BRIEVEN UIT AMERIKA.
A. D. L1TT00IJ Az,
Grootste puhllettelt hier ter stede3600 ex. worden wekelijks iet zorg versprei
d. Grootste publicitei
t.
RECLAMES.
het Nieuwe Café d'Oranjehoom,
Mo. 51.
Woensdag"^25 September 1907.
Ëllde Jaargang.
Verschijnt eiken Woensdagavond,
wordt door de geheele stad gratia verspreid.
Span j aar da tr a at.
Prijs der Advertentiën:
Advertentiën.
GEOPEID
MIDDELBURGSCH
ADVERTENTIEBLAD
DE FAAM
UITGEVER:
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 cent.
3 maaFplaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
Groote letters naar plaatsruimte BJj abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Eindelek, eindelek zijn wij er in gesla'agd
den lezer» van ons blad in de plaats van de
zoo zeer gewilde. Indische Pennekrassen, van
Luit. Clockener Brousson, andere lectuur te
kunnen geven. Het zijn geen Indische, maar
Amerikaansche Pennekrassen, die wij U ter
lezing willen voorleggen.
Herhaalde malen is ons door vele lezers ge
vraagd, wanneer de Indische Pennekrassen
weer kwamen. Deze vielen blijkbaar bijzonder
in den smaak. Zij verdienden dit ook, want de
causerie was prettig en er viel veel te leeren
omtrent Indië en Indische toestanden.
Tot onze spijt konden wij geen nieuwe
relaties in Indië aanknoopen.
Pennekrassen te geven uit ons eigen land
lacht ons niet toe. Onze dagbladen brengen
on» zoo met alles in onze naaste omgeving op
de hoogte, dat voor een weekblad niets dan
napraten overschiet.
Het ligt voor de hand, dat daarom ons oog
allereerst gericht werd naar Amerikahet land
waar zooveel Nederlanders, ja misschien wel
van onze nabestaanden, zich vestigen.
Na veel moeite zijn wij er in geslaagd beslag
te leggen op een gevierd schrijver in Amerika.
Inderdaad wij meenen in onze keuze gelukkig
te zijn geweest.
Dat wij ons hierdoor weer eene groote uit
gave getroosten, zullen onze lezers begrijpen
en zoo we hopen op prijs stellen. Dit
ataat vast, nog meer lezers zal De Faam er door
winnen. H. H. Adverteerders, bedenkt gjj
dit vooral
Ten slotte nog eene hoogst belangrijke
mededeeling. De schrijver is bereid desgevraagd
inlichtingen, raadgevingen, vragen, opmerkin
gen enz. te geven ot te beantwoorden. En wij
stellen ons gaarne bereid brieven voor hem
bestemd in ontvangst te nemen en door te
zenden, mits met insluiting van een 121/2 cents
postzegel.
Moge deze Amerikaansche Pennekrassen een
even goed onthaal te beurt vallen als in den
tijd de Indische I
DE UITGEVER.
Paterson, N. J., 24 Aug. '07.
II.
In mijn laatsten brief beloofde ik iets te
zullen vertellen over het idee .vrijheid", zoo
als het door vele bewoners der Vereenigde
Staten' wordt opgevat. Dit onderwerp wil ik
voorloopig laten rusten, daar een paar andere
zaken onze aandacht eischen.
In den laatsten tijd vooral zijn de nieuws
bladen gevuld met zooveel berichten over mis
daden van allerlei aard, dat men onwillekeurig
zich afvraagt, wat toch wel de oorzaak hiervan
mag zijn.
Alle bladen beijveren zich om de oorzaken
op te sporen van de misdaadgolf, die de Staten
sehijnt te overstelpen.
Allereerst zoeken ze het in de omstandigheid,
dat de bevolking zoo onnatuurlijk snel aanwast
door de groote emigratie uit Europa. Voor
velen was 't Amerika waarheen ze zich richt
ten, als de politie het hun te benauwd maakte
in hun eigen vaderland. Anarchisten uit alle
landen der oude wereld maakten de Ameri
kaansche steden tot hun toevluchtsoord. Pater-
»on wordt een der grootste broeinesten van de
anarchistische daden in Europa genoemd.
De veeten der Italianen onderling werden
vaak uitgevochten op den bodem der vrijheid,
en de stiletto van den Corsikaan trof haar
slachtoffer hier, indien het herwaarts vluchtte
om de wraak te ontkomen.
De rechtgeaarde Amerikaan werpt de schuld
geheel op den .groenen" buitenlander. En
mogelijk is er eenige grond voor. Voorbeelden,
slechte zoowel als goede, wekken op tot na
volging.
De opeenhooping der menschen in de groote
steden, waar de sanitaire toestanden minstens
even slecht zijn als in de Europeesche steden,
werkt armoede en misdaad in de hand.
Doch het is interessant te vernemen wat een
zeker professor Bushnell, een Amerikaan van
top tot teen, denkt over de oorzaken. Voor
zijne beweringen neemt hij eenige cijfers over uit
verschillende officieele verslagen en rapporten,
zoodat we deze veilig en nagenoeg juist kun
nen aanmerken.
Hjj zegtTien millioen van 't Amerikaan
sche volk, het achtste gedeelte der geheele
bevolking, is in zulk een financieelen toestand,
dat ze geen „menschwaardig" bestaan hebben
hiervan zjjn vier millioen geheel afhankelijk
van de publieke weldadigheid. In 1899, een
der voorspoedigste jaren, had 18 pCt. der be-
volkiug van den staat New-York nog onder
steuning te vragen. In de stad New-York
wordt tien percent der dooden op stadskosten
begraven.
Het gemiddelde loon van den werkman, die
geen bepaald ambacht verstaat, is minder, dan
noodig is om te bestaan. En toch komen er
jaarlijks wel een millioen emigranten van de
achterlijkste gedeelten van Europa, met min
der dan 20 dollar per hoofd en zonder een be
paald vak te kennen, zich vestigen in de reeds
dichtbevolkte stadscentra, waar de werkeloos
heid reeds het grootst is, en waar de landver
huizers de geringste kans hebben om fatsoen
lijk te leven en goede burgers te worden. Het
spreekt wel van zelf, dat de misdaden daar het
menigvuldigst voorkomen. En de politie zoekt
vaak te vergeefs naar de bedrijvers.
Aan wie is het te wjjten, dat er zooveel on-
gewensehte elementen vooral in de oostelijke
staten komen Aan niemand anders dan aan
de groote stoombootmaatschappijen. Deze heb
ben enkel winst op het oog en ontwikkelen
door haar onoordeelkundig aanvoeren van
Europeanen, een blanken-vraagstuk, zooals zjj
in vroeger jaren een neger-probleem in het
leven riepen.
In de verschillende gestichten voor krank
zinnigen, blinden, doofstommen en zenuwlij
ders worden vijf millioen menschen verpleegd.
Dit cjjfer is ongetwijfeld abnormaal hoog als
men in aanmerking neemt, dat de gansche
bevolking der Yereenigde Staten slechts een
90 millioen bedraagt.
De voornaamste bron van dit buitengewone
cijfer is het groote getal industrieele ongeluk
ken.
In de Yereenigde Staten worden elk jaar
een millioen menschen gedood of verminkt
in de nijverheid door ongelukken, waarvan
ten minste het drie vierde deel had kunnen
voorkomen worden, zooals de ervaring in Europa
leert. Het blijkt, dat in de industrie elk jaar
meer menschen gedood of verminkt worden
dan in eenigen oorlog het geval is geweest.
Indien al deze ongelukken nu maar eens
voorvielen op één dag, of zelfs in een week,
dan zou men wel spoedig maatregelen nemen
om ze te voorkomendoch nu ze over een
geheel jaar verdeeld zijn, laat men alles blijven
zooals het is. Natuurlijk heeft het overgroote
deel dezer ongelukken plaats onder de z. g.
„werkende" klasse, en toch zijn zij het die door
hun werkkracht in de eerste plaats als pro
ducenten moeten aangemerkt worden. Dit is
de prijs die ze hebben te betalen voor het
privilege om hun brood te verdienen en in
dienst te zijn van het meest beschaafde land
ter wereld.
De lezers dienen in het oog te houden, dat
de rechtgeaarde Amerikaan slechts een land
der beschaving kent, Amerika. Europa is voor
hem iets om eens een uitstapje heen te maken,
't Is vermakelijk, hoe ze kunnen opkijken, als
een gewoon gekleed man een Hollander blijkt
te zjjn. Een Hollander is in hunne voorstel
ling iemand met klompen, een wjjde, belapte
broek, een rooden halsdoek, etc., en met een
taal die geen recht van bestaan heeft. Stapt
zulk een Hollander hier voor 't eerst aan wal,
dan zal hjj van dezen of genen de opmerking
kunnen hooren, dat hjj zoowaar Amerikaansch
gekleed is, Amerikaansch genomen in de be-
teekenis van ons „net". Doch we dwalen af.
Werkeloosheid en de geringschatting van
het leven van den werkman staan in het
nauwste verband met de eindelooze rjj van mis
daden. Ter illustratie van dit laatste het vol
gende
Dagelijks eischt het graven der tunnels on
der de Hudson menschenlevens. De werklieden
zijn meestal Italianen, vaak menschen, die pas
aangekomen zijn en gaarne dadelijk werk wil
len hebben. De taal zjjn ze niet machtig en
ze worden geëmployèerd zonder dat hun naam
of adres bij de maatschappijen bekend is. Deze
geven hun een nummer. En als de drager van
een zeker nummer een ongeluk is overkomen,
dan is het eenige wat te doen valt, den man
zoo spoedig mogelijk te begraven. Zijn plaats
wordt ingenomen door een ander mensch. De
maatschappij vraagt niet wat hare zedelijke
verplichtigen zijn tegenover den menschze
geeft een bepaald loon voor een bepaalden
arbeiden daarvoor riskeert de werkman zjjn
leven, terwijl de maatschappij het nemen van
afdoende voorbehoedsmaatregelen nalaat, zoo
lang ze mannen kan krijgen, die de gelederen
telkens weer willen aanvullen.
Zulke toestanden moeten aanleiding geven
tot misdaden van allerlei aard. Het leven is
voor velen hier niets anders dan een tredmolen,
waarbij ze slechts onvoldoende in hun onder
houd kunnen voorzien.
De oostelijke staten bevatten de industrieele
districten en juist hier komen de meeste mis
daden voor. De industrie brengt het geforceer
de leven met zich medede bevolking schijnt
'er min of meer zenuwachtig gehaast door te
^worden de zenuwen kunnen de te groote actie
'niet verdragen levensmoeheid en levenszatheid
[zjjn de oorzaken van zelfmoord.
I „Gierigheid, geldzucht, is de wortel van alle
jjkwaad". Of deze regel absoluut opgaat betwijfel
'ik, dat ze de wortel is van vele misdaden is
duidelijk.
Elk Amerikaan wordt bezield door de idee
„geld maken". De goede niet te nagesproken,
vraagt men weinig naar het goede of kwade
karakter der middelen, waarvan gebruik gemaakt
wordt. Verstaat men slechts de kunst „geld te
maken", dan is men all right. De dollar ont
sluit alle deuren en alle kringen en vandaar die
zucht om den dollar in zijn bezit te krijgen.
De Hollandsche bladen nemen genoeg berich
ten op uit Amerika, waaruit blijkt, dat de com
mercieels en politieke wereld verre van rein is.
Is het noodig te herinneren aan de Standard
Oil trust, de practijken van vele spoorwegmaat
schappijen en de vleeschpakkershistorie van
Chicago
Alles wordt er op ingericht geld te maken,
hoe meer hoe lieveren alle andere dingen
schijnen hierbij nagenoeg geheel van'ttooneel
te verdwijnen. Deze gelddorst bezielt het Ame
rikaansche volk, arm en rijk. 't Mislukken van
ondernemingen en afgunst jegens den man van
succes geven aanleiding tot de tallooze moorden
en zelfmoorden.
In 1904 hadden er 9000 zelfmoorden plaats
in de Ver. Staten. Laten we de cijfers der tal
looze moorden maar liever achterwege laten.
De cijfers worden elk jaar grooter en staan
niet in verband met toevallige omstandigheden
doch er is een kwaad in de natie dat langzaam
maar zeker voortwoekert. Bij gelegenheid ko
men we op enkele vormen van misdaad terug,
die zoo eigenaardig tot het land der groote
dingen schijnen te behooren.
De dollar speelt in alles een te belangrijke
rolde natie wordt er door beheerscht. En nu
spreekt men hier er wel van, dat de millionnairs
hun rijkdom kunnen en willen aanwenden tot
welzijn en geluk der mensehheid. Doch er is
inderdaad eenige redelijke grond om aan te
nemen dat iemand, die door ongeoorloofde mid
delen zijn rijkdom heeft vermeerderd, het met
onrecht verkregene zal aanwenden tot welzijn
der mensehheid De aanbidding van den Mam
mon voert niet alleen personen maar ook vol
ken ten verderve. Tijden van voorspoed zyn
immer gevolgd door tijden van groote corruptie,
beide in de zeden en in de politiek. En in
Amerika doen alle standen mee aan de mis
daden die voortvloeien uit de zucht om geld te
maken. Vele jaren zullen er moeten verloopen,
vóór die karaktertrek der Amerikaansche natie
minder sterk op den voorgrond treedt.
In New-York zjjn in den laatsten tjjd aan
randingen van meisjes en vrouwen aan de orde
van den dag en de politie is min of meer mach
teloos gebleken om ze te beletten. Niets is vei
lig voor de eerrooversvrouwen op leeftijd noch
kinderen worden ontzien. De bedrijvers schijnen
meestal afkomstig te zjjn van dezuideljjke landen
van Europa, vooral Italië.
Nu neemt de bevolking zelf de zaak in han
den, maar wat het gepeupel daarbij doet, is
nauwelijks minder dan de aanslagen zelf. Een
man, die waarschijnlijk geen schuld aan eeni
gen aanslag had, werd half dood geslagen en
zal wel sterven. Een Rus, verdacht van een
kind uit een huis te hebben willen wegnemen,
werd geslagen en geschopt, voor een electrische
tram geworpen en bijna overreden. Toen sloeg
men hem een strik om den hals en zou hem
aan een lantaarnpaal hebben opgehangen, als
de politie, die links en rechts onder het volk
ranselde, hem niet gered had. Men had hem
toen reeds alle kleeren van 't ljjf gescheurd. In
een deken gewikkeld werd hij naar een gast
huis gebracht. Een Italiaan die niets gedaan
had, liep weg van een oploop, die zich verza
meld had in de buurt waar een kind aangerand
was. De bende hem na. Men greep hem en
sloeg en schopte hem zoo, dat hij het wel be
sterven zal.
Doch waarom hierover meer te zeggen De
feiten zijn er, en de toestanden, heerschende
voornl. in de oostelijke staten, zijn klaarblijke
lijk de oorzaken der vele misdaden. Doch tot
een volgend keer.
H. J. B.
BURGERLIJKE STAND TAN HIDDELBURG.
Yan 1723 September.
ONDERTROUWD: J. Klopmeijer, jm. 27
j. met M. J. Murk, jd. 17 j. J. Polderman, jm.
23 j. met L. J. Polvliet, jd. 23 j. M. Dekker,
jm. 19 j. met J. de Klerk, jd. 25 j. C. Hul-
staert, jm. 25 j. met E. Witte, jd. 22 j.
GETROUWD: J. H. Labberton, gesch. 29
j. met H. J. M. Drabbe, wed. 39 j. J. Abra-
hamse, jm. 28 j. met C. J. Sloover, jd. 28 j.
J. Jansen, jm. 31 j. met A. P. Beckers, jd. 28
j. J. Nieuwland, gesch. 62 j. met J. A. Corne-
lisse, wed. 60 j. C. L. Peters, jm. 33 j. met J.
P. W. van Wel, jd. 35 j. C. Hondsmerk, jm.
21 j. met C. J. Roose, jd. 22 j.
BEVALLENM. M. Roth, geb. Geldof, d.
A. J. de Jonge, geb. Flink, z. O. Fiegen, geb.
Pluijmers, d. W. van de Gruiter, geb. Janse,
d. (levenlM. Wattel, geb. Van den Broeke,
z. A. A. Schujjt, geb. Driessens, z. C. M. Rejj-
nierse, geb. Snoep, d. (levenl.) G. W. O. Ne-
lisse, geb. Isendoorn, z. M. de Vries, geb. Van
de Water, z. J. Ton, geb. de Kam, d. D. G.
Kujjper, geb. Van Wezel, d. J. Lejjnse, geb.
Minderhoud, d. V. M. V. Schlüter, geb. De
Njjs, z. J. Joosse, geb. Lampers, z.
OVERLEDENM. J. de Jonge, z. oud 6
uur, J. M. de Klerk, vrouw van P. Geldof, 52
j. J. H. Kraaijnest, man van P. F. Vinke, 70 j.
Van belang voor Middelburg.
Foster's Rugpjjn Nieren Pillen verlichten en
heelen in hun grootsch werk, de vermoeide
nierweefsels, zjj lossen het gekristalliseerd
urinezuur op en houden het lichaam vrij van
niergiften die ziekten teweegbrengen.
De Heer A. Wijkhuijs, wonende te Zoutelande,
meldt onsHet is thans reeds anderhalf jaar
dat ik gesukkeld heb aan een hevige pijn in
den rug, de pjjn verliet mij geen oogenblik
en ik kon er zelfs 's nachts niet behoorlijk
van slapen, 's Morgens bij het opstaan was
ik dan ook meer vermoeid dan den avond te
voren bij het naar bed gaan. Ik had immer
een duizelig gevoel in het hoofd en ofschoon
ik geen moeite ongedaan heb gelaten om hier
van verlost te worden, scheen het wel, dat men
de werkelijke oorzaak van mijn ziekte niet kon
vinden. Ten slotte raadde men mij aan Foster's
Rugpijn Nieren Pillen eens aan een proef te
onderwerpen en ik kan niet anders zeggen
dan dat mij deze pillen zeer goed bevallen zijn.
De pijn is thans veel minder, ik bemerk niets
meer van de vroegere duizelingenom echter
van een volkomen genezing zeker te zijn, zal
ik nog eenigen t(jd met uw goede pillen verder
gaan.
Ik ondergeteekende verklaar dat het boven
staande waar is en machtig U het publiek te
maken op elke wijze die goeddunkt.
Onthoudt de naam Foster's Rugpijn Nieren
Pillen, die duidelijk gedrukt staat op elke doos
van dit geneesmiddel. Laat U niets anders in
Uw handen stoppen. Zij zijn te Middelburg
verkrijgbaar bij den Heer Joh. de Roos, Vlar-
markt K 157. Toezending geschiedt franco na
ontvangst van postwissel a f 1.75 voor één- of
f 10,voor zes doozen.
Oude Kerkstraat C 95.
Beleefd aanbevelend, Uw dienaar,
C. VERDAASDONK.
