zo in de trant van:
in de sociale werkplaats zitten mensen
die niet helemaal normaal zijn. die niks
kunnen, die maar een beetje bezig ge
houden worden, die hun handjes moeten
ophouden, die... nou ja, vul maar in. Ik
weet wel, het is helemaal, maar dan ook
helemaal niet zo. Het is juist het tegen
deel. Yiaar toch, je zit er mee dat ze zo
praten, en daarom, om erger te voorko
men. heet het tegenwoordig werkplaats
Walcheren. Eigenlijk werden dc/e men
sen gediscrimineerd. Zoals het soms ook
gek gevonden wordt als je als kind op een
BLO of LOM school zit. Absurd na
tuurlijk. Mensen oordelen hard over za
ken, waar ze geen verstand van hebben".
Die zit. en wie rondloopt in het gebouw
en ziet wat daar gebeurt zal directeur De
Lange volkomen gelijk moeten geven.
Wat opvalt is de absolute bedrijvigheid
van de mensen die daar werken. Want
gewerkt wordt er! Wal ook opvalt, dit in
tegenstelling tol wat men vaak elders in
liet bedrijfsleven voorkomt, is de relaxte
sfeer. Men werkt ontspannen, kijkt in
ieder geval niet verschrikt op als plots de
directeur binnenkomt. Als er iemand
ergens even-zomaar - in slaap is gesuk
keld - zomaar even - en dan wakker
schrikt en de directeur ziet, volgt een
glimlach, schudt hij zijn vermoeidheid
weg. en werkt hij weer verder. Op ande
re plaatsen zagen wij mensen die even
opstonden, even een sigaretje rookten,
of een flesje limonade dronken, en weer
verder werkten. Wat wij óók zagen: en
thousiasme onder het werken. Kortom,
een prettige, menselijke sfeer.
De Lange: "Wij jagen niemand op. Dat
hoeft ook niet. De mensen zijn zelf ge
noeg gemotiveerd om door te werken.
Dacht U, dal iemand anders dan zijzelf
zou kunnen bepalen, wanneer men naar
de wc mag. of een sigaretje roken, of iets
drinken? Hierbuiten zijn ze te bang.
Misschien omdat hun produktie dan in
gevaar komt. ik kan U zeggen: wij heb
ben een toenemend aantal orders, met
andere woorden: een stijgende produk
tie opder. let wel, dezelfde menselijke
omstandigheden".
Behalve het gebouw aan de Grevelin-
genstraat beheert de Werkplaats Wal
cheren ook de kwekerij Vcltzigt aan de
Oude Vlissingse weg. In dat externe ob
ject kweekt men laanbomen en sier
heesters. Ook is er een hoveniersafde
ling. waar 45 mensen tuinen - voor wie
maar wil - ontwerpen, tekenen, aanleg
gen en onderhouden. Een scrvicedienst
voor geheel Walcheren.
Daarnaast bestaat de zogenoemde ci-
viel-technische' dienst. Daarin werken
vijf mensen om het strand te reinigen;
vuil dat aanspoelt en toeristenvuil (pa-
latzakken. plasticzakken, blikjes, enz.:
méér dan men verwacht in ieder geval).
De bouwploeg bestaat uit 13 man. Die
verzorgt nieuwbouw van objecten als
woningen, garages, schuurtjes, enz.,
verbouwingswerkzaamheden en reno
vaties. Maar ook schilderwerk in
nieuwbouw en ondcrhoudsschilderwerk
staan op het lijstje, alsmede bloembak
ken, windschermen, scheidingsmuren,
toegangswegen, terrassen, sierbestra
ting. rioleringen, enz.
Vormen de werkplaatsen geen concur
rent op de arbeidsmarkt? directeur de
Lange: "Wij vormen, zeker met onze 13
bouwvakkers, geen werkelijke bedrei
ging. Want die dertien hebben allemaal
een handicap. Die hadden ze al vanaf
hun geboorte, of ze hebben een ongeval
op hun werk gekregen. In het eerste ge
val leiden we de mensen op naar hun
aard en mogelijkheden voor een vak dat
hen ligt. of dat therapeutisch gezien,
2oed voor hen is; en in het tweede geval
gaan we ervan uit dat, als iemand met
selaar was bijvoorbeeld, hij na zijn be
drijfsongeval gewoon metselaar moet
kunnen blijven methetzelfde salaris.
Bij ons kan dat. Maar we moeten reëel
zijn. Die dertien werken, laten we zeg
gen. voor 50^?, dus voor zes man. Ook in
die zin vormen we geen werkelijke be
dreiging. Nee. het zit anders. Ik denk dat
we een psychologische bedreiging vor
men. Want, waar wij voor .staan, is voor
kwaliteit. Wat wij doen is goed. En wel
zo goed. dat we er rustig trots op mogen
zijn. Wij leveren namelijk geen half of
gedeeltelijk werk af. maar werk dat van
a tot z door ons afgemaakt wordt. En dat
brengt een zodanige concentratie op dat
werk met zich mee, zo'n aandacht er
voor. zo'n betrokkenheid, zo'n liefde
ook. dat je dat terugziet in de kwaliteit
van het werk. Wij werken hier opdrach
ten uit van fabrieken. Wij fabriceren het
produkt helemaal, wij testen het, en...
het wordt zó verkocht. De opdrachtge
ver heeft er geen omkijken meer naar.
T)at doet hij ook niet. Hij heeft ervaring
met de manier waarop wij conscncicus
zijn".
Werkplaats Walcheren is een wereld op
zich. Een wereld die er in de eerste plaats
op gericht is om de werknemer tot zijn
recht te laten komen. Wat hier gebeurd
met gehandicapte - lichamelijk of geeste
lijk - zou men de modale werknemer toe
wensen. Met alle beperkingen wordt re
kening gehouden. Geen enkel storend de
tail wordt genegeerd. Heeft iemand het
aan z'n been of heup: er wordt zittende
arbeid voor hem of haar gezocht. Zit een
stoel niet goed: de bedrijfsverpleegkundi-
ge die de hele dag aanwezig is, constateert
dit en er wordt gezorgd voor een oplossing.
Heeft iemand last met de spieren? Een
bezoek aan de afdeling fysiotherapie om
even te oefenen, even te trimmen, te
klimmen, te fietsen op een hometrainer,
behoort niet alleen tol de mogelijkheden,
maar óók tot de normale gang van zaken.
Bovendien wordt men nauwlettend in de
gaten gehouden door de bedrijfarts van de
Schelde, die herhaaldelijk 'spreekuur'
houdt. Dan is er ook nog de afdeling per
soneelszaken. waar men terecht kan - on
der absolute discretie - voor het bespreken
van privé problemen
iDil eveneens als tegenwicht van de eco
nomische omstandigheden.
liet kader mechnische en bedrijfsadmi
nistratie bestaat uit vijftig niet gehandi
capte mensen. Zij zorgen voor de plan
ning. de berekeningen, de in- en aan
koop. Vijfenzeventig procent van de sa
larissen en lasten worden door het rijk
gesubsidieerd. Bij grote exploitatiete
korten kan men tot 90%'subsidie krijgen.
Ook bestaat de mogelijkheid dat de ge
meente bijspringt. Wanneer er veel
winst wordt gemaakt, wordt dat verdis
conteerd in de subsidie. De kosten zijn
hoog: de mensen worden met een bus
