MIDDELBURGSCH
11 E T WONINSGIDS.
Capes S.J.FONTEIJN
P. J. VEREERT, Dampoort.
W. L. BAART,
W!
W
w
w
Openbare Cursus-Vergadering
Te koop voor Spotprijzen
L. S. GORETZ,
ST. NICOLAAS
k D. LITTOOU Az.
P. J. TA VENIER,
Grootste publiciteit
hier ter stede! 3450 ex, worden wekelijks met zorg verspreid. Greetste Publiciteit.
Uitsluitend soliede kwaliteit.
Alle maten voorradig.
Beveelt zich minzaam aan
tot het leveren van Manu
facturen en het maken van
BEDDEN1 en MATRASSEN.
Nienwstraat G 214.
Socialistische Jongelieden-Bood
DE JONGE, Langevlele.
Bessensap per flesch 20 Cent.
Gebruikte, zoo goed als nieuw.
LAKO's Bitterkoekjes en
No. 6;
Woensdag 18 November 1908-
Achtste Jaargang.
Verschijnt eiken Woensdagavond,
wordt door de geheele stad gratis verspreid
Prijs der Advertentiën:
INDISCHE PENKRASSEN.
BURGERLIJKE STAND
Advertentiën.
•i?
I 313, GRAVENSTRAAT I 313.
op Vrijdag 20 November a. s.f
InleiderL P. v. O.
OnderwerpDoel en Streven van den
Soc. Jongelieden-Bond.
ENTREE VRIJ.
6, 8, 10 en 12 cent per ons,
Lange Breestraat O 157.
Smederij en Kachelmakerij.
OOK IN RUIL.
NIEUWS'
AD7ERTEITIEELAD
FAAM
UITGKYEB
Spanjaard straat.
van 13 regels 15 cent, iedere regel meer 5 cent.
maal plaatsing wordt?slechts 2 maal berekend.
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voordeelige voorwaarden.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
XXXV.
Meester-Cornelis is vooral bekend om zyn
drukke „passar Kemis," (Donderdagsehe markt)
waarby de passars van Batavia haast niet in
vergelijking kunnen komen. Lang voor zons
opgang reeds, gaan dan de Inlanders van ver
uit den omtrek, met pak en zak beladen, op
marsch, daarbij meestal vergezeld van vrouw
lief en de kleinen. De jonste telg der familie
maakt den tocht ook mee en wel zeer gemak
kelijk, achter op den rug van mama, handig
bevestigd in een slendang, (doek) de armpjes
om moeders hals geslagen.
Aan zwiepende „pikolans" (bamboedraag
stokken) torsen de Kromo's hun koopwaar en
het gaat daarbij steeds op een eigenaardig
sukkeldrafje. Drukke gesprekken worden niet
gevoerd, ook loopen zij niet naast maar achter
elkaar.
Over 't algemeen zien de kampongbewo-
ners er maar sjofeltjes uit, een groot verschil
toch met de kooplieden op Sumatra
In het wit gekleede Chineezen brengen
katoentjes en inlandsche kleeren ter markt,
terwijl ook deftige Arabieren met kalmen tred,
in het volle besef hunner waardigheid, komen
aanstappen. Die heeren hebben de eigen
aardige gewoonte om op marsch steeds te
prevelen. Of ze dan bidden of te wel hun
winstkansen bereken, zou ik heusch niet dur
ven zeggen, doch wel weet ik, dat de Inlander
hem altijd vreest, dikwijls toch eerbiedigt,
maar nimmer werkelijk genegen is. Als onze
„Kromo" het maar wist, dat alle woekerwinst
ten strengste door den Arabischen Profeet is
veroordeeld, dan zou. zeker ook die dwaze
eerbied wel wat minder worden De echte
Arabieren toch, d. w. z. de lui, die hier regel
recht van Hadramaut aankomen, zijn over
't algemeen ware bloedzuigers en heel wat
gevaarlijker voor den dommen Javaan, dan de
hinees, hoe sluw die ook zijn moge.
Als een staaltje van woeker, vertelt dokter
Tehupeiorij ons van een Indo-Europeesche
dame, de weduwe van een assistent-resident
nog wel, die aan zoo'n Arabier een schuld
heeft van f 500 en in haar verregaande on-
noozelheid nog o zoo dankbaar is, dat die
ellendeling haar toestond, om als rente gere
geld f 25 per maand af te betalen. Het goede
mensch is daar nu reeds drie en een halfjaar
mee bezig en haar schuldbekentenis is nog
steeds van volle kracht!
Waar zoo'n getulbande woekeraar op eene
dergelijke wijze met een Europeesche chris
tenvrouw durft handelen, daar behoef ik U
wel niet te zeggen, hoe of hij tegen z'n domme
geloofsgenooten optreedt.
Toen ik nog luitenant te Batavia was, heb
ik zoo'n sinjeur zijn kunsten eens ingepeperd.
Mijn huisbediende Ali had n.l. bij een Ara
bier eene mooie „kain" (gebatikte doek) ge
kocht en wel op afbetaling a f 5 'smaands.
De doek was slechts 15 pop waard, maar de
sluwe schacheraar had bij den^koop bepaald,
dat hij, als vergoeding voor zijn lang wach
ten, gedurende tien maanden telkens f 5 zou
komen innen.
Plotseling werd ik overgeplaatst naar Atjeh
en
nu
vijf
Onmiddelijk besloot ik dien woekeraar eens
ferm op zijn plaats te zetten en ik zeide Ali,
dat hij den Arabier maar moest roepen, want
dat ik hem gaarne persoonlijk het nog ont
brekende zou bijpassen. De niets kwaads ver
moedende zoon van Hadramaut kwam al spoe
dig opdagen. In bijzijn van den jongen liet
ik hem de zaak uitleggen en toen ik hem
daarop verweet, dat hij op die manier de arme
Inlanders uitzoog, begon hij fijntjes te lachen
en zeide, dat het toch eerlijke handel was.
Zijn valsche grijns maakte me woedend en
ondanks den doodsangst van Ali, greep ik
m'n karwats en betaalde den jankenden Ara
bier het onbrekende geld op zeker lichaams
deel uit.
Den volgenden morgen vertrok de boot
naar Atjeh en Ali stak zijn vrees voor het
noodlottig gevolg, daarginds op het oorlogs
terrein, niet onder stoelen en banken. Hij
ging echter mee en ondervond toen tot zijn
verbazing, dat Allah blijkbaar onverschillig
bleef voor mijne, in zijne oogen, zoo heilig-
schennende daad
Gelukkig durfde de Arabier geen klacht
indienen, want anders hadden het dure klap
pen voor mij kunnen worden. De boete van
f 25 zou nog wel te dragen zijn geweest,
doch de kosten van het geding loopen in de
Oost altijd ontzettend op.
Tegen 8 uur krioelt het van volk op de
„passar", van kooplui zoowel als van koop
lustigen. De kampong-inlander in zijn armoe
dige plunje maakt een scherp contrast met
de soms zoo bont opgedirkte, sterk geparfu
meerde dametjes van inlandschen en indo-
europeeschen bloede. De sarong en kabaja
flatteert die geblankette wezentjes anders wel.
Al heupwiegend, verliefd lonkend, bewegen
die dochteren Eva's zich tusschen de massa
passargangers.
Hier en daar merken wij een corpulente,
echt Indische „njonja" (mevrouw) op, die, in
gezelschap van baboe en kokkie, (van kinder
en keukenmeid) hier haar lust tot uiterlijk
vertoon, alsmede de behoeften van haar „goe-
dang" (keukenkast) komt bevredigen.
Dat Meester Cornelis een vrij groot garni
zoen heeft, zien we aan de vele militairen,
die blijkbaar niet mede uitgerukt zijn, en ook
de u reeds bekende boaja's van Batavia ont
breken niet op 't appèl.
Daar men in Indië nu eenmaal gewoon is
te tawarren (af te dingen) zoo zijn de gevraagde
prijzen daarop berekend en meestal 100% te
hoog, zoodat dan ook bijna iedere koop tot
een levendige discussie aanleiding geeft. Het
lawaai en vooral de eigenaardige onsamen
hangende rijmelarij van den Hollandschen
marktschreeuwer, ontbreken hier echter. Wel
hoort men overal den Chineeschen rammelaar,
waarmede de „staarten" de aandacht vankoo-
pers en koopsters willen trekken.
Op zoo'n Indische „passar" kan men nu
zoowat van alles en nog wat krijgensarongs,
krissen, hoofddoeken, muilen, ringen, arm
banden, pajongs, (parasols) horloges, korans,
(Mohammedaansche bijbels) groenten, bijspij-
zen voor de rijsttafel, karbouwenvleesch, kip
pen, geiten, eieren en vooral ook niet te ver
geten, de zoo onaangenaam riekende „ikan
kering" of te wel gedroogde visch.
De tram voert ons al pratende dwars door
het vroolyke „Meester" zooals het hier in de
wandeling genoemd wordt.
Het wemelt op den grooten weg thans van
militairen, meest jonge Javaantjes van het
Depötbataljon.
Bij zoo'n Depot worden n.l. de recruten
ingedeeld om gedurende 6 a 8 maanden ge
drild te worden en eerst daarna over te gaan
by de z.g. Veldbataljons, waar de soldaat zyn
eigenlijke oorlogsopleiding krijgt.
Meester Cornelis heeft verder een Kader-
school tot vorming van korporaals en onder
officieren, terwijl er ook een curcus is voor
sergeanten, die naar Kampen willen om daar
voor Infanterieofïïcier of Kwartiermeester te
worden opgeleid.
Vroeger kon men hier aan die z.g. Mili
taire School den Luitenantsrang bereiken,
doch thans moeten de jongelui eerst een tijdje
naar Holland, wat vooral op de hiergeborenen
gunstig werkt.
Ik ga in 't geheel niet mee met hen, die
de oude regeling terug wenschen. Integen
deel, zoowel voor Inlanders als Indo's, acht ik
een tijdelijk verblijf in Europa meer dan
heilzaam.
Meester Cornelis ontleent zijn naam aan
een militair bouwmeester onder Daendels, die
in 1810 hier een geretrancheerd kamp aan
legde, dat echter 26 Augustus 1811 reeds dooi
den Engelschman genomen werd, waarop de
Brit tijdelijk meester van Java was.
Daar aan onze rechterhand passeeren we
thans tal van nette officierswoningen en ook
de toegangen tot het militaire kampement.
Links zien we het exercitieterrein, waar
juist de jongelui van de dokter-djawaschool
een voetbalmatch houden tegen de club van
„Meester"
Plotseling wordt het snel duister. Scheme
ren doen we hier in Indië niet. Zóó is 't nog
vol dag en binnen 't kwartier zitten we in
stikdonker.
Gelukkig hebben we nog net alles van den
weg kunnen zien, want we zijn thans bii ons
doel Gang Boenggoer en stappen uit, om den
laatsten avond van ons verblyf op Batavia
gezellig te boomen in de kleine eenvoudige
woning van onzen dokter-djawa.
Lt. Clockener Brotjsson b. d.
Batavia, 30 Juni 1903.
Middelburg van 1016 November.
ONDERTROUWD: M. C. Snijders,
jm. 23 j. met J. van der Welle, jd. 27 j.
J. J. Arnoldi, jm. 25 j. met L. van der
Welle, jd. 24 j.J. A. van Puffelen,jm.
31 j. met M. den Hollander, jd. 35 j.
G. A. de Key'zer, wedr. 54 j. met E. C.
Schuit, jd. 46 j.P. Louwerse, jm. 29 j.
met A. J. Siegers, jd. 28 j.W. de Kam.
|m. 24 j. met N. Minderhoud, jd. 23 j.
Dorlyn, jm, 27 j. met P. de Klerk, jd.
23 j.
GETROUWD J. H. W. Arnoldus, jm.
29 j. met T. Meyers, jd. 27 j.L.Franse,
jm. 24 j. met J. Tissink, jd. 26 j.J.
Goedhart, jm. 28 j. met C. J. Hanegraaff.
jd. 25 j.C. van Kleven, jm. 29 j. met
A. Brasser, jd. 31 j.L. M. A. Koekman,
jm. 28 j. met E. Vermaat, jd. 27 j.J.
L. de Lange, jm. 27 j. met G. Groenen-
berg, jd. 26 j.
BEVALLEN: S. A. Quist. geb. Lahr,
d.F. S. Tilroe, geb. Onderdijk, d.A.
Blaauw, geb. Groen, d.P. Vermeulen,
geb. Jongepier, d.M. F. Bimmel, geb.
Van Heulen, d.M. L. Stadhouders, geb.
Speeckaert, d.L. H. de Jong, geb. Eiff
M. de Troye, geb. Dekker, d.W. Tevel,
geb. Wattel, d.P. A. de Leeuwen, geb.
De Wit, z.
OVERLEDEN M. de Bruyne, vrouw
van G. de Ryke, 41 j.M. Franchimont,
d. 9 m.M. Revers, wed. van J. F.
Schutz, 74 j.A. Rouffaer, d. 5 m.
Zondag 22 November (slachtmaand) hopen
PIETER VAN SORGEN
EX
DINA P1ETERNELLA KEMP
hunne 12'</2-Jarige Echtvereeniging te her
denken.
Middelburg, 18 Nov. 1903.
Eenige Vrienden.
Dtmisaisons, Heeren Winterjassen, Jongens
Winterjassen, Kinder Winterjassen.
Heeren Pantalons, Kinderbroekjes in Cheviot,
zwart en bruin Manchester, Mans- en Jon
gens Werkbroeken in bruin en gestreept
Engelsch Leer.
Koffie of Koffieboonen zéér goede qualiteit
6 Cent per 1 ons.
Timmermans. Noordstraat.
OLLEN
Hemden.
OLLEN
Broeken.
OLLEN
Borstrokken.
OLLEN
Kousen.
OLLEN
Sokken.
OLLEN
Doeken.
OLLEN
Jachtvesten.
OLLEN
Corsetten.
OLLEN
Sporthemden.
OLLEN
Onderlijijes.
OLLEN
Rokken.
OLLEN
Gordels.
OLLEN
Kniewarmers.
OLLEN
Borst en Rugwarmers.
OLLEN
Handschoenen.
OLLEN
Dekens.
Afd. VLISSINGEN.
des avonds 8 uur, in het lokaal van den Be-
stuurdersbond Wal (Achterzaal.)
Theetafels met Japansch blad, Vogelkooien
op Staanders. Een Engelsche haardbak met
prachtig koper haardstel. Een Brandkast enz.
Koestraat.
Timmermans. Noordstraat.
Ruim gesorteerd in:
Vulkachelsgegoten en geslagen
HaardenKachels en Fornuizen
Gepoetste en in vivwr Verlakte
aan uiterst laaggezette pryzen.
TEVENS EEN GROOTE PARTIJ
Boterbabbelaars, 10 Ct. per ons.
