Jaap Heijliger en Cees Lodder, als het om sleepboten gaat
590,—
roovers speciaalzaken
BIJOU
Wij staan in de
Gouden Gids.
Omute
ROOVERS LEER
ROOVERS IJZER
SCHOENER
Lichtgewicht
bagage
ZOMERMODE!
HELMO liM
FA. MIDAVAINE
C.V. AANLEG
EN ZELFBOUW
PAKKETTEN
middelburg
TUINMEUBELEN
VOLOP
SUEDE en LEREIM
KLEDING
VOORJAARS
MODE NIEUWS
L
Grote keuze in:
JACKS, T-SHIRTS,
BLOUSES en CORDUROY-
BROEKEN van
LEVIS, LOIS, SLOOPY,
enz.
JOUhTy
ZEELf^S
81 e jaargang no. 21 - woensdag 23 mei 1979
Gas- en
Loodgietersbedrijf
VRIJBLIJVEND PRIJS
OPGAAF EN 2 JR.
GARANTIE OP
MATERIAAL
SPECIALE AANBIEDING
GASFORNUIS
GEKLEURDE
WASTAFELS
slechts 149,—
VAILLANT
KEUKENGEISER
van 335,50
NU TIJDELIJK
275,—
DOE-HET-ZELVERS
KUNNEN BIJ ONS
TERECHT VOOR AL
HUN MATERIALEN
Domburgs Schuitvlot 21
Middelburg, tel. 12330
3000 stuks
voox" tuin, balkon,
camping en strand
Zie onze showroom.
In onze gemoderniseerde zaak
Naast V D Lange Delft 31.
Eens verliefd...
Huis aan huis.
5J miljoen
exemplaren.
Als op een scheepswerf.
Vakmanschap.
Bijeen in Terneuzen
f.
LANGE DELFT 61
MIDDELBURG
De Faam
WAARIN OPGENOMKN "GROOT WALCHEREN"
IN COMBINATIE MET DE VI.ISSINGF.R Hl IS-AAN-HUIS OP GEHEEL WALCHEREN
kompleet met mengkraan
en sifon van 191.60
Lange Delft 17,
4$ Middelburg
Ideaal voor vliegtuig, trein, en wandeling.
De grootste collectie van Zeeland.
Schoudertassen vanaf
Weekendtassen vanaf
Koffers vanaf
UW REIS WAAR OOK NAAR TOE
BEGINT MET EEN KOFFER OF REISTAS VAN BIJOU
Lange Delft 44/Segeersstraat 4a, Middelburg
DE ZAAK OP DE HOEK
19.- tot 105-
39,- tot 129-
.53 - tot 150.-
Dat Jaap Heijliger vandaag zijn brood verdient als kapitein of stuurman van een sleepboot,
had voor de hand gelegen. Van jongs af aan ging zijn hart uit naar het scheepvaartgebeu-
ren. Hij groeide er min of meer in op. Vader, grootvader en ooms werkten bij De Schelde.
De zeevaart sprak tot zijn verbeelding. Bij toeval ging daarbij specifiek het sleepvaartge-
beuren een belangrijke rol spelen in de belangstelling van Jaap Heijliger. De leiding van de
HBS, die hij in de vijftiger jaren volgde, kweekte de interesse van de manneiijke ieerlingen
voor het scheepvaartgebeuren. Vooral ook omdat in die jaren de zeevaartschool graag de
aanmelding van grote groepen nieuwe leerlingen tegemoet zag. Toen Jaap als 12-jarige
jongen met de school een bezoek bracht aan de sleepboot De Schelde, die toen in de
Buitenhaven van Vlissinger als stationssleepboot postte, was de keus voor de jonge
HBS-er definitief. Hij keek die dag zijn ogen uit en was vol beiangsteiiing. "Voorai het
aanbod van de bemanning dat we altijd nog eens terug mochten komen, heb ik later
dankbaar gebruik gemaakt," zegt hij.
De sleepboot De Schelde noemt de Middelburger zijn eerste liefde. De zaak logisch
uiteenzetten kan hij niet: ik kreeg er, zeg maar een tic van. De interesse is louter
gevoelsmatig."
De levensloop van Jaap Heijliger verliep
echter anders dan hij zich als jonge jon
gen had voorgesteld. Terwijl daar tegen
woordig geen punt van gemaakt wordt,
werd hij afgekeurd voor de zeevaart
school wegens het dragen van een bril.
Dat veranderde de situatie drastisch. Na
zijn militaire dienst besloot hij zijn ad
ministratieve talenten te benutten. Zo
vinden we hem tegenwoordig op de afde
ling onderwijs van de gemeente Middei-
burg waar hij als ambtenaar werkzaam is.
"Ja. wel_even wat anders," lacht hij.
Het feit, dat hij voor de zeevaart
schoolopleiding werd afgekeurd deed
zijn gevoelens voor het scheepvaartge
beuren niet veranderen. Eens verliefd,
altijd verliefd. Ook al was voor hem een
jHOTEL-RESTAURANT
de gelegenheid voor het houden
van Uw bruiloft, familiedineetje'
en vergaderingen.
Voor elke gelegenheid gepaste
zalen.
Voor bruiloften, diners en feesta
vonden berekenen wij geen zaal-
huur.
Lange Delft 10, Middelburg
Tel. (01180) 13490
toekomst op zee onmogelijk, zijn be
langstelling in die richting bleef.
Wat in 1949 begon met het inplakken
van plaatjes van sleepboten en met na
me van sleepboot De Schelde groeide uit
tot een boeiende hobby. Hij legde zo in
de loop der jaren contacten met alles en
iedereen, die zich beroepsmatig dan wel
als hobbyist met het sleepvaartgebeuren
bezighoudt. Het omschrijven van zijn
hobby is simpel: Het verzamelen van
gegevens over de sleepvaart in het alge
meen en over De Schelde in het bijzon
der.
Wie denkt, datje een gegeven moment
uit bent verzameld over zo'n onderwerp,
heeft het mis. "Je kan er eeuwig mee
doorgaan." zegt Jaap Heijliger zijn
hobby uiteen. "Het gaat er om een zo
compleet mogelijk beeld van het schip te
verkrijgen en alles wat daar mee te ma
ken heeft. De namen van de beman
ningsleden, de jaren dat zij op het schip
hebben gewerkt, de reizen die de sleep
boot gemaakt heeft, veranderingen en
reparaties. Hoe meer gegevens je hebt
hoe meer bijzonderheden je wilt ver
krijgen over kleine details."
Zo is de hob tyist voorlopig nog niet
klaar met De Schelde, "zijn" sleepboot,
die in 1924 van de werf in de buurt van
Kinderdijk liep en tot 1953 in de vaart
bleef. Zo is de hobbyist in het bezit van
de eerste foto's van De Schelde, repor
tages over bergingen en transporten
waar de sleepboot bij betrokken was.
Vlak voor de ooYlog werd De Schelde
ingezet voor de bewaking van de Ne
derlandse kust toen de overheid nog in
de veronderstelling verkeerde de neu
traliteit te kunnen handhaven.
De Schelde werd door de marine gevor
derd en voorzien van boordgeschut.
Schip en bemanning wist bij de inval
van de Duitsers te ontkomen en kreeg
een plaats in Schotland als thuishaven.
Vol belangstelling over De Schelde als
'ie is heeft Jaap Heijliger het niet na
kunnen laten de Schotse havenplaats in
zijn vakantie aan te doen. Daar wist hij
weer contacten aan te knopen met het
enige Engelse bemanningslid, dat in die
periode de scepter over de sleepboot
zwaaide.
is zijn zwager Cees Lodder. Ook hij is
een scheepsfanaat om zo dat weinig ele
gant maar wel treffend te noemen.
Cees Lodder heeft wel een periode in
zijn leven gehad, dat hij zich professio
neel met het scheepvaartgebeuren be
zighield, zij het dan op een wat klein
schalig terrein: Als jachtbouwer. Daar
stopte hij zo'n tien jaar geleden mee.
"Er bleek steeds minder ruimte voor het
verrichten van vakmanschap," zegt hij.
"Vooral doordat scheepsrompen meer
en meer fabrieksmatig worden gebouwd
werd het onmogelijk als bouwer nog een
bepaald karkater in het schip te krij
gen".
Hij zet de zaak uiteen: "Voor elk type
boot ben je weliswaar zeer gebonden
aan het model en afmetingen van de
romp. Als jachtbouwer is het juist de
kunst binnen die vastgestelde marges zo
te werken, dat het schip toch prestaties
levert boven het gemiddelde." Cees
Lodder zocht daarop zijn heil in de ver-
Jaap Heijliger (links) en Cees Lodder
hij hun 'Schelde".
pleging in de zwakzinnige zorg en ging
zich uitsluitend als hobbyist met zijn
vorige professie bezig houden. Dat be
gon met kant en klare bouwpakketten.
"De enige manier om in deze hobby te
groeien," zo meent hij.
Veel modelbouwers houden zich bezig
met het vervaardigen van oude zeil
schepen. Cees Lodder voelt zich als
hobbyist net als Jaap Heijliger aange
trokken tot de sleepvaart. Uil een soort
van onvrede met hetgeen de bouwpak
ketten hem te bieden hebben besloot uit
geheel op eigen kracht een model te
bouwen waarbij hij zelf daar de mate
rialen voor bijeen scharrelt. Daarbij
maakt hij gebruik van originele bouw
tekeningen van de werf of van de Ne
derlandse modelbouwhobbyclub.
Het toeval wil. dat de twee sleepbootfa
naten elkaar kenden, ze zijn zwagers.
Voor Jaap Heijliger bouwde Cees Lod
der het model van De Schelde. "Drie
honderd uur werk zit daarin," wijst hij
naar het resultaat. "Omgerekend in ma
nuren zou ik daar zo'n twaalfduizend
gulden voor kunnen vangen."
Aansluiting tot een club heeft het werk
Ter completering van alle gegevens over
De Schelde, die in de stormnacht van
1953 tegen een strekdam te pletter sloeg
en onherstelbaar bleek, is hij in het bezit
van een model van de sleepboot. Een
waar pronkstuk in de woonkamer in zijn
huis aan de Landluststraat 58 in Mid
delburg.
Bouwer van het prachtige scheepsmodel
Het resultaat van de modelbouw is
niet alleen een schip in 't klein, het is ook
een pronkstuk waar je trots op bent dat
te hebben gemaakt, een lust voor het
oog."
Het moge vanzelfsprekend genoemd
de Sleepdienst Willem Muller te Ter-
neuzen.
Na de opening, die om twaalf uur
plaatsvindt, zal het bedrijf met een vi
deo- en diaprojectie een overzicht van
haar activiteiten tonen. Bezoekers zullen
's middags in de gelegenheid worden
gesteld enkele sleepboten van de Sleep
dienst Willem Muller te bezichtigen
terwijl het tevens mogelijk zal zijn een
tochtje met een van de sleepboten te
maken. Tijdens de bijeenkomst zullen
de gebruikelijke clubactiviteitcn plaats
vinden zoals de maritieme shop en de
ruilbeurs. Ook de Zeeuwse Scheepsmo-
delbouw Vereniging Zuid-Zuid West zal
aanwezig zijn met modellen en een in
formatiestand.
van de modelbouwer in zoverre verge
makkelijkt, dat hij niet meer eerst alles
zelf moet gaan uitdokteren om dan te
constateren dat er de verkeerde mate
rialen bij zijn gebruikt. "Het doel van de
club, die zo'n vier maanden geleden in
Zeeland met zestien leden van start is
gegaan, is het uitwisselen van ervaringen
en tekeningen. Van elkaar leer je erg
veel."
In zijn vrije uren wanneer Cees Lodder
bezig is met het vervaardigen van een
nieuw model voelt hij zich als op een
scheepswerf. Toch ziet hij de model
bouw niet als zijn oude beroep maar dan
in 't klein bij gebrek aan beter. "Het is
een op zichzelf staande bezigheid,"
meent hij. "Ik geloof niet dat er onder de
modelbouwers mensen zijn, die de bouw
van een schip op ware grote als ideaal
zien.
worden, dat beide heren present zullen
zijn op de bijeenkomst van de Interna
tionale Sleepvaart Hobby Club, die op
zaterdag 26 mei in dc zalen van Grand
Hotel Rotterdam in Terneuzen wordt
gehouden. Jaap Heijliger behoort overi
gens tot de vooraanstaande figuren van
deze club in Zeeland. Deze organisatie
telt ongeveer achthonderd leden over de
gehele wereld verspreid en heeft als doel
dc hobbyisten in contact te brengen op
dat zij de inhoud van hun hobby door
ervaringen met elkaar uit te wisselen
over het sleepvaartgebeuren verder
kunnen uitbreiden.
De bijeenkomst in Terneuzen vindt
plaats op uitnodiging van de directie van